Ayağa Kalkınca Artan Baş Ağrısı

Gerilim tipi ve küme tipi olmak üzere iki temel baş ağrısı çeşidi vardır. Gerilim tipi baş ağrılarına genellikle stres neden olur. Pek çok insanda ayda bir veya iki defa bu tip baş ağrıları görülür. Bu ağrılar genellikle birkaç saat sürer. Bazen daha inatçı ağrılar birkaç gün de sürebilir. Gerilim tipi baş ağrılarının tipik belirtileri kafanın her iki tarafında da sürekli ağrı, boyun kaslarında gerginlik ve gözlerin arkasında basınç hissidir. Kadınları erkeklere göre daha çok etkiler. Küme baş ağrıları ise başınızın tek tarafını etkiler ve çok ağrılı olabilir. Genelde gece birkaç kez uyanmanıza neden olarak uykunuzu bölerler. Etkilenen taraftakı gözde yangı olabilir ve burnunuzun bu tarafında tıkanıklık olabilir. Küme baş ağrıları nadiren görülür ve kadınlara kıyasla erkekleri daha çok etkiler.

Baş ağrısı belirtileri

Gerilim baş ağrılarıkafanızın etrafında sürekli ve basınç yapan bir ağrıya (gerginlik) neden olur. Gözlerinizin arkasında basınç ve boyun kaslarınızda gerginlik hissedebilirsiniz. Baş ağrısı bulantı, kusma veya ışık ya da sese karşı aşırı duyarlılıkla ilişkilendirilmez. Gerilim tipi baş ağrıları gün içinde ortaya çıkar ve birkaç saat ya da daha uzun sürebilir. Küme baş ağrılarında, ağrı son derece şiddetlidir.

Ancak ataklar en fazla bir veya iki saat sürecek şekilde kısa sürelidir. Ağrı hızla başlar ve başınızın tek tarafını, özellikle göz çevresini etkiler. Etkilenen taraftaki gözde yangı ve burunda tıkanma olabilir. Günde bir kaç kez, genellikle aynı saatlerde başlayan ve birkaç hafta ya da aylar süren baş ağrılarınız olabilir.

Baş ağrısı neden olur, ne iyi gelir? Belirtileri ve tedavi yöntemleri

Baş ağrısı nedenleri

Gerilim tipi baş ağrılarının nedeni kesin olarak bilinmemektedir. Bu baş ağrılarının birkaç etmen tarafından tetiklendiği düşünülmektedir. Serotonin isimli vücut kimyasalı miktarı azaldığında ortaya çıkabilir. Stres, duruş bozukluğu (kambur durma), okumak için gözleri kısma ve parlak ışık da baş ağrısı ihtimalini artırır. Bazı kadınlar baş ağrılarının regl dönemleriyle ilintili olduğunu saptamıştır. Ayrıca her gün kullandığınız ağrı kesicileri bıraktığınızda da yoksunluk nedeniyle baş ağrısı çekebilirsiniz.

Doktorlar küme tipi baş ağrılarına neyin neden olduğunu bilmemektedir. Bunlar beynin hipotalamus isimli bölgesiyle ilintili olabilir. Hipotalamus vücut saatimizi kontrol eder ve baş ağrılarının her gün aynı saatte görülmesinin nedeni de bu olabilir. Küme baş ağrılarını tetikleyen faktörlere örnek olarak alkol; petrol, parfüm ve çözücüler gibi güçlü maddelerin koklanması ve sıcaklıktaki aşırı artışlar verilebilir.

Baş ağrısı Tanısı

Eğer ara sıra baş ağrılarınız oluyorsa, doktora gitmeniz gerekmez. Genelde bu ağrıların nedenini anlayabilir ve nasıl geçireceğinizi de bilirsiniz. Ancak, çok daha sık ve şidetli baş ağrılarınız oluyorsa, bir hekime görünmeniz gerekir. Bulanık görme, bulantı, kusma, konfüzyon veya uykusuzluk gibi belirtiler yaşıyorsanız veya aniden saplanan şiddetli baş ağrılarınız oluyorsa hekiminize durumu bildirin. Bunun altında yatan bir sorun olup olmadığını görmek için bazı tahliller yaptırmanız gerekebilir. Bir baş ağrısı günlüğü tutmak da olası nedenlerin belirlenmesinde size yardımcı olabilir. Her başınız ağrıdığında ağrının ne kadar şiddetli olduğunu, ağrının nerede olduğunu, yaşadığınız diğer belirtileri ve o sırada ne yapmakta olduğunuzu not etmeniz faydalı olacaktır.

Baş ağrısından korunmak için&#;

Baş ağrılarınızı neyin tetiklediğini bulmak için günlük tutmayı deneyin. Bu tetikleyici faktörlerden kaçınmak baş ağrılarınızı azaltabilir. Ayrıca, derin nefes alıp verme ve düzenli egzersiz yapma da stres düzeyinizi düşürerek baş ağrısı riskinizi azaltır. Baş ağrıları depresyon belirtisi olabilir. Depresyondaysanız, size depresyon ilacı yazması için GP&#;nize görünmeniz gerekir. Bu baş ağrılarınızın önüne geçebilir veya sıklığını azaltabilir.

Baş ağrısı ve miyofasyal ağrılar nasıl tedavi edilir?

Küme tipi baş ağrılarınız varsa, ağrı sırasında alkol almayın, alkol ağrıyı daha da kötüleştirebilir. Ancak, alkol atakları tetikleyici bir faktör gibi görülmemektedir. Ayrıca petrol ve çözücüler gibi güçlü kokulu maddelerden ve sıcak havada egzersiz yapmaktan da kaçınmanız gerekir.

Basit baş ağrısı tedavisi

Gerginlik tipi baş ağrılarını genellikle rahatlama teknikleri ve hafif ağrı kesicilerle geçirebilirsiniz. Parasetamol gibi bir ağrı kesici genellikle ağrının giderilmesini sağlayacaktır. Baş ağrısı başlar başlamaz bir tam doz almak ve birkaç saat sonra gerekirse bir doz daha almak en iyisidir. Daima ambalaj üzerindeki talimatlara uymanız gerekir. Küme tipi baş ağrıları sıradan ağrı kesicilere yanıt vermez. Küme tipi baş ağrılarının giderilmesinde genellikle Sumatriptan isimli bir ilaç kullanılır.

Bu ağrı kesici, beyindeki 5HT adı verilen kimyasala müdahele ederek etkisini gösterir. Bu kimyasalda meydana gelen değişkliklerin küme baş ağrıları ve migrene yol açtığı düşünülmektedir. Sumatriptan yalnızca doktor tavsiyesi üstüne kullanılmalıdır. Verapamil veya Lithium gibi diğer ilaçlar özellikle baş ağrısı tedavisi için üretilmiş olmamakla birlikte, küme tipi baş ağrılarınız için bir uzmana (nörolog) görünmeniz halinde size reçetelenebilir.

Şiddetli baş ağrısında hekimler tarafından istenen tetkikler

Hekimler başağrılı hastayı değerlendirilirken öncelikle, başağrısının birincil veya başka bir hastalığa bağlı olup olmadığına bakarlar.

Başağrısı şu şekilde sınıflandırılır

A. Birincil Başağrıları

• Migren
• Gerilim‐tipi başağrısı
• Küme başağrısı ve diğer trigeminal otonomik başağrıları
• Diğer primer başağrıları

B. ikincil Başağrıları

• Baş ve/veya boyun travmasına bağlanan başağrıları
• Kraniyal ya da servikal damarsal bozukluklara bağlanan başağrısı
• Damarsal olmayan kafaiçi bozukluklarına bağlanan başağrısı
• Madde (kullanımı) ya da kesilmesine bağlanan başağrısı
• Enfeksiyona bağlanan başağrısı (sinir sistemi veya sistemik)
• Homeostazis bozukluğuna bağlanan başağrısı
• Kraniyum, boyun, gözler, kulaklar, burun, sinüsler, dişler, ağız ya da diğer yüz veya kraniyal yapılara bağlanan başağrısı ya da yüz ağrısı
• Psikiyatrik bozukluklara bağlanan başağrısı

Primer başağrıları merkez sinir sisteminin veya diğer sistemlerin hastalıkları ile ilişkili olmaksızın, ortaya çıkan başağrılarıdır. Başağrılı hastaların yaklaşık % 90’nını primer başağrıları oluşturmaktadırlar.

Migren baş ağrısı rehberi ve tedavisi: İlaç ve ilaç dışı tedaviler

Sekonder başağrıları, sinir sistemini veya diğer sistemleri tutan hastalıklarla ilişkili olarak ortaya çıkan başağrılarıdır. Sekonder başağrılarının kendine özgü bir tipi yoktur, her türlü primer başağrısını taklit edebilirler.

Sekonder başağrılarında;

• Yakın zamansal ilişki içinde ortaya çıkan, gösterilebilir bir nedene ait kanıtlar vardır
• Başağrısı, altta yatan bozukluğun başarılı tedavisi veya kendiliğinden düzelmesi sonrası 3 ay (bazı hastalıklarda daha kısa da olabilir) içinde büyük oranda azalır veya geçer. Beyin tümörü gibi progressif olaylarda başarılı ya da başarısız tedaviye rağmen 3 ay içinde geçmeyebilir

Sekonder başağrısını düşündüren özellikler:

• Başağrısının 10 yaşından önce, 50 yaşından sonra başlaması
• Günler içinde ilerleyici seyretmesi ve tedaviye yanıt vermemesi
• Yeni başlayan başağrısının akut ve şiddetli özellikte olması
• Kişinin yaşamındaki “en şiddetli ağrı” olarak tanımlanması
• Hamilelik döneminde veya doğum sonrası ortaya çıkması
• Fiziksel aktivite, ıkınma veya öksürmekle artması
• Vücut ve baş pozisyonu ile ilişkili olması
• Başlangıç yaşı ve klinik özelliklerin tanımlanan başağrısı için tipik olmaması
• İlerleyici ve tedavi edilemeyen kusmanın olması
• Ateş, ense sertliği
• Epileptik nöbetlerin varlığı
• Fokal nörolojik bulgu
• Bilinç bozuklukları veya senkop
• Göz dibi bulguları (papilödem, subhyaloid hemoraji)
• Halsizlik, kilo kaybı ve sistemik bir hastalığın varlığı
• Uyku bozukluğuna neden olan bir hastalığın olduğu durumlarda sekonder başağrısı düşünülmelidir.
• Son 6 ay içinde başlamış olması veya karakter, sıklık ve şiddet gibi özelliklerinde değişiklik göstermesi

1. Ağrının sürekli veya tekrarlayıcı oluşuna göre baş ağrısı tipleri

A. Sürekli başağrıları

• Kronik migren
• Kronik gerilim‐tipi başağrısı
• Yeni ortaya çıkmış kalıcı günlük başağrısı
• Hemikraniya kontünya

B. Tekrarlayıcı başağrıları

a. Ağrı atakları saatler‐günler sürenler

• Migren ( 4 saat ‐ 3 gün) (çocuklarda 1 saat‐72 saat)
• Epizodik gerilim‐tipi başağrısı (30 dak ‐ 7 gün)
• Primer gök gürültüsü (patlayıcı tip) başağrısı ( 1 saat‐ 10 gün)

b. Ağrı atakları dakikalar‐saatler sürenler

• Küme başağrısı ( 15 dak‐ dak)
• Hipnik başağrısı (15 dak‐ dak)

c. Ağrı atakları saniyeler‐dakikalar sürenler

• Paroksismal hemikraniya (1‐30 dak)
• Kısa süreli tek taraflı otonom belirtili nevraljiye benzer başağrısı (5‐ sn)
• Kraniyal nevraljiler (trigeminal nevralji) (1sn’den kısa‐2 dak)
• Primer saplanma başağrısı (1‐ 3 sn.)
• Primer öksürük başağrısı (1sn‐30 dak)

2. Otonom belirtilerin eşlik ettiği primer baş ağrıları

Başağrısı ile birlikte göz yaşarması, gözde kızarma, yüzde terleme renk değişikliği, göz kapaklarında şişme, miyozis, pitozis, burun tıkanıklığı ve akıntısı gibi otonom belirtilerden biri veya bir kaçı varsa aşağıdaki tanılar düşünülmelidir.

• Küme başağrısı ve diğer trigemino‐otonomik başağrıları
• Hemikraniya kontünya

3. İleri yaşlarda görülebilen baş ağrıları

İleri yaşlarda başlayan başağrıları, primer olabilirse de, sekonder olma ihtimalinin yüksek olması açısından dikkatle ele alınmalıdır.

a. Primer başağrıları:

• Hemikraniya kontünya (ort. 50 yaş)
• Hipnik başağrısı (ort. 60 yaş)
• Kısa süreli tek taraflı otonom belirtili nevraljiye benzer başağrısı (ort. 50 yaş)
• Primer öksürük başağrısı (genellikle 40 yaş sonrası)
• Migren, %2 kadar hastada 65 yaşından sonra ortaya çıkabilir.
• Gerilim başağrısı, % 10 kadar hastada 50 yaşından sonra görülebilir

b. Sekonder başağrıları:

• Temporal arterit
  • Vasküler nedenlere bağlı
  • Kafa içi basınç artış sendromu
  • İlaçlara bağlı başağrıları

Primer baş ağrıları ve özellikleri

1. Migren

Aurasız migren
Auralı migren
Sıklıkla migren öncülü olan çocukluk çağı periyodik sendromları
Retinal migren
Migren komplikasyonları

• Migren başağrısı ataklar halinde ortaya çıkar. Erişkinlerde 4‐72 saat sürebilir
• Genellikle başın bir yarısında lokalizedir, ancak bilateral de olabilir. Ağrı enseden veya göz çevresinden başlayarak yayılır. Sıklıkla zonklayıcı özelliktedir.
• Orta veya şiddetli derecede olabilir ve fiziksel aktiviteler ağrının şiddetini arttırır. Kişinin günlük aktivitelerini sürdürmesini kısıtlar veya engeller.
• Bulantı ve/veya kusma olur. Işık, ses ve kokudan rahatsızlık ağrıya eşlik eder
• Migren başağrılarının %80‐85’ini aurasız ve %10‐15’ini auralı migren oluşturur. Aura, başağrısı ataklarında ağrı döneminden önce dakikalar içinde yavaş olarak gelişen (5‐20 dak) ve 60 dakikadan kısa süre içinde kaybolan geçici fokal nörolojik semptomlardır.
• Aura semptomları, görsel, duysal, motor, lisan ve beyinsapı bozukluklarını içerir.
• Migren atağından, ağrı öncesi (prodrom) veya sonrası (postdrom) dönemde bazı davranış ve ruhsal durum değişiklikleri olabilir.
• Aurasız ve auralı migren dışında, sıklıkla migren öncülü olan çocukluk çağı periyodik sendromları, retinal migren ve migren komplikasyonları (kronik migren‐15 gün/ay üzerinde atak, migren statusu‐72 saatten uzun süren ağrı) gibi daha seyrek görülen migren tipleri de vardır.
• Kronik migren IHS sınıflamasında son 3 aydır en az 8 günü migren olmak üzere ayda 15 günden fazla başağrısı olanları tanımlamaktadır.

2. Gerilim‐tipi baş ağrısının özellikleri

• Toplumda en sık görülen başağrısı tipidir.
• Ağrı genellikle yaygın iki taraflı oksipital veya frontal bölgede belirli, bazen çember gibi başı sarar özelliktedir.
• Künt, sıkıştırıcı tarzdadır, hafif veya orta şiddette olabilir
• Fiziksel ve günlük aktiviteyi engellemez
• Bulantı ve kusma gibi ağrıya eşlik eden bulgular genellikle yoktur.
  Fotofobi veya fonofobi gibi semptomlardan biri eşlik edebilir.

&#; Seyrek episodik,
&#; Sık episodik (ayda 15 günden az, 30 dak‐ 7 gün süren ataklar)
&#; Kronik (ayda 15 gün veya daha fazla süreklilik gösteren, saatler süren veya devamlı olan) gerilim‐tipi başağrısı olmak üzere 3 tipi vardır.

3. Küme baş ağrısı ve diğer baş ağrısı türleri

• Küme başağrısı (episodik ve kronik küme başağrısı), Paroksismal hemikraniya, Konjunktival kanlanma ve yaşarmalı kısa süreli tek yanlı nevraljiform başağrısı atakları (SUNCT) olmak 3 tiptir.

KÜME BAŞAĞRISI

• Toplumda görülme sıklığı yaklaşık % 0,4 tür. Erkeklerde daha sıktır.
• Haftalar veya aylar süren ağrılı dönemleri aylar veya yıllar süren ağrısız dönemler izler. Küme başağrısının (%85 kadarı) episodik ve ağrısız dönemlerin olmadığı (%15) kronik form olmak üzere iki tipi vardır.
• Günde 1‐8 kez tekrarlayan, sıklıkla gece uykudan uyandıran bir ağrıdır.
• Her zaman aynı göz çevresine orbital, supraorbital ve/veya temporal ağrı lokalize olur.
• Ağrı çok şiddetli, batar, oyulur özelliktedir. Ortalama 1 saat (15‐ dak) sürer.
• İpsilateral otonomik bulgular (ipsilateral konjunktival kanlanma ve/veya göz yaşarması, nasal konjesyon ve/ veya burun akıntısı, göz kapağı ödemi, alın ve yüzde terleme, miyozis ve/veya pitozis eşlik eder.

PAROKSİSMAL HEMİKRANİYA

• Ağrı süreleri, küme başağrısına göre kısa süreli (2‐30 dk.) ve günde 5 veya daha fazla 30‐40/gün olabilir.
• Ağrının özellikleri, eşlik eden belirtiler ve bulgular küme başağrısı ile benzer özelliktedir.
• Kadınlarda daha sıktır

PAROKSİSMAL HEMİKRANİYA

• Ağrı süreleri, küme başağrısına göre kısa süreli (2‐30 dk.) ve günde 5 veya daha fazla 30‐40/gün olabilir.
• Ağrının özellikleri, eşlik eden belirtiler ve bulgular küme başağrısı ile benzer özelliktedir
• Kadınlarda daha sıktır
• İndometasin tedavisine çok iyi yanıt verirler.
• Ağrısız dönemlerin olmadığı kronik formu da vardır.

KONJUNKTIVAL KANLANMA VE YAŞARMALI KISA SÜRELI TEK YANLI NEVRALJIFORM BAŞAĞRISI ATAKLARI

• Trigemino‐otonomik başağrılarından çok daha kısa süreli ve daha sık, tek yanlı ağrı atakları ile belirlenir.
• Aynı taraftaki gözde çok sıklıkla belirgin göz yaşarması ve kırmızılık eşlik eder.
• Küme ve diğer otonom sefaljilerin ayırıcı tanısı tablo 1 de özetlenmiştir.

4. SEYREK GÖRÜLEN DIĞER PRIMER BAŞAĞRILARI:

• Bu bölümde yer alan primer başağrılarının semptomatik nedeni de olabileceği için gerekli görüntüleme ve diğer uygun testler ile değerlendirilmelidir.

PRIMER SAPLANMA BAŞAĞRISI:

• Sıklıkla migren ve küme başağrısı olan kişilerde bildirilmektedir
• Anlık batma‐saplanma şeklinde gün içinde tek veya birden fazla ağrılar olur
• Sıklıkla trigeminal sinirin ilk dalı dağılımında (orbita, temporal ve pariyetal) bölgelerde görülür.

PRIMER ÖKSÜRÜK BAŞAĞRISI:

• Öksürme veya ıkınma ile ilişkili olarak ortaya çıkar.
• Aniden başlar ve saniyeler içinde geçebilir veya 30 dak.’ya kadar uzayabilir.
• Genellikle iki yanlıdır ve çoğunlukla 40 yaş üstü kişileri etkiler.
• Özellikle 40 yaşından önce ve uzun süreli ağrıların varlığında arka çukur veya kraniyo‐vertebral birleşme patolojisi araştırılmalıdır.

PRIMER EGZERSIZ BAŞAĞRISI:

• Yalnızca fiziksel aktivite sırasında veya sonrasında ortaya çıkar
• Zonklayıcı özellikte, genellikle dakikalarla sınırlıdır (5 dak‐48 saat)
• Sıcak ortam ve yüksek yerlerde daha belirgin özellik kazanır.
• İlk kez ortaya çıktığında subaraknoid kanama ve arteriyel disseksiyonun dışlanması gereklidir.

PRIMER CINSEL EYLEMLE ILIŞKILI BAŞAĞRISI (PRE‐ORGAZMIK VE ORGAZMIK) :

• Cinsel ilişki ile ortaya çıkan şiddeti giderek artan ve orgazm sırasında ani şiddetli patlayıcı başağrısıdır.
• Ağrı başta dolgunluk şeklindedir. Genellikle 1 dakika ile 3 saat arası sürer
• İlk kez olduğunda subaraknoid kanama ve arteriyel disseksiyon gibi durumları dışlamak gerekir.

HİPNİK BAŞAĞRISI: (UYKU BAŞAĞRISI)

• Yalnızca uykuda ortaya çıkar ve hastayı uyandırır. 50 yaşından sonra ortaya çıkar.
• Yaygın veya tek taraflı, hafif veya orta şiddetli, künt ve bir saatten kısa sürelidir (15‐ dak.)
• Ayda 15 kez veya daha fazla sıklıktadır.
• Otonomik semptomlar eşlik etmez
• Serebral organik patolojiler dışlanmalıdır.

PRIMER GÖKGÜRÜLTÜSÜ VEYA PATLAYICI TIP BAŞAĞRISI:

• Akut, şiddetli ağrı bir dakikadan kısa sürede en şiddetli seviyeye ulaşır ve 1 saat‐10 gün sürebilir. Genellikle tekrarlayıcı değildir, ancak ilk hafta içinde tekrarlama olabilir.
• Primer gök gürültüsü başağrısı tanısı ancak diğer organik nedenler dışlandığında konulur

HEMIKRANIYA KONTÜNYA (SÜREGEN YARIM BAŞAĞRISI):

• Sıklıkla 50 yaş sonrasında başlayan, başın bir yarısına lokalize ve taraf değiştirmeyen, orta şiddetli ancak şiddetlenmeler gösterebilen, ağrısız dönem olmaksızın olan sürekli başağrısıdır.
• Ağrı ile aynı tarafta otonomik belirtiler olabilir. İndometasin tedavisine iyi yanıt verir.

MADDE KULLANIMI VE KESILMESINE BAĞLI BAŞAĞRISI

• Başağrısı nedeniyle düzenli şekilde 3 ay ya da daha uzun süreden beri, ayda 10 günden fazla ergotamin, triptan, opioidler ve kombine ilaçların, ayda 15 günya da daha fazla basit analjeziklerin kullanılması kronik günlük başağrısına yol açabilir.
• Hastaların bu konuda mutlaka uyarılmaları ve başağrılarının profilaktik tedavi ile kontrol altına alınarak ağrı kesici kullanma sıklığının azaltılması gerekir.

TRİGEMİNAL NEVRALJİ (TİC DOULOUREUX)

• Ağrı, batıcı, vurucu ya da elektrik çarpması gibi ve çok şiddetlidir. Saniyeler ile 2 dakika arasında sürer.
• Genellikle tek taraflı ve 5. sinirin üç dalından özellikle 2. ve 3. dal dağılımındadır.
• Yüzde ve çenede uyarıların ağrıyı ortaya çıkardığı tetikleyici noktalar bulunmaktadır. Uyarıcılar, konuşma, çiğneme, yüz yıkama, diş fırçalama, traş olma, yüz hareketleri ve soğuk hava olabilir.
• Yaklaşık % 50’sinde en az 6 ay içerisinde spontan düzelme gözlenir.

AYIRICI TANI:

Başağrısı olan hastada; ayırıcı tanıda düşünülmesi gereken hastalıklar ve verilen bilgilere göre pratikte karşılaşabileceğimiz bazı “örnek” durumlar aşağıda verilmiştir.

• Akut, şiddetli, kısa sürede yerleşmiş, kişinin yaşamındaki en şiddetli ağrı olarak tanımlanan, ayrıca fiziksel aktivite ile ilişki tanımlanan başağrılarında:
-Subaraknoid kanama, AVM, kitle içine kanama

• Baş‐boyun travması ile ilişkili başağrılarında:
&#; kafa içi hematomlar ve boyun damarlarında disseksiyon

• Sıklık ve şiddeti giderek artan başağrısında:
&#; İntrakraniyal basınç artışı, intrakraniyal tümör, kronik subdural hematom veya ilaç aşırı kullanımı başağrısı

• Öksürme‐ıkınma gibi durumlarla ilişkili başağrısı:
&#; kafa içi basınç artışı ve kraniyo‐vertebral birleşme anomalileri

• Yatar pozisyonda artan başağrısı:
&#; kafa içi basınç artışı

• Ayağa kalkınca artan başağrısı:
&#; kafa içi basınç düşüklüğü

• 50 yaş sonrası temporal bölgede ağrı ile birlikte temporal arter hassasiyeti, sistemik belirtilerin varlığı ve sedimantasyon yüksekliği:
&#; Temporal arterit

• İmmün sistemi etkileyen hastalığı olan kişilerde ortaya çıkan yeni başağrıları:
&#; menenjit, intrakraniyal enfeksiyonlar, beyin absesi veya kafa içi yer kaplayıcı kitle

TETKIKLER

• Primer başağrılarında biyokimya, görüntüleme tetkiklerinin ve EEG incelemesinin tanısal değeri yoktur.
• Nörogörüntüleme ve diğer tetkikler, sekonder başağrılarını düşündüren durumların (başağrısı özellikleri, anormal fizik ve nörolojik muayene) varlığında istenmelidir.

Klinik, Tetkikler

Subaraknoid Kanama; LP, BT, serebral anjiyografi (DSA)
İskemik Beyin Damar Hastalıkları; BT, MRG, MR venografi
İntraparankimal Kanama; BT, MRG
Subdural/ Epidural Kanama; BT, MRG
Servikal Arter Disseksiyonu;Doppler, MRG, serebral anjiyografi
Temporal Arterit ;Sedimantasyon, CRP, temporal arter biyopsisi
MSS Enfeksiyonları; LP, EEG, kan ve BOS mikrobiyolojik tetkikleri
Sinüzit; Waters grafisi, derin sinüsler için BT

BOS: Beyin omurilik sıvısı, BT: Bilgisayarlı tomografi, CRP: C‐Reaktif protein, EEG: Elektro‐ensefalografi, LP: Lomber ponksiyon, MRG: Manyetik rezonans Görüntülemesi

KİŞİSEL VERİLERİN ELDE EDİLMESİ VE İŞLENMESİ İLE İLGİLİ BİLGİLENDİRME FORMU

Acıbadem Sağlık Hizmetleri ve Ticaret A.Ş. (“Acıbadem”) ve Acıbadem’in hakim ve bağlı şirketleri (hepsi birlikte “Acıbadem Grubu” olarak anılacaktır.) tarafından, sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (“Kanun”) ve ilgili mevzuat kapsamında Veri Sorumlusu sıfatıyla, kişisel verileriniz, aşağıda açıklanan çerçevede ve sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu, sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, Özel Hastaneler Yönetmeliği ve Sağlık Bakanlığı düzenlemeleri ve sair mevzuata uygun olarak işlenebilecektir.

1. Kişisel Verilerin elde Edilmesi, İşlenmesi ve İşleme Amaçları

Kişisel verileriniz Acıbadem Grubu tarafından sağlanmakta olan kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbî teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi amaçlarıyla ve Acıbadem Grubu şirketlerinin faaliyet konularına uygun düşecek şekilde; sözlü, yazılı, görsel ya da elektronik ortamda, çağrı merkezi, internet sitesi, sözlü, yazılı ve benzeri kanallar aracılığıyla elde edilmektedir. Sağlık verileriniz başta olmak üzere özel nitelikli kişisel verileriniz ve genel nitelikli kişisel verileriniz, Grup tarafından aşağıda yer alanlar dâhil ve bunlarla sınırlı olmaksızın bu maddede belirtilen amaçlar ile bağlantılı, sınırlı ve ölçülü şekilde işlenebilmektedir:

• Kimlik bilgileriniz: Adınız, soyadınız, T.C. Kimlik numaranız, pasaport numaranız veya geçici TC Kimlik numaranız, doğum yeri ve tarihiniz, medeni haliniz, cinsiyetiniz, sigorta veya hasta protokol numaranız ve sizi tanımlayabileceğimiz diğer kimlik verileriniz.
• İletişim Bilgileriniz: Adresiniz, telefon numaranız, elektronik posta adresiniz ve sair iletişim verileriniz, müşteri temsilcileri ya da hasta hizmetleri tarafından çağrı merkezi standartları gereği tutulan sesli görüşme kayıtlarınız ile elektronik posta, mektup veya sair vasıtalar aracılığı ile tarafımızla iletişime geçtiğinizde elde edilen kişisel verileriniz.
• Muhasebesel Bilgileriniz: Banka hesap numaranız, IBAN numaranız, kredi kartı bilginiz, faturalama bilgileriniz gibi finansal verileriniz.
• Sağlık hizmetlerinin finansmanı ve planlaması amacıyla özel sağlık sigortasına ilişkin verileriniz ve Sosyal Güvenlik Kurumu verileriniz.
• Hastane veya tıp merkezlerimizi ziyaret etmeniz halinde güvenlik ve denetim amaçlı tutulmakta olan kamera kayıtları görüntüleriniz.
• Otoparkı kullanmanız halinde araç plaka veriniz.
• Sağlık Bilgileriniz: Laboratuvar sonuçlarınız, test sonuçlarınız, muayene verileriniz, randevu bilgileriniz, check-up bilgileriniz, reçete bilgileriniz dahil ancak bunlarla sınırlı olmaksızın tıbbî teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi sırasında veya bunların bir sonucu olarak elde edilen her türlü sağlık ve cinsel hayata ilişkin kişisel verileriniz.
• monash.pw sitesine veya monash.pw adresine gönderdiğiniz veya girdiğiniz sağlık verileriniz ve sair kişisel verileriniz.
• Acıbadem’e veya Acıbadem Grup şirketlerinden herhangi birine iş başvurusunda bulunmanız halinde bu hususta temin edilen özgeçmiş dâhil sair kişisel verileriniz ile Acıbadem Grubu çalışanı ya da ilişkili çalışan olmanız halinde hizmet akdiniz ve işe yatkınlığınız ile ilgili her türlü kişisel verileriniz.

Acıbadem Grubu tarafından elde edilen her türlü kişisel veriniz (Özel nitelikli kişisel veriler de dahil fakat bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla) aşağıdaki amaçlar ile işlenebilecektir:

• Kimliğinizi teyit etme,
• Kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbî teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi.
• İlgili mevzuat uyarınca Sağlık Bakanlığı ve diğer kamu kurum ve kuruluşları ile talep edilen bilgilerin paylaşılması.
• Hastane ve Tıp Merkezlerimizin iç işleyişi ile günlük operasyonların planlanması ve yönetilmesi.
• Hastane Yönetimi, Hasta Hakları, Hasta Deneyimi bölümleri tarafından hasta memnuniyetinin ölçülmesi, arttırılması ve araştırılması.
• İlaç temini.
• Randevu almanız halinde randevu hakkında sizi haberdar edebilme.
• Risk yönetimi ve kalite geliştirme aktivitelerinin yerine getirilmesi.
• Sağlık hizmetlerini geliştirme amacıyla analiz yapma.
• Hasta Hizmetleri, Mali İşler, Pazarlama bölümleri tarafından sağlık hizmetlerinizin finansmanı, tetkik, teşhis ve tedavi giderlerinizin karşılanması, müstehaklık sorgusu kapsamında özel sigorta şirketler ile talep edilen bilgilerin paylaşılması.
• Araştırma yapılması.
• Yasal ve düzenleyici gereksinimlerin yerine getirilmesi.
• Sağlık hizmetlerinin finansmanı kapsamında özel sigorta şirketler ile talep edilen bilgileri paylaşma.
• Kalite, Hasta Deneyimi, Bilgi Sistemleri bölümleri tarafından risk yönetimi ve kalite geliştirme aktivitelerinin yerine getirilmesi.
• Hasta Hizmetleri, Mali İşler, Pazarlama bölümleri tarafından hizmetlerimiz karşılığında faturalandırma yapılması ve anlaşmalı olan kurumlarla ilişkinizin teyit edilmesi.
• Pazarlama, Medya ve İletişim, Çağrı Merkezi bölümleri tarafından kampanyalara katılım ve kampanya bilgisi verilmesi, Web ve mobil kanallarda özel içeriklerin, somut ve soyut faydaların tasarlanması ve iletilebilmesi.

İlgili mevzuat uyarınca elde edilen ve işlenen Kişisel Verileriniz, Acıbadem veya Acıbadem Grubu’na ait fiziki arşivler ve/veya bilişim sistemlerine nakledilerek, hem dijital ortamda hem de fiziki ortamda muhafaza altında tutulabilecektir.

2. Kişisel Verilerin Aktarılması

Kişisel verileriniz, Kanun ve sair mevzuat kapsamında ve yukarıda yer verilen amaçlarla Acıbadem ve Acıbadem Grubu tarafından Acıbadem Grubu’na dahil olan şirketler ile, Özel sigorta şirketleri, Sağlık bakanlığı ve bağlı alt birimleri, Sosyal Güvenlik Kurumu, Emniyet Genel Müdürlüğü ve sair kolluk kuvvetleri, Nüfus Genel Müdürlüğü, Türkiye Eczacılar Birliği, Mahkemeler ve her türlü yargı makamı, merkezi ve sair üçüncü kişiler, yetki vermiş olduğunuz temsilcileriniz, avukatlar, vergi ve finans danışmanları ve denetçiler de dâhil olmak üzere danışmanlık aldığımız üçüncü kişiler, düzenleyici ve denetleyici kurumlar, resmi merciler dâhil sağlık hizmetlerini yukarıda belirtilen amaçlarla geliştirmek veya yürütmek üzere işbirliği yaptığımız iş ortaklarımız ve diğer üçüncü kişiler ile paylaşılabilecektir.

3. Kişisel Veri Elde Etmenin Yöntemi ve Hukuki Sebebi

Kişisel verileriniz, her türlü sözlü, yazılı, görsel ya da elektronik ortamda, yukarıda yer verilen amaçlar ve Acıbadem’in faaliyet konusuna dahil her türlü işin yasal çerçevede yürütülebilmesi ve bu kapsamda Acıbadem’in akdi ve kanuni yükümlülüklerini tam ve gereği gibi ifa edebilmesi için toplanmakta ve işlenmektedir. İşbu kişiler verilerinizin toplanmasının hukuki sebebi;

• sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu,
• sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu,
• sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname,
• Özel Hastaneler Yönetmeliği,
• Kişisel Sağlık Verilerinin İşlenmesi ve Mahremiyetinin Korunması Yönetmeliği,
• Sağlık Bakanlığı düzenlemeleri ve sair mevzuat hükümleridir.

Ayrıca, Kanun’un 6. maddesi 3. fıkrasında da belirtildiği üzere sağlık ve cinsel hayata ilişkin kişisel veriler ise ancak kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbı teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi amacıyla, sır saklama yükümlülüğü altında bulunan kişiler veya yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından ilgilinin açık rızası aranmaksızın işlenebilir.

4. Kişisel Verilerin Korunmasına Yönelik Haklarınız

Kanun ve ilgili mevzuatlar uyarınca;

• Kişisel veri işlenip işlenmediğini öğrenme,
• Kişisel veriler işlenmişse buna ilişkin bilgi talep etme,
• Kişisel sağlık verilerine erişim ve bu verileri isteme,
• Kişisel verilerin işlenme amacını ve bunların amacına uygun kullanılıp kullanılmadığını öğrenme,
• Yurt içinde veya yurt dışında kişisel verilerin aktarıldığı üçüncü kişileri bilme,
• Kişisel verilerin eksik veya yanlış işlenmiş olması hâlinde bunların düzeltilmesini isteme,
• Kişisel verilerin silinmesini veya yok edilmesini isteme,
• Kişisel verilerin eksik veya yanlış işlenmiş olması hâlinde bunların düzeltilmesine ve/veya kişisel verilerin silinmesini veya yok edilmesine ilişkin işlemlerin kişisel verilerin aktarıldığı üçüncü kişilere bildirilmesini isteme,
• İşlenen verilerin münhasıran otomatik sistemler vasıtasıyla analiz edilmesi suretiyle kişinin kendisi aleyhine bir sonucun ortaya çıkmasına itiraz etme hakkını haizsiniz.

Mezkûr haklarınızdan birini ya da birkaçını kullanmanız halinde ilgili bilgi tarafınıza, açık ve anlaşılabilir bir şekilde yazılı olarak ya da elektronik ortamda, tarafınızca sağlanan iletişim bilgileri yoluyla, bildirilir.

5. Veri Güvenliği

Acıbadem, kişisel verilerinizi bilgi güvenliği standartları ve prosedürleri gereğince alınması gereken tüm teknik ve idari güvenlik kontrollerine tam uygunlukla korumaktadır. Söz konusu güvenlik tedbirleri, teknolojik imkânlar da göz önünde bulundurularak muhtemel riske uygun bir düzeyde sağlanmaktadır.

6. Şikayet ve İletişim

Kişisel verileriniz teknik ve idari imkânlar dâhilinde titizlikle korunmakta ve gerekli güvenlik tedbirleri, teknolojik imkânlar da göz önünde bulundurularak olası risklere uygun bir düzeyde sağlanmaktadır. Kanun kapsamındaki taleplerinizi, “monash.pw” web adresindeki “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Uyarınca Başvuru Formu” nu doldurarak;

• (i) ATATÜRK monash.pw monash.pw:3/8 ATAŞEHİR, Istanbul, Türkiye adresine kargo ile ıslak imzanızı taşıyan bir dilekçe ile “Kurumsal Sekretarya” departmanı dikkatine Zarfına “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Kapsamında Bilgi Talebi” yazılarak gönderebilirsiniz,
• (ii) Noter kanalıyla gönderebilir,
• (iii) [email protected] adresine güvenli elektronik ya da mobil imzalı olarak, kayıtlı elektronik posta adresi veya sistemimizde kayıtlı elektronik e-posta adresiniz aracılığıyla ve/veya
• (iv) Acıbadem’e hitaben yazdığınız “word veya pdf.” formatındaki bir dosyayı güvenli eimza ile imzalayarak [email protected] ‘a e-posta’nın konu kısmına “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Bilgi Talebi” yazarak iletebilirsiniz.

Kanun kapsamındaki taleplerinizi, monash.pw web adresindeki “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Uyarınca Başvuru Formu” nu doldurarak ve formda belirtilen usullerle tarafımıza iletmenizi rica ederiz.