Ani hareketler sonucu gerçekleşen ayak burkulması, vücut yapısında en sık karşılaşılan rahatsızlıklardan biri olmaktadır. Ayağın burkulması durumu kimi zaman kısa süreli ağrı gibi etkiler ile hafif şekilde atlatılabilirken, bazen de eklem zedelenmesi ve kemik kırılmasına varan sonuçlara kadar ilerlemektedir. Dolayısıyla ayak bileği ekleminde burkulma yaşayan kişilerin mutlaka uzman bir hekim kontrolünden geçmesi tavsiye edilmektedir.
Ayak bileği eklemi, ayak ve bacak bölgesini birbirine güçlü biçimde bağlayarak hareketli bir alan yaratır. Kemik ve esnek liflerin oluşturduğu eklem bölgesine binen baskı ise bu alanda zaman içerisinde deformasyon oluşturabilir. Liflerde oluşan deformasyona ayak bileği burkulması adı verilir.
Eklem bölgesinde yer alan elastik yapıdaki lifler, ayak burkulması sırasında olması gerekenden daha fazla bir esneme hareketine maruz kalır. Dolayısıyla ayağın ani dönmesi sonucu gerilen lifler ayak sağlığı açısından önemli bir risk oluşturur.
Ayak bileği burkulması, pek çok durumda müdahaleye gerek kalmaksızın iyileşmektedir. Ancak burkulmanın yarattığı ağrıyı gidermek ve eklem bölgesini rahatlatmak için evde yapılabilen basit ön tedaviler uygulanabilir.
Ayak bileği burkulması, doğru tedavi yöntemleri uygulandığında hızla iyileşen bir rahatsızlıktır. Ağrı tamamen geçene kadar uygulanması gereken buz tedavisinin yanı sıra istirahat edilerek birkaç gün içerisinde iyileşme gözlemlenmektedir. Kanamalı burkulma ya da kırığa dönen burkulmalarda ise cerrahi müdahale gerekebileceği için ayak bileği burkulması iyileşme süreci daha uzun zaman almaktadır.
Ayak bileğinde yaşanan burkulma, elle ve göz ile yapılan tespit sayesinde kolayca anlaşılabilir. Burkulma esnasında ayak bileğinde esneme sesi duyulur ve üstüne basamayacak kadar acı hissedilir. Burkulma sonrasında ise şiddetli ağrı nedeniyle ayakta dururken ya da yürürken güçlük yaşanması, ayak burkulmasının en net belirtisi olarak görülmektedir. Buz tedavisinden sonra bölgesel olarak şişlik, morarma ve yeşerme gibi renk değişimi de ayak bileğinin burkulduğunu gösterir.
Çoğu ayak bileği burkulması evde tedavi ile giderilmektedir. Ancak ayakta oluşan ağrılar daha sık ve şiddetli şekilde devam ettiği takdirde bir sağlık kuruluşuna müracaat edilmesi gerekmektedir.
Burkulma tedavisinde öncelikle ayakta oluşan ödemin giderilir ve bilekteki hasar elle muayene edilerek tespit edilir. Eğer burkulma ciddi düzeyde ise ileri seviye tanı yöntemleri ile daha kapsamlı şekilde araştırılması sağlanır. Ayak bileğinde bağ kopması, kırık ya da çatlak şüphesi duyuluyorsa ayak bileği grafisi, bilgisayarlı tomografi ve ultrasonografi gibi ileri seviye tetkikler gerçekleşir. Eğer bu şüpheler doğrulanırsa son çözüm olarak cerrahi operasyon gerekli olabilir.
Ayak bileği burkulması gerçekleştikten bir süre sonra bilek çevresinde şişlik ve ödem oluşumu görülür. Oluşan ödemin giderilmesi için ise birkaç aşamalı tedavi uygulanır. İlk aşamada ayak bileğinin hareket etmemesi ve olası bir kırık durumuna karşı önlem alınması için sabitleme işlemi yapılır. Daha sonra ödemin görüldüğü bölgenin buz torbası ile soğutulması sağlanarak sıcak kanın tek bir noktada toplanmasının önüne geçilir. Eğer ağrı şiddetli bir seyirde ise ağrı kesici ilaç tedavisi uygulanır ve burkulmadan duyulan acının azaltılması sağlanır.
İlk müdahaleden sonra ödemden oluşan şişlikte azaltma görülmüyorsa ya da ağrı geçmiyorsa zaman geçirmeden bir sağlık kuruluşuna başvurmalısınız.
Ayak bileğinde burkulma sonucu anında şişlik görülmesi oldukça normaldir. Çünkü bileğin ani hareketinde yüksek basınç oluşur ve dokunun tekrar eski formunu alması için belirli bir zaman geçmesi gerekir. Ayak bileği kısmında oluşan şişliğin kontrol altına alınması durumunda burkulmanın etkisi de yavaş yavaş geçecektir. Bunun için şişliğin görüldüğü yere doğrudan temas etmeyecek şekilde soğuk su dolu torba ya da buz aküsü konulması, şişliğin gözle görülür şekilde geçmesine yardımcı olacaktır.
Tıbbi yetkisi olmayan bazı kişiler tarafından ayak bileği burkulmasına iyi geldiği iddia edilen çeşitli bitkisel tedavi yöntemleri önerilmektedir. Ancak bu yöntemlerin pek çoğunun bilimsel açıdan ispatlanmış hiçbir faydası bulunmamaktadır. Ayak burkulması yaşayan kişilerin yalnızca uzman doktorların belirttiği tavsiyelere uymaları, doğru tedavi uygulanması için önem teşkil etmektedir.
Ayakta hissedilen ağrı az miktardaysa ve yumuşak doku ödemi gözlemleniyorsa, burkulmanın doğurduğu etkiyi azaltacak bazı tedbirler uygulanabilir. Ödem ve şişlik durumu inmeye başladığında elastik bir sargı ile ayak bileğinizi topuktan destek alacak şekilde sarabilirsiniz. Böylece ağrıyan ayak bileği için bir destek mekanizması oluşturulur ve burkulmanın daha hızlı şekilde giderilmesi sağlanır. Bunun haricinde zeytinyağı gibi kaygan bir yağ ya da ayak bileği burkulması için krem kullanarak burkulan bölgeye masaj yapabilirsiniz. Hafif dokunuşlar ile gerçekleştireceğiniz masaj işlemi, eklem bölgesine yakın kasları yumuşatır ve bilek çevresindeki ödemin atılmasına yardımcı olur.
Ayak burkulması tedavisi sonrasındaki süreçte rahatsızlığın nüksetmesinin önüne geçilmesi ve sürekli ayak burkulması yaşamamak için egzersiz yapılması önerilir. Egzersizlerin yöntemi ve sıklığı; ayak çevresindeki kasların durumu, burkulmadan sonra kan dolaşımının düzenli olup olmaması ve aktivite düzeni dikkate alınarak belirlenir. Bunu belirlemek için de ortopedi servisinden destek alabilirsiniz.
Hareketsiz ayak kaslarını güçlendirmek üzere bir takım pratik egzersizleri ev ortamında da gerçekleştirebilirsiniz. Dengeyi sağlamaya yönelik çömelme, tek ayak üstünde durma, step tahtasında hafif tempo hareketleri gibi basit egzersizler, burkulmadan sonra günlük hayata dönüş sürecinde avantaj sağlayabilir.
Ani hareket sonucu ayakta hissedilen ağrılarınız geçmiyorsa başvurmanız gereken tıbbi birim ortopedi bölümü olmaktadır. Kemikte kırık, çatlak, incinme ya da kemiğe yakın kasların zedelenmesi konusunda ortopedi uzmanları gerekli muayeneleri gerçekleştirmekte ve ciddi bir duruma rastlanması durumunda tedavi için hastayı yönlendirmektedir.
Ayak Burkulması Nedir?
Ayak bileği eklemi bacak ve ayak bölgesini güçlü bir şekilde bağlayarak hareketli alan yaratmaktadır. Kemik ve esnek liflerin oluşturduğu eklem bölgesine binen baskı yüzünden bu alan içerisinde deformasyon oluşabilir. Bu liflerde oluşan deformasyona ayak burkulması adı verilmektedir.
Ayak Burkulmasına Ne İyi Gelir?
Ayak bileğinin burkulması sonucunda kırılma ile ilgili bir şüphe bulunuyor ise mutlaka bir doktora danışılmalıdır. Bunun dışında hafif veya orta dereceli bir burkulma söz konusu ise bazı yöntemler deneyebilirsiniz. Ayak burkulmasına iyi gelen şeyler şunlardır:
- Ayak burkulmasında buz etkili ve basit yöntemlerden birisidir. Buz torbası burkulan bölgeye uygulanır ve ağrı ile birlikte şişmenin azalmasına yardımcı olur.
- Ayak bileğini yüksekte tutmak şişkinliği azaltabilir. Ayak altına yastık koymak ve yükseğe kaldırmak kan birikimi az olacağı için burkulan yerin daha az şişmesini sağlamaktadır.
- Şişmeyi en az seviyeye indirmek için elastik bantlar kullanılabilir. Burkulan bölgeye çok sıkı olmamak kaydı ile elastik bantlar sarılabilir.
Ayak Burkulması Nasıl Geçer?
Ayak burkulması çoğu zaman müdahaleye gerek kalmadan kendiliğinden geçebilen bir rahatsızlıktır. Fakat burkulma sonrasında oluşan ağrıyı azaltmak ve gidermek için bazı yöntemler uygulanabilir.
Ayak bileğinin burkulması sonrasında kesinlikle üzerine basılmamalı ve rahat bir şekilde sırt üstü yatılmalıdır. Ayrıca kan dolaşımının dengelenmesi ve şişliğin azaltılması için bir yastık yardımı ile ayak kısmı kal hizası üzerine çekilebilir. Bunlar dışında doktorlar tarafından verilen ağrı kesiciler de ayak burkulmasının sebep olabileceği ağrıları azaltmaya yardımcı olacaktır.
Ayak burkulması sonrasında ağrılar sık ve şiddetli bir şekilde devam ediyor ise mutlaka bir sağlık kuruluşuna müracaat edilmesi gerekir. Burkulma tedavisinde ilk olarak ayakta oluşan ödem giderilir. Bilekte oluşan hasar el ile muayene edilir. Burkulma ciddi düzeyde ise kapsamlı bir araştırma yapılır. Gerekli görülür ise tomografi veya ultrasonografi gibi tetkikler de yapılır. Gerekli görülür ise cerrahi operasyonlar uygulanabilir.
Ayak Burkulmasına İyi Gelen Şeyler
Ayak burkulması günlük hayatta pek çok kişinin başına gelen durumlardan birisidir. Genellikle evlerde bazı yöntemler ile ağrının ve şişliğin giderilmesi sağlanabilir. Ayak bileğine iyi gelen şeylerden birisi zeytindir. Zeytin ile ayak burkulmasında yaşanan şikayetler azaltılabilir. Zeytin, soğan, tuz ve sarımsak ezilip burkulan bölgeye sürülebilir.
Ayak burkulmasına iyi gelen doğal tedavi yöntemlerinden birisi de lahanadır. Lahana ayağın ağrısını azaltır ve kısa sürede iyileşmesini sağlar. Haşlanmış lahana ılınınca ayak bileğine sarılabilir.
Evde uygulanabilecek yöntemlerden birisi de soğan yöntemidir. 2 soğan ve 2 su bardağı zeytinyağı kavrulur ve burkulan bölgeye sarılır. Bu yöntem ile burkulan bölge hızlı bir şekilde iyileşebilir.
Ayak Burkulması Belirtileri Nelerdir?
Ayak burkulmasının belirtileri şunlardır:
- Ayak kemiği yakınında hissedilen ağrı ve hassasiyet
- Yürüme ve aktivite sırasında hissedilen ağrı
- Morarma ve şişme
- Ağrılık verildiği zaman ağrı hissetme
- Üzerine basamama
- Dokunulduğunda hassasiyet
Ayak burkulması doğru tedavi yöntemleri uygulanarak kısa sürede iyileşebilen bir rahatsızlıktır. Ağrı tamamen geçene kadar uygulanması gereken buz tedavisinin yanı sıra istirahat edilerek birkaç gün içerisinde iyileşme gözlemlenebilir. Fakat ayakta kanamalı bir burkulma veya kırığa dönen burkulma söz konusu ise cerrahi müdahale gerekir. Bu nedenle mutlaka doktora başvurulması gerekir. Cerrahi bir müdahale söz konusu olur ise iyileşme süresi daha uzun zaman alır.
Ayak burkulmaları spor yaralanmalarının içinde çok ciddi bir yer tutar. Ayak bileği üç kemik tarafından oluşur:
Topuk kemiği ise bir takım bağlar sayesinde bu ekleme katkı yapar.
Tibia, ayak bileğinin iç kısmında yer alır ve ayak bileğini içeriden desteklerken, fibula ayak bileğinin dış kısmında yer alır ve buradan ekleme destek sağlar. Ancak ayak bileğinde dengeyi sağlayan asıl yapılar bağlardır. Ayak bileği içeriden ve dışarıdan çok ciddi bağlar ile desteklenir. Bu bağlar diğer tüm eklemlerde olduğu gibi hareketi sınırlandırmaya yardım eder. Bu yardımı iki şekilde yapar:
Ayak burkulmalarında tedaviden önce sorunu tespit etmek önemlidir. Ayak bileği burkulmasının tedavisinin düzenlenmesinden önce ayak bileği hareketlerinin kısıtlanması, şişme, bağların yetersizliğinin/yeterliliğinin muayenesi gerekir. Burada en önemli nokta; bağ yaralanması sırasında kemikte kırık olup olmadığının teşhis edilmesidir. Her ne kadar bu durum röntgensiz anlaşılamasa da kişinin röntgen çektirmesi gerekip gerekmediğine karar verme aşamasında Ottawa kriterleri yardımcı olur.
Ottawa kriterlerine göre ayak burkulmaları sonrasında iki nokta önemlidir:
Ayrıca;
Ayak burkulmaları sonucunda gelişen yaralanmalar için teşhiste uygulanabilecek görüntüleme yöntemleri şunlardır:
X-ray: Sadece kırığı saptamak için yardımcıdır, bağ yaralanmalarında direk grafinin katkısı yoktur.
MR: Bağ yırtığının derecesini ve ilave sorunları (kıkırdak hasarı, tendon yaralanması, vb.) olup olmadığının teşhis edilmesine yardımcı olur.
Zorlamalı X-ray: Bağların zorlanarak alındığı grafilerdir, günümüzde kullanımı azdır.
Ayak burkulmaları sonucu oluşan yaralanmaların erken tedavisi diğer yumuşak doku yaralanmalarıyla benzerdir. Tedavide 4 ana prensibi uygulamak gerekir (RICE):
Erken dönemde uygulanan bu tedaviler sonrası, kişinin kas kuvvetini ve daha da önemlisi dengesini geri kazanması gerekir.
*Bu içeriğin geliştirilmesinde Tıbbi Direktörlük katkı sağlamıştır.
*Web sitemizdeki bilgiler kişileri tanı ve tedaviye yönlendirme amacı taşımaz. Tanı ve tedaviye yönelik tüm işlemlerinizi doktorunuza danışmadan uygulamayınız. İçeriklerde Acıbadem Sağlık Grubu'nun tedavi edici sağlık hizmetlerine yönelik bilgiler yer almamaktadır.
Ayak burkulması, ayak bileği ile topuk kemiğinin normal yerinden çıkarak tekrar yerine gelmesi durumudur. Şiddetli ağrıya ve yürüme güçlüğüne sebep olabilir. Bazı vakalarda eklemi tutan bağlar yırtılabilir.
Ayak burkulması çeşitli sebepler nedeniyle meydana gelebilir. Çoğunlukla zorlu spor hareketleri veya spor kazaları bu talihsiz olaya neden olur. Ayak bileği kaslarının zayıf olması ve kötü zeminler ayak burkulmasına sebep olan diğer nedenlerdir. Burkulma sonrası özellikle ilk saatlerde ve ilerleyen günlerde olabildiğince ayağı yüksekte tutmaya çalışmakta fayda vardır.
Ayak burkulması sonrasında şişme ve morarma gibi şikayetler olabilir. Eğer burkulma şiddetliyse mutlaka bir doktora gitmekte yarar vardır. Ancak hafif durumlarda evde tedavi mümkündür. Peki ayak burkulmasına ne iyi gelir, evde hangi bitkisel yöntemler uygulanabilir. İşte cevabı…
Ayak burkulması tedavisi için doktor kontrolündeki tıbbi tedaviye öncelik vermenizi tavsiye eder, sağlıklı günler dileriz…
İbrahim Saraçoğlu Soğan Kürü Tarifi, Ne Zaman Başlanmalı?
Sarımsağın Faydaları Nelerdir? Sarımsak Yutmanın Faydaları
Aromaterapi Yağları Faydaları ve Kullanımı
Maydanoz Limon Kürü Yapılışı ve Faydaları
Evde 5 Kolay Adımda Pedikür Nasıl Yapılır?
Ayak Mantarına Ne İyi Gelir? Bitkisel 7 Kesin Çözüm
Ayak Kokusuna Çözüm: Kokuyu Yok Eden 9 Bitkisel Yöntem
Evde Manikür Nasıl Yapılır? 6 Kolay Adımda Göz Alıcı Tırnaklar
Ayak Detoksu Nedir? Faydaları ve Zararları Nelerdir? Nasıl Yapılır?