Ayak Serçe Parmağı Ezilmesi

Hemen hemen hareket ve desteği sağlayan vücut kemiklerinin dörtte biri ayaklardadır. Ön ayağınızdaki (metatars) veya ayak parmağınızdaki (falanks) kırık bir kemik, sıklıkla ağrılır, fakat sakatlanma nadirdir. Çoğu zaman bu incinmeler cerrahi tedavi olmadan iyileşirler. 

Ayak Kırıkları Tipleri

Gerilim kırıkları, sıklıkla, ayak parmaklarından orta ayağa uzanan, ön ayak kemiklerinde oluşur. Gerilim kırıkları, kemik yüzeyinde minicik çatlaklardır. Bu kırıklar çalışmanın artmasıyla uygun olmayan teknikler veya antrenman yapılan yüzeylerdeki değişiklikler sebebiyle aniden oluşurlar (uzun mesafe veya uzun süreli koşma veya yürümeler gibi). Kırıkların diğer bir çok tipi kemikten geçerek uzanır. Gerilim kırıkları, stabil (kemik diziliminde değişiklik olmayan) veya yerinden çıkartılmış şekilde (kemik yerinde sonlanmaz). Bu kırıklar, travma sonucu, adeta çok ağır bir objenin ayağın üstüne aniden düşmesi veya burkulma incinmeleri sonucunda ortaya çıkarlar.Eğer kırılan kemik deriden dışarıya doğru çıkmıyorsa, buna kapalı kırık denir. 

Kırıkların birkaç tipi, ön ayak kemiklerinden küçük ayak parmağı tarafında (beşinci metatars) oluşur. Bale dansçıları bu kemiklerini, dansçı adım kaçırdığında veya parmağının ucunda sivrildiği pozisyondayken kırarlar. Ayak bileği kıvrılması şeklindeki incinmeler,bu kemiğe tutunan tendonun yırtılmasına ve kemikten ufak bir parça kopmasına neden olabilirler. Aynı bölgede, daha şiddetli bir incinme, kemiğin tabanının yakınında oluşan ve kemiği besleyen kanın kesilmesine neden olan Jones kırıklarıdır. 

Belirtiler Ve Semptomlar

Ağrı, şişme ve bazen berelenme ayaktaki kırıkların en çok görülen semptomlarıdır.Eğer kırık bir parmağınız varsa yürüyebilirsiniz fakat bu, çoğunlukla ağrıyı azdırır. Ağrı, şişme ve renk kaybolması iki veya üç gün daha devam ederse veya ağrı yürümeyle kayboluyorsa kesinlikle bunda bir yanlışlık vardır ve bu durumda mümkün olduğu kadar çabuk bir doktora gidin Tedavi almakta gecikirseniz, devam eden bir ayak ağrısı ve artrite sahip olursunuz. Ayak tabanınızda ağrılı kalluslara kadar uzanan şekillenmeler ve diğer incinmelerden dolayı yürüyüş biçiminiz de değişebilir. 

Ayak Kırıkları Teşhisi

Doktor, hassasiyetin merkez bölgesinin tam yerini saptamak için ayağınızı muayene edecek ve incinen ayakla diğer ayağı karşılaştıracaktır. Eğer ayağınızda bir incinme varsa doktora ağrının ne zaman , ne yaparken başladığını anlatmalısınız. Rontgen, bir çok kırıkları göstermesine rağmen, gerilim kırıklarını tanımlayabilmek için bazen kemik taramasına ihtiyaç olabilir. Çoğunlukla, doktorun ameliyat olmaksızın kemikleri sıralayabilmesine(yerine oturtabilmesine) rağmen, şiddetli kırıklarda, iyileşinceye kadar kemikleri bir arada tutabilmek için, iğneler veya vidalar kullanması gerekebilir. 

Ayak Kırıkları Tedavisi

Ayağınızda veya ayak parmağınızda, bir kırık olduğunu düşünüyorsanız, mümkün olduğunca çabuk bir doktora gidin. Randevunuza kadar, ayağınızın üzerine basmayın ve şişmeyi azaltmak için buz torbası veya bir havluya sarılmış buz uygulayın, böylece, buz cildinizle direkt olarak temasa geçmez. Bir seferde yirmi dakikadan fazla buz tatbik etmeyin Ağrınızın azalması için, aspirin veya ibuprofen gibi bir analjezik alın. Sert tabanlı daha geniş bir ayakkabı giyin. 

Ayaktaki gerilim kırıklarının birincil olarak tedavisi, istirahattır. İncinmeyi tetikleyen aktivitelerden veya kırık tarafında ağrıya neden olan aktiviteden üç veya dört hafta uzak kalın. Yüzme gibi ayağınıza daha az basınç yapan sporları tercih edin. Doktorunuz veya antrenörünüz, kaçınmanız gereken başlangıç probleminizin nüks etmemesi için, antrenman hatalarının tam olarak tespit edebilmenizde yardımcı olabilirler. 

Yerinden çıkmış kemik kırıklarında,kemik iyileşinceye kadar, yeniden hizaya konmalı (yerine yerleştirilmeli) ve immobilize edilmelidir. Eğer kırık bir ayak parmağınız varsa, doktor, kırık parmakla ona bitişik parmağı beraberce bantlar(buddy-tape :özel bir bandajlama şekli) ve parmaklar arasına rutubeti absorbe etmek için bir tül pet koyar (gazlı bez gibi).Bandı ve peti ihtiyacınızın sıklığına göre değiştirebilirsiniz. Eğer bandı taktığınızda şişmede artma oluyorsa veya uyuşukluk ve solukluk hissediyorsanız bandı çıkartın veya yerini değiştirin. Eğer diyabetikseniz ve buna bağlı periferik nöropatiniz varsa (ayak parmaklarında uyuşukluk), parmaklarınızı beraberce bantlamayın. İki ile üç hafta süreyle, sert düz tabanlı, ortopedik bir ayakkabı giymeye ihtiyacınız olabilir. 

Eğer ön ayağınızda kırık bir parmağınız varsa, kısa-bacak yürüme alçısı, destekleme cihazı veya sert, düz tabanlı ayakkabı giyebilirsiniz.. Kemiğin iyileşmesi, kırığın yerleşim yerine ve incinmenin büyüklüğüne göre altı ile sekiz haftayı alabilir. Bir hafta veya daha sonra doktor kemiklerin yerlerinde düzgün olarak dizildiğini garantilemek için, başka bir takım rontgen filmleri isteyebilir. Semptomlar yatıştığında, ayağınıza biraz yük verebilirsiniz. Eğer ağrı oluşursa derhal durun. 

Ameliyat, ön ayak kemiklerinin kırıklarının tedavisinde nadirdir. Buna rağmen, gerektiğinde başarı oranı yüksektir.

Bunlar da İlginizi Çekebilir

Dirsek Kırığı

Dirsek koldaki kemikleri birleştiren ve ön kol hareketlerinin gerçekleştirilmesini sağlayan ...
                                                                                                                       

Devamını Oku

El Çekiç Parmağı

Heryıl sezonun açılması ile beraber doktora müracaatı en sık artan ...
                                                                                                                                                                     

Devamını Oku

Boyun Ağrısı

Boyun (servikal vertebra) kafa tabanı ile göğüs kafesimiz arasında kalan ...
                                                                                                                                                             

Devamını Oku

Yumuşak doku zedelenmesi deyince aklımıza bir travma sonrası ayaktda zedelenme gelir. Ayakta kemik dışındaki zedelenmeler cilt, cilt altı, kas dokuları ve tendonlarda gerçekleşir. Bunlar yumuşak doku olarak adlandırılır. Bunların herhangi bir şekilde darbe görmesi veya aşırı zorlanması sonucunda yumuşak dokularda birtakım zedelenmelere yol açar.

Ayağa darbe sonucu oluşan zedelenmeler daha çok ciltte ve cilt altında yaralanmalar yaparken, sportif yaralanmalarda cilt altında bulunan kaslar, bağ dokuları ve bir kemiği diğerine bağlayan ligamanlar zarar görür. Yüzeyel yumuşak dokular olan cilt ve cilt altı olan dokularda bir çarpma olduğunda bu dokunun içindeki kılcal damarlarda da yararlanma olur.

Bu nedenle kılcal damarlardan çıkan kan da ciltte morarmaya yol açar. Bu morarma darbeden kısa bir süre sonra görülür. Ancak daha derin plandaki kaslarda veya ligamanlardaki zorlanmalar sonucundaki morarmalar, daha derin planda gerçekleştiği için daha uzun sürer. Morluk birkaç gün sonra yavaş yavaş cilt altına gelerek morarma oluşturur. 

 Darbe gören bölgelerde diğer hücrelerden açığa çıkan sıvılar da burada bir reaksiyon başlatır ve dokular şişer. Sadece kanama olmaz, ödem oluşur. Ödem, darbeye bağlı olarak cildin alt kısımlarında biriken sıvıların oluşturduğu bir şişliktir. 

Yüzeysel doku zedelenmeleri genellikle tehlikesizdir. Herhangi bir müdahaleye gerek kalmadan bir süre sonra kendi kendine iyileşir. Ancak derin plandaki doku zedelenmeleri; kas yırtıkları, ligaman yararlanmaları önemlidir. Eklemlerin sağlamlığını sağlayan kas ve bağ dokularından gelen, kendini hemen morarma olarak göstermeyen ayak yaralanmaları sonucu zedelenmeler zamanında tedavi edilmezse kalıcı sakatlıklara yol açabilir. 

Halk arasında ayak ezilmesi olarak tanımlanan bir yumuşak doku travması olduğu zaman orada bir kanamanın olması son derece normaldir. Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Nejat Güney, bu kanamanın en aza indirilebilmesi için yapılabilecek şeyleri şu şekilde sıralıyor:

Darbe alan bölgeye, darbe gerçekleşir gerçekleşmez soğuk uygulama yapılarak morarması engellenebilir.
Soğuk uygulama buz ile yapılır. 
Darbe alan bölgeye buz uygulaması direkt cildin üzerine yapılmamalıdır. Bu nedenle buzu bir buzdolabı poşedine veya kumaş parçasına sararak darbe alan bölgeye uygulayabilirsiniz. 
Darbe alan bölgeye yapılacak soğuk uygulama 10-15 dakiak sürer ve her saat başı veya iki saatte bir tekrarlanmalıdır. 
Küçük olan kanamalar zaman içinde vücut tarafından emilir. 
Ciltteki darbelere bağlı kanamalarda, morarmalarda bu kanın daha hızlı emilebilmesi için merhem şeklinlde birtakım ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar cilde tatbik edilir. Bu sayede kanın daha hızlı emilmesi sağlanır. 

Derin planda veya bazı gevşek dokuların olduğu yerdeki kanamalar, soğuk uygulama yapılmasına rağmen çok büyük boyutlarda olabilir. 
Cilt altında meydana gelen büyük kanamalarda bu kan toplanmalarının vücut tarafından emilemesi söz konusu olmadığından cerrahi yöntem uygulanarak cilt altında toplanan kanın boşaltılması gerekir. 

Ayakta yaralanma sonucu ayak ezildiğinde, yani yumuşak doku zedelenmelerinde, dokularda yırtık söz konusu değilse, bu ezilmeler darbenin şiddetine göre değişmekle birlikte birkaç hafta içerisinde yavaş yavaş iyileşir. 

Ayak ezilmesine bağlı morarmalarda, kanama önce mor renkte görülür, sonrasında yavaş yavaş yeşerip sararır. Renk değiştirerek yavaş yavaş kaybolur. Ancak bazı ciltlerde darbeye bağlı olarak kanın içerisinde bulunan renk pigmenti nedeniyle ciltte hafif bir kahverengilik alabilir, kalıcı renk değişimi yaşanabilir. 

Ayak ezilmelerinde cilt altına meydana gelen kanamalar, darbe alınan bölgeye ve şiddetine göre farklılık gösterir. Cildin bazı bölgelerinde kanama az olurken, bazı bölgelerde kanama daha fazla olur. Ancak ayak ezilmesinde darbe çok şiddetli olmuşsa, kanama çok gerçekleşmişse, bu durumda cerrahi müdahale ile biriken kan boşaltılmalıdır. Ancak onun dışında kan yavaş yavaş emilir, morarma birkaç hafta içerisinde kaybolur