Yeni ay olarak başlayan ayın evreleri hilalden dolunaya kadar birçok şekle bürünür. Ay aslında güneşten aldığı ışığı bizlere yansıtan bir kaynaktır. Yani, ayın kendi ışığı bulunmamaktadır. Ayın evreleri ve oluşma sebebi hakkında daha detaylı bilgiye sahip olmak için yazımızın devamını inceleyebilirsiniz.
Gece vakitlerinde güneşten aldığı ışık ile yeryüzünü aydınlatan ay, dünyanın yörüngesinde yer alır. Dünya'nın hareket halinde olması ayın güneşin ışığını yansıtan tarafını görmemizi sağlar. Sürekli olarak hareket halinde olan dünya nedeniyle ayın bazı kısımları görünür bazı kısımları görünmez. Bu da ayın evrelerinin oluşma sebebi olarak açıklanır. Ayın evrelerinin başlangıcı ve sonu toplam bir ayı bulmaktadır. Ayın bir evresini tamamlaması ise bir haftayı yani toplam yedi günü bulur.
Güneş sisteminin doğal uydularından biri olan ayın altı adet evresi bulunur. Güneşten aldığı ışığı yansıtan ayın bir tarafı aydınlık iken bir tarafı karanlık olur. Bizler de ayın bir kısmının görünüp bir kısmının görünmediğini zannederiz. Ay dünya ile güneşin arasına geçtiği zaman hiçbir şekilde çıplak gözle görülmez bu duruma ''yeni ay'' denir.
Yeni ay, ayın ilk evresi olarak tanımlanır. Ancak, yeni ayın görüldüğü istisnai bazı durumlar olabiliyor. Örneğin, güneş tutulması sırasında yeni ay dünyadan gözükebilir. Yeni ayın ardından ay ''hilal'' evresine geçer. Ay güneşin doğusunda kaldığı zaman hilal şeklini alır. Hilal şekli güneş battıktan sonra batı yönünde kısa bir süreliğine gözükür. Daha sonrasında ay, diğer evresi olan ''ilk dördün'' evresine geçer.
Yeni ay fazından itibaren yaklaşık iki hafta sonra bu evreye geçen ay, yarım daire şeklinde görünür. İlk dördün evresinde ay, güneşe 90 derecelik açıyla bakmaktadır. İlk dördünün ardından ''şişkin ay'' evresine geçen ay, bu fazda güneşe 90 ve dereceler arasında bakar. Bu evrenin ardından ay, ''dolunay'' olur. Bu evrede ay, tam daire şeklinde görünür ve parlak ve dolgundur. Ayın en sevilen ve göz alıcı göründüğü hali de dolunay zamanlarıdır. Dolunayın ardından son evresine geçiş yapan ayın bu fazına ''son dördün'' adı verilir.
Dünyadan bakıldığın ayın sol yarım kısmının aydınlık olduğu görülür. Ay, yeni aydan itibaren yirmi dokuz buçuk günde son evresine yani son dördün fazına geçerek bir tam döngüsünü tamamlar. Bu tamamlanışın ardından tekrar yeni ay evresine geçerek tüm evreleri sürekli olarak tamamlar. Ayın evrelerini liste halinde sıralayacak olursak şu şekilde açıklayabiliriz;
• Yeni Ay
Ay, ilk evresindedir. Güneş tutulması haricinde dünyadan görünmez.
• Hilal
Ayın ikinci evresi olan hilal, güneş battığı sırada gözükür.
• İlk Dördün
Ay üçüncü evresinde, yarım daire şeklini alır.
• Şişkin Ay
Bu evrede ay dördüncü evresindedir ve güneşe 90 derece karşılıktadır.
• Dolunay
Beşinci evreye gelen ay, dolunay sırasında dolgun ve oldukça parlak bir görünüme sahiptir.
• Son Dördün
Son evresine gelen ay, dünyadan bakıldığın sol yarısının aydınlık olduğu görülür.
Ay'ın evreleri şu isimlerle adlandırılır:
- Ay evreleri yaklaşık olarak 29 günde tamamlanır ve buna 1 ay denir.
- Ay, Dünya etrafında bir defa döndüğü zaman, aynı şekilde kendi etrafında da bir kez dönmüş olur.
- Dünyadan baktığımız zaman Ay’ın hep aynı tarafı görünür. Bunun temel nedeni ise kendi ekseni etrafında ve dünyanın etrafında dönme hızının aynı olmasıdır. Bu sebepten hep aynı yüzü görünür.
- Ay’ın Dünya'dan görünmeyen kısmına Ay’ın karanlık yüzü denir.
- Ay'ın Güneş etrafındaki dönüş süresi ile Dünya ile eşzamanlı olarak gün 6 saattir.
- Ay, Dünya ve Güneş'in etrafında batıdan doğuya doğru döner. Bu durum saatin tersi yönünde ya da sağdan sola doğru şeklinde ifade edilir.
Ay Neden Değişik Şekillerde Görünür?
Dünya yüzeyinden baktığımız zaman ay değişik şekillerde görünebilmektedir. Belli başlı bazı sebepleri vardır.
- Ay ışık kaynağı olmadığı içindir.
- Eğer ayın kendi ışık kaynağı olsaydı tıpkı güneş gibi aynı şekilde görebilirdik.
- Ay Güneş'ten aldığı ışığı aynı şekilde dünya yansıtır.
- Dünya yüzeyinden bakıldığı zaman farklı zamanlarda değişik şekillerde görünür.
Ayın Evreleri Nelerdir?
Ayın kendi ışık kaynağı olmadığı için güneşten aldığı ışığı bize yansıtır. Bu sebepten dolayı Dünya’dan baktığımız zaman ay farklı şekillerde görünür. Ayın her gece farklı şekillerde görünmesine ayın evreleri denir. Ay’ın 4 ana ve 4 ara evresi olmak üzere toplamda 8 tane evresi bulunmaktadır. Özellikle ayın bu 4 ana evresi 1 hafta boyunca sürer. Şimdi ayın evrelerini ele alalım ve tek tek inceleyelim.
monash.pw Ay: Ay, Güneş ile Dünya Arasına girdiği zaman yeni ay oluşmaktadır. Ancak bu zaman içerisinde Ay’ın karanlık tarafı dünyaya baktığı için Ay'ı göremeyiz.
monash.pw: Eğer ay Güneş'in doğusunda ise o zaman hilal şeklinde görülür. Böyle zamanlarda dünyadan baktığımız zaman ay ters, ‘C’ şeklinde görünür.
monash.pw Dördün: 1 hafta sonra ayın sağ kısmından aydınlandığı evredir. Bu durumda ay, ‘D’ şeklinde bir görünüme sahip olur.
4.Şişkin Ay: Ay’ın ilk dördün evresi ile Dolunay evresi arasındaki görünümünü denir.
monash.pwy: 1 hafta sonra Dünya, Güneş ile Ay'ın ile ayın ortasına gelmiştir. Bu durumda ayın parlak kısmı Dünya’ya doğru bakar bir şekil almıştır.
6.Şişkin ay: Dolunay ile son dördün arasındaki evre olarak şişkin ay bilinir.
monash.pw dördün: 1 hafta sonra ayın sol tarafının aydınlandığı evredir.
monash.pw: Ay, Güneş'in doğusunda olduğunda gerçekleşen evredir. Dünya'dan bakıldığı zaman, ‘C’ harfi şeklinde görülür.
Ayın hareketleri:
Unutma! Saat yönünün tersi, batıdan doğuya ve sağdan sola ifadeleri bizim için aynı anlama gelmektedir.
Ayın evreleri:
Etiketler Sınıf konu anlatımı, 5.sınıf, ay kavramı nasıl oluşur, Ay'ın Hareketleri ve Evreleri konu anlatımı, Ay'ın Hareketleri ve Evreleri konu anlatımı pdf, Ay'ın Hareketleri ve Evreleri konu özeti, ayın ana evreleri, ayın ara evreleri, ayın evreleri nelerdir, ayın hareketleri nelerdir, dolunay, ilk dördün, indir, kısaca, konu anlatımı, konu özeti, pdf, son dördün, yeni ay