Ağız Kokusu Nasıl Hissedilir

Ağız kokusu kişilerin günlük hayatını etkileyen olumsuzluklardan etkileyen olumsuzluklardan biri. Tıp literatüründe halitoz olarak da adlandırılan bu problem birçok kişide kaygıya ve üzüntüye neden olabilir. Bu durumu yaşayanların sık başvurduğu gargara, naneli şeker gibi yöntemler geçici çözümler sunar. Peki ağız kokusu neden olur? Nasıl giderilir? İşte bilmeniz gerekenler:

Ağız Kokusu Nedir?

Ağız kokusu kişiler tarafından nefes verme sırasında dışarı yayılan kötü koku ile anlaşılabilir. Ancak bazı durumlarda şiddetli ağız kokusu şikayetine rağmen bu durum fark edilmeyebilir. Bazı kişilerde ise çok az ağız kokusu olsa da fazla rahatsızlık hissedilebilir. Kişilerin bu durumu fark edebilmesi için bir yakınına danışarak fikir alabilir.

Ağız kokusu şikâyeti yaşayan kişiler geçmediği takdirde diş hekimine başvurulmalıdır. Diş hekimin muayenesi sonucunda diş hastalıkları kaynaklı ise tedaviye başlanır. Eğer dişlerde ve ağız içerisinde bir sorun olmadığı halde ağız kokusu yaşanıyorsa herhangi bir hastalık kaynaklı olup olmadığını anlamak için hasta uzmana yönlendirilir.

Ağız Kokusu Neden Olur?

“Ağız kokusu neden olur?” Sorusu birçok kişi tarafından merak edilir. Bu sorunun cevabı aşağıdaki gibidir:

• Dişlerdeki Yemek Kalıntıları: Yemek sonrası dişlerde ve ağız boşluğunda yemek kalıntıları dolabilir. Yemek sonrası ağız düzgün temizlenmediğinde mikroorganizmalar gelişerek ağız kokusu oluşur.
• Diş Hastalıkları: Kötü ağız hijyeninden dolayı dişlerde çürük oluşumu, mikroorganizmaların plak oluşturması, diş etrafında oluşan diş iltihapları ve enfeksiyonlar ağız kokusuna neden olur. Diş hastalıklarının ertelenmeden tedavi edilmesi önemlidir.
• Boğaz ve Bademcik Enfeksiyonları: Bakterilerin boğaz ve bademcik enfeksiyonu oluşturması sonucu ağız kokusu meydana gelebilir.
• Uzun Süre Aç Kalmak: Vücut uzun süre aç kaldığında keton ismi verilen geçici besinleri kana iletir. Bu durum sürerken ketonlar kötü kokulu kimyasal maddelere dönüşerek solunum ile vücut dışına aktarılır. Bu nedenle uzun süreli yaşanan açlıklarda ağız kokusu oluşur.
• Mide ve Bağırsak Hastalıkları: Özellikle reflü hastalarında ve sindirim sisteminin tam anlamıyla çalışmadığı durumlarda mide ve bağırsak da bulunan içeriklerin birikerek gaz oluşturmasıyla ağız kokusu olabilir.
• Şeker Hastalığı (Diyabet): Kan şekerinin artmasından dolayı ağız içinde ki dokularda şeker birikebilir. Bu biriken şekerler kötü kokuya neden olabilir.
• Böbrek Hastalıkları: Böbreğin tam anlamıyla işlevini gerçekleştiremediği durumlarda vücuttan atılması gereken zararlı maddeler ağız dokusunda birikerek kokuya neden olabilir.
• Geniz Eti ve Burun Hastalıkları: Geniz eti ve burun eğriliği sonucu solunum yolunun daralması ile kişiler rahat nefes alamaz. Burun yerine ağızdan nefes alındığında ağız kuruluk meydana gelir. Mikroorganizmalar ağız kuruluğu ile çoğalarak ağız kokusuna neden olabilir.
• Sigara ve Alkol Tüketimi: Sigara ve alkol içerisinde bulunan bazı maddeler ağız içerisinde ki dokularda birikerek kötü kokuya neden olabilir.
• Vitamin Eksiklikleri: Özellikle A vitamini gibi bazı vitaminlerin eksikliğinde ağızda bulunan dokular etkilenerek mikroorganizmaların üremesi için uygun koşul ortaya çıkar. Bu durum ağız kokusuna neden olur.
• İlaçlar: Bazı hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaçlar ağız kuruluğu yapabilir. Bu durum ağız kokusuna neden olurken bazı ilaçlar ise vücutta parçalandıktan sonra kimyasal oluşturarak ağız kokusuna neden olabilir.

Bebeklerde Ağız Kokusu Neden Olur?

Bebeklerde ağız kokusu normal olarak kabul edilse de alınan tedbirler sonucu yine de devam ediyorsa uzmana başvurulması gerekir. “Bebeklerde ağız kokusu neden olur?” sorusunun yanıtı aşağıdaki gibidir:

• Ağız Kuruluğu: Bebeklerde ve çocuklarda burun yerine ağızdan nefes almak daha kolay olduğu için sıkça ağızdan nefes alırlar. Bu durum ağız kuruluğuna neden olarak ağız içinde bulunan dokularda mikroorganizmalar oluşturur. Bunun sonucunda ağır kokusu meydana gelir.
• Diş Çürüğü: Bebeklerde ve çocuklarda oluşan diş çürükleri ile bakteriler ağız içerisinde artarak bu durum ağız kokusunun oluşmasını sağlar. Çürük dişlerin tedavi ettirilmesi hem ağız kokusunu ortadan kaldırır hem de başka bir hastalık oluşmasını engelleyebilir.
• Kulak, Burun ve Boğazda Oluşan Enfeksiyonlar: boğazda, bademciklerde sinüslerde ve kulakta oluşan enfeksiyonlar ağız kokusuna neden olabilir. Bu durumlarda ağız hijyenin sağlanması kokunun gitmesi için yeterli olmaz. İlk olarak hastalığın tedavi edilmesi gerekir.
• Kötü Ağız Hijyeni: Ebeveynlerin bebeklerde ağız hijyenini sağlaması önemlidir. Bunun dışında küçük çocuklarda ise ağız hijyeni öğretilerek kendisinin yapması sağlanarak bu durum keyifli hale getirilebilir.
• Yabancı Cisimlerin Ağza Alınması: Özellikle bebeklerin oyuncak gibi maddelerin ağzına alması ısırması ile mikroorganizmalar ürer. Bu durum ağız kokusunun oluşmasına neden olur.

Ağız Kokusu (Halitoz) Belirtileri Nelerdir?

Ağız kokusunun en yaygın ve belirgin belirtisi kötü kokulu nefestir. Bu koku başkasının çok rahatlıkla fark edebileceği gibi veya günlük ağız bakımı ile giderilemeyebilir.

Ağız Kokusu Nasıl Anlaşılır?

Ağız kokusu nedenleri ve teşhisi için ilk olarak diş doktoruna başvurmalıdır. Muayene sonucunda diş ve ağız sağlığı kontrol edilir. Dişlerde herhangi bir problem olmadığı durumda diş doktoru hastalık kaynaklı olup olmadığını öğrenmek için uzmana yönlendirir.

Ağız Kokusu Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Peki ağız kokusu nasıl geçer? Ağız kokusu şikâyeti sonrası diş hekime başvuran kişilerde doktor hastanın nefes alıp vermesini isteyerek kokunun derecesini inceler. Muayene sırasında dilin arkasına bir alet ile sıyırarak kokunun kaynağı anlaşılmaya çalışılır. Muayene sonrası ağız kokusu tedavisi için dişlerde çürük, diş eti hastalığı ve diş plağı gibi sorunlar görülürse diş hekiminiz bunların tedavisine başlar. Diş plaklarının tedavisi ve ağız hijyenin doğru sağlanması için doktorunuz bakterileri temizleyen gargaralar ve uygun diş macunlarını önerebilir. Doktorunuz eğer diş ve ağız sağlığınızda herhangi bir problem görmezse vücudunuzda enfeksiyon olup olmadığı veya mide-bağırsak hastalıkları var ise tedavi edilmesi için uzmana yönlendirir.

Ağız Kokusu Nasıl Giderilir?

“Ağız kokusuna ne iyi gelir?” sorusu da konu hakkında merak edilenler arasında. Ağız kokusuna iyi gelen şeyler aşağıdaki gibi:

Diş ve dil fırçalamak: Özellikle yemeklerden sonra günde en az iki kere diş fırçalamak ağız sağlığı açısından oldukça önemlidir. Dil fırçalamak da aynı dişlerde olduğu gibi dil ve çevresinde kalan yemeklerin temizlenmesini sağlayarak bakteri oluşumunun önüne geçer. Florür içeren ve antibakteriyel özelliklere sahip diş macunlarının ağız kokusu şikayetini azalttığı bazı araştırmalar sonucu kanıtlanmıştır. 

Diş ipi kullanmak: Dişlerin arasında yemek artıkları kalmasını önlemek ve plak oluşumunun önüne geçmek için günde en az bir kez diş ipi kullanılmalıdır.

Ağız kuruluğunu önlemek: Ağız kuruluğu sonucu ağız dokusunda mikroorganizmalar oluşur bu da ağız kokusuna neden olur. Ağız kuruluğunun önüne geçebilmek için kahve, çay, alkollü ve alkolsüz içeceklerin tüketimini azaltarak bol su içilmesi önerilir. Bunun dışında şekersiz sakız çiğnemek ve çiğ sebze tüketmek de ağzın nemli kalmasını sağlayabilir.

Besinler Ağız Kokusunu Nasıl Etkiler?

Ağız kokusu giderici çözümler arıyorsanız neleri tüketmeniz gerektiğine dikkat etmelisiniz. Yemek sonrası ağız içerisinde biriken yemek kalıntıları ağız kokusu oluşmasını sağlar. Limon, nane, maydanoz, biberiye, armut, elma, havuç, turp, yoğurt gibi bazı besinler ağız kokusunun azaltılması için yardımcı olabilir.

Ağız Kokusu İçin Ne Zaman Doktora Başvurulmalıdır?

Ağız kokusu şikâyeti kişiyi rahatsız etmeye ve çevresinden fark edilmeye başladığında doktora başvurulmalıdır.

Ağız Kokusu Kimlerde Olur?

“Ağız kokusu neden olur ne iyi gelir? En çok kimlerde görülür?” sorusu da merak edilen konulardan biri. Böbrek yetmezliği, diyabet, karaciğer hastalığı gibi kronik hastalarda ve diş sağlığı iyi olmayan kişilerde ağız kokusu olabilir. Bununla birlikte ağız içinde veya solunum yollarında herhangi bir kanser dokusu var ise ağız kokusu şikâyeti artabilir. Bu nedenle altında yatan nedenlerin çözülebilmesi için doktora başvurulması önemlidir.

Ağız kokusu, biyolojik problemlerden çok sosyal ve psikolojik sorunlara yol açan bir rahatsızlıktır. Aklımıza gelen ilk neden diş çürükleri ya da diş eti hastalıkları olsa da, ağız kokusunun pek çok farklı oluşma sebebi bulunmaktadır.

Ağız kokusunun yüzde 90’ı ağız içindeki problemlerden kaynaklanıyor ama solunum yolu hastalıklarından tutun da bilinçsizce yapılan diyetlere hatta antidepresan kullanımına kadar birçok etken ağız kokusuna yol açabiliyor. Tanı diş hekimi tarafından konuluyor ve KBB uzmanı, gastroenterolog, psikiyatrist gibi hekimlerin desteği ile yürütülüyor. 

Ağız kokusu neden olur?
Tıp dilinde halitosis olarak adlandırılan ağız kokusu, günün herhangi bir saatinde yakın temasa gerek kalmaksızın hissedilen ve yediğimiz içtiğimiz maddelere bağlı olmadan duyulan kötü koku olarak tanımlanıyor. Çoğu kişi sabah ağız kokusu ile uyanır. Fizyolojik saydığımız bu durum birkaç saat sürer. Uyku sırasında azalan tükürük akışı, sindirim kanalında biriken gazlar nedeniyle olur. Beslenme sonrası oluşan koku da fizyolojiktir. Sarımsak gibi aromatik gıdaların kana geçen uçucu gazlarının atılması ile oluşur.
Ağız kokusuna neden olan diğer durumları ise diş çürükleri, periodontal hastalıklar, eskimiş protezler, deforme kron ve köprüler, ağız içi yaralar, kötü ağız hijyeni, ağız kuruluğu, yarı gömülü 20 yaş dişleri ve sigara kullanımı olabilir.

Kötü koku nasıl oluşur?
Ağız kokusuna oksijensiz ortamda yaşayan anaerob bakteriler yol açıyor. Anaerob bakterilerin yiyecek artıklarını çözerek ürettiği sülfür gazları ağız kokusunun asıl nedeni oluyor. Bu bakterilerin ağız içinde yerleştiği belli alanlar var. Diş araları, dişeti cepleri, dil yüzeyi bakterilerin yerleşmesi için uygundur.

Ağız ısısı ve asidik ortam, bakterilerin çoğalması için kolaylaştırıcı etki sağlıyor. Dil yüzeyi pürtüklü, çukurlu bir yapıya sahip. Bu yüzeyde gıda parçaları, mukus, kan, ölü dokular, karbonhidrat protein birikebiliyor. Dil gerisi ve boğaz, oksijenin az olduğu alanlar olduğu için bakteri üremesi de kolaylaşıyor. Ağız kokusunun oluşmasında tükürüğün de etkisi var. Tükürük, oksijenin taşınmasını sağlayarak, antibakteriyel etki gösteriyor. Bu nedenle tükürük akışının azalması halitotosise yol açabiliyor.

Ağız içi kaynaklı olmayabilir
Ağız kokusunun oluşmasına yol açan ağız içi kaynaklı olmayan nedenler de var. Örneğin, solunum kaynaklı nedenler söz konusu olabiliyor. Sinüzit, tonsilit gibi burun boğaz enfeksiyonları, solunum yolu tümörleri, bademcik taşları ve geniz akıntısı ağız kokusuna yol açabiliyor. Ağız kokusu, sindirim kanalına bağlı nedenlerle de gerçekleşebilmektedir. Sindirim kanalının herhangi bir yerindeki aromatik gaz, ağız yoluyla atılıyor. Helicobakter pylori gastriti, ince bağırsakta bakteri üremesi, laktoz intoleransı, reflü, pankreas rahatsızlıkları etken olabiliyor. Pnömoni, adenit, bronşit gibi alt solunum yolu enfeksiyonları da ağız kokusuna yol açabiliyor.

Kan biyokimyasının değişmesi (diyabet, gut hastalığı, böbrek yetmezliği) de ağız kokusu oluşturduğuna rastlanabiliyor. Bunların dışında ağız kokusuna yol açan diğer etkenleri şöyle sıralayabiliriz:
- Kullanılan bazı ilaçlar (örneğin bazı antidepresanlar ve neoplastik ilaçlar)
- Vitamin A, vitamin B12 yetersizliği
- Yaşlılık
- Demir ve çinko eksikliği
- Sıvı eksikliği nedeniyle hatalı yapılan diyetler, açlık
- Kafein, alkol, tütün

Ağız kokusunu önlemek için yapılması gerekenler
- Ağızdan kaynaklı olabilecek sorunlar giderildikten sonra hastanın iyi bir ağız hijyeni kazanması gerekiyor. Doğru ve etkin diş fırçalama,diş ipi ve dil fırçası kullanımı, varsa protezlerin temizliğinin sağlanması önem taşıyor.
- Çinko içeren gargaralar ve sakız kullanımı işe yarıyor.
- Bol ve sık su tüketilmesine dikkat etmek gerekiyor.
- Aç kalmamak ağız kokusunu engellemede etkili oluyor.
- Probiyotikten zengin gıdalar alınmasına önem vermek gerekiyor.
- Ceviz, fıstık gibi çerezler, tarçın, bitkisel çaylar, nane, maydanoz, elma, salatalık gibi gıdalar ağız kokusunu önlemede yardımcı olabiliyor.