Ağız ve diş sağlığı; sağlıklı ve konforlu bir yaşamın vazgeçilmez unsurları arasında yer alır. Ağız ve diş problemleri yaşam kalitesini ciddi anlamda olumsuz etkilerken, vücutta süregelen biyolojik olayların aksatarak genel sağlığın bozulmasına neden olabilir. Bu bağlamda, ağızda görülen ciddi sağlık sorunlarından biri de ağız mantarı olarak da adlandırılan pamukçuk rahatsızlığıdır.
Pamukçuk veya ağız mantarı; ağız boşluğundaki herhangi bir bölgede gelişebilen, beyaz renkli plak ve döküntülerle karakterize olan bir mantar enfeksiyonudur. Sağlıklı kişilerde, ağız boşluğu içinde çok sayıda mikroorganizma yaşamını sürdürür. Bu mikroorganizmalar vücudumuz ile iş birliği ve denge içerisinde çalışır ve normal şartlarda herhangi bir sağlık sorununa yol açmaz. Bu organizmalardan biri de Candida albicans türüne ait mantar hücreleridir.
Bununla birlikte, vücudun bağışıklık sisteminde herhangi bir sorun veya gerileme meydana geldiği durumlarda, bahsedilen mantar hücreleri kontrolsüz şekilde çoğalmaya başlar ve fırsatçı enfeksiyon adı verilen duruma yol açar. Ağız içinde gelişen fırsatçı mantar enfeksiyonu pamukçuk olarak adlandırılır.
Ağız mantarının gelişimi doğrudan vücudun bağışıklık sisteminin düzgün çalışıp çalışmamasına bağlı olmakla birlikte; bebekler ve küçük çocuklar ile ileri yaştaki yetişkinlerde de bağışıklık sisteminin zayıflaması nedeniyle pamukçuk görülme riski artar. Bunun yanı sıra, ağız içindeki mikroorganizmaların dengesini bozacak antibiyotikler, çeşitli ilaç ve ürünlerin kullanılması sonucu da pamukçuk görülebilir.
Ağız içindeki dokuların çeşitli etkenler sonucunda zarar görmesi, mantar hücrelerinin yerleşip çoğalmasına imkan veren bölgelerin açığa çıkmasına neden olur. Bu anlamda, radyoterapi, kemoterapi veya fiziksel travmalar ile diyabet gibi ağız içindeki biyokimyanın değişmesine yol açan durumlarda mantar enfeksiyonu gelişme ihtimali artar.
Her rahatsızlıkta olduğu gibi, ağız mantarının gelişimini kolaylaştıran çeşitli risk faktörleri mevcuttur. Aşağıdaki durumların görüldüğü kişilerde pamukçuk görülme ihtimali toplumun geri kalanına göre daha yüksektir:
• Ağız kuruluğu
• Diyabet, lösemi, anemi gibi kronik hastalıklar
• HIV enfeksiyonu gibi bağışıklık sistemini baskılayan hastalıklar
• Antibiyotik, kortikosteroid ve bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaç kullanan kişiler
• Radyoterapi veya kemoterapi gibi kanser tedavisi alan hastalar
• Sigara ve alkol gibi ağız dokusuna zarar veren zararlı maddeleri kullanan kişiler
• Diş protezi kullanan kişiler
Pamukçuk her yaşta ortaya çıkabilen bir durum olmakla birlikte, sıklıkla bebeklik veya erken çocukluk dönemi ile ileri yaşta görülen bir rahatsızlıktır. Pamukçuğun yaygınlığı ve şiddetine bağlı olarak sıklıkla görülen klinik belirtiler şu şekilde sıralanabilir:
• Ağız içi, yanaklar, diş etleri, dil, bademcikler veya dudaklarda sarı-beyaz renkli plaklar ve döküntüler
• Ağız kenarında çatlaklar ve kuruluk
• Plakların kaldırılması sonrası kanama
• Ağızda ağrı veya yanma hissi
• Bebeklerde yemeyi reddetme ve huzursuzluk
• Ağızda kötü tat hissedilmesi veya tat kaybı
• Ağız içinde pamuk hissi
• Yutma güçlüğü
Ağız mantarı; ağız boşluğu içinde görülen farklı sağlık sorunları ile benzer klinik tablolar oluşturabildiğinden, tedavi öncesinde kesin tanı konulması kritik önem taşır. Bu bakımdan, uzman bir doktor tarafından hastadan ayrıntılı hastalık öyküsünün alınması ve detaylı fizik muayene ile ağız boşluğunun incelenmesi oldukça önemlidir. Doktor, gerekli gördüğü takdirde ek görüntüleme ve laboratuvar tetkiklerine başvurabilir. Aynı zamanda, pamukçuk tanısı konması için ağız içindeki plaklardan biyopsi alınması gerekebilir.
Tüm bu incelemelerin ardından elde edilen verilerin değerlendirilmesi sonucu kesin tanı konur ve uygun tedavi planı oluşturulur. Pamukçuk tedavisinde sıklıkla kullanılan yöntemler şu şekildedir:
• Tedavinin temelini antifungal içerikli antibiyotik tedavisi oluşturur. Bu bağlamda, flukonazol, nistatin, klotrimazol veya itrakonazol B gibi çeşitli antifungal ilaçlar hastalara verilebilir.
• Hastalardaki ağrı ve hassasiyet şikayetlerinin giderilmesi ve iltihaplanmanın azaltılması için anti-inflamatuar ilaçlar tedavi planına dahil edilebilir. Ağrı kesici spreyler de belirtilerin h hafifletilmesi açısından faydalıdır.
• Antiseptik ağız gargaraları kullanılarak ağız hijyeni sağlanabilir. Aynı zamanda, diş ve ağız içerisinde yer alan diğer bölgelerin fırçalanması da ağız hijyen açısından önemlidir Pamukçuğa bağlı gelişen plaklar kanamaya yatkın olduğundan, kullanılan diş fırçasının yumuşak tercih edilmesi ve doğru teknikle uygulanması gerekir.
• Diş protezi kullanan hastaların, protezi çıkardıktan sonra protez temizliğine özen göstermesi; protez yeniden takılırken mantarın tekrar enfeksiyona yol açmasını önleme açısından oldukça önemlidir.
• Pamukçuk rahatsızlığının temelinde bağışıklık sistemi ile alakalı sorunlar olduğundan, altta yatan nedenin tedavi edilmesi, pamukçuğun tekrarlamaması bakımından önemlidir. Diyabet, kanser veya çeşitli romatolojik hastalıklara bağlı pamukçuk şikayetinde hastalıkların spesifik tedavisi yapılır.
• Ağız mantarına bağlı gelişen plaklar kanamaya yol açabileceğinden, tedavi süresince ağız içini tahriş edecek maddelerin tüketiminden kaçınılmalıdır. Bu anlamda, hastalar baharatlı gıdalar ve asitli içeceklerden uzak durmalıdır. Sigara ve alkol gibi zararlı alışkanlıklar da tamamen bırakılmalıdır.
Pamukçuk oluşumunun önlenmesi için bireyler hayat tarzlarında birtakım değişiklikler yapabilir. Bu bakımdan, aşağıdaki önlemler ağız sağlığını koruyarak pamukçuk oluşumunun önüne geçilmesinde etkilidir:
• Günlük olarak diş ve ağız fırçalama alışkanlığı, ağız ve diş sağlığı açısından vazgeçilmez bir unsurdur. Bu nedenle, kişiye uygun özellikte diş fırçası ve macunu tercih edilmeli, doğru teknikle, günde en az 2 kez, düzenli olarak fırçalama yapılmalıdır.
• Diş fırçası ile ulaşılamayan yerler için günlük diş ipi kullanılmalı ve ağız bakım suyu ile gargara yapılmalıdır.
• Yeterli ve dengeli beslenme alışkanlığı kazanılmalıdır.
• Düzenli egzersiz yapmak bağışıklık sistemini güçlendirerek genel sağlığın korunmasına yardımcı olur.
• Ağız kuruluğunun önüne geçmek için günlük yeterli miktarda sıvı alınmalıdır. Ağız kuruluğuna neden olabilecek sağlık sorunları bulunan hastaların vakit kaybetmeden tedavinin başlatılabilmesi için uzman doktora başvurması gerekir.
• İnhaler ilaç kullanan astım veya KOAH hastaları, inhaler kullanımı sonrası ağızlarını suyla çalkalamalı veya dişlerini fırçalamalıdır.
• Şeker hastalığı olan kişilerde kan şekerinin kontrol altına alınması oldukça önemli bir unsurdur.
• Sigara ve alkol gibi ağız içi dengeyi olumsuz etkileyen zararlı alışkanlıklar bırakılmalıdır.
• Gereksiz antibiyotik kullanımından kaçınılmalıdır.
KİŞİSEL VERİLERİN ELDE EDİLMESİ VE İŞLENMESİ İLE İLGİLİ BİLGİLENDİRME FORMU
Acıbadem Sağlık Hizmetleri ve Ticaret A.Ş. (“Acıbadem”) ve Acıbadem’in hakim ve bağlı şirketleri (hepsi birlikte “Acıbadem Grubu” olarak anılacaktır.) tarafından, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (“Kanun”) ve ilgili mevzuat kapsamında Veri Sorumlusu sıfatıyla, kişisel verileriniz, aşağıda açıklanan çerçevede ve 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu, 663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, Özel Hastaneler Yönetmeliği ve Sağlık Bakanlığı düzenlemeleri ve sair mevzuata uygun olarak işlenebilecektir.
1. Kişisel Verilerin elde Edilmesi, İşlenmesi ve İşleme Amaçları
Kişisel verileriniz Acıbadem Grubu tarafından sağlanmakta olan kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbî teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi amaçlarıyla ve Acıbadem Grubu şirketlerinin faaliyet konularına uygun düşecek şekilde; sözlü, yazılı, görsel ya da elektronik ortamda, çağrı merkezi, internet sitesi, sözlü, yazılı ve benzeri kanallar aracılığıyla elde edilmektedir. Sağlık verileriniz başta olmak üzere özel nitelikli kişisel verileriniz ve genel nitelikli kişisel verileriniz, Grup tarafından aşağıda yer alanlar dâhil ve bunlarla sınırlı olmaksızın bu maddede belirtilen amaçlar ile bağlantılı, sınırlı ve ölçülü şekilde işlenebilmektedir:
Acıbadem Grubu tarafından elde edilen her türlü kişisel veriniz (Özel nitelikli kişisel veriler de dahil fakat bunlarla sınırlı olmamak kaydıyla) aşağıdaki amaçlar ile işlenebilecektir:
İlgili mevzuat uyarınca elde edilen ve işlenen Kişisel Verileriniz, Acıbadem veya Acıbadem Grubu’na ait fiziki arşivler ve/veya bilişim sistemlerine nakledilerek, hem dijital ortamda hem de fiziki ortamda muhafaza altında tutulabilecektir.
2. Kişisel Verilerin Aktarılması
Kişisel verileriniz, Kanun ve sair mevzuat kapsamında ve yukarıda yer verilen amaçlarla Acıbadem ve Acıbadem Grubu tarafından Acıbadem Grubu’na dahil olan şirketler ile, Özel sigorta şirketleri, Sağlık bakanlığı ve bağlı alt birimleri, Sosyal Güvenlik Kurumu, Emniyet Genel Müdürlüğü ve sair kolluk kuvvetleri, Nüfus Genel Müdürlüğü, Türkiye Eczacılar Birliği, Mahkemeler ve her türlü yargı makamı, merkezi ve sair üçüncü kişiler, yetki vermiş olduğunuz temsilcileriniz, avukatlar, vergi ve finans danışmanları ve denetçiler de dâhil olmak üzere danışmanlık aldığımız üçüncü kişiler, düzenleyici ve denetleyici kurumlar, resmi merciler dâhil sağlık hizmetlerini yukarıda belirtilen amaçlarla geliştirmek veya yürütmek üzere işbirliği yaptığımız iş ortaklarımız ve diğer üçüncü kişiler ile paylaşılabilecektir.
3. Kişisel Veri Elde Etmenin Yöntemi ve Hukuki Sebebi
Kişisel verileriniz, her türlü sözlü, yazılı, görsel ya da elektronik ortamda, yukarıda yer verilen amaçlar ve Acıbadem’in faaliyet konusuna dahil her türlü işin yasal çerçevede yürütülebilmesi ve bu kapsamda Acıbadem’in akdi ve kanuni yükümlülüklerini tam ve gereği gibi ifa edebilmesi için toplanmakta ve işlenmektedir. İşbu kişiler verilerinizin toplanmasının hukuki sebebi;
Ayrıca, Kanun’un 6. maddesi 3. fıkrasında da belirtildiği üzere sağlık ve cinsel hayata ilişkin kişisel veriler ise ancak kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbı teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi amacıyla, sır saklama yükümlülüğü altında bulunan kişiler veya yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından ilgilinin açık rızası aranmaksızın işlenebilir.
4. Kişisel Verilerin Korunmasına Yönelik Haklarınız
Kanun ve ilgili mevzuatlar uyarınca;
Mezkûr haklarınızdan birini ya da birkaçını kullanmanız halinde ilgili bilgi tarafınıza, açık ve anlaşılabilir bir şekilde yazılı olarak ya da elektronik ortamda, tarafınızca sağlanan iletişim bilgileri yoluyla, bildirilir.
5. Veri Güvenliği
Acıbadem, kişisel verilerinizi bilgi güvenliği standartları ve prosedürleri gereğince alınması gereken tüm teknik ve idari güvenlik kontrollerine tam uygunlukla korumaktadır. Söz konusu güvenlik tedbirleri, teknolojik imkânlar da göz önünde bulundurularak muhtemel riske uygun bir düzeyde sağlanmaktadır.
6. Şikayet ve İletişim
Kişisel verileriniz teknik ve idari imkânlar dâhilinde titizlikle korunmakta ve gerekli güvenlik tedbirleri, teknolojik imkânlar da göz önünde bulundurularak olası risklere uygun bir düzeyde sağlanmaktadır. Kanun kapsamındaki taleplerinizi, “https://www.acibadem.com.tr/acibademonline/hastaverilerinkorunmasi.html” web adresindeki “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Uyarınca Başvuru Formu” nu doldurarak;
Kanun kapsamındaki taleplerinizi, https://www.acibadem.com.tr/acibademonline/hastaverilerinkorunmasi.html web adresindeki “Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Uyarınca Başvuru Formu” nu doldurarak ve formda belirtilen usullerle tarafımıza iletmenizi rica ederiz.