Bacaklarda Kilcal Damar Catlamasi

En ince atardamarlar ile toplardamarların birleştiği kılcal damarların çatlamasıdır.

Kılcal damarlardaki kan akışı, vücuttaki diğer normal damarların kan akışı hızına göre son derece yavaştır. Bacaktaki kılcal damarların çatlaması, genişlemesi ya da daralması sonucunda bacaktaki deri üzerinde kızarıklık ve kırmızı çizgilerin oluşumu gözlemlenir.

Kılcal damarların şekil bozukluğu nedeniyle, akan kan doku arasında toplanarak ödemleri oluşur. Ödemler, mevcut damarların şekillerini daha çok bozarak yırtılmalara ve deride kanamalara neden olur. Kılcal damarların genişlemesi, diğer dokulara daha fazla kan toplanmasına sebebiyet vereceğinden dolaşımı durma noktasına getirir. Sonucunda varisler oluşur.

Bacaktaki kılcal damarlar neden çatlar?

• 40 yaş üzeri kişilerde daha sık rastlanır
• Östrojen hormonu
• Genetik yatkınlık
• Aşırı kilo
• Hassas ve beyaz deriye sahip olmak
• Güneş ışınlarına direkt maruz kalmak
• Sürekli olarak ayakta kalmak

Kılcal damar çatlaması nasıl anlaşılır?

İlk olarak genel bir gözlem ve muayene ile anlaşılır. Gözle görülmeyen boyuttaki kılcal damarların çatlaması, farklı mikroskobik cihazlar kullanılarak incelenir. Sonrasında tedavi aşamasına geçilir. Kılcal damar çatlaması tedavisinde genellikle lazer yöntemi tercih edilir.

Lazer tedavisinde başarı oranı fazladır. En zorlu kılcal damar çatlamaları dahi kısa sürede tamamıyla kalıcı olarak yok edilmektedir. Bacakta kılcal damar çatlaması probleminiz için Varis Merkezi ile iletişime geçebilir, Prof. Dr. Kürşat Bozkurt’tan daha detaylı bilgi alabilirsiniz.

Kılcal damar çatlaması bacakta ağrı hissine neden olabilmekte aynı zamanda bacakta ve özellikle ayak bileğinde venöz yaraların açılmasına sebebiyet verebilmektedir. Bu gibi durumların yaşanmaması için kılcal varislerin erken dönemde teşhis ve tedavisi oldukça önemlidir.

Bacak ağrılarının sebebi olan kılcal damar çatlaması ilerleyen yaşlarda daha ciddi sorunlara neden olabileceği için erken teşhisle önlemi alınması gerekir. Ağrının kontrol altına alınmasının yanı sıra estetik görünüm açısından da kılcal varis tedavisi gereklidir.

Kılcal varis nedir?

Kılcal varisler genellikle temelde derin venöz sistemde var olan varislerin belirtisidir. Yani bacak toplardamar sistemine bağlı olan ince damarların cilt yüzeyinde görünür hale gelmesidir. Kılcal varis görüldüğünde doğrudan bu varislerin tedavisine başlanması gerekir. Çünkü kılcal varisler ağrı oluşturmanın yanı sıra cilt yüzeyinde örümcek ağı şeklinde görüntüsü ile estetik açıdan da kaygı oluşturabilir.

Kılcal varis neden oluşur, önlenebilir mi?

Venöz sistemde oluşan bir rahatsızlığın belirtisi olarak kılcal varisler ortaya çıkabilir. Bunun haricinde yalnızca ciltte de kılcal varis meydana gelebilir. Toplardamar sistemi aslında yüzeydeki kılcal damarların içindeki kanın toplanıp kalbe taşınması görevini üstlenir. Bu damarlarda oluşan herhangi bir rahatsızlık kılcal damarlar içindeki kirli kanın kalbe taşınması engeller. Basınç artışı sebebiyle de bu damarlar daha fazla görünür hale gelir.

Kılcal damar çatlaması kadınlarda özellikle gebelikte en sık görülen sorunlardan biridir. Gebelik döneminde kadınların vücudunda meydana gelen önemli değişikliklerden biri de vücuttaki kan miktarındaki artıştır. Gebe kadınların vücutlarındaki kan miktarının artması damarlara aşırı bir yük bindirir ve dolayısıyla damarların çapı genişler. Bu nedenle gebelik döneminde kılcal damar varisleri sıkça karşılaşılan bir durumdur. Bunu önlemek için hamilelere varis çorabı kullanması tavsiye edilir.

Bunun haricinde aşırı alkol tüketimi de damar çapının genişlemesine neden olabilir. Dar kıyafetlerin tercih edilmesi veya çarpma sonucu da kılcal damar çatlakları lokal olarak gelişebilir.

Yaz aylarında güneşe aşırı maruz kalmak cilt yüzeyinde ısı artışına neden olacağı için kılcal damarların çatlamasına yol açabilir. Aynı şekilde ısı artışının yol açtığı kılcal damar çatlamalarından korunmak için aşırı sıcak banyo yapmak, kaplıca ve hamam gibi ortamlarda uzun süre kalmaktan kaçınılmalıdır.

Kılcal varis çatlaması nasıl tedavi edilir?

Kılcal varisler aslında daha derinde yatan, daha büyük bir varis rahatsızlığının belirtisi olabilir. Bu nedenle kılcal varisler görüldüğünde uzman bir radyoloğa başvurulması ve renkli dopplerultrason eşliğinde yapılacak varis muayenesi ile sorunun temeli araştırılması gerekir. Varis görüldüğünde yalnızca bacaklardaki yüzeyel toplardamarların değil, derin sistemdeki toplardamarların da incelenmesi şarttır.

Kılcal damar tedavisinde; skleroterapi, lazer ve köpük tedavileri uygulanabilir. Hangi tedavi yönteminin uygulanması gerektiğine uzman radyolog görüntülemeleri sonucunda hasta ile beraber karar verilir.

Skleroterapi yönteminde çok ince iğnelerle kılcal damarların içine özel bir ilaç enjekte edilir. Enjekte edilen ilaç sayede kılcal damar çatlaklarının kapanması sağlanır. Tedavi edilen bölgede kalıcı çözüm imkanı sunan bu teknik, diğer bölgelerde tekrar etmesi durumunda yeniden uygulanmasında hiçbir sakınca yoktur.

Köpükle varis tedavisinde ise skleroterapi de olduğu gibi varisli kılcal damarların içine ilaç verilir. Ancak verilen ilaç bu defa özel bir işlem ile köpürtülerek damar içine verilir. Damara verilen bu köpük damarın kapanarak kaybolmasına yardımcı olur.

Kılcal damar varislerinin tedavisinde başvurulan bir başka yöntem de lazer tedavisidir. Lazer tedavisi kılcal damar çatlamalarını ortadan kaldırabilir ancak bu tedavi yöntemi ciltte yanıklara da neden olabilmektedir. Bu nedenle kılcal damarların tedavisi için lazer çok fazla tercih edilmemektedir.

Girişimsel Radyoloji Uzm. Dr. Rengin Türkgüler

monash.pw
monash.pw

Dr. Rengin T&#;rkg&#;ler

Toplumda sıklıkla görülen kılcal damar çatlaması problemi, bir çeşit varis oluşumudur. Hastalar için estetik bir farklılık oluşturmak dışında tehlikeli bir sorun değildir. Varislerden farklı bir yapısı olduğu için “telenjektazi” olarak ayrı bir terminolojik isme sahiptir.

Vücuttaki kan damarları 3’e ayrılır: arter (atardamar), ven (toplardamar), kapiller (kılcal damar). Kılcal damarlar vücutta en küçük çaplı ama toplam olarak en fazla yüzey alanı kaplayan damar tipleridir. Kan ve lenf sıvısı arasında madde geçişi kılcal damarlar ile gerçekleşir. Atar damar ile toplardamar arasında yer alan kılcal damarlar atardamarlardan daha az, toplardamarlardan daha fazla kan basıncına sahiptir. Bu basınç farkı sayesinde kandaki maddeler osmoz, aktif geçiş, difüzyon gibi madde geçiş yolları ile lenf sıvısına geçer. Bu sayede lenf ve kan dolaşımının önemli bir kısmı gerçekleşir. Kılcal damarların çapı mikron kadardır. Bu çaptaki damarlar belli nedenler sonucunda genişleyip cilt yüzeyinde bir kusur meydana getirebilir. Kılcal damar çatlamaları milimetre büyüklükte örümcek ağı yapısında iplik benzeri yapılardır. Mor ve kırmızı tonlarda bir ağsı yapıda cilt üzerinde belirginleşebilir. Kimi zaman kılcal damar çatlamaları dilatasyon sonucu daha da belirgin bir hal kazanabilir.

Kılcal damarların çatlaması için kesin bir neden olmamakla birlikte bu kusuru tetikleyen birçok etmen sayılabilir. Güneş ışınları, hamilelik, aşırı kilo, sedanter yaşam, cilt travmaları bunlar arasında sayılabilir. Kılcal varisler olarak da isimlendirilen telenjektaziler, ağrıya ve acıya sebep olmaz. Ancak bazı durumlarda bölgede küçük bir batma ve kaşıntı hissettirebilir. Bazı vakalar kendi kendine kaybolabilirken, bazı kılcal damar çatlamaları tedaviye ihtiyaç duyabilir. Örneğin gebelik döneminde kılcal varisler ciddi anlamda artış gösterebilir. Doğumdan sonra ay içinde çatlamalar yok olabilir ya da kalıcı olarak ciltte yerini alabilir. Bu durumlarda hastalar estetik bir sorun olarak gördükleri damar çatlamalarını kısa sürede tedavi ettirmek için doğru klinik ve uzman hekim arayışına girebilirler. Estetik dokunuşlar, özellikle cilt yüzeyinde gerçekleşen kusurlar için yapılan tedavilerde alanında deneyimli hekimlerden danışmanlık ve tedavi almak cilt sağlığı için önemlidir.

Kılcal Damar Tedavisi

Varis ve kılcal damar çatlaması aynı oluşum özelliklerine ve sebeplerine sahiptir. Ancak varisler toplardamarların büyümesi ve cilt altından belirginleşmesiyken, kılcal damar çatlamaları isminde de olduğu gibi sadece kılcal damarların belli nedenler sonucunda büyüyüp genişlemesi ve cilt altında belirginleşmesi ile oluşur. Varisler daha büyük çaplarda, toplardamarların büyüyüp bir araya gelerek maviye yakın renklerde toplanması sorunudur. Kılcal damarların belirginleşmesi ve çatlamasından daha farklı tedavi protokolleri uygulanır, hasta için bazen ağrılara neden olabilir. Bu nedenle kılcal damar tedavileri için başvuran hastaların genel şikâyeti dermatolojik olarak daha iyi bir görünüm iken, varis tedavisi çoğu zaman ihtiyaç olarak talep edilebilir.

Kılcal damarlar, ince bir endotel tabakasına sahiptir. Yani atardamarlardaki basınca direnecek kadar ya da toplardamarlardaki kan geçirgenliğini koruyacak kadar kalın bir damar tabakası değildir. İnce olan damar yapısı, hassas cilt dokusu altında olduğunda çatlamalar daha belirgin görünmeye başlar. Damar genişlemesine gerek kalmaksızın açık ten rengine sahip hastalarda kırmızı-mor kılcallar daha fazla ortaya çıkar.

Kılcal damar çatlamaları vücudun bazı yerlerinde daha fazla ortaya çıkma eğilimi gösterebilir. Bacaklar, yüz, göz çevresi en fazla kılcal damar varisi görülen alanlardır. Özellikle bacakta ortaya çıkan kılcal damar çatlamalarının en önemli nedeni hareketsiz yaşam, kilo problemi ya da gün içinde çok fazla ayakta kalmayı gerektiren işlerde çalışmakla ilişkilendirilir. Bunların yanı sıra kılcal damarların oluşma nedenleri arttırılabilir.

Güneş ışığına direkt ve çok fazla maruz kalmak

Güneşteki UV ışınları renk pigmentlerini üreten malphigi cisimciklerini de geçerek derinin alt tabakasına ulaşır. Güçlü enerjiye sahip UV ışınları dermisteki elastin lifleri etkiler. Elastin lifler vücuttaki doku ve organları bir arada esnek yapıda tutan liflerdir. UV ışınları nedeniyle zayıflayan elastin lifler, damarları daha gevşek şekilde tutacağından, kılcal damarlar cilde yakın konuma gelir ve belirginleşmeye başlar. Özellikle sıcağın etkisiyle genişleme (dilatasyon) olan damarlar daha kolay görülür.

Kilo problemleri

Kilo sorunu olan bireylerde tansiyon problemleri görülebilir. Aşırı kilo etkisiyle damarlara baskı artar ve bu durum kılcal damar çatlamaları ve varis için neden oluşturur.

Gebelik ve hormonlar

Gebelikte damar çatlamalarına sıkça rastlanır. Çünkü gebelerde vücuttaki kan oranı %50 artış gösterir. Bu nedenle damarlara yapılan sıvı basıncı artar ve kılcallar çatlamaya başlar. Progesteron ve östrojen değişimi de kadınlarda menopoz ve mensturasyon döneminde damarlara etki eden ilk faktördür.

Yaşın ilerlemesi

İlerleyen yaşlarda varis ve kılcal damar çatlamaları daha fazla görülebilir. Çünkü yaşlanma ile ciltte elastin lifler zayıflar. Ayrıca kolajen liflerin sayısı da azalır. Bu yapılar damarların dokular arasında esnek bir sabitlikte kalmasını sağlar.

Alkol ve sigara

Toksik içerikli maddeler içerisinde kan basıncını arttıran etmenler bulunur. Kan basıncı artmakla birlikte zararlı maddeler damar çeperlerine yapışıp tıkanmaya yol açar. Bundan dolayı kan küçük bir aralıktan yüksek basınçla geçmek zorunda kalır.

Cilt travmaları

Vücuda gelen ani ve sert bir darbe, sıcak suyla direkt temas gibi nedenler cildin travmatize olup damarların belirginleşmesine yol açar.

Yukarıdaki nedenler kılcal damarlar için tedavi gerekçesi oluşturabilir. Yeni teknolojik yöntemler sayesinde çeşitli protokoller uygulanarak cerrahi kesiye gerek kalmadan kılcal damar çatlamaları giderilir.

Yüzdeki Kılcal Damar Tedavisi

Kılcal damar çatlamaları bir çeşit varis öncesi damar hasarıdır denebilir. Varisten önceki tehlikeli olmayan ve ciltte renk değişimine neden olan bir çeşit kusurdur. En fazla yüz ve bacaklarda görülür. Özellikle yüzde yerleşen kılcal damar çatlamaları gözaltında üst yanakta, burun üzerinde gözlenir. Bacakta oluşan kılcal damar çatlamaları ise varise dönüşerek büyüyebilir. Hafif belirginleşen kırmızı-pembe tonlarda ve cm büyüklükteki kılcal damarlar için, bacaklarda büyük çaplı varisler ile aynı tedavi yöntemleri uygulanmaz.

Son zamanlarda cerrahi teknikler yerine teknolojik tıbbi cihazlar sayesinde yepyeni tedaviler geliştirilir. Cilt sorunları için yapılan tedavilerde de bu cihazların büyük oranda kullanımı ve yararı söz konusudur. Damar tedavileri için artık kesi açarak hastanın taburcu süresinin uzadığı yöntemler eskide kalan yöntemler arasına girdi. Bunlar yerine birkaç dakikalık işlemler ile dermatolojik kusurlar pratik ve acısız şekilde tedavi edilip hasta birkaç saat içinde günlük yaşamına dönebilir.

Yüz çevresi hastaların özgüvenini sağlayan, toplum içinde en fazla göze çarpan bölgedir. Dolaysısıyla kılcal damar kusurları belli bir acı ve kaşıntı yapmayıp tehlikeli olmasa da kişinin toplumda özgüvenle vakit geçirmesi adına kliniklere tedavi amacıyla başvurma nedenini oluşturur.

Günümüzde birkaç dakikada kılcal damar çatlamalarını yok eden yöntemler çeşitlidir. Bunlar arasında en fazla kullanılanlar sklerotepi, köpüklü skleroterapi, radyofrekans, lazer uygulamalarıdır.

Skleroterapi

Kılcal damarlar kimi zaman birkaç mikrometre büyüklüğünde olduğundan tedavi için cerrahi yöntemlere gerek duyulmaz. Skleroterapi yönteminde direkt ilaç içine enjekte edilen ilaç sayesinde acısız şekilde damarlar kapatılır. Halk arasında “iğne tedavisi” olarak bilinen skleroterapi sadece bir ilaç enjeksiyonundna ibaret olmadığı için uzman bir cerrah tarafından uygulanmalıdır. Hastanın genel sağlık durumuna göre uygulama yapılıp yapılmaması gerektiğine karar verilir.

Köpüklü Sklerotepi

Bu yöntemi skleroterapiden ayıran fark damara direkt olarak verilen ilacın özel bir yöntemle köpürtülmesidir. İşlem sonrası bandaj ve varis çorabı kullanmak bölgeyi koruyup tedavi sürecinin daha kısa sürede tamamlanmasına yardımcı olabilir. Hastanın durumuna göre tedavi birkaç seans uzatılabilir.

Lazer

Kılcal damar tedavileri için birden fazla lazer yöntemi uygulanabilir. En fazla karşılaşılan lazer yöntemleri arasında CO2, argon IPL, PDL KTP lazer vardır. Kılcal varisler oluşum şekli ve büyüklüğü itibariyle değişkendir. Hekim muayenesine göre hastanın ihtiyacı olan yönteme karar verilir ve uygulama yapılır. Lazer sonrası yanıklardan korunmak için bölgenin güneş ışınlarından korunması çok önemlidir.

Radyofrekans

Radyofrekans yönteminde radyo dalgalarının enerjisi ısı enerjisine dönüştürülerek damara uygulama yapılır. Yüksek ısı ile damarlar kalıcı olarak kapatılır.

Kılcal Damar Çatlaması Tedavisi

Yüzde oluşan kılcal damar belirginleşmeleri farklı büyüklük ve renk tonlarında olabilir. Tabii ki farklılaşma oldukça tedavi için gereken süre de değişebilir. Yüzdeki kılcal damarlar mavi ve kırmızı tonlarında daha belirgin ve büyük olduğunda tedavi daha kolay olur. Lazer, radyofrekans yöntemlerinde ışın ve ısının damara direkt ulaşması derinin kalın tabakası nedeniyle zor olabilir. Bu nedenle yüksek ısı ve ışınlarla tedavi yapılır. Derinin alt tabakasına cihazdan gelen ısı ve ışın enerjisi ulaşırken bir miktar enerji kaybı yaşanabilir. Koyu renkte belirgin ve geniş çaptaki damarlar uygulamanın daha kolay ve kısa sürede olması demektir. Açık pembe tonlarında milimetrik damarlar için daha titiz ve birkaç seansta tamamlanan tedaviler yapılır.

Tedaviye ihtiyaç duyuyorsanız günlük yaşamda yapılacak birkaç değişiklik ile ileri varis vakalarını kendiniz de önleyebilirsiniz. Damar çatlamalarının en büyük nedeni sağlıksız diyetler ve sedanter bir yaşam tarzıdır. Beslenme ve hareket düzeni ile daha sıkı bir vücut ile genç bir cilde sahip olmak mümkündür. Hareketsiz bir yaşamda sürekli aynı pozisyonda kalan bacaklarda bir süre sonra kan akışı yavaşlar. Bu durumdan özellikle bacaklar etkileneceğinden bacaklarda görülen varis vakaları sayıca azımsanamayacak düzeydedir. Sürekli ayakta kalmak ve hareket etmek de aynı şekilde düzensiz kan akışına davetiyedir. Bu nedenle belli aralıklarla bacaklarınızı kalp hizanızdan yukarıda kaldırıp dakika dinlendirmek gerekebilir. Sıcak etkisi damarları belirginleştiren önemli bir faktörüdür. Oda sıcaklığındaki suda duş almak bundan dolayı daha sağlıklıdır. Bacak ve ayak sağlığı damar çatlamaları için engel oluşturur. Ne kadar şık görünse de topuklu ayakkabılar sürekli kullanıldığında kılcal damar belirginleşmesi için en büyük gerekçe olabilir. Haftanın birkaç günü ortopedik ayakkabılar seçmeye özen göstermelisiniz.

Hekiminizin gerekli gördüğü, muayene sonrası engel bulunmadığı bir kılcal damar çatlaması tedavisinden sonra dikkat etmeniz gereken kurallar vardır. Hekim tavsiyesine kulak vererek damar iyileşme süresini kısaltabilir, tedavi sonrası komplikasyonları engelleyebilirsiniz.

Yüzdeki Kılcal Damar Tedavisi Fiyatları

Kılcal damar tedavisi sonrası birkaç günde ciltte eski renk tonu yerine gelir ve damarlar kalıcı olarak kapanır. Özellikle skleroterapi ve radyofrekans yöntemlerinde birkaç dakika içinde işlemden verim alınır. Lazer tedavisinde ışınların deriye teması nedeniyle yanma hissi oluşabilir. Bu nedenle hekiminizin tavsiyelerine kulak vermek, bölgeyi birkaç gün güneş ışınlarından korumak çok önemlidir. Tedavi sonrası kapanan damarlar yerinde bir yanık olmaması için bölgeyi UV ışınları ve 1 gün süreyle sudan uzak tutmalısınız.

Kılcal damarların belirginleşmesi ve çatlaması varis öncesi bir vaka olabileceği gibi hasta için estetik kusur oluşturması dışında sağlık sorunu yaratmaz. Ancak kliniklere bu tedavi için başvuran hastaların büyük çoğunluğu estetik olarak iyi bir görüntü talebi ile gelirler. Devlet hastanelerinde kılcal damar çatlamaları varis gibi ileri vakalar olmadığı ve risk oluşturmadığı sürece tedavi edilmez. Estetik işlemler için hastalar özel kliniklere başvurur. Bu nedenle kliniklerde daha iyi bir estetik görüntü için tedavi isteyen hasta sayısı oldukça fazladır. Hastanın genel sağlık durumu için uzman kalp damar cerrahları ve dermatologlar ile görüşülerek en iyi tedavi yöntemine karar verilir. Basit uygulamalar gibi görünen bu işlemler alanında deneyimli hekimler tarafından uygulanmalı, işlem öncesi detaylı muayene yapılmalıdır.

Kılcal damar tedavisi için fiyatlar hastanın durumuna, damar çatlamasının büyüklüğü ve rengine göre değişiklik gösterir. Kliniğimizde muayene olduktan sonra sizin için en uygun tedaviyi öğrenebilirsiniz.

İzmir kılcal damar çatlaması tedavisi için Op. Dr. Rıza Aktaş’tan randevu alabilir ve muayene olabilirsiniz.

Tedavi Seçenekleri

Kılcal Damar Tedavisi İçin Kullanılan Lazerler,

• Nd YAG
• BBL
• Pulse dye
• Nadiren de diode lazerlerdir.

Etkileri

Kılcal damar tedavisinde kullanılan yöntemlerden birisi lazer tedavisidir. Bu tedavide lazerin soğutucu kısmı ile cilt soğutularak uygulama yapılır ve kılcal damarın büzüşerek yok olması amaçlanır. Uygulama sırasında damarda 80 dereceye ulaşan bir ısı sonucu kan hücrelerinde ve damar çeperlerindeki değişiklikler ile damarın vücut tarafından yok edilmesi söz konusudur. Uygulamada özellikle koyu mavi, lacivert, mor renklerde başarı daha fazla olmaktadır.

Kullanıldığı Durumlar

• Yüzdeki yaygın kızarıklık durumlarında,
• Akne rosea gibi kızarıklıklarda,
• Burun kenarı ve yüzdeki kılcal damar çatlaklarında,
• Bacak bölgesindeki kılcal damar çatlaklarında lazer ile tedavi yapılabilmektedir.

Uygulama Detayları

Uygulama yapıldığı anda etki görülmekle birlikte yapılan yerde uzun süreli kızarıklık devam edebilmektedir. Bazen yara kabuk oluşabileceğinden iyileşme esnasında bakım önemlidir. İşlem lazere uygun çaptaki damara küçük alanlar şeklinde yapılabildiği için çok geniş alanlar birkaç seansa bölerek yapılarak konfor sağlanabilir.

Uygulama sonrasında etkinlik için 2 ay beklemek gerekmektedir. Gerekirse seans tedaviye devam edilebilir. Tedavi süresi yapılan alanın büyüklüğüne göre değişmekle birlikte genellikle kısadır. Uygulama sırasında hafif bir ağrı hissedilecektir. Lazer sırasında damarın solduğu ve büzüştüğü görülebilir. İşlem sonrası günlük aktiviteye dönülebilir. Sıcak banyodan ve aşırı sıcaktan uzak durulmalıdır. Uygulama yapılan alanda geçici kızarıklık oluşabilir. 1 hafta kadar süren geçici kahve renkli koyulaşma gözlenebilir.