Bakalit Tesbih Renk Değiştirir Mi

Bizim sıkma kehribar dediğimiz bakelite, belçika doğumlu olan amerikalı profesör leo hendrik baekeland tarafından yılları arasında formüle edilmiş ve yılı 6 şubat akşamında new york kimyacılar kulubünde amerikan kamuoyuna açıklanmıştır.

Bakalitin ortaya çıkışı şu şekildir; çocukluğundan itibaren kimyaya ilgili olan leo baekeland, amerika’ya gidip burada çalışmış ve yaptığı birkaç buluşun da etkisiyle büyük paralar kazanmıştır’li yıllara gelindiğinde zengin bir kişi olan ve yapmak istediği araştırmalara yeterli parasal kaynakları temin eden prof. leo, yılından itibaren, kendisini dünya çapında ünlü yapacak bir alanda, reçineler üzerinde çalışmaya başladı. baekeland’ın bu konudaki araştırmalarına başladığı yılında en çok kullanılmakta olan doğal reçine “gomalaktı”. gomalak, “tachardia lacca” adlı küçük bir böcekten elde ediliyordu. sarı verniğin, cilaların ve günlük yaşamla ilgili daha birçok gereksinimin ana maddesiydi. bununla birlikte, tüm öteki doğal reçineler gibi kolay yumuşuyordu. basınç ve ısı altında kullanımı zorlaşıyordu.

Baekeland, gomalakın yerini tutacak bir maddeyi üretebilmek için çalışmalara başladı. aslında kendisinden önce başka araştırmacılar da bu alanda girişimlerde bulunmuştu. örneğin adolph baker ’de hidrojeni alınmış alkol ve fenollerin birbirleri üzerinde bir garip bir etki oluşturduğunu görmüştü. bu maddeler karıştığı zaman tuhaf şeyler oluyordu. sözgelimi, ısıtıldığı zaman, karışım kaynıyor, köpürüyor, cızırdıyor ve çevreye erimiş parçacıklar saçılıyordu. kaynama azaldığında geriye delikli, gri renkte bir kütle kalıyordu. bununla da hiçbir şey yapılamıyordu.

Baekeland, yoğun ve uzun çalışmalardan sonra nihayet kendine ait bir yöntem geliştirdi ve yaptığı ilk sıvıyı fırına koydu. sonuçta gizemli yeni bir madde ortaya çıktı. bu madde hem katı hem saydamdı. kalıpta oldukça mükemmel biçim alıyordu. bir kez ısındı mı kaskatı kesiliyor ve bir daha erimiyordu. bu çok dayanıklı bir maddeydi.

Bu maddenin 2,5 cm. kalınlıkta bir parçası, 3 tonluk bir ağırlığı kaldırabiliyordu. çok sert ve hafif olan, kolayca biçim verilebilen, bunlara karşın ısıya, asitlere, elektriğe, hava değişikliklerine dayanıklı olduğu görülen bu maddeye baekeland kendi adını verdi: “bakalit!” bu, plastik maddelerin ilk örneğiydi ve sanayide bir devrim başlamıştı.

Bakalit, çok kısa bir süre sonra radyolarda ve otomobillerde kullanılmaya başlandı. tükenmez kalem, bilardo topları, şemsiye sapları, tablalar, takma dişler, kemer tokaları ve daha yüzlerce nesne bakalitten yapıldı.

Almanlar da bakalit ümonash.pw almanlar, prof. leo’nun şirketinden farklı olarak bakelitteki fenol oranını artırarak üretilen malzemede renk ve çeşit yapma yoluna gittiler.özellikle bayan takılarında bu üretim tarzı çok tutuldu.çünkü renkli renkli kolyeler, kumaşının rengine uygun şemsiye sapları vb. objeler kısa zamanda dünyaya yayıldı.birçok ülkede de üretim için fabrikalar kuruldu.

Ancak kısa süre sonra bu tarz üretim bakalitlerde oksidasyon neticesinde renk değişmeleri gözlenmeye başladı. aslında simli ve farklı renkte yapılan bir kolyenin, koyu vişneye veya kayısıya doğru renk değişmesi; kumaşına uygun yapılan bir şemsiye sapının zamanla vişneye doğru renk değiştirmesi gibi olaylar gömonash.pw bir üretim hatası monash.pwalar ürünlerini geri çekmeye başladılar.

Afrika’ya, arap dünyasına ve osmanlı devleti topraklarına yukarıda bahsi geçen bakalitin girmesi de hızlı olmuştur. avrupalı tüccarlar vasıtasıyla birçok formattaki ürün bu topraklara girmiştir. osmanlı topraklarına gelişi ’lu yıllardan sonrasına denk gelir. osmanlı’da bakalit; sigara ağızlığı, tespih yapımı gibi alanlarda kendine yer bulmuşmonash.pw çerçevede zaten icadı yılı olan bir ürünün daha evvel osmanlı’ya gelmesi düşünülemez ve bu gün itibariyle 98 yaşından fazla herhangi bir ürüne yaş ithaf olunamaz.(sandık malı!, yıllık sıkma kehribar sallamalarına inanmayınız..)

Bu gelişmelerden sonra bakalit üretimi aksamıştır. zamanla petrol türevlerinden daha ucuz malzemeler üretildiği için bakalitin kullanıldığı alanlarda petrol türevlerinden plastik ürünler kullanılmaya başlanmıştır.

Günümüzde bu renk değiştiren bakalit türüne rağbet artınca çeşitli üretim denemeleri yapılmıştımonash.pw yapılan hiçbir formülasyon çalışması, okside olunca renk değiştiren bakalit şeklinde bir üretime ulaşılmasıyla neticelenmemişmonash.pw temel etken, o dönemki formül yapılarının günümüzde aynı olmamasındandır.

Bizim sıkma kehribar dediğimiz bakalitin doğal kehribar olan “amber”’le hiçbir alakası yoktur. doğal kehribar, ağaç reçinesidir ve reçinenin milyon yıllar toprak altında kalması neticesinde zamanla taşlaşmasıyla oluşmuştur. bugün doğal kehribardan çeşitli ürünler de yapılmaktadır.sıkma kehribar (bakalit) menşeili herhangi bir objenin yakılmasıyla ortaya çıkan kokunun, çam kokusu ile hiçbir alakası yoktur. koku, tamamen bakelitteki fenolle ve asitlerle alakalıdır. gerçek bir bakalitteki yanma sonucu çıkan koku, insan burnunu yakmaz; ortaya çıkan koku, bir plastiği yaktığınızda ortaya çıkan kötü koku ve burnu yakma gibi sonuçları ortaya çıkarmaz.

-alıntıdır-
hasan kocabaş
şifalı taşlarla sağlıklı yaşam
mozaik yayınları

Etiketler:sıkma kehribarbakalit

Zımpara testi, çok basittir ve objeye çok az (önemsiz) bir zarar verir. Su zımparası adıyla da satılan en ince zımparaya objenin bir köşesi fazla bastırmadan sürülür. Zımparaya sıvanan incecik talaşın rengi kırmızı-kahverengi olmalıdır. Morumsu, sadece kırmızı veya açık renk tonları (örneğin beyaz, sarı, yeşil ) olursa kesinlikle sahtedir.

Aşağıda gerçek SK zımpara izi görünmektedir.

Kağıt testi, zımpara testi gibidir. SK sert bir pastel boya gibidir ve kağıda sıvanır. Masanın üzerine fotokopi kağıdını koyup kağıdın üzerine biraz bastırarak objeyi sürün. Renk zımpara kağıdı testindeki gibi olmalıdır.

Yakıp koklama testi, objeye zarar verecektir ve tecrübesiz insanları yanıltacaktır. Bu testte objenin bir köşesine çakmak alevi tutulur. İşlem köşe kömürleşene kadar devam ettirilir. SK erimez ve tutuşup yanmaz. Önce siyahlaşır ve daha sonra közleşir. Bu sırada köpürme olmaz.  İşlem bitince fazla is çıkmaz. Çıkan duman koklandığında çok karakteristik bir koku hissedilir. Bu kokunun kökeni fenoldür ve bunun tarifi de çok zordur. Çoğu insan tendürdiyot (ilaç) kokusuna benzetir. Ancak modern plastiklerin kokusuna (naylon vb.) hiç benzemez. Tecrübesiz insanlar bu kokuyu tam olarak anlamayabilirler. Az miktarda çıkan bu duman koklandığında burnunuz kesinlikle yanmaz ve rahatsız olmazsınız. Oysa bakaliti yada katalini yaktığınızda burnunuz genziniz yanacaktır.

Üre formaldehitten .bazı epoxy’lerden yada modern fenol formaldehilerden yapılan sahte SK’lar ise yoğun bir şekilde amin kokarlar. Modern pek çok epoxy aminlerle sertleştirilmektedir. SK&#;larda  kesinlikle yoğun bir amin kokusu yoktur.Bazı SK’larda da amin kokusu vardır ama bambaşkadır. Amin kokusunu gübreye yada çürümüş balık kokusuna benzetebilliriz. (Balıkhane yakınlarında yada balıkçı iskelelerindeki o kokuyu hatırlayın.) SK&#;daki kokular tek değildir. Her SK aynı kokmaz. Ancak kesinlikle rahatsızlık verici bir koku çıkmaz. Bu konu tecrübeyle monash.pwıktan hemen sonra kömürleşmiş kısmı tırnağınızla kazımaya çalıştığınızda o bölümle birlikte hemen arkasındaki yumuşayan bölüm,  sanki sert bir kaşar peyniriymiş gibi ana objeden ayrılacaktır. Yani yeteri kadar ısıtılmış SK’ı tırnaklarınızla (yanmamaya dikkat) küçük küçük kopartabilirsiniz. Oysa bakalit ve katalinde kesinlikle böyle bir özellik yoktur.

Talaş testi, objeye zarar verecektir. Keskin kenarlı bir çakı ile objenin yüzeyi kazınır ve bir miktar talaş çıkartılır. Kazıma işlemi sırasında patin (kararmış tabaka) kalınlığı ortaya çıkar. Patin çok ince (boya gibi) olmamalıdır. Kazıma işlemi içerdeki ana renk belli olana dek sürer. Talaşın rengi genellikle sarı olmakla birlikte içindeki malzemenin rengine göre değişiklik gösterebilir;

ANA RENK                           TALAŞIN RENGİ (Patin alındıktan sonra)

Sarı                                         Sarı

Kırmızı                                     Sarı, pembe 

Mavi                                        Sarı, beyaz, mavi

Pembe                                     Sarı, pembe

Yeşil                                        Sarı, beyaz, yeşil

Mor                                         Sarı, beyaz,mavi,pembe

Renksiz                                    Sarı, beyaz

 Talaşı yakıp çakmağı çektiğimizde oluşan köz hemen kaybolur. Oysa bakalit ve katalinde köz kalır ve talaşın közlenmeyen diğer bölümlerine sıçrayarak devam eder. (Sanki pamuk ipliği yakıyormuşsunuz gibi ). Çıkan koku yukarıda anlatıldığı gibidir. 

Elektriklenme testi, daha çok tesbihlerde geçerli bir testtir. Obje saç, çuha, yünlü kumaş gibi bir yüzeye sürtüldükten sonra  toz, kül, talaş gibi küçük zerrecikleri çekecektir.

Boya testi: Eğer,  renk almış diye satılan SK bir obje yada tesbih alacaksanız üzerindekinin boya mı yoksa gerçekten patin mi olduğunu anlamak istiyorsanız çok basit bir yöntem vardır; asetonu pamuğa sürün ve bayanların ojelerini silmeleri gibi objeyi/tesbihi silin. Boya ise kolayca anlayacaksınız. Çok kaliteli boyalardan söz ediliyor; biz metil etil keton (MEK) la silindiğinde çıkmayacak boya görmedik. İsterseniz MEK de kullanabilirsiniz. Ancak MEK çok tehlikelidir; hem cildinize zarar verir hem de çok yanıcıdır. Cesaret edebiliyorsanız gidin kimyacıdan MEK alın. Pamuklu çubuğa sürüp boya testi yapabilirsiniz.