Bağırsak Guruldaması Sendromu

Halk arasında huzursuz bağırsak sendromu olarak bilinen ‘İrritabl Bağırsak Sendromu’ (İBS), bağırsakların düzensiz sonucunda ortaya çıkıyor, günlük hayatı kâbusa çeviriyor.

Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. İbrahim Koral Önal, hastalığın kronik bir problem olduğunu belirterek, huzursuz bağırsak sendromunda sorunun daha çok bağırsağın çalışması ile ilgili olduğunu, yani fonksiyonel hastalık olarak kabul edildiğini söylüyor. 

Bağırsakta organik bir hastalık bulgusunun (tümör, iltihaplı bağırsak hastalıkları gibi) olmadığını belirten ve genç erişkinlerle ve kadınlarda daha fazla olmak üzere tüm yaş gruplarında görülebilen İBS, ülkemizde yüzde 20’ye varan sıklıkta görülüyor. Ancak hekime başvurmayan kesim düşünülürse bu oranın daha yüksek olabileceğini dile getiren Dr. Önal, sorunda ishal veya kabızlık periyodları görülebildiğini aktararak İBS’nin belirtileri hakkında şunları söylüyor:

YEMEK SONRASI IZDIRAP MI ÇEKİYORSUNUZ?

“Karnın çeşitli bölgelerinde ağrı ve rahatsızlık hissedilebilir. Ağrı genellikle gelip gidici tarzdadır (spazm veya kolik tarzda ağrı). Her ağrı atağının uzunluğu ve şiddeti büyük ölçüde değişkenlik gösterebilir. Dışkılama veya gaz çıkarma sonrası ağrı genellikle hafifler. Karında şişkinlik ve gerginlik gelişebilir ve makattan gaz çıkışı ihtiyacı daha sık ve yoğun hissedilebilir. Esas belirtiler karın ağrısı ve dışkılama değişiklikleri olmakla birlikte baş ağrısı, iştahsızlık, yorgunluk hissi, bel ve sırt ağrıları, yemek sonrası dolgunluk hissi ve/veya göğüste yanma hissi, depresyon veya anksiyete belirtilere eşlik edebilir. Sabah kalkar kalkmaz veya yemek sonraları ani tuvalete gitme ihtiyacı görülebilir.”

DİKKATLİ BESLENİN, UYKUSUZ KALMAYIN!

İBS’nin ilerleyici bir hastalık olmadığını, vücutta zamanla hasar geliştirmediğini söyleyen Önal, tedavi hakkında ise şu bilgileri paylaşıyor:

“Yaşam kalitesini bozar ve kalıcı hatta çoğu zaman tatmin edici bir tedavisi yoktur. Stres ve beslenme tarzı hastalığı tetikleyebilir. Bir diğer hipoteze göre geçirilmiş bağırsak enfeksiyonları (gastroenterit gibi) kalın bağırsağı duyarlı hale getirerek hastalığın ortaya çıkmasına neden olabilir. Huzursuz bağırsak sendromu tanısı konmuş kişilerde temel yakınmanın niteliğine göre tedavisinde spazm çözücüler, gaz giderici ilaçlar, bazen antidepresan ilaçlar ve probiyotik gibi ilaçlar kullanılmaktadır. Ayrıca aşağıdaki önerileriler de hastalıların şikâyetlerini hafifletebilir:

Stresten uzak durun,
Düzenli egzersiz yapın,
Uykusuz kalmamaya özen gösterin,
Kabızlık şikayeti baskın ise lif tüketimini kontrollü arttırın,
İshal şikayeti baskın ise ‘FODMAP diyeti’ uygulayın,
Gereksiz antibiyotik tüketiminden kaçının,
Besin tüketiminde hijyen açısından gerekli özeni gösterin.”

İBS tedavisinde hastanın, organik bir rahatsızlığının olmadığına ikna edilmesinin önemine işaret eden Dr. Önal, “Bir diğer önemli nokta da bir kullanımda tüm şikayetleri tamamen ve hiç nüksetmemek üzere gideren bir tedavi olmadığını bilmenizdir. Şikayetlerinizi azaltan ve hayat kalitenizi artıran tedavi yöntemleri olmakla birlikte şikayetlerinizin dönemsel olarak nüksedebileceğini bilmeli, bu hastalıkla birlikte yaşamayı kabullenmeli ancak bu süreçte önerilen tedavi yaklaşımlarını uygulamalı ve hekim takibinde olmalısınız” şeklinde konuşuyor.

Halk arasında huzursuz bağırsak sendromu olarak bilinen ‘İrritabl Bağırsak Sendromu’ hakkında bilgiler veren Doç. Dr. İbrahim Koral Önal, belirtilerini ve tedavisini anlatırken alınabilecek önlemleri de sıraladı.

Halk arasında huzursuz bağırsak sendromu olarak bilinen ‘İrritabl Bağırsak Sendromu' (İBS), bağırsakların düzensiz sonucunda ortaya çıkıyor, günlük hayatı kâbusa çeviriyor. VM Medical Park Kocaeli Hastanesi Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. İbrahim Koral Önal, hastalığın kronik bir problem olduğunu belirterek önemli bilgiler verdi.

Huzursuz bağırsak sendromunda sorun daha çok bağırsağın çalışması ile ilgilidir yani fonksiyonel hastalık olarak kabul edilir. Bağırsakta organik bir hastalık bulgusu (tümör, iltihaplı bağırsak hastalıkları gibi) mevcut değildir. Genç erişkinlerde ve kadınlarda daha fazla olmak üzere tüm yaş gruplarında görülebilir. Ülkemizde yüzde 20'ye varan sıklıkta bildirilmiştir; ancak hekime başvurmayan kesim düşünülürse bu oranın daha yüksek olması muhtemeldir. İshal veya kabızlık periyodları görülebilir.

YEMEKTEN SONRA AĞRINIZ VAR MI?

Karnın çeşitli bölgelerinde ağrı ve rahatsızlık hissedilebilir. Ağrı genellikle gelip gidici tarzdadır (spazm veya kolik tarzda ağrı). Her ağrı atağının uzunluğu ve şiddeti büyük ölçüde değişkenlik gösterebilir. Dışkılama veya gaz çıkarma sonrası ağrı genellikle hafifler. Karında şişkinlik ve gerginlik gelişebilir ve makattan gaz çıkışı ihtiyacı daha sık ve yoğun hissedilebilir. Esas belirtiler karın ağrısı ve dışkılama değişiklikleri olmakla birlikte baş ağrısı, iştahsızlık, yorgunluk hissi, bel ve sırt ağrıları, yemek sonrası dolgunluk hissi ve/veya göğüste yanma hissi, depresyon veya anksiyete belirtilere eşlik edebilir. Sabah kalkar kalkmaz veya yemek sonraları ani tuvalete gitme ihtiyacı görülebilir.

DİKKATLİ BESLENİN, UYKUSUZ KALMAYIN!

İBS ilerleyici bir hastalık değildir, vücutta zaman süreci içerisinde hasar geliştirmez. Ancak yaşam kalitesini bozar ve kalıcı hatta çoğu zaman tatmin edici bir tedavisi yoktur. Stres ve beslenme tarzı hastalığı tetikleyebilir. Bir diğer hipoteze göre geçirilmiş bağırsak enfeksiyonları (gastroenterit gibi) kalın bağırsağı duyarlı hale getirerek hastalığın ortaya çıkmasına neden olabilir. Huzursuz bağırsak sendromu tanısı konmuş kişilerde temel yakınmanın niteliğine göre tedavisinde spazm çözücüler, gaz giderici ilaçlar, bazen antidepresan ilaçlar ve probiyotik gibi ilaçlar kullanılmaktadır. Ayrıca aşağıdaki önerileriler de hastalıların şikâyetlerini hafifletebilir:

Stresten uzak durun,
Düzenli egzersiz yapın,
Uykusuz kalmamaya özen gösterin,
Kabızlık şikayeti baskın ise lif tüketimini kontrollü arttırın,
İshal şikayeti baskın ise ‘FODMAP diyeti' uygulayın,
Gereksiz antibiyotik tüketiminden kaçının,
Besin tüketiminde hijyen açısından gerekli özeni gösterin.

İBS tedavisinde hastayı belki de önemli nokta, değerlendirme sonucunda hastanın organik bir rahatsızlığınız olmadığı konusunda ikna olmanızdır. Bir diğer önemli nokta da bir kullanımda tüm şikayetleri tamamen ve hiç nüksetmemek üzere gideren bir tedavi olmadığını bilmenizdir. Şikayetlerinizi azaltan ve hayat kalitenizi artıran tedavi yöntemleri olmakla birlikte şikayetlerinizin dönemsel olarak nüksedebileceğini bilmeli, bu hastalıkla birlikte yaşamayı kabullenmeli ancak bu süreçte önerilen tedavi yaklaşımlarını uygulamalı ve hekim takibinde olmalısınız.

Ağrıanksiyetebaş ağrısıdepresyonEgzersizkabızlıkKocaelitümör

"Kolit" kalın bağırsakta yangısal (iltihabi) bir durumun bulunduğunu gösteren tıbbi bir terimdir. Pek çok şekli vardır. Bazıları ülseratif kolit veya Crohn hastalığında olduğu gibi bağırsaklarda ciddi zedelenme ile birliktedir. Bazıları ise spastik kolitte (hassas bağırsak sendromu) olduğu gibi herhangi bir bağırsak yaralanması olmadan da gelişebilir.

KOLİT Nedenleri:
• Bulaşıcı (mikrobik sebepli) kolit
• Hemorajik kolit (ilaç alerjisi)
• Mikroskobik kolit (kollagenöz kolit vb..)
• İskemik kolit (bağırsak damar hastalığı kaynaklı)
• Radyasyon koliti (başka hastalıklar nedeniyle uygulanan radyoterapiye bağlı

SPASTİK KOLİT; Kalın bağırsağın iltihaplanması halini anlatan kolit tanımı içerisine giren hastaların en az yarısı, spastik kolit (irritabl kolit) de denilen gerçekte bir iltihabi durumun söz konusu olmadığı fonksiyonel bu hastalığı tanımlar. Polikliniklere müracaat eden her 10 hastadan birinde müracaat sebebi bu hastalık, yani "spastik kolit"tir. IBS de denilen bu hastalıkta bilinen bir organik sebep yoktur. Stres veya duygusal gerilimin yüksek düzeyde olduğu dönemlerde ortaya çıkar veya artar. Başta karın ağrısı olmak üzere ishal ve kabızlık gibi dışkılama alışkanlığındaki değişiklikler ile seyreder. Bu ve benzeri pek çok belirti ile tanımlanan bir çeşit bağırsağın kasılma-gevşeme ritmi bozukluğu hastalığıdır. Karında şişlik, ağrı, kramp ve gaz, kolitlerde en sık görülen ve hastayı yıpratan sorunlardır. Sık sık tekrarlayan şişkinlik ve gaz atakları, karın ağrıları hastanın konforunu bozar. Bu ataklar hele bir de ishal veya kabızlık gibi bağırsak değişiklikleri ile beraberse, keyfinizin kaçmaması mümkün değildir. Kolit hastalarının yaşadıkları sorunlar çoğu kez tekrarlayıcı ve uzun süreli olduğundan bıktırıcıdır.

Hasta şikayetlerinin özelikleri:
• Aşağıdaki üç özelikten ikisinin karın ağrısı ve rahatsızlık hissi ile birlikteliği durumunun son üç ayda her ayın en az 3 günü veya daha uzun süre görülmesi
• Ağrının dışkılama ile azalması veya kaybolması
• Ağrının ortaya çıkışının dışkılama sıklığı (azalma ya da artma) ile ilişkili olması
• Ağrının ortaya çıkışının dışkının şekli ve görünümü ile ilişkili olması

Hastalığın tanısı başka organik hastalığın olmadığı gösterildiğinde kesinleşir.

Hastalık barsak hastalığı olduğu halde şu tablolar hastalığa eşlik edebilir:
• Güçsüzlük, halsizlik
• Sırt ağrısı
• Baş ağrısı
• Gece idrara çıkma, acil idrar ihtiyacı ve idrarın tam boşalmama hissi
• Ağrılı cinsel ilişki

Şişkinlik önemli belirtilerdendir. Özelikleri:
• Hastaların çoğunda (%96) vardır.
• Kadınlarda en önde gelen belirtidir.
• Sabah rahattır, akşama doğru ve özellikle yemeklerle artar.
• Birçok hastada aslında oluşan toplam gaz normal miktarda ( ml) olduğu halde gazın oluşturduğu rahatsızlık vardır.
• Gazın olası nedenleri hava yutma, barsak flora bakterilerinin artmış faaliyeti ve bağırsakta gaz emiliminin azalmasıdır.

İNFLAMATUAR BAĞIRSAK HASTALIĞI: Bu grubun 2 hastalığı Ülseratif Kolit ve Crohn hastalığıdır.
Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı ile ilişkili kolitlerin belirtileri çoğu kez birbirine benzer: İştah azalması, kilo kaybı, dışkıda kan, karında ağrı ve kramp, kronik ishal, bazen kilo kaybının da eşlik ettiği ateş en önemli yakınmalardır. Ülseratif kolitte kanama ve ishal ön planda iken, Crohn'da karın ağrısı belirgindir.

Stres: Stresin, atakları ortaya çıkarabileceği gibi belirtileri şiddetlendirebilir. Bazen kalıtımsal bir zemin de eşlik edebilmektedir. Bazı araştırmalarda, bakteri veya virüslerin bağışıklık sisteminde oluşan problemlerde etkili olabileceğini düşündüren kanıtlar elde edilmiştir. Her iki hastalığın da gelişmiş toplumlarda ve şehirlerde yaşayanlarda sık görülmesi, bazı çevresel faktörlerin özellikle beslenmenin etkili olabileceğini düşündürmektedir.

Eğer bağırsak alışkanlıklarınızda günden daha uzun süren değişimler varsa, karın ağrısı, kanama, ishal gibi işaretler basit önlemlerle ortadan kalkmıyorsa, özelikle ateş, kilo kaybı ve iştahsızlık da söz konusuysa, sorunun ülseratif kolit veya Crohn gibi ciddi bir yangısal ve uzun sürecek hastalıkla ilişkili olabileceği aklınızda olsun. Fazla bekleyemeyin, doktorunuza müracaat edin. 

Teşhis ve tedavi için size en doğru yanıtları bir gastroenteroloji uzmanı verecektir. Bu uzman kan tahlilleri, endoskopik incelemeler (kolonoskopi) ve radyolojik tetkikler yaparak hastalığınıza kesin teşhisi koyacak, tedavi ve beslenme planınızda uymanız gerekenleri size açıklayacaktır.

Kolonoskopi günümüzde bu konuda deneyimli belli merkezlerde uygulanan sedasyon (bilinçli uyutma) yöntemi ile son derece konforlu bir işlemdir.