Büyük ölçekte Birleşik Krallık'ın, küçük ölçekte Londra'nın bereketli çağdaş gitar müziği sahnesinin en orijinal ve fütüristik gruplarından Squid; 2010'lu yılların ortasında kurulmuş, müziği duymak için beklemeye vakti olmayan Speedy Wunderground plak şirketinin ve Dan Carey'nin tedrisatından geçmiş ve ilk kısaçalarları Town Centre'la adlarını parıldatan modern bir post-punk albümüne imza atmıştı.
Öte yandan, post-punk müziğinin modern dirilişinde iyice pastişleşen ve jenerik bir taklitçiliğe sıkışan gruplar arasında Squid, Warp Records etiketiyle çıkardıkları ilk uzunçalarları Bright Green Field'la post-punk temellerini elektronik ses manzaraları, krautrock esinleri ve deneysel kompozisyonlarla avangart bir düzleme oturtmuştu. İşte grubun ikinci albümü O Monolith, Squid'in ilk albümleriyle ipuçlarını verdiği ve artık onların alametifarikası diyebileceğimiz ses motifleriyle örülü bu müzikal estetiği devam ettiren bir çalışma.
Squid, O Monolith
Pandemi sonrası grubun geri döndüğü canlı müzik sahnelerindeki doğaçlama performanslarda açığa çıkan fikirlerin temelini oluşturduğu O Monolith, tıpkı ilk albümleri gibi şehir yaşamın curcunasından uzakta, Peter Gabriel'in Batı Londra'nın bir taşrasındaki stüdyolarında kaydedildi. Berlin School esinli ambient atmosferikliğini girift bir deneysel rock'ın zikzaklı ve progresif bir yorumunda kullanan Squid, albümün kayıtları esnasında kuşatıldıkları güneşle yıkanan alanların müzikal bir izdüşümü yarattı âdeta. Grubun rock 'n roll enstrümantasyonu üstüne yerleşen ve O Monolith'e Klaus Schulze-vari bir analog elektronikliğini getiren synthesizer kullanımının bundaki payı büyük.
Diğer taraftan tüm bunlar, Squid'in hâlihazırda özdeşleştiği sıra dışı müzikal formülünün daha önce de denenmiş bileşenleri. Evet, grup kosmiche musik'in ilhamlarını büyütmüş; Tortoise'a benzer drone ses pasajları gibi eklemelerle çehresini zenginleştirmiş olabilir. Ancak onlarını tanımlayan kendilerini aşan yenilikçiliklerini ne ölçüde gerçekleştirdikleri ise ciddi bir şüphenin konusu yine de.
İncelediğim albümlerden favori şarkıları, öne çıkardığım teklileri ve daha fazlasını bir araya getiren "haftanın bir keşif özeti" mahiyetindeki çalma listemiz de hemen aşağıda.
Dinle
Hikâyeyi beğendiniz mi? Paylaşın.
Son Güncellenme:
LinkedinFlipboardE-postaLinki KopyalaYazı Tipi
Beğendiğiniz kişiye bunu yüz yüze söylemeye çekiniyorsanız en kolayı mesajlaşma yöntemidir. Sevdiğiniz kişiyi etkileyebilecek en doğru mesajı seçerek ona gönderebilirsiniz. Sizin için çıkma teklifi sözleri: çıkma teklifi için gönderilebilecek en güzel kısa ve uzun mesajları derledik.Çıkma teklif etmek için en iyi yöntemlerden biri mesaj göndermektir. Resimli, resimsiz birçok aşk dolu duygusal söz bulunmaktadır. Bunların da yardımı ile sevdiğinize kolayca çıkma teklif edebilirsiniz.
1/50
2/50
3/50
4/50
5/50
6/50
7/50
8/50
9/50
10/50
11/50
12/50
13/50
14/50
15/50
16/50
17/50
18/50
19/50
20/50
21/50
22/50
23/50
24/50
25/50
26/50
27/50
28/50
29/50
30/50
31/50
32/50
33/50
34/50
35/50
36/50
37/50
38/50
39/50
40/50
41/50
42/50
43/50
44/50
45/50
46/50
47/50
48/50
49/50
50/50
kaynağı değiştir]
Ana madde: Kürt edebiyatı
Ahmed-i HaniKürt edebiyatının en önemli şairlerindendir. Eserlerinde Kürtlerin problemlerine değinmiş ve çözüm yolları ileri sürmüştür.
Kürt edebiyatının başlangıcı tartışmalı ve muğlaktır zira İslam öncesi Kürt edebiyatına dair hiçbir bilimsel bulgu ve bilgi yoktur.[61] Bunun sebebi olarak akademisyenler çeşitli fikirler öne sürmüşlerdir. Üzerinde fikir birliği olan sebeplerden biri: Kürtlerin yaşadığı bölgenin coğrafî konumu sebebiyle Doğu ve Batı arasında kalması, sıklıkla istilalara ve istilacılara sahne olması ve bunun sonucu olarak birçok yıkım yaşamış olmasıdır.[61] Bununla birlikte, özellikle İslam sonrasındaki döneme dair bilgiler bu dönemde yaşamış birçok Kürt yazarının varlığına işaret eder. Bu yazarların hepsi Kürt dillerinde eserler vermemişlerdir; bölgenin kültürel çeşitliliğinin bir sonucu olarak diğer farklı etnik grupların yazarları gibi Farsça, Arapça ve zaman içerisinde Türkçe çeşitli eserler kaleme almışlardır.[134] Bunlara bir örnek, 13. yüzyılda yaşamış ve eserlerini Arapça kaleme almış olan Kürt tarihçi ve biyografi yazarı İbn el-Esir'dir.[61] Kürt edebiyatının erken dönemlerinde Kürt dillerine ağırlık vermiş edebiyatçılara dair pek fazla bilgi bugüne ulaşmamıştır ve bu kişilere Kürtler hakkında yazılmış olan eski eserlerde pek rastlanmaz; örneğin BitlisliŞeref Han'ın Kürt tarihini anlattığı Şerefname isimli eserinde herhangi bir Kürt şairine rastlanmaz.[135] Bazılarına göre Kürt edebiyatının ilk tanınmış şairi olan[131] ve 11. yüzyılda yaşamış olan Ali Hariri'den Şerefname'de bahsedilmez; bununla birlikte 17. yüzyılda yaşamış olan tanınmış Kürt şairi Ahmed-i Hani kendisinden bahseder. Ahmed-i Hani'nin bahsetmiş olduğu diğer iki şair de Molla Ahmed-i Cezirî (Melayê Cizîrî; 1570-1640) ve Faki Tayran'dır (Feqîyê Teyran; 1590-1660). Sufi olan Ahmed Cezirî ismini memleketi olan Cizre'den almaktadır; nitekim yıllarca Cizre'deki Kızıl Medrese'de (Medresa Sor) ders vermiştir.[134] Divanı, Dîwanî Melayê Cezîrî, bugün hâlâ okunmaktadır ve 100'den fazla şiir, birkaç tane de rubai barındırır. Bugüne ulaşmış tek eseri olan divanı, yoğun Sufi imgeler taşır ve oldukça metafiziksel bir şiir örneği sunar ki şiirleri bu tür (metafiziksel konulu) yazında ünlü olan İranlı şair Hafız'ın eserleriyle karşılaştırılmıştır.[134] Ahmed-i Hani'nin zikrettiği bir diğer isim olan Faki Tayran Ahmed Cezirî ile aynı dönemde yaşamıştır ki bu iki şairin birbirleriyle tanıştığı bilinmekte, Hakkarili olan Faki Tayran'ın Cizre'de Ahmed Cezirî'den ders aldığı düşünülmektedir.[136] Eserlerinde özellikle Kürt folkloründen öğeler ağırlıkta olan Faki Tayran'ın Qewlê Hespê Reş (Siyah Atın Ölümü), Şêxê Senan (Senan Şeyhi) ve Qiseya Bersiyayî (Bersiyay'ın Öyküsü) adındaki eserleri en önemli yapıtlarıdır.[137] Faki Tayran'ın 17. yüzyılda Kürtler ile Safeviler arasında gerçekleşmiş olan Dimdim Savaşı'na dair eseri ise birçoğuna göre bu savaşın ilk edebî anlatısıdır ve bugün hâlen okunan epik bir eserdir.[138] Ahmed Hariri, Cezirî ve Tayran gibi isimleri, Kürt edebiyatının en ünlü eserlerinden olan,[139]Mem ü Zîn ("Mem ve Zin") isimli klasik, epik şiirinin önsözünde zikreden Ahmed-i Hani veya Ehmedê Xanî, Kürt edebiyatı açısından çok önemli bir rol oynamış ve genel kanıya göre eserlerinde Kürt bağımsızlığından bahseden ilk Kürt şairi olmuştur.[131] Şairin ünlü eseri Mem ü Zîn, Mem ile Zîn isimlerindeki iki aşığı konu eden bir mesnevidir ki Sufi öğeler de taşır.[140]
Bunların dışında, dinî bir akım olan Ehl-i Hakk tarafından tercih edilen Goranicede Kürt edebiyatı açısından önemli birçok eser kaleme alınmıştır. Özellikle bugünkü İran Kürdistanı'nda kalan bölgede etkin olmuş bağımsız Kürt liderleri Goraniceyi öncelemiştirler ki bu da bu dilde edebî eserlerin verilmesine ve bu dilde yazmayı tercih eden şairlerin türemesi yardımcı olmuştur; örnek olarak 14. yüzyılda yaşamış ve bu dilde eserler vermiş Molla Perişan (Mele Perîşan) zikredilebilir.[61] Nitekim bu dil etkinliğini uzun bir süre devam ettirmiş ve örneğin 19. yüzyılda yaşamış olan bir başka şair Molla Abdürrahim Mevlevi (1806–1881) de bu dilde eserler vermiştir. Ayrıca, Batı'da Süleymaniye ve çevresinde de 18. yüzyılla birlikte bölgedeki egemen Kürt siyasi isimlerin teşvikiyle Sorani dilinde edebî bir gelişim ortaya çıkmıştır.[61]
19. ve 20. yüzyıllarda Kürt edebiyatı, Kürt dili ile birlikte, özellikle yazılı Kürt edebiyatı, çok büyük bir ilgi ve gelişmeye sahne olmuştur. Bunda 19. yüzyılda temelleri atılan Kürt basınının önemli bir payı vardır.[61] İlk Kürt basın yayını, dergisi, Kürdistan Kahire'de 1898 yılında yayımlanmıştır.[61] Birinci Dünya Savaşı sonrasında Kürtlerin yaşadığı toprakların Türkiye, İran, Irak ve Suriye sınırları içerisinde kalmasıyla birlikte Kürt dili ve edebiyatı farklı bir döneme girmiş ve her Kürt topluluğu içinde bulunduğu ülkedeki eğilimlerden etkilenmiş ve bu etkileşim dile ve edebiyata da yansımıştır. Örneğin Kürt dillerinin yazımında 1920'lere kadar Arap harfleri tercih edilmişken, 1920'lerle birlikte bölgedeki ülkeler Batıcı politikaları benimsemeye başlayınca, birçok Kürt topluluğu Latin harfleriyle dillerini yazmaya başlamışlardır.[21][61] Buna verilebilecek bir örnek ise, Celadet Ali Bedirhan tarafından yayımlanmış ve 1932 yılından 1943 yılına kadar toplam 57 adet basılmış olan basılı ilk Kürt dil-edebiyat dergisi olarak görülen Hawar dergisinin ilk 23 sayısının hem Latin, hem Arapça harflerle basılıp daha sonra sadece Latin harflerle basılmasıdır.[141] Yine aynı yıllarda Kürt dillerindeki ilk roman olan Şivane Kurmanca (Kürt Çoban) Erebê Şemo (Ereb Şamilov) tarafından 1935 yılında Sovyetler Birliği'nde Şemo-Marogulov alfabesi kullanılarak yayınlanmıştır.[142][143][144][145][146][147][148]
