Bebeklerde Adaçayı

İnfantil Kolik (Bebeklerde Gaz Sancıları)

İnfantil kolik sağlıklı gelişen bebekte genellikle doğumun ikinci haftasında ortaya çıkan, günün belirli saatinde (öğleden sonra veya akşam) meydana gelen hiçbir nedene bağlanamayan ağlama monash.pwe yaşamın  üç ile dördüncü aylarında azalır. 

Gaz Sıkışması Neden Olur?

Gaz sıkışması neden olur sorusunun cevabı bilinmemektedir. Ancak en muhtemel neden bebeğin sinir sistemi veya sindirim sisteminin olgunlaşmamış olmasıdır. Gaz sancısı olan bebeklerin duyu sinirleri barsak gerilmesine  duyarlıdır ve reseptörleri ağrıya daha duyarlıdır. Anne diyetindeki bazı yiyecekler (soğan ,sarımsak, lahana, brokoli, asitli çeşitli içecekler, turunçgiller, süt, çikolata, kahve, vb.) bağırsak gazlarını artırarak barsak gerilmesine neden olur ve bebeğin şikayetini artırabilir. Kolik bunun sonucu da monash.pwil kolik yenidoğan bebeklerin bağışıklık sisteminin de henüz olgunlaşmamış olması ile ilişkili olabilir.

Gaz Sancısının Belirtileri:

Aniden başlayan yüksek sesli ağlama, bacaklar karına çekilmiş, eller yumruk yapılmış, karın şiş ve gergindir. Ağlama birkaç dakika sürdükten sonra sonlanır. Birkaç dakika sonra aynı nöbet tekrarlar. Yaklaşık bu şekilde nöbetler üç saat sürer. Bazen bağırsaktaki gazların ve gaitanın çıkarımı ile bebek sakinleşir. 

Kolikli bebeklerde genellikle aylık kilo alımı normaldir ve bebek kolik atakları dışında mutlu ve sağlıklı görünümdedir.

Gaz Sancısı Tedavisi: 

Farmakolijik ve nonfarmakolojik açıdan gaz sancısına kesin çözüm maalesef yoktur.  Tedavide en önemli basamak bebeğin fiziksel ve gelişimsel olarak normal olduğunun kanıtlanması ve ailenin ikna edilmesidir. Aile öncelikle koliğin bebek yaklaşık aylık olduğunda , en geç 6 ayını doldurduğunda geçeceği , endişe etmemelerini ve sabırlı olmaları hususunda bilgilendirilmelidir. Anne ve babanın psikososyal stres durumu değerlendirilmelidir. Ağlamaların çok şiddetli ve uzun süreli olması anneyi gerer ve kızmaya başlar. Bazen babada bu duruma katılabilir. Anne veya babadan biri çocuk istismarı diye adlandırılan vurma, yatağa atma çimdikleme gibi eylemler gerçekleştirilebilir. Ailenin bebek bakımı konusunda eğitilmesi de uygun olacaktır. Annelere emzirirken sadece meme başının değil aerolanın da bebeğin ağzına yerleştirilmesi gerektiği ve her beslenme sonrasında gazın çıkarılması öğretilmelidir. Yatay pozisyonda biberonla beslemek ve beslenme sonrası bebeğin gazının çıkarılmaması infantil kolik oluşumuna neden olmaktadır. Anne sütüne devam sağlanmalıdır. Anne sütü probiyotik ve prebiyotik içeriği ile sinbiyotiktir. Annenin diyetinden gaz yapıcı yiyeceklerin çıkarılması denebilir. Bebeği arabada   gezdirme veya hissi yaşatan oyuncaklar ile gezdirmek, karnına ılık havlu koymak, masaj yapmak (lavanta yağı, adaçayı yağı vb), bebeği yüzü koyun yatırmak(yanında olmak şartyla), şarkı söylemek, ılık banyo yaptırmak, bebeği kucağa alarak sırtına hafif masaj uygulayarak sıvazlamak, bebeğin kucakta ya da beşikte sallanması bebeğin yanında ritmik ses çıkaran elektirik süpürgesi ya da saç kurutma makinası açmak bebeğin ağlamasını azaltmaktadır.

Gaz Sancısı İlaç Tedavisi: 

monash.pwkon içeren gaz damlası barsakta gaz oluşumunu ve çıkmasını kolaylaştırır. Aile yarar görürse ilaca devam önerilir.

monash.pwotik içeren damlalar, barsak florasını değiştirerek mukozadaki dengeyi olumlu yönde etkiler, barsak olgunlaşmasına katkı sağlar, mikrobik dengeyi düzenler

3. Bitkisel damlalar veya çaylar (papatya, rezene, meyankökü,anason, melisa) gaz çıkarma ve gaz sancısı azalmasına yardımcı olabilir. 

ETKİSİ KESİN KANITLANMIŞ YALNIZCA BİR İLAÇ VARDIR…. O DA ZAMANDIR. ANCAK İNFANTİL KOLİK GAZ SANCISI DEMEDEN DİĞER BENZER ŞİKAYET YAPAN DURUMLARIN DIŞLANMASI GEREKİR, AYRICA EŞLİK EDEN BAŞKA ŞİKAYET HALİNDE MUTLAKA ÇOCUK HEKİMİNİZE BAŞVURUN!

UZM. DR. SONGÜL TARKAN

ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI 

Herhangi bir sağlık sorunu olmayan yenidoğan bebekte, her tür kontrol edilemeyen ağrıya &#;kolik&#; ya da gaz sancısı denir. Çoğunlukla doğumdan sonra ikinci ya da üçüncü hafta ortaya çıkan ağrının sebep olduğu huzursuzluk dönemi, ortalama üç ayda son bulur.

Ülkemizde yaklaşık her 5 bebeğin 1’inde görülen kolik, bebeklerin ilk 3 aylık dönemlerinde en sık yaşanan durumdur ve erkek bebeklerde kolik daha sık görülür.

Bebek sakinken, aniden ağlamaya başlar, bacaklarını karnına doğru çeker, yüzü kızarır. Karnı şişip, gerginleşir, ellerini sıkar hatta kısa sürelerle nefesini bile tutar. Gözlerini yumabilir veya sonuna kadar açabilir. Beslenme ve uyku düzeni ağlamayla bozulur, bebek huzursuzlaşır. Emmek isteyen bir bebek, emmeye başladıktan kısa bir süre sonra ağlayarak emmeyi bırakabilir veya tam uykuya dalmışken birkaç dakika sonra uyanarak ağlamaya devam edebilir.

Çoğunlukla öğleden sonra başlayan huzursuzluk nöbetleri yenidoğan bebek yorgun düşüp uyuyuncaya kadar ya da bağırsak hareketleri düzelip gaz çıkarıncaya kadar sürebilir. Genelde sancılar günün aynı saatlerinde, yenidoğan bebek meme emdikten ya da mama yedikten sonra başlar.

Kolik teşhisi nasıl konur?

Her gaz sancısı kolik değildir. Bir bebeğin kolik olarak kabul edilebilmesi için sancıların sık tekrarlanan periyotlarla oluşması gerekir.

Amerikalı çocuk hastalıkları uzmanı Dr. Moris Wessel’in bundan yaklaşık 40 yıl önce oluşturduğu kurama göre koliği olan bebekler:

• Günde ortalama 3 saatten fazla ağlar
• Bu durum, haftada 3 günden fazla tekrarlar
• 3 haftadan uzun sürer
• 3. haftada şiddetlenip, 3. ayda azalmaya başlar

Bebeklik döneminde reflü, besin alerjisi, kulak ağrısı, idrar yolu iltihapları, pişik, pamukçuk, fıtık gibi rahatsızlıklar da ağlamaya sebep olabilir, anne ve babaların bebeklerini yakından gözlemlemeleri ve vakit kaybetmeden hekime başvurmaları teşhis konulmasını mümkün kılacaktır.

Kolik / gaz sancısı ne değildir?

Kolik bir hastalık değil, bir sancı şeklidir. Ciddi karın ağrısına neden olsa da bebeklerin beslenmesi ve kilosu kolikten etkilenmez. Kolikli bebeğin büyüme ve gelişmesi normaldir, bebeğin fizik muayenesinde herhangi bir sorunla karşılaşılmaz. Kolik aşağıdaki belirtileri göstermez, aşağıdaki belirtiler olduğu taktirde hekiminize başvurmanız uygun olacaktır:

• Ateş
• Şiddetli kusma
• İshal veya kabızlık
• İştah kaybı
• Kilo alımının azalması
• Soluk ten rengi

Bebek gazına kesin çözüm var mı? 

Nedeni tam olarak bilinmediği için tedavisi de belirli değildir, tedavisi koliği tetikleyen şartların ortadan kaldırılmasıyla yapılır.

Kolik bebeğinize zarar verir mi?

Aşırı ağlamanın bebeğe bir zararı yoktur. İkinci aydan itibaren kolik ağlamaları azalmaya başlar. 3. &#; 4. aya geldiğinizde kaybolur. Ağlama nöbetlerini tamamen yok etmenin kesin bir yolu yoktur ama bazı uygulamalarla süresi kısaltılabilir.

Kolik neden olur?

Kolik / gaz sancısının birden fazla sebebi olduğu düşünülmektedir. Bunlardan en yaygın olarak tartışılanı yenidoğan bebeklerin sindirim sistemlerinin henüz tam olarak olgunlaşmamış olmasıdır. Emilen anne sütü ya da mamanın parçalanıp sindirilebilmesi için bağırsak ve pankreas tarafından salgılanan emzimlere ihtiyaç duyulmaktadır. Bebeklerde ilk aylarda sindirim enzimleri son derece azdır. Bu yüzden sindirim sistemi yeterince gelişmeyen bebekler gazlarını çıkarmakta zorlanırlar.

Diğer bir grupta ise yapılan araştırmalar, koliğin çıkış noktası olarak bebeğin anneyle kurduğu ilişkiyi analiz etmektedir. Anne gergin olduğunda ve emzirme deneyimini keyifle yaşamadığında, anne bebeğini tedirgin tutar ve bebek de bunu hisseder. Bir an önce karnını doyurup, memeden çekilmek ister. O yüzden hızlı hızlı emer ve dolayısıyla hava da yutar ve bu durum gaz oluşumuna sebep olabilir.

Üçüncü grupta ise bebeğin nörolojik gelişiminin koliğe sebep olduğu düşünülmektedir. Yenidoğan bebek, henüz sinir sistemi olgunlaşmadığı için çevresinde olanları anlayamaz, televizyon sesi, kapı zilinin sesi, sokaktan geçen arabanın sesi gibi birçok uyaranı kaydeder. Uyaran bombardımanı altındaki bebek akşam saatlerinde iyice gergin ve uyarılmış olur ve bunun sonucunda nedensiz ağlamalar görülür.

Bebek gazı en kolay nasıl çıkarılır?

Aşağıdaki listede birçok anne ve babanın kendi bebekleri için keşfettikleri çözümler listelenmiştir, bunlardan hepsi bebeğinize iyi gelebilir veya hiçbiri iyi gelmeyebilir. Bazen ne yazık ki bebeğinizin sindirim sisteminin gelişmesini beklemekten başka çare olmamaktadır.

Bebeğinizle yapabilecekleriniz:

• Ağladığı zaman kucağınıza alarak onu sakinleştirmeye çalışın. Kucağınızda gezdirin ya da yavaş yavaş sallayın. Yalnız olmadığını, yanında olduğunuzu hissettirin.
• Sakin ve sessiz bir yerde emzirin, gürültü, parlayan ışıklar, evin kalabalık olması, çevrenin telaşı da bebekteki rahatsızlık durumunu artırabilir.
• Bebeğinizi uyku düzenine alıştırmaya çalışın. Geceleri daha çok uyumasını sağlayın, gündüzleri ise çok uzun süreler uyumasına izin vermeyin.
• Akşam banyo yaptırmanız akşamki uykusunu rahat uyumasına yardımcı olacaktır
• Açlık nedeniyle ağlamasını azaltmak üzere bebeğinizi sık aralıklarla az az besleyin.
• Bebeğiniz açsa ve ağlıyorsa, beslemeden önce bebeğinizi sakinleştirin, yoksa beslenirken hava yutacaktır
• Bebek burnu tıkalıysa beslenirken ağızdan hava yutar, emzirmeden önce buruna serum fizyolojik damlatılıp, burnu temizlendikten sonra beslenmelidir.
• Emzirirken ya da biberon ile beslerken bebeğinizin hava yutmamasına özen gösterin. Meme ucunu olabildiğince geniş olarak bebeğinizin ağzına verin.
• Emzirirken annenin bir memeyi tamamen boşaltana kadar önermesi tavsiye edilmektedir. Memeden gelen anne sütünün ilk, orta ve son kısmının içeriği farklıdır, son kısmının daha az gaz yaptığı belirtilmektedir.
• Biberon ile besleniyorsa biberonu yatay değil, dik olarak verin. Bebeğin başını midesinden daha yukarda tutması ile süt, midenin alt kısmına yerleşecek, hava daha yukarıda kalacak ve geğirmeyle boşalması kolay olacaktır
• Biberon emziğinin tamamen mama dolacak şekilde biberonu kaldırılması önemlidir çünkü biberon emziği tam dolmazsa bebek hava yutabilir.
• Mama kullanıyorsanız doktorunuza başvurarak daha az gaz yapan bir mamayı tercih edebilirsiniz.
• Biberon için mama hazırlarken mamanın suya tamamen karıştığından ve su içerisinde mama parçacıklarının kalmadığından emin olun.
• Mamayı suya karıştırmak için biberonu yukarı aşağı çalkalamayın, mama içerisinde gaz baloncukları oluşacaktır.
• Her beslenmeden sonra en az yarım saat, bebeğin pışpışlanması ve bebeğin gazının çıkartılması onu rahatlatacaktır. Aynı şekilde, gazının çıkmasına yardımcı olmak için, bebeğe bisiklet çevirir gibi pasif bacak hareketleri yaptırmak veya masaj yapmak da önerilir.
• Yenidoğan bebeğin bulunduğu ortamın aşırı sıcak veya soğuk olmamasına özen gösterin
• Bebeğin uzun süre aynı konumda yatırılması, dar, sıkıcı ve üst üste kıyafetler veya kundaklanmadan dolayı hareket kabiliyetinin sınırlanması gaz sancılarını artırabilir
• Kolik ağlamaları genelde aynı saatlerde olur. Bu saatlere yaklaştığında bebeğin ilgisini farklı yöne çekmek için her zaman yaptığınızdan farklı bir aktivite yapabillirsiniz, örneğin pencere ya da ayna önüne gitmek gibi, bu şekilde ağlama saatlerinin kısalması mümkün olabilir
• Bebeğinize anne karnında duyduğa seslere yakın sesleri dinletmek onu rahatlatacaktır, bu konuda internetten indirebileceğiniz ve saç kurutma makinesi, elektrik süpürgesi, araba motoru ya da okyanus dalgaları sesi çıkartan birçok uygulama bulunmaktadır.
• Bebeğin karnına ve ayaklarını sıcak tutmak onu iyi hissettirecektir
• Bebeğin ritmik hareketler ile kucakta sallanması, yüzüstü olarak dizlerinizin üzerinde sallanması, bebeğinizle dans etmeniz ve sallanan koltuk onu sakinleştirerek susturacaktır.

Emzik kullanmak fayda sağlar mı?

Uzmanlar akılcı kullanıldığı taktirde emzik kullanımının işe yaradığını söylüyorlar. Emzik kullanımını uyku ve kolik saatleri ile sınırlamak ve bebeğin her huzursuz olduğu anda emziği ağzına vermekten kaçınmak akılcı kullanım olarak değerlendiriliyor.

Gaz sancısı / kolik gidermek için annenin yapabilecekleri:

Araştırmalar, annenin vücudunu etkileyen her gıdanın bebeği de etkilediğini gösteriyor. Her gıda her annede gaz yapmadığı için, en doğrusu annelerin kendi yedikleri ile bebeklerindeki gaz sancısı düzeyi arasındaki ilişikiyi yediklerini not ederek gözlemlemeleri.  Emziren annelerin kendi diyetlerinde dikkat etmesi gereken konuları aşağıda listelenmiştir:

• Annenin her yemekten sonra 1 çay kaşığı kimyon’u 1 bardak su ile içmesi, annenin mide ve bağırsaklarındaki problemleri azaltacağı için hem anneye hem de bebeğine çok iyi gelecektir
• Birçok anne için baharatlı gıdalar, buğday ürünleri, kuruyemiş, süt, çay-kahve, kola, çikolata, kuru fasulye, nohut, turşu, turp, lahana, karnabahar, brokoli, sarımsak, yumurta, turunçgiller, kavun gibi gıdalar gaz yapıcı olurlar.
• Annelerin aynı şekilde soğuk gıda tüketmemeleri gerekmektedir.

Kolik / gaz sancısını gidermek için kullanılabilecek damlalar, şuruplar, çaylar ve kremler:

Çoğu ebeveyn bebek gazı için en iyi ilaç hangisidir diye araştırmaktadır. Bitkisel içerikli ve bebeğe yan etkisi olmayan gaz giderici damlalar, bağırsak içerisindeki bakterilerin dengesini destekleyen damlalar, gaz sancısı hafifletme ve uykuya dalmayı kolaylaştırıcı çaylar ve gaz çıkartıcı özelliği olan yağlar anne ve babalara bebeklerinin gaz sancılarını hafifletme konusunda yardımcı olmaktadır.

Anne ve babaların sıklıkla kullandığı damla ve şuruplar aşağıda belirtilmiştir. Listede yer alan ürünlerden herhangi birini kullanmadan önce yan etki, ilaç etkileşimi gibi konularda hekiminize başvurmanız önerilmektedir.

• BioGaia
• sab simplex
• Nurse Harvey’s
• Zinco
• Metsil
• OM-X
• Babuline
• Colinox
• Mylicon
• Melila
• Hyper flatuben
• Mommy’s bliss gripe water
• Herbix
• Infacol
• Lefax
• Baybay
• Babi-x zen

Rezenoil (rezene yağı), ayçiçeği yağı, tatlı badem yağı, anason yağı, susam yağı, kimyon yağı, acı yavşan otu ve dereotu yağı gibi bitkisel ve doğal yağların bebeklerde oluşan gazın giderilmesinde yardımcı olduğu bilinmektedir.

Acı elma yağı (adaçayı), biobaby ve Wind kalbe kremi ise bebeğe gaz sancısı hafifletici masaj yapmak için kullanılabilir.

*Bu yazı Aileden Biri Evde Bakım Merkezi yenidoğan hemşireleri, alanda çalışan uzmanların katkıları ve çeşitli makalelerden yapılan alıntılardan derlenmiştir. Bu sitede verilen bilgiler hiçbir şekilde hekim tavsiyesinin yerini alamaz. Bebeğinizde beklenmedik bir davranış veya rahatsızlık belirtisi gözlemlerseniz, lütfen doktorunuza danışın.

Bitki çayları genellikle bebekteki soğuk algınlığı ve kolik yani gaz sancısını tedavi etmek amacıyla kullanılır. Maryland Üniversitesi Tıp Merkezi, doktorunuzun izni olmadıkça bebeğe herhangi bir bitkisel çayın verilmemesi gerektiğini bildiriyor. Adaçayı da annelerin bebekleri için tercih ettiği çaylar arasında yer alır. Uzman doktorlara adaçayının bebekler için güvenli olup olmadığını sorduk, işte cevaplar:

Sual: Bebeğim 8 aylık. Grip oldu. Ihlamur ve adaçayını karıştırıp versem, adaçayı zarar verir mi bebeğime?

CEVAP

Çocuk Sağlığı Ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Gülay Kara'nın cevabı: (Her gıdanın alerji yapma riski vardır. Ben hastalarıma soğuk algınlığı döneminde bebeklerine 6. aydan sonra ıhlamur ve adaçayı öneriyorum.)

Sual: Bebeğim 8 aylık. Adaçayı içirebilir miyim? Paketlenmiş adaçayı içirip içirmemem önemli mi, aktarda açık satılandan farklı mı?

CEVAP

Çocuk Sağlığı Ve Hastalıkları Uzmanı monash.pw Asya Tansu'nun cevabı: (Verebilirsiniz. Önemli değil.)

Sual: Bebeğim 1 yaşında. Burnu tıkalı, üşütmüş, largopen ve benical ilaçlarını kullandık, fakat hastalığı geçmedi. Adaçayı içirsem, zararlı olur mu?

CEVAP

Çocuk Sağlığı Ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Murat Aydın'ın cevabı: (Adaçayı içirebilirsiniz, burun tıkanıklığını açmak için siccnasal krem kullanabilirsiniz.)

Sual: Bebeğim 17 aylık. Sabah kahvaltıdan sonra ve gece yatmadan önce günde 2 kez 1 su bardağı papatya, ıhlamur veya adaçayı bitkilerinden herhangi birinin çayını içiriyorum. Şu an soğuk algınlığı geçirdiğinden hasta. Adaçayı içiriyorum, mahzuru var mı?

CEVAP

Çocuk Sağlığı Ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ramazan Özen'in cevabı: (Günde 2 defa 2 su bardağı bebek için çok fazla. 25 ml yani bir çay bardağının dörtte birini içirin yeterli.)

Sual: Bebeğim 7 aylık. Ses kısıklığı sorunu yaşıyoruz. Doktor soğuk buhar verdi. Birkaç kaşık adaçayı çayı ve tarçın verebilir miyim?

CEVAP

Çocuk Sağlığı Ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Murat Aydın'ın cevabı: (Evet, verebilirsiniz.)

Sual: Bebeğim 10 aylık. Adaçayı, zencefil, tarçın, karanfil ve ıhlamur karışımından oluşan çayı içirsem zararı olur mu? Bu saydıklarımdan ona dokunacak bir şey var mı?

CEVAP

Çocuk Sağlığı Ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Murat Aydın'ın cevabı: (Zararı olmaz.)

Not: Bu cevaplar yalnızca soru soran şahıslara münhasırdır. Doktorunuza danışmadan bebeğinize adaçayı vermeyin.

Bebeklere Kimyon Çayı İçirilebilir mi? Uzman Doktorlar Cevaplıyor Tıklayınız

Bebeklere Nane Çayı Ne Zaman Ve Nasıl Verilir? Tıklayınız

Bebeklere Papatya Çayı Nasıl Yapılır, Ne Zaman Ve Ne Kadar Verilir? Tıklayınız

Bebeklere Siyah Çay Ne Zaman Verilir, Bebekler Ne Zaman Çay İçebilir? Tıklayınız

Bebeklere Anason Çayı Verilirmi, Ne Zaman Ve Nasıl Verilir? Tıklayınız

Bebeklere Maden Suyu Verilirmi, Yenidoğan Maden Suyu İçebilirmi Tıklayınız