Bebeklerde Diş Çıkarma Döneminde Ishal

Süt dişleri ne zaman çıkar?

İlk süt dişleri genellikle 6. aydan itibaren sürmeye (çıkmaya) başlar. Bu dönem bebeklerde değişkenlik gösterebilir. Bebeklerde diş çıkarma 3 aylıkken başlayabileceği gibi bu süreç aya kadar uzayabilir. İlk olarak alt kesici dişler çıkar. Bu dişleri takiben üst kesici dişler ve alt/üst yan kesici dişler çıkar. Ardından birinci süt azı dişleri ve köpek dişleri çıkarken, en son ikinci süt azı dişleri çıkar. Süt dişlerinin çıkması ortalama 2, yaşında tamamlanır. Bir bebekte alt ve üst çenede 10’ar tane olmak üzere toplam 20 tane süt dişi vardır.

Diş çıkarma neden erken/geç başladı?

Bebeklerin diş çıkarma zamanları değişkenlik gösterebilir. Erken ya da geç çıkarılan süt dişlerinin çürüğe yatkınlığı ya da başka problemleri beraberinde getirmesi gibi endişelenecek bir durum söz konusu değildir. Bebeklerin gelişimleri sırasında yürüme, konuşma zamanları nasıl farklılık gösteriyorsa, diş çıkarma zamanlarının farklılık göstermesi de normaldir.

Çok az vakada bebeğin süt dişlerinin erken/geç çıkması veya hiç çıkmaması söz konusu olabilir fakat başka bir hastalığa eşlik ederek karşımıza çıkar. Bebek zaten farklı sağlık problemleri sebebiyle çocuk doktorunun kontrolündedir. Sağlıklı bir bebeğin erken veya geç diş çıkarması önemsenmemelidir.

Erken süt dişi çıkaran bebeklerde dikkat edilmesi gereken şey, fırçalamanın da erken başlaması gerektiğidir. İlk diş çıkmasıyla birlikte başlayan diş fırçalama, süt dişlerini erken çıkaran bebeklerde annenin zorlanmasına sebep olabilir. Yaş küçüldükçe etkili diş temizliği yapmak zorlaşabilir.

Süt dişlerini geç çıkaran bebeklerin, süt dişlerinin düşüp kalıcı dişlerinin gelmesinde de gecikmeler yaşanabileceği unutulmamalı ve bu konuda da endişe edilmemelidir. Bu sebeple süt dişlerindeki problemler değerlendirilirken (çürük, kırık vb.) geç düşeceği hesaba katılmalı ve ona göre yapılması gereken müdahale ertelenmemelidir.

Diş çıkarma belirtileri nelerdir ve diş çıkaran bebekteki huzursuzluklar nelerdir?

Diş çıkarma sırasında yaşanan belirtiler ve huzursuzluklar bebekten bebeğe farklılık göstermekle birlikte, aynı bebekte dişten dişe de farklılık gösterebilir. Diş çıkarken görülen belirtiler ve huzursuzluklar, diş çıkmasından 1 hafta öncesinde başlar, dişin diş etini aşmasıyla ve ağız içinde kendini göstermesiyle son bulur. Bu süreç 6 ay-3 yaş arasında devam eder. Çıkarken en çok belirti gösterip huzursuzluk yaratan dişler genellikle süt azı dişleridir. Çünkü bu dişlerin diş etini aşması daha zordur. Diş çıkmasındaki en sıkıntılı dönem dişin diş etini delmesi sırasında yaşanır. Bu dönemde sürmesini beklediğiniz diş bölgesine dokunduğunuzda, ısı artışı ve bastırdığınızda diş etinde beyazlama görülür. Çoğu zaman dişin kesici yüzeyleri parmakla hissedilir.

Bebeğinizin diş çıkarması döneminde yaşayabileceği belirtiler; salyasındaki artış ve buna bağlı olarak yanak ve dudak çevresinde görülen kızarıklıklar ve tahrişler, salyasının boğazda birikmesinden dolayı oluşan öksürük, diş çıkarken diş etine baskı uyguladığı için bölgesel ağrı hissi ve bununla birlikte gelen huzursuzluk, ağlama, kulağı kaşıma ve çekiştirme, beslenme ve uyku düzeninde bozulmalar, iştahsızlık, dişlerdeki kaşınma sebebiyle her şeyi ağızına götürüp ısırma isteği, ateş, ishal, dişin çıkacağı bölgede diş etini aşmaya çalışan dişin yarattığı ufak kanamalar şeklinde sıralanabilir.

Bebeğin diş çıkarması sırasında gösterdiği, ateş, ishal, kulak kaşıma, iştahsızlık gibi belirtiler göz ardı edilmemelidir. Bebeğiniz aynı belirtileri gösteren başka bir enfeksiyöz hastalıktan dolayı bu belirtileri gösteriyor olabilir. Diş çıkarma belirtisi olarak görülen ateş 38,5 derecenin üstünde ve uzun süreli olmaz. Diş çıkarma belirtisi olan ishal ise 3 günü geçmez. Huzursuzluk halinin en fazla 1 hafta sürmesi normaldir.  Yüksek ve uzun süreli ateş, ishal, huzursuzluk durumlarında başka bir hastalıktan dolayı olup olmadığı mutlaka araştırılmalı ve bir doktora başvurulmalıdır.

Diş çıkaran bebeklerde yüksek ateş görülür mü?

Diş çıkaran bebeklerde yüksek ateş, diş çıkarma sırasında yaşanabilecek belirtilerdendir. Aynı zamanda yüksek ateşle birlikte ishal ve iştahsızlık da diş çıkarma sırasında karşımıza çıkabilecek sorunlardandır. Fakat her bebek diş çıkarma sırasında yüksek ateş ve ishal sorunu yaşamayabilir. ,5 derece arasında seyreden yüksek ateş diş çıkarma belirtisi olabilir. 38,5 dereceyi aşan veya uzun süre devam eden yüksek ateş enfeksiyon belirtisi de olabilir. Bebeğin diş çıkarma dönemiyle aynı zamana denk gelen enfeksiyöz hastalıklar birbirini maskeleyebilir. Bu nedenle yüksek ateş, ishal, huzursuzluk ve iştahsızlık gibi belirtileri ihmal etmemeli, diş çıkarma sebebiyle olduğu düşünülse dahi bir doktora mutlaka başvurulmalıdır. Diş çıkarma sebebiyle kendisini gösteren yüksek ateş parasetamol (ağrı kesici ve ateş düşürücü ilaçların etken maddesi) içeren bir ilaçla kontrol altına alınabilir.

Bebeklerin diş çıkarırken rahatlatılabilmesi için yapılması gerekenler nelerdir?

Bebeklerin diş çıkarırken rahatlatılabilmesi için yapılabilecek birkaç basit yöntem vardır.

En kolay çözümlerden bir tanesi soğuk uygulamasıdır. Birkaç farklı yöntem kullanılarak yapılabilir.

Annenin elini uzun süre soğuk suda yıkadıktan sonra ağrılı bölgeye bastırarak masaj yapması bebeği diş çıkarma döneminde rahatlatacaktır. Bu uygulama soğuk suda bekletilmiş temiz bir bez kullanılarak da yapılabilir. Bu işlem sırasında bebeğinizi kucağınıza alıp sarılmak ona güven duygusu verip sakinleşmesini sağlayacaktır.

Soğuk uygulamasındaki bir diğer yöntem ise bebeğin eline buzdolabında bekletilmiş salatalık, havuç gibi sert gıdaların verilmesidir. Bebeğiniz bu besinleri tüketirken aynı zamanda ağrılı bölgeye soğuk masaj uygulaması da yapmış olacaktır.

Bir diğer soğuk uygulama yöntemi ise anne sütü veya meyve pürelerinin buz kalıplarında dondurulup bebeğin yemesine izin verilmesidir. Temiz bir beze sarılmış buz parçasının verilmesi de aynı etkiyi gösterecektir. Bu şekilde o bölgedeki ağrı ve yanma hissi azalacaktır.

Bebeklerin diş çıkarırken rahatlatılabilmesi için uygulanabilecek bir diğer yöntem ise diş kaşıyıcılarıdır. İçi su dolu olan, plastik ve boyalı olmayan diş kaşıyıcıları bebeklere ısırması için verilebilir. Verilmeden önce 5 dakika buzdolabında bekletilmesi etkinliği artıracaktır ve diş çıkan bölgede rahatlama hissi yaratacaktır. Bebeklere kemirmesi için verilen sert gıdalar veya diş kaşıyıcıları kullanımı sırasında, bebeğin oturur pozisyonda ve ebeveyn gözetiminde olması yaşanabilecek kazalara karşı alınacak önemli bir önlemdir.

Bebeklerin diş çıkarırken rahatlaması için yukarda saydığımız yerel uygulamalar yeterli gelmiyorsa, doktor kontrolünde kullanılacak parasetamol içerikli ağrı kesiciler, antihistaminikler veya jel ve solüsyonlar da etkili olacaktır.

Bebeklerde diş çıkarma sırasında görülen huzursuzlukların giderilmesinde, bebeğinizle daha çok vakit geçirmenizin ve ona sık sık sarılmanızın etkisi oldukça fazladır. Anne sarılması her şeye toleransı artırır ve güven duygusunu pekiştirir. Bebeğinize sarılarak bu dönemde sıkıntısını anladığınızı ve yanında olduğunuzu hissettirmek, sakinleşip rahatlamasını sağlayacaktır.

Diş çıkaran bebeklerde ilaç kullanımı nasıldır?

Diş çıkaran bebeklerde ilaç kullanımı, diş çıkan bölgenin rahatlatılması için yapılan yerel uygulamalar işe yaramıyorsa, bebeğin rahatlamasında yardımcı olacaktır. Diş çıkaran bebeklerde doktor tavsiyesi ile alınacak parasetamol içerikli bir ilaç, belirtileri azaltıp,  bebeğin daha rahat etmesini sağlayacaktır. Diş çıkarma aynı zamanda bütün alerji belirtilerini gösterdiğinden (kaşıntı, kızarıklık, ateş) ve aslında alerjik bir reaksiyon olduğundan doktor tavsiyesi ile alınacak antihistaminik (alerji ilacı) de diş çıkaran bebeğin rahatlamasına yardımcı olacaktır. Bütün bunların yanı sıra piyasada, dişlerin çıkacağı bölgeye yerel olarak uygulanan jel ve solüsyonlar vardır. Bu jel ve solüsyon formundaki ilaçlar kimyasal içerikli olabildiği gibi bitkisel içerikli de olabiliyor. Jel ve solüsyonlar kısa süreli etki göstermekle birlikte bebekten çok annenin rahatlamasını sağlıyor. Denenmek isteniyorsa mutlaka doktora danışılmalı ve doktor kontrolünde kullanılmalıdır.

Diş çıkarma döneminde kullanılabilecek diş kaşıyıcıları nasıl olmalıdır?

Bebekler diş çıkarma döneminde yaşadıkları kaşıntı hissini gidermek için pek çok yola başvururlar. Bebekler diş kaşıyıcısı olarak en çok ellerini kullanırlar. Onun yanı sıra diş çıkarma döneminde kullanılabilecek diş kaşıyıcısı olarak özel üretilmiş oyuncaklardan da faydalanırlar. Diş kaşıyıcılarının pek çok tipi olmakla birlikte, plastik ve boyalı olmamasına dikkat edilmesi gerekir. En çok önerdiğimiz diş kaşıyıcıları içi su dolu olanlardır. Bu diş kaşıyıcıları 5 dakika buzdolabında soğutulup o şekilde bebeğe verilirse, soğuk aynı zamanda kaşınan bölgenin rahatlamasına da yardımcı olacaktır. Diş kaşıyıcılarının veya bebeğin ellerinin temizliğine bu süreçte özen gösterilmelidir. Bebeğe kemirmesi için herhangi bir şey verilirse, bebeğin solunumunu engellememesi açısından mutlaka ebeveyn gözetimi altında ve bebek oturur pozisyonda olmalıdır.

Bebeklerde ilk diş muayenesinin ne zaman yapılması gerekir?

Bebeklerde ilk diş muayenesi, ilk diş çıkmasından sonraki 6 ay içerisinde yapılmalıdır. İlk diş muayenesinin bu kadar erken yapılmasının asıl amacı, aileleri bebeğin beslenme şekli ve dişlerinin nasıl temizlenmesi gerektiği konusunda bilgilendirmektir. Yanlış beslenme alışkanlıkları ve diş temizliğine önem verilmemesi sonucunda erken çocukluk dönemi çürüklerine (halk arasında biberon çürüğü olarak biliniyor) sıkça rastlanmaktadır. Bu konuda önlemler almak ve gerektiği zaman koruyucu tedavilerden faydalanmak için bebeklerde ilk diş muayenesinin ilk diş çıkmasını takip eden en kısa sürede yapılması gerekir.

Bebeklerin doğumdan sonra 5. ve 9. ayları arasında ilk süt dişleri sürmeye başlar. Bazı aileler
bebeklerinin ilk dişini, diş buğdayı adetiyle kutlamaktadırlar. Bu diş çıkarma süreci, anne-babaları
endişelendirse de olması gereken, doğal bir süreçtir. Bebek, bu dönemde sancılı, huzursuz ve iştahsız
olabilmektedir. Ailelerin de bu dönemde bebeklerinin diş çıkarma belirtilerine dikkat edip, bebeğe
ona göre yaklaşmaları gerekmektedir.

Bebeklerde diş çıkarma belirtisi nelerdir?
Bebeklerin bu dönemde salya üretimleri, normalden daha fazla olmaktadır. Bebeğinizin diş etinde
kızarıklık ve şişlik görebilirsiniz. Bu kızarıklıklar bazen, bebeğin yanak ve çene bölgesinden de
oluşabilmektedir. Miniğinizin diş etleri kaşındığı veya canı acıdığı için bu dönemde huzursuz olması ve
çok ağlaması normaldir. Uykusuzluk, iştahsızlık, yanak kaşıma, ısırma, kulak çekiştirme bebeklerin diş
çıkma dönemindeki diğer belirtileridir. Çocuklar bu dönemde hastalıklara daha meyilli olurlar. Bu
sebeple; ateş ve ishal gibi belirtiler de görülebilir.

Peki, neler yapılmalı? Neler yapılmamalı?
Öncelikle bu dönemde; gereksiz ilaç ve bebek diş jeli bilinen diğer adıyla diş çıkarma jeli kullanmak
uzmanlar tarafından tavsiye edilmemektedir. Diş çıkarma döneminde ilk etapta ağız salyası artışı çok
olduğundan bebeğin ağız çevresi veya çenesinde kızarıklıklar meydana gelebilir. Bu gibi durumlarda
miniğinizin yüzünü temiz ve yumuşak bir bezle silebilir, doğal ve nemlendirici özellikli bir krem ile
kuruyan bölgeyi rahatlatabilirsiniz. Bu dönemde bebeğinize sevdiği veya seveceği tarzda oyun ve
oyuncaklarla ağrısını unutturabilirsiniz. Bebek diş kaşıyıcı olarak ise boyar madde içermeyen ve
plastik olmayan diş kaşıma aparatlarını tercih edebilirsiniz. Bunu bebeğinize çok soğuk olmamak
kaydıyla, serinletilmiş bir şekilde rahatlaması için verebilirsiniz. Diş çıkarma evresinde bebekler çok
fazla salya kaybettiği için bol bol emzirilerek, kaybedilen sıvı telafi edilmelidir. Bebeklerin bazen bu
dönemde diş etlerinde oluşan ağrı, yanaklarına ve kulaklarına vurabilmektedir. Bunu engellemek için
küçük dokunuşlarla, bebeğin yanak ve kulak kenarlarına hafif masaj yapılabilir. Hepsini yaptığınız
halde bebek çok huzursuzsa veya bebekte ateş ve ishal gibi belirtiler görülüyorsa zaman
kaybedilmeden bebek bir Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanına gösterilmelidir. Bazı bebeklerde
dişler, d vitamini eksikliği veya başka hastalıklara bağlı olarak geç çıkabilmektedir. D vitamini diş
çıkarma sürecinde etkili olabilir ancak bu gibi durumlarda bebeğe, kendi başına d vitamini vermek gibi
davranışlardan kaçınılmalı, yine hekim tavsiyesine göre hareket edilmelidir.

Bebeklerde diş çıkarma, bebeklerin en hassas ve zorlu dönemlerinden biri olarak adlandırılabilir. Hassas ve huzursuz bir sürece giren bebeklerde belirtiler diş çıkmadan yaklaşık ay önce başlar. Ailelerin bu döneme bilinçli ve hazırlıklı olması büyük önem taşır. Memorial Şişli Hastanesinden, Çocuk Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Tülay Hülya Caner, bebeklerde diş çıkarma hakkında ebeveynlerin bilmesi gerekenleri açıklıyor.

Bebeklerde Diş Çıkarma Ne Zaman Başlar, Kaç Gün Sürer?

Bebeklerde ortalama olarak ilk diş yedinci ayda çıkmaya başlar. Bazı çocuklar 3. ay itibarıyla erken diş çıkarmaya başlarken bazılarında ise ilk diş çıkarma ay hatta sonrasına sarkabilir. Genelde ilk olarak ön dişler çıkar. Diş, diş etine yaklaştıkça bölgede hassasiyet, kızarıklık ve şişlik görülebilir. 20 adet süt dişinin çıkması genelde 3 yaşa doğru tamamlanır. Kalıcı dişler ise 6 yaş civarında çıkar. Diş çıkarmada genellikle kalıtsal faktörler etkili rol oynar.

Bebeklerde Diş Çıkarma Belirtileri Nelerdir?

Bebeklerde diş çıkarma belirtileri aşağıda listelenmiştir.

1. Ağrı: Diş çıkarma bazı bebeklerde şiddetli ağrıya neden olur. Bu dönemde eline geçen her şeyi ağzına sokarak diş etlerini rahatlatmaya çalışır.
2. Salya akması: Bebekler genellikle 3. aydan itibaren salya akıtır. Bu durum, diş çıkarma döneminde daha da artar. Çene ve ağız çevresinde cildin tahrişine bağlı kızarıklıklar olabilir.
3. Huzursuzluk: Çıkmakta olan dişler yüzeye yaklaştıkça diş etlerindeki ağrı daha fazla artar.
   • Bebeklerde diş çıkarma huzursuzluğu ne kadar sürer?
     Bebeklerde diş çıkarma huzursuzluğu bazı durumlarda haftalarca sürebilir.
4. İshal: Diş çıkarma döneminde artmış tükürük salgısı nedeni ile bebek sulu kaka yapabilir. Ancak bebekte ikiden fazla sulu dışkılama görülürse mutlaka doktorlarla görüşülmesi gerekir.
5. Kulak çekiştirme ve yanak kaşıma: Diş etlerindeki ağrı buradaki sinirler boyunca kulaklara ve yanağa yayılabilir. Ancak bu şikayetler kulak enfeksiyonu ile karıştırılabilir. Böyle bir durumda mutlaka doktora danışılmalıdır.
6. Ateş: Diş etlerindeki inflamasyon nedeni ile diş çıkarma döneminde 38 dereceye kadar çıkan ateşlenme görülebilir. Eğer ateş 38 derecenin üzerine çıkarsa mutlaka bir uzmana başvurmak gerekir.
7. Uykusuzluk: İlk diş ve azı dişler çıkarken gece boyunca deliksiz uyuyan bebeklerde bile gece uyanmaları başlayabilir. Bu durumu açlıkla ilişkilendirip, bebeği sürekli beslenme doğru bir davranış değildir, yapılması gereken kendi kendine yeniden uyumasını sağlamak olmalıdır.
8. Diş etlerinde morarma ve kanama: Bazen diş etlerinde morarma ve kanamalar olur ve kendiliğinden düzelir.
9. İştahsızlık: Diş çıkarmakta olan bebek bu dönemde beslenmeyi reddedebilir. Özellikle katı yiyeceklere başlamış bebek bir süre bu yiyeceklere ilgisizdir. Bu durum geçicidir. Bebek gerekli gıdayı sıvı besinlerle de alabilir. Dişi çıktıktan sonra iştah normale dönecektir.

Aileden Göreceği Fazla İlgi Diş Çıkarma Sürecinde Bebeği Rahatlatıyor.

Bebekler diş çıkarma döneminde daha fazla şefkat ve sevgiye ihtiyaç duyarlar. Ailelerin daha fazla sevgi ve ilgisi huzursuzluğu azaltılabilir. Bebeklerin özellikle soğuk diş kaşıyıcılar ile oynaması diş kaşıntısını azaltacaktır. Ancak dile ve dudağa yapışacağından donmuş olarak verilmemeli ve plastik yerine kauçuk diş kaşıyıcılar tercih edilmelidir. Yumuşak temiz ve soğuk bir bezle diş etlerine masaj yapılabilir.

Süt Dişlerin Bakımı Büyük Önem Taşıyor

Bebeklerin dişleri çıkar çıkmaz fırçalanmaya başlanmalıdır. Normal dişlere oranla daha fazla organik madde içeren süt dişler, çürüklere karşı dirençsizdirler ve kolayca çürüyebilirler. Ayrıca süt dişlerinin en önemli görevi çocuğun düzgün beslenmesini sağlamaktır. Bunun yanı sıra konuşmanın düzgün gelişimi süt dişlerin varlığına bağlıdır. Bunların da ötesinde süt dişleri kapladıkları alanı daha sonra kendi yerlerine gelecek dişler için korumakta kalıcı dişlere rehberlik yapmaktadır. Erken çürüyen dişler hem sağlık hem de estetik açıdan sorun yaratabilir.

Bebeklerde Dişlerin Erken Çürümesini Önlemek İçin:

• Bebeğin dişleri sabah-akşam yatmadan önce yumuşak bir fırça ve sadece su ile fırçalanmalıdır. İki yaşından önce yutma riskinden dolayı macun kullanımı önerilmez. İki yaşından sonra çok az miktarda florlu diş macunu kullanılabilir.
• Çocuğun el becerisi, merakı ve ebeveynin tutumu diş fırçalama alışkanlığını belirler. Bu yüzden anne ve babaların da dikkat etmesi gereken noktalar vardır. Eğer onlar düzenli olarak dişlerini fırçalarsa bu çocuğun dikkatini çekecektir.
• Çocuklara, biberon veya emzikler şeker, reçel gibi tatlı maddelere batırılıp verilmemelidir. Gece uyuyan çocuğa şekerli süt veya meyve suyu alışkanlığı kazandırılmamalıdır.
• Bebeklerin en azından ilk dört ay anne sütü ile beslenmeleri, ağız çevresindeki yumuşak doku ve kas fonksiyonlarının normal gelişimini sağlayacaktır.
• Biberonun neden olduğu çürümeleri önlemek için çocuklar, bir yaşından itibaren bardak ve kaşıkla beslemeye alıştırılmalıdır.
• Bebeklerin geceleri ağızda biberonla uyuma alışkanlıklarına engel olunmalıdır.
• Dişlerin çıkmaya başlaması ile gece ve sabah beslendikten sonra temiz ıslak bir tülbent ile dişler temizlenmelidir.

Unutmayın! Rutin diş hekimi kontrolleri sağlıklı dişlere sahip olmanın ilk basamağıdır. Ayrıca bebekte solunum problemleri gözleniyorsa yani burundan değil sadece ağızdan nefes alıp veriyorsa bu durum çene gelişimine olumsuz etki edebilir. Böyle bir durumda mutlaka kulak burun boğaz uzmanına danışmak gereklidir.

Dişlik ve Çıngırak Ürünlerine Göz Atın

Bebeklerin büyüme ve gelişme süreci oldukça karmaşık ve çok aşamalıdır. Bu süreç zarfında vücuttaki dokular büyük değişimler geçirir. Organların olgunlaşma süreci, çeşitli rahatsızlıkların gelişmesi açısından risk altında olduğu gibi; bazı durumlarda doğal ve normal sürecin kendisi de birtakım klinik şikâyetlerle kendini gösterebilir. Bahsedilen bu olgunlaşma süreçlerinden biri diş çıkarmadır.

Bebeklerde Diş Çıkarma Nedir?

Bebeklerde, diş eti içinde gelişimini tamamlayan süt dişlerinin ağız boşluğuna ulaşması sürecine diş çıkarma denilir. Bebeklerde diş çıkarma; genellikle 4. ile 7. ay arasında görülmeye başlamakla birlikte, ağız içindeki dişlerin türüne göre ortaya çıkma zamanı değişiklik gösterir. Dişlerin çıkma süreci, her bebekte genetik ve çevresel faktörlerle ilişkili olarak farklı seyredebilmektedir.

Diş çıkarma süreci genellikle belirgin bir klinik soruna yol açmasa da ağız içindeki değişimlere bağlı olarak, rahatsızlık verici birtakım semptomların ortaya çıkmasına sebep olabilir. Bu belirtiler bazı sağlık sorunlarıyla benzer özellik gösterebildiği gibi, bebeğin ve ailesinin günlük yaşam kalitesini de ciddi anlamda olumsuz etkileyebilir. Bu bakımdan; ailelerin diş çıkarma ile ilgili doğru ve yeterli bilgiye sahip olması ve uygun tedbirlerin alınması, sağlık bir yaşamın korunması adına önemlidir.

Bebeklerde Diş Çıkarma Süreci Nasıl Gelişir?

Doğumla birlikte, tüm vücutta olduğu gibi ağız içindeki dokularda da büyüme ve gelişme süreci devam eder. Diş eti içinde gelişim sürecini tamamlayan dişler, 4. ve 7. aylar arasında diş eti yüzeyine doğru hareket etmeye başlar. İlk olarak, alt çenede ön kesici dişler çıkmaya başlar. Bunu üst çenedeki ön kesici dişler takip eder. Ardından, yan kesici dişlerin çıkmasıyla süreç devam eder. Bebeklerin 3 yaşına ulaşmasıyla birlikte, 20 adet süt dişi tamamen çıkmış duruma gelir.

Diş çıkarma süreci; bebeğin kişisel özellikleri, genetik yapısı, aile öyküsü, beslenme düzeyi gibi çok farklı faktörlerle ilişkili olduğundan, her bebekte farklı seyredebilir. Bu anlamda; ailelerin, bebeklerinde diş çıkarmanın geciktiği veya erken olduğu yönünde endişelenmemeleri gerekir. Bu sürecin uzman bir hekim ile birlikte yakından takip edilmesi yeterli olacaktır.

Diş gruplarının çıkmaya başladığı dönemler şu şekilde özetlenebilir:

• Ön kesici dişler; ayda,

• Yan kesici dişler; ayda,

• Birinci azı (molar) dişler; ayda,

• Köpek (kanin) dişleri; ayda,

• İkinci azı (molar) dişler; ayda çıkar.

6 ila 12 yaş arasında, süt dişlerinin kökleri yavaşça dejenere olmaya başlar ve yerlerine 32 adet kalıcı diş çıkar. Ergenlik döneminde ise üçüncü molar dişler (yirmilik diş) çıkar ve ağız içindeki diş gelişim süreci tamamlanır.

Bebeklerde Diş Çıkarma Belirtileri Nelerdir?

Diş çıkarma sürecinde dişler, diş etlerinde kendilerine yol açarak ilerlediğinden ağızda rahatsızlık hissine neden olabilir. Özellikle azı dişleri daha fazla yüzey alanına sahip olduklarından, diş etinde yol açma süreci diğer dişlere kıyasla daha sancılı olabilir Diş çıkarma sürecinde diş etleri ödemli ve kızarık görünebilir, dişlerin çıktığı bölgelerde lokal salgı bezlerinin tıkanmasına bağlı sıvı dolu kabarcıklar izlenebilir.

Aşağıdaki belirtiler ise diş çıkarma sürecindeki bebeklerde sıklıkla gözlemlenmiştir:

• Genel huzursuzluk, sık ağlama ve sakinleşme dönemleri

• Elleri veya sert cisimleri ağza götürme

• Uyku düzeninde bozulma, uykuya dalmada zorluk

• Beslenmeyi reddetme

• Tükürük salgısında artış; aşırı salgı nedeniyle öksürük

• Ağız kenarında biriken tükürüğe bağlı tahriş, kızarıklık, döküntü

• Özellikle azı dişlerinin çıkması esnasında; diş etinde hissedilen ağrıya bağlı yanak veya kulak çevresini kaşıma

Bunların dışında, toplumdaki yaygın kanının aksine, diş çıkarma ateşe neden olmamaktadır. Yapılan araştırmalarda ateş bulgusu ile diş çıkarma arasında anlamlı bir ilişki saptanmamıştır. Bununla birlikte; diş çıkarmanın görüldüğü yaşlarda sık virüs enfeksiyonu geçirilmesinin bir sonucu olarak, bu süreç içinde ateş şikâyetiyle karşılaşılması muhtemeldir İshal, vücutta döküntü ve kızarıklık, kusma, burun akıntısı gibi semptomlar da diş çıkarma ile ilişkili değildir.

Diş Çıkarma Belirtileri Nasıl Hafifletilir?

Diş çıkarma ile ilgili problemler, her bebekte farklı seyreder. Gelişen belirtiler sebebiyle oluşan rahatsızlığı hafifletmek için uygulanabilecek tedbirler her bebekte etkili olmayabilir. Bu nedenle, ailelerin farklı yöntemleri denemesi ve bebeklerine en uygun yöntemi seçmesi gerekir. Aşağıdaki yöntemler semptomların rahatlatılmasında kullanılabilir:

•Diş çıkan bölgeye soğuk ve hafif bir baskı uygulanması genel olarak faydalı olarak görülür. Bu kapsamda, bebeğin ağzına zarar verecek bir soğuklukta olmayan, serinletilmiş (fakat dondurulmamış) çiğneme oyuncakları, kaşıklar, emzikler gibi esnek cisimler tercih edilebilir. Dişlerin düzgün ve sağlıklı gelişimi açısından ortodonti uzmanlarının önerdiği ekipmanların kullanılması tavsiye edilir.

• aydan büyük bebeklerde, serinletilmiş su içirilmesi de rahatlatıcı bir etki sağlayabilir.

• Bebeğin diş etlerine parmakla masaj yapmak yarar sağlayabilir. Bu yöntemde, henüz tam diş çıkarmamış bebeklerin anne parmağını emmesine veya dişlemesine izin verilebilir; emzirme öncesinde soğuk suya daldırılarak serinletilen parmakla diş etine masaj uygulanabilir. Böylece, emzirme sırasında bebeğin göğüs ucunu ısırmasının önüne de geçilebilir.

• Dişlerin çıkmasıyla birlikte, temiz ıslak bir mendille diş eti temizliği yapılabilir; 1 yaş itibariyle dişlerin bebeklere uygun diş fırçalarıyla fırçalanması ve diş ipi kullanılması da uygundur.

Bu uygulamaların dışında; hekim onayı olmadan kullanılan her türlü ilaç ve kimyasaldan, plastik ve kurşun gibi bebek için zararlı maddelerden üretilmiş ekipmanlardan, bebeğin ağzına götürebileceği küçük eşyalardan veya bebeğin boğulmasına yol açabilecek bebek kolyelerinin kullanımından uzak durulmalıdır.

Diş çıkarma süreci genellikle aşırı yoğun ağrıya neden olmaz. Bu sebeple; diş etine uygulanabilecek, ağrı kesici özellikteki lokal anestezik içerikli ilaçların kullanılması, yan etkilerinin olması nedeniyle önerilmemektedir. Ağrı nedeniyle çok huzursuzlaşan, 6 aydan büyük bebeklerde doktor onayıyla bazı ilaçlar ağız yoluyla kullanılabilir. Aspirin, 16 yaşından küçük çocuklarda kullanılmamalıdır.