Bebeklerde Gözün Yukarı Kayması

Gözlerin paralel bakış pozisyonunu kaybederek farklı yönlere doğru bakmasına şaşılık veya göz kayması denir. Her bir gözde bulunan 6 adet kas, gözün çeşitli yönlere hareket etmesini sağlar. Bu   kaslardan birinde veya birkaçında kuvvet azlığı veya fazlalığı olması şaşılığa neden olur. Gözlerden bir tanesi tam karşıya bakarken diğeri içe, dışa, yukarı veya aşağıya bakma durumunda olabilir. Kayma durumu tek gözde veya her iki gözde aynı anda olabilir ayrıca sürekli olabileceği gibi zaman zaman da ortaya çıkabilir.

Şaşılığın Belirtileri

• Gözde paralelliğin kaybolması,
• Gözlerde sulanma ve  ağrı,
• Baş ağrısı,
• Çift görme,
• Üç boyutlu görüntünün kaybolması,
• Baş veya yüzün bir yana dönük olması

Şaşılık tedavi edilmezse çocuklarda gözde kayma olduğunda beyinde iki farklı görüntü ortaya çıkar, beyin kayan gözden gelen görüntüyü baskılar buda derinlik hissinde ve kayan gözde görüşte azalmaya neden olur bu nedenle göz tembelliği gelişir. Göz tembelliği ise ilk 7 yaş içersinde tedavisi yapılması gereken bir durumdur. Erişkinlerde ise aniden gelişen kaymalarda gözden gelen görüntü baskılanamadığı için çift görme ortaya çıkar ve günlük yaşantıda zorluklar yaşanır.

Şaşılık Tedavisi

Şaşılık Tedavisinde  amaç her iki gözün paralelliği sağlanarak bir arada görme gelişiminin ve derinlik hissinin arttırılmasıdır. Kaymanın sebebine göre tedavi planlanır.Göz doktorunun yapacağı özel muayene yöntemleri, tetkik aletleri ve testlerle şaşılık tanısı konulur.

Şaşılık Tedavi Yöntemleri

Optik Tedavi; Kırma kusurunun düzeltilmesi esasına dayanır. Sferik ve silindirik camlar veya prizmatik cam kullanılır. Kaymaya eşlik eden kırma kusuru varsa mutlaka düzeltilmelidir. yaş arası ortaya çıkan kaymalar genellikle kırma kusuruna bağlıdır ve gözlükle tam olarak düzeltilebilir. Gözlük kullandığı halde düzelmeyen kaymalara ise cerrahi tedavi gerekir.

Ortoptik Egzersizler; Son yıllarda daha çok tanı amaçlı kullanılmaktadır. Amaç, hastanın iki gözle tek görebilmesini sağlayarak üç boyutlu görmenin arttırılmasıdır.

Medikal Tedavi; Midriyatik ve miyotik ilaçlar kullanılarak yapılan tedavidir.

Cerrahi Tedavi; Amaç, kaymanın düzeltilmesi, binoküler tek görmenin sağlanması ve estetik açıdan iyi bir görünüm elde edilmesidir. Cerrahi tedavi 6. Aydan itibaren başlar. Cerrahi girişim lazerle yapılmaz, gözün etrafındaki kasların yerleri değiştirilerek gözün pozisyonu ayarlanır.

Cerrahi tedavi gözlük ve kapamanın alternatifi değildir. Eğer hasta cerrahi öncesi gözlük takıyor ve kapama tedavisi görüyorsa cerrahi sonrası da gözlük ve kapama tedavisi devam edebilir.

Çocukluk döneminde yapılacak rutin muayeneler, gizli kaymaların, kırma kusurlarının, ailelerin fark edemediği küçük açılı kaymaların tanısı ve erken tedavisi açısından çok önemlidir. Dolayısıyla hiçbir problem olmasa dahi, çocuklara 2 aylıktan başlayarak 6. ayda, –5–7–12 yaşlarında göz muayenesi önerilmektedir. Erişkinlerde ani ortaya çıkan kaymalarda acilen göz doktoruna gidilmelidir ve diyabet, tiroid hastalığı, myestania gravis, beyin tümörleri veya felçler araştırılmalıdır. Çocukluktan beri olan kaymalar acil değildir rutin göz muayenesi dönemlerinde görülebilir. Erişkinlerde de şaşılık tedavi edilebilir.

 Çocukların mutlaka ilk muayene için ilk 3 yaş döneminde göz doktoruna götürülmesi gerekmektedir.

Şaşılık Hakkında Bilinmesi Gerekenler

• Şaşılık gözlerin paralel olarak bakamamasıdır. 
• Çocuklarda en sık, içe kayma görülür.
• Şaşılıkta göz içe, dışa, yukarı veya aşağı kayabilir.
• Doğumdan sonra ilk 6 ay içinde saptanan bir içe kayma, bebek 1 yaşına gelene kadar kesinlikle tedavi edilmelidir.
• Özellikle içe kaymalarda, bir gözde tembellik gelişebilir.
• Göz tembelliğinin derinliği, şaşılığın miktarıyla ilgili değildir.
• Az miktardaki bir göz kaymasında, derin bir görme kaybı gelişebilir.
• Dışa kayma, erken evrede aralıklı olarak görülebilir.
• Bu tür bir kayma, zamanla kalıcı hale gelebilir. 
• Dışa kayma, miyopiyle birlikte daha sıktır.
• Şaşılık ameliyatı, genel anestezi altında uygulanmalıdır.
• Cerrahide, göz küresi üzerinde yer alan hareket ettirici kaslarda, işlev artırıcı veya azaltıcı yönde değişiklikler yapılır.  

Şaşılık hakkında tüm sorularımızın cevaplarını Dünya Göz Hastanesi’nden aldğımız bilgilerde bulabileceksiniz.

Şaşılık nedir?

Şaşılık gözlerin paralelliğinin bozulması durumudur.

Organlarımız içinde hareket yönünden en mükemmel özelliklerle donatılmış olan gözlerdir. Her bir gözde bulunan 6 adet kas, gözleri uygun içinde hareket ettirerek devamlı birlikte odaklanmayı sağlarlar. Bu kasların bir veya birkaçının görevini iyi yapmaması durumunda şaşılık meydana gelir. Bebeklerde ilk 3 ayda ara sıra olan göz kaymaları normaldir. Çünkü bu duruma kadar bebekler gözlerini paralel tutan her iki gözüyle algılama yeteneğini geliştirmemişlerdir. Daha sonra olan kaymalar mutlaka göz hekimlerince değerlendirilmelidir.

Şaşılığa neler sebep olur?

Şaşılığın oluşmasında tek bir nedeni yoktur. Hamileliğin nasıl geçtiğini, doğumun problemli olup olmadığı çocuğun gelişimi geçirdiği hastalıklar şaşılık için risk faktörü oluşabilir şaşılık için genetik yakınlık söz konusudur. Yani ailede göz kayma olan varsa, ortaya çıkma şansı daha fazladır.

Çocukluk döneminde yani 2 yaşında görülen şaşılıkda, neden genellikle kırma kusurudur. Yatkınlığı olan çocukta gözdeki kayma ateşli bir hastalık veya bir travma (düşme, ameliyat, kazalar) başlayabilir.

Göz kaslarımızın hareketleri yöneten merkez beyindedir; bu nedenle sinirlerde oluşan felçler de gözde kaymalara neden olur. Geçirilen kazalar, kafa travması ateşli hastalıklar, hipertansiyon, ve şeker hastalığı gibi bazı durumlarda göze gelen sinir-lerde felçler oluşabilir. Bu şekilde oluşan şaşılıklarda, tedavi felcin kalıcı olup olmamasına bağlı olarak değişebilir. Çocuklarda göz tembelliği, büyük yaş grubunda için mutlaka tedavi gerekir.

GİZLİ ŞAŞILIK

Şaşılık belirtileri nelerdir.

Gözde paralelliğin kaybolması yaşarma, ağrı baş ağrısı çift görme üç boyutlu görüntünün kaybolması , bulanık görme veya yüzün bir yana dönük olması ile ilk belirtilerdir.

Bebeklik ve çocukluk döneminde olan kaymaların bir kısmı yalancı kaymalardır. Yalancı kayma, göz kapaklarının ve bunun kökünü genişlediği ile ortaya çıkan yanılacın bir görümündür. Bu durumun tam olarak aydınlatılbilmesi için mutlaka bir göz muaeyenesi yapılmalıdır.

Devamlı olarak hep aynı gözün kayması görmenin o gözde daha az olduğunun belirtisidir ve önemlidir. Bu nedenle tek gözünde kayma olan bebek ve çocuklar hemen göz muayenesine götürülmelidir.

Gizli Şaşılık var mı?

Gizli Şaşılık gözlerden biri kapatılınca ortaya çıkan şaşılıktır. Toplumda gizli kayma oldukça sık olarak görülür. Her iki göz de açıkken birleşince bir mekanizma ile beyin gözde kayma oluşur.

Hasta genellikle kaynanın farkında değildir ve gtözlerde yoğunluk hissi kızarıklık, ağrı, kuruluk hissi, baş ağrısı gibi şikayetlerle başvururlar. Eğer hastalarda bir görme kusuru varsa ise, bu şikayetler daha erken ortaya çıkar. Özellikle yakın okumada başta ağrısından şikayetçi olur. Gizli Şaşılık uygun gözlükler ve ortoptik egzersizler tedavi edilebilir.

Şaşılık nasıl teşhis edilir?

Şaşılık bir çok nedenden kaymalarda,baş pozisyonunun olduğu hastalarda tedavi girişimdir. Operasyon tercihen genel anestezi altında yapılır. Ameliyat sonrası göz kapatılmabilir. Hastanın hastaneden çıkış zamanında anestezi durumu bağlıdır. Ameliyat sonrası ağrılı değildir, hasta batma hissi olabilir. Hastaya verilen damları kullanılır ve gözlüğünü takabilir. Ameliyattan 1 hafta sonra çocuklar okullarına erişkinlerde hastalar da işlerine dönebilirler. Gözlerdeki kızarıklıklar yaklaşık hafta sürer damla kullanımıyla tedrici olarak azalır.

Şaşılık tedavisi nasıl yapılır.

Gözlük: Bazı tip şaşılıklar kırma kusuruna bağlı olarak da oluşur. Hasta gözlük kullanmaya başlayınca şaşılık düzelir. Bu tip şaşılıklarda gözlük yeterli olacaktır.

Optoptik: Optoptik tedavi, ayrıca her iki görme yeteneğini ve derinlik hissini kazandırmak amacı ile de uygulanabilir. Bu iki fonksiyonun gözlerin paralel durmasını sağladığı gibi günlük hayatımızda da oldukça önemlidir. Araba kullanırken, basketbol, tenis gibi mesafe ve zaman ayarlaması gereken sporlarla uğraşırken daha rahat ve başarılı olmamızı sağlar.

Cerrahi: Doğuştan olan kaymalar genellikle gözlük gerektirmeyen, erken dönemde (6 ay 1 yaş ) ameliyat edilmesi gerekli kaymalardır. Kaymaların büyük çoğunluğu ise 23 yaş civazrında ortaya çıkar ve genellikle gözlükle tam olarak düzelebilir. Göz lük takıldığı halde düzelmeyen kaymalara ise cerrahi tedavi gerekir.

Botoks: Bazı şaşılıklarda botulinum toksin (BOTOKS) de tedaviide uygulanabilir. Felce bağlı oluşan şaşılıklarda, ameliyat tam düzelme sağlanamamaştır hastalarda, gözünde guatra bağlı kayma olmuş hastalarda BOTOKS etkilidir ve tedavi edici kullanabilir. Felçlere bağlı olarak ani oluşan kaymalarda genellikle çift görme de vardır ve hasta için oldukça şaşılıklarda genel eğilim ay beklemektedir, ancak bekleme döneminde çift görmenin azalması amacıyla botoks uygulaması yapılabilir. Şaşılığın ortaya çıkmasından hemen tedaviye başlanması ile tam düzelme mümkündür.

BEBEKLERDE BEKLEMEYİN

Şaşılık nasıl yapılır.

Şaşılık ameliyatları çoğunlukla genel anestezi altında gerçekleştirilir. Ameliyatların temel prensibi göz küresine yapışık kasların kuvvettinin azalması yada artırılması veya yerlerinin değiştirilmesi esnasında dayanır. Şaşılıkta erken tanı ve tedavi ile göz tembelliği önlenebilir. 3 boyutlu görme sağlanabilir. Bu nedenle şaşılık şüphesi olan her çocuğunun belirli bir yaşa gelmesi beklenmeden şaşılık uzmanı göz hekimine götürülmesi gerekir.

Gözü kayan bir bebek kaç yaşına geldiğinde doktora götürülür.

Bebekte Şaşılık görüldüyse hiç beklemeden hemen doktora başvurulmalıdır.

Ameliyattan sonra gözlük kullanmaya devam

Şaşılık ameliyatla tamamıyla düzeltilebilir mi?

Düzeltilebilir, fakat görmesi belirli bir dereceden düşük olan gözlerde, ameliyattan bir süre sonra tekrar kayma ortaya çıkabilir. Görme dereceleri heriki gözde de iyi ve iki gözle görme fonksiyonlarında bozukluk olmayan 3 boyutlu görme yeteneği hastalarda ameliyatla sağlanan düzeltme sürekli olacaktır.

Şaşılık ameliyatından sonra gözlük ihtiyacı ortadan kalkar mı? Şaşılık ameliyatında sonra gözlük ihtiyacı ortadan kalkmaz, Şaşılık ameliyatının etkisi ve amacı kaymayı düzeltmektir. Şaşılık ameliyatının görmeyle bir ilgi yoktur. Ameliyatla kayma düzeltildikten sonra da hasta yine aynı gözlüğünü takmaya devam edecektir.

İki gözün kayması daha kolay tedavi ediliyor .

Şaşılık ameliyatından sonra görme tembelliği düzelir mi?

Şaşılık ameliyatı görme derecesini etkilemez. Ameliyattan sonra görmede hiç artoş olmaz. Ameliyattan sonra gözlük takmaya ve göz tembelliğinin tedavisine devam eder.

Göz tembelliğinin tedavisinde A vitamini kullanması ve zengin bir belenme etkili olur mu?

Görme tembelliğinin tedavisinde esas, hastanın uygun numaradaki gözlüğünü takip, iyi gören gözün kapatılması ve tembel olan gözün görmeye zorlanmasıdır.

İki göz de kayma varsa tedavisi daha mı zordur?

İki gözün kayması daha kolay tedavi ediliyor.

İleri yaşlardaki göz kaymadsının nedeni nelerdir?

Genelde trafik kazası, darbe gibi travmalardan sonra veya diyebet beyin veya göz tümörleri gibi nedenlerden oluşurlar tedavileri nedene yöneliktir.

Şaşılık neden olur?

Hamileliğin nasıl geçtiğini, doğumun problemli olup olmadığı çocuğun gelişimi geçirdiği hastalıklar şaşılık için risk faktörü oluşturabilirler.

Kayan gözde görme tembelliği varsa kaymayan göz kapatılarak tembellik ortadan kalkabilir mi?

Tembel gözlerde en etkili tedavi diğer gözün kapatılmasıdır. Günlük kapama süresi ve kapamanın ne kadar devam edeceği, sürekli kontrollerde doktor tarafından belirlenir.

Cerrahi: Doğuştan olan kaymalar genellikle gözlük gerektirmeyen, erken dönemde (6 ay 1 yaş ) ameliyat edilmesi gerekli kaymalardır. Kaymaların büyük çoğunluğu ise 23 yaş civazrında ortaya çıkar ve genellikle gözlükle tam olarak düzelebilir. Göz lük takıldığı halde düzelmeyen kaymalara ise cerrahi tedavi gerekir.

Yalancı Göz Kayması Nedir?

Sağlıklı bir göz yapısında gözler bir noktaya aynı anda bakarken, kayma olan gözlerde gözlerin biri farklı diğeri farklı bir tarafa bakıyormuş gibi görünür. 1 yaşın altındaki bebeklerde şaşılığa sebep olan kaymanın en önemli nedeni ise dıştan göz küresinin hareketlerini sağlayan göz kaslarındaki koordinasyonun bozuk olmasıdır. Yalancı göz kayması durumunda, gözlerde yapısal bir kayma veya şaşılık olmadığı halde yüz yapısından kaynaklanan bir yanılsamadan dolayı gözlerde kayma varmış gibi görünmesidir.

Yalancı şaşılık da denilen bu yanılsamanın en sık görülen biçimi, yalancı içe kayma olan gözlerin çapraz göründüğü durumdur. Nadir görülen durumlar ise dışa doğru kayma yanılsaması veya gözlerin dikey hizalanmış gibi göründüğü hallerdir.

Yalancı Göz Kayması Neden Olur?

• Normal şartlarda göz çevresindeki yapışık kasların ahenk içinde çalışması gerekir. Bu sayede göz kayması yaşanma. Ancak bebeklerin diğer kaslarında olduğu gibi göz kaslarının gelişimi de 1 yaşına kadar devam eder. Bu yüzden bu durum geçici bir şekilde gözde kaymaya neden olur.
• Bazen 1 yaş altındaki bebeklerin gözleri paralel bakıyor gibi durabilir. Bu durum burun kökünün basık biçimde olması ve göz kapağının üst bölümünün burun sırtına doğru uzanmasından dolayı gözlerde içeri doğru kayıyormuş görüntüsüne sebep olur.
• Bazı vakalarda ise gözün geometrik şekli ve görme ekseni arasında ciddi ölçüde farklar olması, göz küresi ve göz kapağı arasında anormallik ve şaşılık varmış izlenimi verebilir.

Yalancı Göz Kayması Ne Zaman Düzelir?

Yalancı göz kayması denilen göz yanılsaması bebeklerde ortalama aylıkken düzelir. Ancak aydan sonra gözlerden herhangi birisinde ya da her ikisinde kayma devam ediyorsa (içeri, dışarı, aşağı veya yukarı doğru) bur durumun şaşılık olma ihtimali yüksektir.

Yalancı Şaşılığı Ayırt Edebilmek İçin Ne Yapılabilir?

Bebeklerde görülebilecek yalancı şaşılığın ayırt edilebilmesi için ilk 9 ay rutin olarak yapılan çocuk poliklinik muayenelerinde doktorun, ışığın korneanın ortasından yansıdığı durumda ve gerektiği halde örtme testi yaparak gözleri değerlendirmesi gerekir. Yalancı şaşılık şüphesinde rutin göz muayenesinden sonra bebeğe yapılabilecek bazı testler şu şekilde sırlanabilir:

Hirscberg Testi

Gözlerdeki ışık yansımalarını test edilmesidir. Gözlere ışık yansıtılarak 9 farklı bakış yönünde değerlendirme yapılır. Yanı sıra cisimlerde takip ettirilir.

Örtme Testi

Gözü örtme ve açma yapılarak kayma varlığı değerlendirilir.

Yalancı Şaşılığı Devam Eden Veya Şaşılık Tespit Edilen Bebeklerde Tedavi İçin Ne Yapılmalıdır?

Yalancı göz kayması devam eden veya şaşılık teşhisi bulunan bebeklerde erken tedavi oldukça önemlidir. Tedavinin geciktirilmesi veya hiç tedavi edilmemesi kalıcı göz problemlerine neden olabilir. Bu yüzden en erken dönemde göz doktoruna başvurularak gerekli tedavilerin yapılması gerekir. Erken tedavi edilen göz kayması vakalarında güvenli ve etkili bir sonuç alınabilir.

Yalancı Göz Kayması İle Karışabilecek Durumlar Nelerdir?

Bazı göz hastalıkları semptomları yalancı göz kayması ile benzer olabilir. Benzerlik durumu hastalık teşhisini zorlaştıran karışıklıklara neden olabilir. Bu yüzden semptomlar detaylı bir şekilde her açıdan değerlendirilmelidir. Benzer belirtilere sahip hastalıklar ise şu şekildedir:

• Katarakt
• Göz tümörü
• Nörolojik hastalıklar
• Travmatik göz kası sinir felçleri
• Göz kırma kusurları( miyop, hipermetrop ve astigmatizm) gözde kayma sebebidir.