Makat Darlığı Nedir?
Makat kanalının daralması, çapının küçülmesi ve elastikiyet yeteneğini kaybetmesi, makat darlığı (anal darlık, anal stenoz) olarak adlandırılır. Gerçek anatomik darlıklar, kasta büzüşme veya fonksiyonel büzüşme nedeni ile olabilir. Gerçek makat darlığında, anoderm adı verilen makat derisinin yerini sıklıkla ameliyat sonrasında oluşan nedbe (nasır, sikatris) dokusu alır. İstirahat durumunda makat kanalının erişkinlerdeki ortalama çapı 3 cm, gevşeme ve açılma sırasında cm ve tam kasılma ile birlikte cm olarak ölçülmüştür. Bu bölümde sadece erişkinlerin makat darlıkları ele alınmıştır, bebeklerin makat darlıkları ise uzmanlık alanımıza girmemektedir.
Makat Darlığına Neden Olan Durumlar
Makat Ameliyatları Sonrasında, Makat Darlığı Gelişimi Nasıl Önlenebilir?
Makat Darlığının Belirtileri
Makat Darlığının Tipleri
Makat Darlığı İçin Tetkikler
Makat Darlığının Ameliyatsız Tedavisi
Özellikle, makat ameliyatları (hemoroid, makat çatlağı, kanser, vb.), sonrasında gelişen darlıklarda, erken dönemde (ilk bir ay), dışkı gevşetici ilaçlar, lif takviyesi ve günlük aralıklarla parmakla veya buji (Hegar dilatatörü) ile genişletme (dilatasyon) uygulanabilir.
Makat Darlığı Ameliyatı
Makat Darlığı Durumunda Hangi Hekime Başvurmak Gerekir?
Makat darlığı Genel Cerrahi Uzmanları tarafından tedavi edilir. Bağırsak ve makat hastalıkları ile uğraşan cerrahlara ise proktoloji uzmanı adı verilir.
Prof. Dr. Korhan TAVİLOĞLU
Proktoloji Uzmanı
Kaynaklar
Anal Kriptit, Anismus, anorektal elektromiyografi, Anorektal Manometri, Anoskopi, bağırsağın divertiküler hastalığı, Bağırsak Kanseri, bilgisayarlı tomografi, Crohn hastalığı, defekografi, endorektal MRG, endoskopik ultrasonografi, hemoroid (basur), kalın bağırsak filmi, kapsül endoskopisi, Kolonoskopi, koloproktoloji, kolorektal cerrahi, kronik makat çatlağı, Makat apsesi, makat bölgesi ve rektum hastalıklar, makat bölgesinin Paget hastalığı, Makat çatlağı, Makat darlığı, Makat fistülü, makat kanseri, Makat sarkması, makat siğili, makatta ağrı, makatta ıslaklık, Makatta kaşıntı, Makatta yanma, makattan kanama, PET/ CT, Prof. Dr. Korhan Taviloğlu, proktoloji uzmanı, rektosel, rektoskopi, rektum kanseri, Sanal kolonoskopi, sigmoidoskopi, soliter rektal ülser sendromu, stoma, tenesmus, ülseratif kolit
İçindekiler
Anal darlıkta çok ciddi ağlama krizleri, karında ileri derece şişkinlik (kurbağa karnı), basınçlı ve fışkırır tarzda dışkılama, anüs etrafında asitli dışkıya bağlı ülserler tipik bulgulardır. Anal darlıklı bebekler klasik kolik için kullanılan ilaçlara cevap vermezler.
Bebekte makat neresi?
Ancak tüm gebeliklerin % sında bebeğiniz doğum kanalına başla değil de, makat, ayak, omuz ya da vücudunun başka bir bölümü önde olacak şekilde girebilir. Önde gelen yani doğum kanalına giren kısmın makat olması yani bebeğin ters durmasına makat geliş diyoruz. *Bebek erken doğarsa rastlıyoruz.
Bebeklerde makatta çatlak olduğu nasıl anlaşılır?
Anal fissürün başlıca iki bulgusu vardır: Dışkılama sırasında ağrı ve kanama. Ağrı daha önde gelen bulgudur. Henüz bezden çıkmamış bebeklerde gaz ve dışkı çıkarırken ağlamaya yol açar. Büyük çocuklarda ise, kabızlık ve kakayı tutmanın en önemli nedenidir.
Hafif darlık vakalarında tedavi gerekmeyebilir. Zamanla sıkıntının devam edip etmediği yakından gözlenip gerekirse 2 hafta sonra makat muayenesinin tekrarı gerekir. Orta ve ağır derecede darlıkların tedavisinde ise makat kanalını genişletecek ve anal sfinkteri gevşetecek esnetme/genişletme (dilatasyon) işlemi gerekir.
Makat darlığı nasıl geçer?
Özellikle, makat ameliyatları (hemoroid, makat çatlağı, kanser, vb.), sonrasında gelişen darlıklarda, erken dönemde (ilk bir ay), dışkı gevşetici ilaçlar, lif takviyesi ve günlük aralıklarla parmakla veya buji (Hegar dilatatörü) ile genişletme (dilatasyon) uygulanabilir.
Makat tam olarak neresidir?
Anüs veya makat (Latince: anus; anlamı: halka, çember), sindirim sisteminin sonunda yer alan ve dışkılamanın yapıldığı dış açıklıktır. Birincil görevi dışkılama olan anüsün açıklık ve kapalılığını iç ve dış büzgen kaslar (sfinkter) denetler.
Yani makat sürekli çatlak olabilir veya sık sık çatlayabilir. Makat çatlağı olan bebeği muayene eden uzman doktor bebeğe uygun pomat krem ve benzeri ilaçlar verip tedaviye başlar. Makat çatlağı eğer kronik bir hal aldıysa ve tedavisi mümkün olmuyorsa bebeğin ameliyat edilmesi gerekebilir.
Bebeklerde makat darlığı ne zaman geçer?
Makat darlığı neden olur?
Anal Darlık Neden Olur? Anal darlık farklı nedenlerle ortaya çıkabilir. Alzheimer hastalığı, laksatif ilaçların uzun süreli kullanımı anal darlık nedenleri arasındadır. Ancak anal darlığın, özellikle genç hastalarda, başlıca nedeni makat ameliyatlarıdır.
Mukozal ilerletme flebi: İç makat kası (internal anal sfinkter) sıklıkla kesilir ve makat iç kısmı (mukoza) deriye doğru kaydırılır. Bu yöntemle makatın mukoza bölümü cm kadar ilerletilebilir ve çeşitli çalışmalarda % 85 civarında başarı elde edildiği bildirilmektedir.
nsann temel ihtiyaçlar arasnda olan dklama çeitli sebeplerle çok arl ve zor bir duruma dönüebilir. Makat darl, hem yetikinlerde hem de bebeklerde gaz ve dklama problemi yaratan önemli bir rahatszlktr. Özellikle bölgedeki kaslarn geveyememesinden kaynaklanan makat darlna ne iyi gelir, belirtileri nelerdir, nasl tedavi edilir sizler için aratrdk.
Makat veya dier adyla anüs, halka eklinde bir kas grubundan oluup sindirim sisteminin son öesidir. Kaln barsakta posa haline gelen besin artklar, barsan kendiliinden kaslmas ve anüsün gevemesiyle dar atlr. Makat darl, anüsün bu genileme ilemini yerine getirememesiyle kiilerin en basit ihtiyaçlarn bile gidermekte zorland bir problem olur. Anal darlk ya da anal stenoz olarak da ifade edilen bu problem, anüs bölgesindeki kapatc kaslarn içindeki halkann sert ve sk olmasndan kaynaklanr. Bu yap az miktarda dklamaya izin verse de ksa sürede tekrar sertleerek kapanr. Genel tanmyla anal stenoz, makat kanalnn daralmasn, çapnn küçülmesini ve elastikiyetini kaybetmesini ifade eder. Dklama srasnda sanc, zorlanma, kanama, taklma hissi en sk karlalan makatta darlk belirtileri arasnda yer alr. Kiiler, zaman zaman da makattan gelen aknt ve sürekli slaklk hissi ile doktora bavurur.
Anal stenoz, kiinin en temel ihtiyaçlarndan biri olan dklamay tam ve olmas gerektii gibi gerçekletirememesine neden olur. Yeteri kadar gevemeyen sfinkter halkas, dk ve gazn vücuttan uzaklatrlmasna engel olur. Dolaysyla kii kabzlk, ar, gaz sanclar, huzursuzluk ve ikinliklerle dolu günler geçirir. Gün içinde bu ikayetleri bulunan kii sosyal hayatndan geri çekilmek zorunda kalabilir. Bu nedenle tedavi edilmedii sürece kiinin hem saln hem de sosyal ilikilerini oldukça kötü etkileyen bir rahatszlk olur. Özel bölgelerde ortaya çkan rahatszlklar, makat darl nasl anlalr, nasl tehis edilir, tedavisi nedir gibi sorular da beraberinde getirir. Bu rahatszlk günlük hayatta kiiyi oldukça zor bir duruma sokacandan hasta tarafndan kolaylkla bir problem olduu anlalr. Doktora bavurulduunda ise belirtiler çou zaman hastaln anlalmasna zaten yardmc olur. Elle muayene de problemin nedenini, boyutunu ve tedavi yöntemini belirlemek için uygulanr.
Salkl bir insann sindirim sistemi, her gün dklama yapmak için kodlanmtr. Ancak makat darl kiinin artk atlmas gereken posadan kurtulamamasna ve yeni rahatszlklar da edinmesine yol açar. Dolaysyla makatta darlk belirtileri, kiinin bir problem olduunu dorudan anlayabilecei kadar zorlayc ekillerde olur. Kabzlk hissi, ikinlik, gaz, huzursuzluk, karn ars sradan eyler gibi görünse de dknn tam atlamamas, dkda incelme, taklma hissi, arl dklama, makatta kanama gibi problemler eklendiinde oldukça rahatsz edici bir hal alr. Belirtilerin çou kabzlkla kartrlsa da aslnda durum makat darlyla alakal olabilir.
Anal stenoz, doutan gelebilecei gibi bölgenin ald travmatik darbeler, hemoroid ameliyat, çeitli makat ameliyatlar, ince barsak operasyonlar, makat kanseri, yakn bölgelerde olup buraya sçrayan kanser türleri, n tedavisi, sürekli dk gevetici kullanm, makat siillerinin yaklmas gibi durumlarla da oluabilir. Kiinin günlük hayatn dayanlmaz bir hale getiren bu rahatszln tedavi edilmesi mümkündür. Hafif seviyedeki ve deriye yakn olan darlklar ilaçla tedavi edilebilirken orta ve ar seviyedekiler için ameliyat uygun görülebilir. Makat darl ameliyat, mukozal ilerletme flebi ve anoplasti olmak üzere iki yöntemle yaplabilir. Mukozal ilerletme flebi, iç makat kasnn kesilmesi ve iç ksmn deriye doru ilerletilmesiyle gerçekletirilir. cm kadar ilerletilebilen makat mukoza bölümü kiinin dklama için yeterli makat geniliine ulamasn salar. Anoplasti ise ameliyat skarnn kesilerek çkartlmasn, ardndan Y, V, S, U, C, House eklinde flep olarak kaldrlmasn ifade eder. Makat hastalklaryla ilgilenen proktoloji uzmanlar, hasta ve darln seviyesi için en uygun tedavi yöntemini belirleyerek uygular.
Hafif darlklarn tedavi edilmesinde ve ameliyatlar sonunda darlk olumamas için bir süre günlük sv almnn artrlmas önerilir. Lif yönünden zengin yiyeceklerden ve bol meyve sebzeden oluan bir diyet uygulanr. Bu sayede dknn daha yumuak olmas salanarak sorunlu bölgeye tedavi srasnda destek olunur.
Anal darlk doutan gelebilen bir rahatszlk olmasyla bebeklerde de görülür. Özellikle gaz sancsyla kartrlan darlk, bebeklik döneminde daha kolay tedavi edilebilecei için büyük önem arz eder. Bebein gazn ve dksn tam olarak çkarmasn engelleyen problem sk sk alama nöbetlerine, huzursuzlua, ikinlie sebep olur. Bebein karn bölgesinin sklkla i ve sert olmas, sadece sv beslenmesine ramen dklama srasnda oldukça zorlanmas ve alamas, dknn olmas gerektiinden sesli ve tazyikli atlmas önemli belirtilerdir. Bebeklerde makat darl tedavisi, doktor muayenesiyle anlalan darlk seviyesine bal olur. Hafif seviyede olanlar, bir iki haftalk gözlemle geçebilir. Orta ve ar seviyede olanlar ise makat kanaln geniletecek ve sfinkterin gevemesini salayacak bir ilem olan dilatasyon ile tedavi edilebilir.
ANASAYFAYA DÖNMEK ÇN TIKLAYINIZ