Bebeklerde Meningokok Aşısı
Meningokok Aşısı
Meningokok Nedir?
Dünya genelinde tahmini olarak yılda 1.2 milyon meningokok enfeksiyonu gözleniyor ve bu olguların 135.000 kadarı yaşamını kaybediyor. Neisseria meningitidis isimli bir bakterinin çeşitli alt türlerinin yol açtığı hastalık tablosu olan meningokokta hastalar bulguları göstermeden bu bakteriyi taşıyıp bulaştırabiliyor. Ayrıca bakteri ile karşılaşan bazı kişilerde (Özellikle çocuklarda) hayatı tehdit edebilen, saatler içinde ölümle sonuçlanabilen ağır bir hastalık tablosu oluşabiliyor.Hastalıkta uygun tedaviye rağmen ölüm oranı yaklaşık %15-20 oranındadır. Aynı bakteri menenjite (beyin çevresini saran zarların iltihabı) neden olabilir. İyileşen hastalarda sağırlık, zeka geriliği, havale, uzuv kaybı gibi kalıcı hasarlar ortaya çıkabilir.
Meningokok Hastalığı Kimlerde Görülür?
Meningokok hastalığı herkeste gözükebilir. Ancak çalışmalar sonucunda bazı kişilerin hastalık açısından daha yüksek riskli olduğu söylenebilir. Özellikle bir yaşından küçük bebekler ve 16-23 yaş arası genç erişkinlerde hastalık daha sık görülür. Çeşitli bağışık sistemi hastalığı olan hastalar (örn; dalağı alınmış ya da fonksiyon görmeyen) ile aşısız, ya da eksik aşılı popülasyonun yoğun olarak bulunduğu askeri kışla, yatılı okul gibi kurumlarda bulunanlar ile mesleki maruziyeti bulunan kişiler hastalık açısından artmış risk altındadır.Meningokok Aşısı Nedir?
Ülkemizde de uygulanabilen Men ACWY aşıları ve Meningokok B aşısı olmak üzere temel olarak iki tip meningokok aşısı vardır. Bu aşıların farklı firmalar tarafından oluşturulmuş, piyasa isimleri farklı olan çeşitleri bulunur.Meningokok Aşısı Kaç Doz Olmalı?
Aşı uygulama dozu ve doz aralıkları, çocuğunuzun yaşına ve aşının türüne göre farklılık gösterir. Aşılama zamanı geldiğinizde doktorunuz size aşılar hakkında bilgi vererek, çocuğunuza uygun aşı şemasını düzenleyecektir.Çocuğuma daha önce meningokok aşısı yaptırdım, yine yaptırmalı mıyım?
Eğer çocuğunuza daha önce MenACWY aşılaması yaptırdıysanız, Meningokok B aşısını da mutlaka yaptırmalısınız (ya da tam tersi). Bu aşılar bakterinin farklı tiplerine karşı koruyuculuk sağlamaktadır ve hastalıktan koruyuculuk oluşturabilmek için aşılama eksiksiz olmalıdır.
Meningokok Aşısı Yan Etkileri Nedir?
Meningokok aşıları güvenlidir. Her türlü ilaç uygulaması sonrasında olabildiği gibi meningokok aşıları sonrasında da bir takım yan etkiler gözlenebilir. Yan etkileri hafif etkilerdir ve çoğunlukla birkaç gün içinde geçer. Bunlar;- Enjeksiyon bölgesinde ağrı
- Kızarıklık ve şişlik
- Kas ve eklem ağrısı
Meningokok Aşısı Sonrası Ne Olur?
Özellikle meningokok B aşılaması sonrası aşağıdaki gibi yan etkiler gözlenebilir;- Ateş
- Mide bulantısı
- İshal
- Titreme
Meningokok Aşısı Alerji Yapar mı?
Her ilaçta olduğu gibi, meningokok aşılaması sonrasında da allerjik reaksiyonlar gelişebilir. Aşılama sonrası 15-30 dakika süre ile sağlık kuruluşundan ayrılmamanız gerekmektedir. Bu süreçten sonra allerjik reaksiyon gelişme ihtimali daha düşüktür, böyle bir durumda mutlaka en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalısınız.Herhangi bir ilaçta olduğu gibi, bir aşının ciddi bir alerjik reaksiyona, diğer ciddi yaralanmalara neden olma ihtimali çok düşüktür. Daha önceden herhangi bir madde, ilaç, besin ya da aşıya karşı allerjik reaksiyonunuz olduysa mutlaka aşılama öncesi doktorunuza bilgi vermelisiniz.
Menenjit Hastalığı ve Menenjit Aşıları
Menenjit Hastalığı ( Meningokok – Neisseria Menengitis)
Ülkemizde çocukluk çağı menenjitlerinin yarısından çoğunda etken meningokoktur (neisseria meningitidis). Ayrıca menenjit etkeni olan diğer bakterilerden farklı olarak epidemilere (salgın) yol açma özelliği vardır. Şimdiye kadar 13 serogrup (neisseria meningitidis’in 13 farklı tipi) tanımlanmışsa da, bunların sadece beşi (serogrup A, B, C, W135 ve Y) insanda sık, ikisi (serogrup X ve Z) ise seyrek olarak hastalık yapabilir.
Meningokok bakterisi çocuklarda menenjit (beyin zarı enfeksiyonu) ve meningokoksemiye (neisseria meningitidis bakterisinin kana karışması) neden olur. Meningokok enfeksiyonları güçlü antibiyotik olmadığı dönemlerde %70 ölümle sonuçlanır, sağ kalanlarda ise işitme kaybı, hidrosefali (kafa içinin su toplaması), uzuv kaybı, havale geçirme, felç ve zeka geriliğine neden olurdu.
Günümüzde de aşılanmamış bir çocuk meningokok enfeksiyonu olduğunda, güçlü antibiyotiklere ve tıpbın sunduğu tüm tekloji ve tedavilere rağmen meningokok enfeksiyonu saatler içinde hızla ilerler ve menenjit enfeksiyonunda %10, meningokoksemilerde ise %40 düzeylerinde ölümcüldür. Sağ kalanlarda ise işitme kaybı, hidrosefali (kafa içinin su toplaması), uzuv kaybı, havale geçirme, felç ve zeka geriliğine neden olabilir.
Türkiye, WHO (Dünya Sağlık Örgütü) verilerine göre orta riskli grupta yer almaktadır ve aşının uygulanması önerilmektedir.
Menenjit Aşıları
Yukarıda bahsettiğim gibi meningokok enfeksiyonları çok ciddi enfeksiyonlardır ve çocuklarımızı aşı ile bu enfeksiyondan koruyabiliriz. Meningokok enfeksiyonuna en sık yol açan 5 serogrup (meningokok bakterisinin tipi) mevcut. Bunlar için aşılar mevcuttur.
Bunlardan 3 tanesi (Nimenrix, Menactra, Menveo) birbirinin muadili (benzeri)dir ve 4 farklı bakteri tipini (serogrup A, C, W135, Y) içeren aşılardır.
Bexsero ise tek tip bakteri (serogrup B) içeren aşıdır.
Serogrup ACWY içeren aşılar : 1) Nimenrix 2) Menactra 3) Menveo
Serogrup B içeren aşı: Bexsero
Hangi Aşıyı Ne Zaman, Kaçıncı Aylarda Yaptıralım?
Meningokok aşıları anlaşılabilir sadelikte anlatıp, en son da kendi önerilerimi belirteceğim.
Kullanımdaki Aşılar ve Uygulama Yolları
Serogrup ACWY içeren aşılar :
1) NİMENRİX (MEN ACWY-TT, konjuge, kuadrivalan)
0.5 ml, intramuskuler (kas içine) uygulanır.
Diğer aşılarla birlikte uygulanabilir.
Aşı sonrası; ateş, huzursuzluk ve aşı yerinde şişlik, kızarıklık olabilir.
2– 12 ay arasındaki bebekler için:
3 dozda yapılır. (iki doz arasında en az 2 ay olmalı, son doz 12. ay yapılmalı)
- ay – 4. ay – 12. ay
- ay – 5. ay – 12. Ay
- ay – 6. ay – 12. ay
- ay – 7. ay – 12. ay
- ay – 8. ay – 12. ay
- ay – 9. ay – 12. Ay
- ay – 10. ay – 12. ay
12 aydan büyük bebekler için:
Tek doz yapılr
2) MENVEO (MEN ACWY-CRM, konjuge, kuadrivalan)
0.5 ml, intramuskuler (kas içine) uygulanır.
Diğer aşılarla birlikte uygulanabilir.
Aşı sonrası; ateş, huzursuzluk ve aşı yerinde şişlik, kızarıklık olabilir.
2-6 ay bebekler için:
4 doz yapılır. (iki doz arasında en az 2 ay olmalı, son doz 12. ay yapılmalı)
2.ay-4.ay-6.ay-12.ay
3.ay-5.ay-7.ay-12.ay
4.ay-6.ay-8.ay-12.ay
5.ay-7.ay-9.ay-12.ay
6.ay-8.ay-10.ay-12.ay
6-12 ay bebekler için:
2 doz yapılır (iki doz arasında en az 2 ay olmalı)
7.ay-12.ay
8.ay-12.ay
9.ay-12.ay
10.ay-12.ay
11.ay-13.ay
12-24 ay bebekler için:
2 doz yapılır. (iki doz arasında en az 2 ay olmalı)
12.ay-14.ay
13.ay-15.ay
22.ay-24. Ay
24 aydan büyükler için:
Tek doz yapılır.
3) MENACTRA (MEN ACWY-D, konjuge, kuadrivalan)
0.5 ml, intramuskuler (kas içine) uygulanır.
Diğer aşılarla birlikte uygulanabilir.
Aşı sonrası; ateş, huzursuzluk ve aşı yerinde şişlik, kızarıklık olabilir.
9-23 ay bebekler için:
2 doz yapılır. (iki doz arasında en az 3 ay olmalı)
24 aydan büyükler için:
Tek doz yapılır.
Serogrup B içeren aşı:
BEXSERO (MEN B-4C, konjuge, monovalan)
0.5 ml, intramuskuler (kas içine) uygulanır.
Aşı sonrası; ateş, huzursuzluk ve aşı yerinde şişlik, kızarıklık olabilir.
Bu aşı, yüksek ateş yapabilir, bu yüzden diğer aşılardan 1 ay sonra yapılması ve aşı sonrası paracetemol (ateş dürücü) verilmesi önerilir.
2-6 ay bebekler için:
4 doz yapılır. (iki doz arasında en az 2 ay olmalı)
3 doz primer immünizasyon ve 12 ila 15 ay arasında 1 yükseltici doz.
3.ay-5.ay-7.ay-13.ay (son doz 13. veya 14. veya 15. ay olabilir.)
5.ay-7.ay-9.ay-13.ay (son doz 13. veya 14. veya 15. ay olabilir.)
6-12 ay bebekler için:
3 doz yapılır. (iki doz arasında en az 2 ay olmalı)
2 doz primer immünizasyon ve 12 ila 15 ay arasında 1 doz takviye
7.ay-9.ay-13.ay (son doz 13. veya 14. veya 15. ay olabilir.)
8.ay-10.ay-13.ay (son doz 13. veya 14. veya 15. ay olabilir.)
9.ay-11.ay-13.ay (son doz 13. veya 14. veya 15. ay olabilir.)
12-24 ay bebekler için:
3 doz yapılır. (iki doz arasında en az 2 ay olmalı)
2 doz primer immünizasyon ve 2. doz aşıdan 12 ay sonra 1 doz takviye
13.ay-15.ay-27.ay
14.ay-16.ay-28.ay
.18.ay-20.ay-32.ay
23.ay-25.ay-37.ay
24 aydan büyükler için:
2 doz yapılır. (iki doz arasında en az 2 ay olmalı)
24.ay-26.ay
25.ay-27.ay
.60.ay-62.ay
BENİM ÖNERDİĞİM MENİNJİT AŞILAMA
MALİYET-ETKİNLİK-FAYDA (EN AZ İĞNE YAPILMASI VE DAHA AZ MALİYETLİ OLMASI) İÇİN
2-6 ay bebekler için:
NİMENRİX + BEXSERO
6-12 ay bebekler için:
MENVEO + BEXSERO
12-24 ay bebekler için:
NİMENRİX + BEXSERO
24 aydan büyükler için:
NİMENRİX + BEXSERO
veya
MENVEO + BEXSERO
veya
MENACTRA + BEXSERO
Meningokok aşısı nedir, ne zaman yapılır? Meningokok aşısının yan etkileri var mı?
Menenjit hastalığı, bağışıklığı düşük bünyede ortaya çıkar. Özellikle çocuklarda daha sık rastlanan menenjit hastalığı beyin ve omuriliği çevreleyen koruyucu zarı etkiler ve ciddi bir enfeksiyondur. Vücudun menenjite karşı dirençli olması için uzmanlar, vakit kaybetmeden meningokok aşısının yapılması gerektiğinin altını çiziyor. Peki meningokok aşısı nedir, ne zaman yapılır? Meningokok aşısının yan etkileri var mı?
Uzmanlar, 5 yaş altı özellikle 2 yaş altı çocuklara uygulanan meningokok aşısı yapılmadığı takdirde ciddi büyük sağlık sorunlarıyla karşılaşma durumunun yüksek olduğunu söyledi. ACWY ve B serotipi isimleriyle iki tip olan meningokok aşısı, menenjite yakalanma riskini en aza indirir. Menenjit hastalığı bağışıklığı düşük bireylerde ortaya çıkar. Bu nedenle çocuklarda görülme olasılığı daha yüksektir. Menenjit hastalığı hızla yayılır; her yaş gurubundaki insanlarda görülebilir ancak bebekleri daha çok tehdit eder. Beyin ve omuriliği çevreleyen koruyucu zarı etkileyen ciddi bir enfeksiyondur. Verilere göre menenjit hastalığına yakalanan 10'da 1'i hayatını kaybediyor. Uzmanlar, bu hastalıktan korunmak için meningokok aşısının zamanında mutlaka bebeklere yaptırılması gerektiğinin altını çiziyor.
Meningokok aşısı ne zaman ve nasıl uygulanır
İLİŞKİLİ HABERMenenjit nedir ve belirtileri neledir? Menenjit tedavisi var mıdır?
MENİNGOKOK AŞISI NE ZAMAN YAPILIR, NASIL UYGULANIR?
Meningokok ACWY ve B serotipi olmak üzere iki tipte olan meningokok aşısı, ölü (inaktif) aşıdır ve kas içine uygulanır.
Meningokok polisakkarit aşısı (MPA):
- En sık hastalık nedeni olan 4 meningokok serotipinin (A, C, W135, Y) saflaştırılmış kapsül polisakkaritlerini kapsar.
- 2 yaşından sonra uygulanır.
- Genelde, 4 bileşenli konjuge meningokok aşısının (KMA4) yokluğunda kullanımı düşünülmelidir.
- Meningokok hastalığı açısından yüksek risk olasılığı oluşturan; yapısal ya da işlevsel dalak yokluğu, terminal kompleman eksikliği durumlarında uygulanır.
- Hac, umre ve askerlik görevine gidenlere uygulanır.
- Yatılı okul öğrencilerine yapılması önerilir.
Konjuge menengokok aşısı (KMA):
- Farklı üreticilerce geliştirilen 3 tane, A, C, Y, W135 serotip kapsül polisakkaritleri farklı taşıyıcı proteinlere bağlı (konjuge), 4 bileşenli meningokok aşısı (KMA4) ülkemizde de onaylıdır.
- Çocukluk döneminde meningokok aşılaması yapılması gereken durumlarda, KMA-4, MPA4'e tercih edilmelidir.
- Hac, umre yolcusu ya da meningokok enfeksiyonunun sorun olduğu ülkelere gidecek çocuklara yaşa uygun KMA4 uygulaması, erişkinlere 1 kez KMA4 yapılması önerilir.
Meningokok aşısı kimlere yapılır
İLİŞKİLİ HABERBebek ve çocuklar için aşı takvimi değişti! 2023 aşı takvimi nasıl?
Meningokok aşılaması (MPA4 ya da KMA4) yapılmış, ancak meningokok hastalığı açısından yüksek risk sürüyorsa;
- 2-6 yaştaki çocuklar ilk aşılamadan 3 yıl sonra,
- 7-18 yaştaki çocuklar ilk aşılamadan 5 yıl sonra,
- Birincil aşılamasında 2 kez aşı yapılanlar da 5 yıl sonra yeniden aşılanmalı.
- Risk sürdüğü sürece aşılama 5 yıl arayla yinelenmelidir.
Yaygın meningokokal hastalıktan en çok etkilenen grup 5 yaş altı ve özellikle de 2 yaş altı gruptur. Bu nedenle aşı, çoğunlukla bu yaş grubuna uygulanır.
Ayrıca risk grubundaki kişilere, kalabalık ortamlarda bulunanlara ve 55 yaş üstü kişilerde salgın durumunda da uygulanması önerilir.
Menenjit aşısının yan etkileri nelerdir
MENENJİT AŞISININ YAN ETKİLERİ NELER?
Menenjit aşısının yan etkileri genel olarak şöyledir:
- Baş ağrısı,
- Ateş,
- Halsizlik,
- Uygulama yerinde ağrı,
- Kızarıklık ya da şişlik.
ÖNEMLİ NOT!
Aşı içeriğine duyarlı olanlara yapılması uygun değildir.
