Bebeklere Demir Ilacı Ne Zaman Verilir

ANEMİ (KANSIZLIK) NEDRİ? ÇOCUKLARDA GÖRÜLEN KANSIZLIK TİPLERİ NELERDİR?

Kansızlık, kan değerlerinin yaş ve cinsiyete göre belirlenen sınırların altında olmasıdır. Çocuklarda en sık görülen kansızlık tipi demir eksikliği anemisidir. Bununla birlikte B12 vitamini eksikliği, folik asit eksikliği, talasemiler, kan hücrelerinin yapım eksikliğine bağlı anemi sık görülen diğer anemi tipleridir.

DEMİR EKSİKLİĞİ HANGİ YAŞ GURUBUNDA DAHA SIK GÖRÜLÜR? BELİRTİLERİ NELERDİR?

Her yaş grubunda kansızlık ortaya çıkabilir. En sık 4 ay ile 3 yaş arasında görülür. Adölesan (ergenlik) dönemde kızlarda ortaya çıkabilir. Bu dönemlerin ortak özelliği hızlı büyüme ve yetersiz demir alımıdır. Başlıca bulgular: Solukluk, çabuk yorulma, toprak yeme, tırnakların kırılması, saçların dökülmesi, gelişim geriliği, huzursuzluk ve uyku düzeninde bozulma, sık hastalanma ve zeka geriliğidir.

Kansızlık; Önlenebilir zeka geriliğinin önemli bir sebebidir. Özellikle ilk bir yıl çocuklarda beyin gelişiminin en hızlı olduğu dönemdir. Bu dönemde kansızlık açısından çocukların dikkatli bir şekilde takip edilmesi gerekir.

DEMİR EKSİKLİĞİNİN İLERLEMESİNİ ÖNLEMEK İÇİN BEBEKLİK DÖNEMİNDEN İTİBAREN BESLENME NASIL OLMADIR? DEMİR AÇISINDAN SENGİN BESİNLER NELERDİR?

Her bebek ilk 6 ay mutlaka anne sütü ile beslenmelidir. Hatta mümkünse 2 yaşına kadar anne sütüne devam edilmesi gerekir. Annede eğer kansızlık varsa demir ilacı kullanması anne sütünden bebeğe de geçeceğinden kansızlık gelişimini engelleyebilir. Ek gıdaya geçilirken bebeğe demirden zengin besinler vermek gerekir; Yumurta sarısı(günde bir tane mutlaka), köfte, bulgur pilavı, nohut, fasulye, mercimek çorbası, tarhana çorbası ve kıymalı sebze yemeği bebeğin ayına uygun bir şekilde verilmelidir.

Bu arada bir yaşından önce inek sütü verilmemelidir. 1 yaşından sonra da dikkatli bir şekilde verilebilir. Ancak inek sütü tüketildiğinde demir eksikliği anemisine sebep olmaktadır.

PEKMEK KANSIZLIĞI TEDAVİ EDER Mİ?

Pekmezin elbette kansızlığa faydası vardır. Ancak tek başına tedavi edecek kadar bir etkisi bulunmamaktadır. Destekleyici etkisinden faydalanmak üzere dut ya da üzüm pekmezi verilebilir. En faydalı olanları eski geleneksel yollarla üretilen dut ya da üzüm pekmezidir.

HER ÇOCUĞA RUTİN OLARAK TEST YAPTIRMAK GEREKİR Mİ? NE ZAMANLAR YAPTIRILMALI?

Yaşamın ilk yılında bir kez mutlaka tam kan sayımına bakmak gerekir. Ülkemizde her bebeğe sağlık bakanlığının önerisiyle zamanında doğmuş olan bebeklere 4. Ayda rutin olarak demir damlası başlanıyor. Eğer bebek zamanından önce(prematüre) doğmuş ise daha erken dönemde başlanır. Bunun sebebi anneden bebeğe geçmiş olan demir deposunun azalmaya başlamasıyla birlikte kansızlık gelişmesidir.

DEMİR EKSİKLİĞİ ANEMİSİ NASIL TEŞHİS EDİLİR VE TEDAVİSİ NASIL?

Çocuklarda demir eksikliğini tespit etmek için kan sayımı ve ferritin yani demir deposuna mutlaka bakmak gerekir. Ferritin ve hemoglobin değerinin düşük olması demir eksikliği anemisinin önemli bir göstergesidir.

Demir eksikliği anemisi olan çocuğun yaşına göre demir damlası ya da şurup şeklinde verilir. Aneminin derecesine göre 3 aya kadar tedaviye devam edilmesi gerekebilir. Eğer 1. Ay sonunda tedaviye yanıt yok ise; ya ilaç yeterli dozda kullanılmamıştır ya da altta yatan farklı bir sebep vardır. Hastanın tekrar değerlendirilmesi gerekir.

DEMİR EKSİKLİĞİ İŞTAHSIZLIK YAPAR MI?

Kansızlık iştahsızlığın önemli bir sebebidir. İştahsız çocukları kansızlık açısından mutlaka değerlendirmek gerekir. Ancak iştahsızlığın tek sebebi kansızlık değildir. Kan değerlerine yani laboratuvar sonuçlarına göre değerlendirmek gerekir. Kan değerleri normal ise iştahsızlığın diğer nedenleri düşünülmelidir.

EMZİREN ANNELER DEMİR TAKVİYESİ VE B12 VİTAMİNİ TAKVİYESİ KULLANMALI MI?

Annelerde gebeliğin son evresi ve gebelik sonra loğusalık döneminde beslenme düzenine son derece dikkat etmek gerekir. Aksi takdirde kansızlık ortaya çıkabilir. Anneler genellikle kendilerinden önce bebeklerini düşündükleri için bu durumun ortaya çıkması yüksek bir ihtimaldir. Anne sütündeki demir ve B12 düzeyini arttırmak için annelere takviye vermek gerekebilir.

DEMİR İLACININ YAN ETKİLERİ VAR MI?

Demir ilacı kullanımı sırasında

• Dişleri koyu renge boyar
• Kaka rengini siyaha boyayabilir
• Kabızlık ve gaz şikayetini artırabilir.
• Bulantı ve kusma olabilir. Aç iken yani iki öğün arasında verilmesi gerekir.

KANSIZLIK AŞI OLMAYA ENGEL MİDİR?

Hayır, hiçbir şekilde kansızlık aşı olmaya engel bir durum değildir. Kemoterapi alan hastalar, immünsupresif dediğimiz kotrizol gibi ilaçları kullanan kişiler geçici bir süre aşı olmamalıdır.

Sağlığımız için birçok noktayı olumsuz etkileyen demir eksikliği bebekler, çocuklar ve yetişkinler olmak üzere her dönem karşılaşabileceğimiz bir durumdur. Demir eksikliğinin olumsuz etkilerini azaltmak ve vücudumuzu desteklemek için demir damlası kullanımına başlanır. Peki, demir damlası kullanımı nasıl olmalıdır? Önemli detaylara yer verdiğimiz yazımızı okumaya devam edebilirsiniz.

Demir Damlası Neden Kullanılır?

Sağlığımızı korumak ve bunu sürdürebilmek için vücudumuzun ihtiyaç duyduğu bazı vitamin ve mineraller vardır. Bu noktada karşımıza çıkan demir de vücudumuz için en gerekli minerallerden biridir. Alyuvar adı verilen kan hücrelerine kırmızı rengini veren hemoglobin içeriğinde demir yer alır. Demir, hücreler ve enzimlerdeki enerji kaynaklarının önemli bir parçası olarak görev yapar ve vücut için oldukça gereklidir.

Demir eksikliği, vücutta ihtiyaç duyulan demirin çeşitli nedenlerle karşılanamaması durumunda yaşanan problemdir. Oldukça önemli görevleri olan demirin vücudumuzda çeşitli problemlere neden olmasını önlemek için doktor kontrolünde demir damlası kullanımı başlar.

Bebeklerde Demir Damlası Kullanımı Nasıl Olmalıdır?

Sağlık Bakanlığı önerisiyle, ülkemizde zamanında dünyaya gelen bebeklere 4. aydan itibaren rutin olarak demir damlası kullanımına başlanır. Bu durum bebeğin zamanından önce doğması halinde ise daha erken başlar. Bebeklerde demir damlası kullanımının en temel sebebi anneden bebeğe geçmiş olan demir deposunun zamanla azalması ve buna bağlı olarak kansızlık gelişmesidir.

Demir önemli gelişim alanlarını destekler. Özellikle gelişim alanlarının desteklenmesi noktasında bebeklik dönemi ihtiyacın en fazla olduğu dönemdir.

Çocuklarda Demir Damlası Kullanımı Nasıl Olmalıdır?

Çocuklarda demir damlası kullanımı ağızdan alınacak damla ya da şurup şeklinde gerçekleştirilir. Demir damlası kullanımı için çocuğun aç olması gerekir ve genellikle günde iki kez öğün aralarında verilir. Süt ve süt içeren gıdalarla birlikte demir damlası kullanımı önerilmez. Bunun için en az yarım saat geçmiş olması önemlidir. C vitamini içeren içecek ve yiyecekler ile de demir emilimi desteklenebilir.

Yetişkinlerde Demir Damlası Kullanımı Nasıl Olmalıdır?

Doktor tarafından önerilen demir damlası kullanımı son derece düzenli bir şekilde sürdürülmeli ve bu süre demir yönünden zengin besinlerle desteklenmelidir. Demir eksikliği yetişkin erkeklere oranla kadınlarsa daha sık karşılaşılan bir durumdur. Özellikle doğurganlık döneminde olanlar, demir ihtiyacı artmış olan hamile ve emziren anneler burada ilk sırada yer alır. Bebek sahibi olmak isteyen anne adaylarının hamile kalmadan önce demir eksikliği tedavisi olunması gebelik sürecinin çok daha sorunsuz geçmesini sağlar. Demir damlası kullanımı sırasında dikkat edilmesi gereken temel noktaları göz önünde bulundurarak süreç iyi bir şekilde değerlendirilmelidir.

Demir Damlası İlacından Sonra Ne Kadar Süre Yemek Yenmeli?

Demir depolarının tam olarak dolması için ilaçların doktor kontrolünde ve ihtiyaç doğrultusunda birkaç ay boyunca düzenli olarak kullanılması son derece önemlidir.

Demir damlası kullanımı sırasında kalsiyum yönünden zengin olan yoğurt, peynir ve süt tüketilmemelidir. Aynı zamanda ıspanak, kahve, çay ve kalsiyum takviyesinden de uzak durulmalıdır. . Çay ve süt gibi besinlerin tüketimi, demir emilimini büyük oranda azaltır. Demir ilaçları, bu besinler tüketildikten en az saat 2 sonrasında kullanılmalıdır.

Bununla birlikte C vitamini almak, demir damlası ilacının emilimini yükseltir. Bu yüzden demir ilaçlarını kullanırken C vitamini ile desteklenmesi ya da portakal suyu gibi doğal yollarla C vitamini tüketilmesi tavsiye edilir. Demir emilim oranının yüksek olması kansızlık probleminin de hızlı bir şekilde giderilmesini destekleyecektir.

Bu yazımızda demir damlası kullanımı sürecine yer verdik. Demir damlası doktor kontrolünde kullanılarak vücudumuzun demir ihtiyacının karşılanmasına destek olacaktır. Bebeklerde beslenme ile ilgili "Bebeğinize Bunları Yedirmeyin! 2 Yaşından Önce Yedirilmesi Yasak Olan Gıdalar" adlı blog yazımıza göz atabilirsiniz.

Damla ÇELİKTABAN / HT MAGAZİN

Geçen hafta Müge Demirözü Öztürk 4 aylık bebeğine demir takviyesi vermek ve vermemek arasında kaldığını yazmıştı. Onun bu sorusundan hareketle ben bir çocuk doktoruna demir takviyesiyle ilgili merak ettiklerimi sordum. Uzman Dr. Hülya Karaca cevapladı

Demir ne işe yarar?

Demir kandaki oksijeni taşır.

Demir eksikliği nelere yol açar?

Demir eksikliği birçok fonksiyonu etkileyen sistemik bir bozukluktur. Demir eksikliğinde hücresel fonksiyonlarda büyüme motor gelişimde, davranış ve bilişsel fonksiyonlarda, fizik kapasitede, işgücünde, bağışıklık ve sindirim siteminde, vücut ısısının düzenlenmesinde, deri ve mukozalarda önemli değişiklikler olur. Demir eksikliği anemisinde solukluk, çarpıntı, irritabilite, huzursuzluk, iştahsızlık toprak ya da buz gibi değişik maddeler yeme isteği, büyüme geriliği, enfeksiyonlara eğilim, çabuk yorulma, süt çocuklarında görülen; korku, çekingenlik, zekâ düzeyinde gerileme, anneye aşırı düşkünlük, okul çocuklarında da; dikkatsizlik, konsantrasyon güçlüğü, okulda başarısızlık ve fizik kapasitede azalmaya neden olmaktadır.

Bebeğin anne sütü ya da mama alıyor oluşu demir takviyesi kararını etkiler mi?

Süt çocukları ilk 6 ay tek başına anne sütü ile beslenmelidir. Daha sonraki aylarda, ek besinler yeterince verilmez ve ağırlıklı olarak anne sütü ile beslenilmeye devam ederse 1 mg / kg elementer demir verilmelidir. İlk 12 ay inek sütü verilmemeli ve bunun yerine demir katkılı süt formülleri verilmelidir. Özellikle başlangıçtan itibaren anne sütü almayan yapay beslenen bebekler demir katkılı süt formülaları ile beslenmelidir. Zamanında doğan sağlıklı bebeklerde, depolardaki demir ilk ay kan yapımı için yeterlidir. Gerek anne sütü gerek ise inek sütünün içerdiği demir miktarları yetersizdir. Anne sütünün önemli bir üstünlüğü, içerdiği demirin % 49’unun emilmesidir. İnek sütünün ise yalnızca %10’u emilebilir.

Demir; vücutta kırmızı kan hücrelerinin oksijen taşıması neticesinde hücrelerin ve organların doğru şekilde çalışmasını sağlayan, hayati değeri olan bir mineraldir.

Bebekler doğduğundan itibaren anne sütü ile beslenirler. Bu sebeple annede bulunan vitamin ve minerallerden faydalanırlar. Ancak birkaç ay sonra, anneden süt yoluyla alınan demir minerali, yetersiz kalır ve eğer takviye yapılmazsa bebekte hem zihinsel, hem fizyolojik gelişme gerilikleri meydana gelebilir.

İşte bu sebeple sağlık bakanlığı desteğiyle, 4 ayını tamamlamış olan her bebeğe, 1 yaşına kadar demir minerali desteği, aile hekimlerince ücretsiz temin edilmektedir.

Demir Emilimi Ne Demek?

Demir emilimi; vücuda alınan demirin, vücutta işlenerek kullanılabilecek hale gelmesi yani; alınan mineralden maksimum yarar sağlamaktır. Emilemeyen demir, vücuda hiçbir fayda sağlamaz.

Demir emilimini engelleyen en büyük unsur süt ve süt ürünleridir. Sütte bulunan kalsiyum, demirin vücutta tutunmasını ve işlenmesini engeller. Yetişkinlerde de bu durum böyledir. Bu sebeple et ürünleri gibi demirce zengin besinler tüketilirken yanında yoğurt, ayran tüketmemek gerekir.

Demir emilimini kolaylaştıran ise; C vitaminidir. Demirle birlikte alınan C vitamini, demirin vücut tarafından daha kolay ve çabuk emilmesini sağlar. Bu sebeple demirce zengin besinler tüketilirken yanında meyve suyu tüketmek uygun olacaktır.

Demir Takviyesi Nasıl Kullanılır?

Bebeklerde kullanılan demir takviyesi sıvı formdadır. Bebeğin durumuna göre damla olarak önerilebilir.

Bebekte demir takviyesi kullanırken öncelikle emiliminin azalmaması için öncesinde ve hemen sonrasında süt, mama, yoğurt, kefir verilmemelidir. Bebek son 2 saattir hiç bir şey tüketmemiş olmalıdır ki midesi boş olsun. Bu açlıkla demir verilir. Ardından en az yarım saat yine bebeğe süt ve süt ürünleri verilmemeli ve emzirilmemelidir.

Bu süre zarfında demirin emilimini artırmak için bebek 6 ay ve daha büyükse portakal suyu verilebilir.

Bebeklerde reflü sık görülen bir problemdir. Bu yüzden sıklıkla kusabilirler. Bebeğin kustuğunda demir ilacı da çıkardığı görülebilir. İlacın üzerinden 15 dakika ve daha fazla zaman geçtiyse ilacı yeniden vermeye gerek yoktur. Vücut zaten gelen demirden yararlanmış ve sindirimini gerçekleştirmiştir.

Bu konuya dair bir sorunuz varsa siz de uzmanlarımıza 7/24 Soru sorabilirsiniz.Soru sormak için tıklayın.

Popüler Blog Yazıları