Bebeklerin Bıngıldağı Ne Zaman Sertleşir

Doğum sırasında ya da ilerleyen aylarda bebeğin yatış pozisyonuna bağlı olarak gelişen kafatası şekil bozuklukları ebeveynlerin ilk anda paniğe kapılmasına neden oluyor. Bu durumda bir uzmana başvurmak erken dönemde önlem alınmasını ve eğer gerekliyse tedavi planlaması için zaman kazanılmasını sağlımonash.pwal Hizmet Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Nihal Madak Binboğa, bebeklerdeki kafatası şekil bozuklukları ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi. 

Bebeğiniz 1 yaşına gelmeden yastık kullanmayın

Başın sağlıklı büyümesi bebeğin beyninin de sağlıklı bir şekilde büyüdüğünü göstermektedir. İlk aylarda en hızlı büyüyen vücut bölümü olan kafatası, bebeğin tüm vücudu gibi kolayca şekil değiştirebilmektedir. Başın ön bölgesinde bulunan bıngıldak aylar arasında kapanmaktadır. Bu dönemlerde ebeveynler, bebeklerinin kafasının arkasındaki düzlük ve diğer taraflarındaki asimetrik bozukluklar nedeniyle panik yapmaktadır. Kafatasındaki şekil bozukları genellikle şu nedenlerden kaynaklanmaktadır.

• Bebeğin anne karnındaki duruş pozisyonu
• Doğumun uzun ve zor olması
• Bebeğin küvözde kalması
• Bir yaşından önce yastık kullanımı
• Boyun kaslarındaki kısalık

Beyin gelişimine de etki eden kafatası şekil bozuklukları kalıcı olmasın

Doğumdan sonra fark edilen kafatası şekil bozuklukları, bazı aileler tarafından düzelir diye kendi haline bırakılmaktadır. Ancak kafatası şekil bozukluklarının bir kısmı kalıcı olabilmektedir. (Erken teşhis ve önlemlerin alınması önemlidir.) Yapılan araştırmalar bebeğin boyun kasındaki kısalık ya da gerginliğin % oranında baş şekil bozukluğuna sebep olduğunu ortaya koymaktadır. Boyundaki bu direnç yetişkinlerdeki boyun tutulması gibidir. Fakat bebekler bu pozisyonu haftalarca muhafaza ettikleri için kafatasına etkisi çok daha yüksek seviyede olmaktadır. Bebeğinizin kafatası şekil bozukluğunun sebebinin iyi araştırılması gerekmektedir. Şekil bozukluğunun boyun kaslarından kaynaklanması durumunda fizyoterapi ile bebeğin boyun kasları güçlendirilebilir. Böylece henüz tüm kafatası kemikleşmeden yapılacak tedavi ile şekil bozuklukları düzeltilebilir.

Yatış pozisyonunu doğru ayarlayın

Yatış pozisyonundan kaynaklanan şekil bozukluklarını ise bebeğinizin yatış pozisyonunu değiştirerek düzeltmek mümkün olabilmektedir. Bunun için kafadaki deformasyon ilk fark edildiğinde bebek 6. Ayından küçükse ve deformasyon hafif ve orta şiddetteyse, pediatri hekiminin yönlendirmesi ile öncelikle ay yatış pozisyon değişimi ile düzelmesi beklenmelidir Pediatri hekiminin yönlendirmesi ile öncelikle ay yatış pozisyon değişimi ile düzelmesi beklenmelidir. Pozisyon değiştirmek; bebeği sırtüstü yatırırken başının düzlüğün olduğu yerin zıt tarafına dönük yatırılmasıdır. Çok basit gibi görünse de bunu başarmak gerçekten zordur. Pek çok ebeveyn uygulamada oldukça zorlanır. Bunu bu kadar zor yapan ise bebeğin boyun kasında bulunan gerginlik ve kısalıktır. Bebek ısrarla yatırıldığı yönün tersine dönebilir. Mümkün olan en erken dönemde bir fizyoterapist ile birlikte çalışarak bu gerginliğin üstesinden gelinmesi en doğrusu olacaktır.

Kafatası kemikleşmeden tedaviyi önemli

Bebeğin kafatası 13 ay sonrası kemikleşmektedir. Kafatası şekil bozukluğunda en kritik dönem ay arasıdır. Bu aylar arasında uygulanan tedavi yöntemlerinden olumlu sonuç alınabilmektedir. Ancak ay sonrasında kafatası deformasyonunun düzelme imkânı bulunmamaktadır. Bu nedenle bebeğin kafatası şekil bozukluğu, yatış pozisyon değişimine cevap vermiyorsa başının radyasyon içermeyen 3 boyutlu incelemesi yapılarak ileri tedavi yöntemleri uygulanmalıdır. Dizaynı, güvenliği, başarısı ve kısa sürede sonuç verdiği için genellikle FDA tarafında onay almış, düzeltmedeki etkinliği ve rahatlığı tespit edilmiş, aktif kasklı tedavi yöntemi tercih edilmektedir. Bebeğin kafatası boyutlarına uygun ve deformitesine özgün kask tasarlanır. Günün önemli bir kısmında bebeğin kafasına takılan kasklı tedavi yöntemi ile çok kısa sürede olumlu sonuç alınabilmektedir. Tedavinin belli dönemlerinde bebeğin kafatası 3 boyutlu olarak incelenerek düzelmenin boyutlarına göre tedavinin devam edip etmeyeceği kararlaştırılır. Bir diğer ileri tedavi yöntemi ise kafatası düzeltici operasyonlardır. Bunların sonucunda da bebeğin kafatası bir süre sonra istenilen şekle gelebilmekte ve çocuklar yaşıtları gibi sağlıklı büyüyüp gelişebilmektedir.

Bebeklerde yaşamın ilk 24 ayında beyin gelişimi ön plandadır. Bu da kafatasının aylık belirli oranlarda büyümesi ile kendini gösterir. Bıngıldak dediğimiz bizlerin Fontanel olarak adlandırdığı kafatasındaki genişlikler doğum sonrası aylar içinde yerini kemik dokuya bırakarak sertleşir ve kapanır.

Arka fontanel kafatasının arka tarafında olup genellikle yaşamın ilk 1 haftasında kendiliğinden kapanır. Ön Fontanel dediğimiz bebeğin tam kafatası tepesindeki açıklık ise en erken aydaen geç de ayda kapanmalıdır.

aylıktan önce kapanması yakın baş çevresi ölçümleri ile aylık takip edilmelidir. D vitami anne sütünde yeterli miktarda bulunmayan kemik ve diş gelişimi için gerekli ve mutlaka takviyesi yapılmasının gerekli olduğu tek vitamindir. Kliniğimde beyin gelişimi ölçüsü olan Fontonel ölçümleri ve D Vitamini düzeyi ölçümü düzenli olarak yapılmaktadır.

Yeni doğan bebeklerin aslında altı bıngıldağı bulunmakçadır: Önde ve en büyük olanı ön fontanel, arkada bir tane arka fontanel, yanlarda da birer çift sfenoid ve mastoid bıngıldaklar bulunmaktadır. Bununla birlikte bebeklere aşina olan anne babalar genellikle başın üzerindeki bıngıldağı fark edebilirler. başın üst kısmına hafifçe dokunduklarında yumuşak bir nokta ve boşluk hissi vardır. bazı bebeklerde bıngıldak nabız gibi görünebilir. bu durum bıngıldağın bebeğin kalp atışı ile hareket ettiği için normal olarak kabul edilir.

Bebeklerdeki bıngıldak çeşitli boyutlarda karşımıza çıkmaktadır. bir bebeğin bıngıldağı küçük iken bu durum diğer bebekte tam tersi olarak görülebilir.

Bir bebeğin fontanel çok küçük olabilir; Başka bir fontanel oldukça geniş görünebilir. Ortalama boyut yaklaşık cm olarak karşımıza çıkar. Bununla birlikte, santimetre bıngıldak bile normal olarak kabul edilebilir.

Bıngıldak nedir?

Yetişkinlerin aksine bebeklerde birbirine sıkı sıkıya bağlı olmayan kafatası kemikleri bulunmaktadır. bebeklerde kafatası kemiklerinin tam olarak oluşmamasın en önemli nedeni bebeklerin doğum kanallarından geçerken zorlanmaması içindir. Bebeklerde bulunan bıngıldak kısmı aynı zamanda beyin gelişimi içinde önemli bir yere sahiptir.
Bebeklerde kafanın ön tarafında a ve başın arkasında bıngıldak noktaları görebilirsiniz.

Zamanla, bıngıldaklar sertleşir ve kapanır. Bebeğinizin başındaki bıngıldak genellikle doğduktan 2 ay sonra kapanır. En üstteki bıngıldak ise 7 ve 18 aylıkken kapanmaktadır.

Batık bıngıldak ne anlama gelir?

Bıngıldağa dokunduğunuzda hafif içeri doğru bir eğim hissedebilirsiniz. bir çok ebeveyn bıngıldağın içe doğru batmasından endişelenir ve korkar. Batık bıngıldak bebeklerdeki susuzluğun belirtisi olarak karşımıza çıkar. Bebeğiniz ilk aylarda çok fazla sıvı alıyor ve çok fazla kusuyorsa bebeğinizde meydana gelen bu durumun dehidrasyonla bir ilgisi olabilir. Bebeğinizde meydana gelen batık bıngılak sorunu için bir uzmana danışmanız gerekebilir.

Şişkin bıngıldak ne anlama gelir?

Bebeğiniz ağladığında bıngıldağınız kabarıklaşır ve şişebilir. Ancak bebeğiniz ağlamadığında da bıngıldağı hafif şiş görülebilir.

Ancak normal görünmeyen şiş bir bıngıldak, beyninde bir enfeksiyon veya ciddi bir durumun habercisi olabilir. Bebeğinizin bıngıldağı çok fazla şişiyorsa ve buna ateş gibi durumlarda eşlik ediyorsa muhakkak bir uzmana danışmanız gerekmektedir.

Bebeklerin bıngıldağı ne zaman sertleşir?

Bıngıldağın amacı iki yönlüdür. Birincisi bebeğin doğum kanalından rahat bir şekilde geçmesini sağlamaktır ikincisi ise bebeğin beyin gelişimi açısından önemli olmasından kaynaklanır.
Çocuğunuzun gelişimi boyunca, her doktor bu süreçte bebeğinizin kafatası ölçümünü yapar. bu şekilde doktorunuz çocuğunuzun kafatasının normal şekilde gelişip gelişmediğinden emin olur. Örneğin bebeğinizin bıngıldağı batık görünmemelidir. Batık bir bıngıldak bebeğin susuz olduğunu gösterebilir. Eğer bebeğinizin bıngıldağında belirgin bir şekilde çıkıntı varsa bu durum kafatasında basıncın olduğunu gösterebilir.

Çocuğunuzun gelişimi boyunca, her doktor bu süreçta bebeğinizin kafa tası ölçümünü yapar. bu şekilde Doktorunuz çocuğunuzun kafatasının normal şekilde gelişip gelişmediğinden emin olur. Örneğin bebeğinizin bıngıldağı batık görünmemelidir. Batık bir bıngıldak bebeğin susuz olduğunu gösterebilir.eğer bebeğinizin bıngıldağında belirgin bir şekilde çıkıntı varsa bu durum kafatasında basıncın olduğunu gösterebilir.

Bebeğinizin yumuşak noktası genellikle yaklaşık 18 aylıkken kapanacaktır. O zamana kadar, çocuk doktorunuz bebeğinizin bıngıldağını sürekli olarak kontrol edecektir. Eğer bebeğinizin bıngıldağı çok erken kapanırsa diğer bir deyişle, kemikli plakalar craniosynostosis denilen bir durumla çok erken gerçekleşirse o zaman cerrahi bir müdahale gerçekleşebilir. Bununla birlikte, çoğu bebeğin bıngıldağı normal olarak 18 ayda kapanır ve sertleşir. bu şekilde yumuşak bıngıldak kısmı kaybolur.