Belgisiz Zamir

İsimlerin yerini belli belirsiz, yaklaşık olarak tutan zamirlerdir. Bir yerde sayı yoksa belirsizlik vardır. Başlıca belgisiz zamirleri şunlardır: "Bazı, kimi, hepsi, çoğu, birkaçı, birçoğu, herkes, tümü, tamamı, biri, hiçbiri, falan, şey"

Örnek
 
Her şey insanlık için yapılmalıdır.
 
Herkes ödevini yaparsa öğretmenimiz de mutlu olur.
 
Tümü geç kalmıştı bugün okuldaki derslerine.
 
İnsanların çoğu merhamet melekelerini kaybetmiş.
 
Bunu kim yaptı acaba?
 
Bu konuda kimse bizi anlamak istemiyordu.
 
Gençlerden birkaçı ağacın gölgesinde kitap okuyordu.
 
Biri sizi aramazsa siz yine de onu arayın.
 
Bu yıl hepsini askere alacaklar.
 
Kimi Hindu kimi yamyam kimi bilmem ne bela!
 
Tamamı bu konuda aynı düşüncelere sahipti.
 
Bazıları hayatın hep böyle olacağını farz eder.

Biri yer biri bakar; kıyamet ondan kopar.

Hiçbiri hayatından memnun değildi onun ülkesinde.

Bu yıl birçoğu bu sınava girebilecek.

 
Not: Belirsizlik bildiren sözcükler bir isimden önce gelirse ve o ismi etkilerse sıfat, bir ismin yerine gelirse bu sözcükler belgisiz zamir olur.

Örnek

Kimi insanlar balıkların çeşidini bilir, ben ayrılıkların. (belgisiz sıfat)

Kimi bu kadarını bile hazmedemez. (belgisiz zamir)

Çoğu öğretmen çocuklarla dünyasını süsler. (belgisiz sıfat)

Çoğu bu konuda aynı düşünür. (belgisiz zamir)
 
Not: Belgisiz zamirler isim tamlamalarında hem "tamlayan" hem de "tamlanan" olabilir.

Örnek

Öğretmenlerin çoğu bu konularda kendilerini sorumlu hissediyorlar. (tamlanan)

Herkesin derdi hepimizi ilgilendirmelidir. (tamlayan)

Ayrıca bakınız

Sözcük Türleri Konu Anlatımı

İsim (Ad) Konu Anlatımı

Özel İsim

Cins İsim

Tekil İsim

Çoğul İsim

Topluluk İsimleri

Somut İsimler

Soyut İsimler

Eylem İsimleri

Basit İsim

Türemiş İsim

Birleşik İsim

Zamir (Adıl) Konu Anlatımı

Kişi Zamirleri

İşaret Zamirleri

Belgisiz Zamirler

Soru Zamirleri

İyelik Zamirleri

İlgi Zamirleri 

Basit Zamirler 

Birleşik Zamirler 

Öbekleşmiş Zamirler 

Ek Halinde Bulunan Zamirler

Sıfat (Ön Ad) Konu Anlatımı

Niteleme Sıfatları

İşaret Sıfatları

Belgisiz Sıfatlar

Soru Sıfatları

Sayı Sıfatları

Pekiştirme Sıfatları

Küçültme Sıfatları

Sıfatlarda Derecelendirme

Adlaşmış Sıfat

Basit Sıfatlar

Türemiş Sıfatlar

Birleşik Sıfatlar

Kaynaşmış Birleşik Sıfatlar

Kurallı Birleşik Sıfatlar

Zarf (Belirteç) Konu Anlatımı

Durum Zarfları

Zaman Zarfları

Yer-Yön Zarfları

Miktar (Azlık-Çokluk) Zarfları

Soru Zarfları

Edat Bağlaç Ünlem Konu Anlatımı

Edat (İlgeç)

Bağlaç

Ünlem

Sözcük Türleri Konu Testleri

İsimler Konu Testleri

İsimler-Adlar Test 1

İsimler-Adlar Test 2

Zamirler Konu Testleri

Zamirler Test 1

Zamirler Test 2

Sıfatlar Konu Testleri

Sıfatlar Test 1

Sıfatlar Test 2

Sıfatlar Test 3

Sıfatlar Test 4

Zarflar Konu Testleri

Zarflar Test 1

Zarflar Test 2

Edatlar-Bağlaçlar-Ünlemler Konu Testleri

Edatlar-Bağlaçlar-Ünlemler Test 1

Edatlar-Bağlaçlar-Ünlemler Test 2

Edatlar-Bağlaçlar-Ünlemler Test 3

Ana Sayfa

Birden fazla simin yerini tutan ya da hangi ismin yerini tuttuğu açıkça belli olmayan zamirlerdir. Bunların çoğu, belgisiz sıfatlara çekim eki (3. şahıs iyelik ekleri) getirilerek yapılır. Sıfatla ilgisi olmayanlar da vardır.

&#;biri, birisi, hepsi, kimi, kimisi, hepsi, tamamı, herkes, kimse, hiç kimse, çoğu, bazısı, birkaçı, birazı, birçoğu, başkası, her biri, öteberi, şey&#;&#;

Belgisiz sıfattan yapılanlar: &#;birkaç-ı, bazı-ları, bir-i, pek çoğ-u, pek az-ı, bazı-sı, tüm-ü, bütün-ü, bir kısm-ı, her bir-i, başka-sı, hiçbir-i&#;&#;

&#;filân&#; kelimesi de olduğu gibi hem sıfat hem zamir olarak kullanılır.

• Hepsini tekrar çağırdılar.
• Kimi de gelmeyi hiç düşünmedi.
• Burayahepsinin gelmesi gerekiyordu.
• Tamamındansen sorumlusun.
• Herkes böyle düşünmez.
• Kimsesenin gibi olamaz zaten.
• Çarşıdan ne kadar öteberi aldın?
• Birkaçı dün de gelmişti.
• Bazıları bu sabah gelmeyi düşündüler.
• Biri yer biri bakar; kıyamet ondan kopar.
• İnsanların pek çoğu bu konuda bilinçsizdir.
• Çalışanların pek azı hak ettiğini alır.
• Bazısı da hep mağdurdur.
• Elindekilerin tümünü yere bırak.
• Bütününü görmeden bir şey diyemem.
• Bir kısmını görmekle karar verilmez.
• Her biri ayrı özellikler taşır.
• Başkasının yerine konuşamam.
• Hiçbiribunu uygun görmez.
• Falanınfilânınne dediği önemli değil.
• Kendisine bir şey söyleyecektim.

Bazı ikilemelerde ikinci ve anlamsız olan kelime zamirdir.

• Para mara istemem.
• Kalem malem alacağım.

» Belgisiz zamirlerin de sıfatlardan ayırt edilme yolu, bütün zamirlerde (özellikle işaret zamirlerinde) olduğu gibidir. Zaten belgisiz zamirler ek almış oldukları hâlde sıfat olarak kullanılamazlar.

» Belgisiz zamirler isim tamlamasında hem tamlayan hem de tamlanan olabilir:

• Öğrencilerin pek çoğu (tamlanan)
• Pek çoğunun velisi (tamlayan)
• Adamın kimsesi yoktu (tamlanan)
• Kimsenin işine karışmam. (tamlayan)

Günlük konuşma dilinde sıklıkla kullandığımız zamirler, genel olarak isimlerin yerlerini tutan bir sözcük türüdür. Zamirler, isimlerin yerini tutarken sözcüklerin belli özelliklerine göre hareket eder. Varlıkları, kavramları ve kişileri belli belirsiz karşılayan, tam olarak neyi ve kaç varlığı temsil ettiği belli olmayan sözcüklere &#;Belgisiz Zamir&#; denir.

Asıl belgisiz zamirleri &#;Adam, insan, kimse, herkes, falan, filan ve şey&#; gibi sözcüklerden oluşmaktadır. Türkçede kullanılan birçok belirsiz zamir bazı sıfatlara ve zarflara iyelik ekinin getirilmesiyle oluşturulmuştur.

Başlıca belgisiz zamirler şu şekildedir:

Belgisiz Zamir Örnekleri

Dünden beri kimsenin geldiğini görmedim.
Bu zamanda herkes kendi çıkarını düşünüyor.
Hepsi geçmişten gelen bunalımlardı.
Herhangi birini alalım.
Kimi yer, kimi bakar; kıyamet bundan kopar.
Sınavda çoğu zorlandığını ifade etmişti.
Birazını zor günler için saklıyorum.

UYARILAR

→Birkaç adamyerinden kalkıp bize doğru yürümeye başladı. (Birkaç adam= Belgisiz sıfat)
→Birkaçı yerinden kalkıp bize doğru yürümeye başladı. (Birkaçı= Belgisiz zamir)

⇒ Yukarıdaki örneklerde görüldüğü gibi belgisiz sıfatlara &#;ı,i,u,ü&#; iyelik ekleri getirildiğinde isim düşer ve sıfat, belgisiz adıla dönüşür.

⇒ &#;Falan&#; zamiri ancak bir isimden sonra kullanılabilir.

Para falan istemem.

⇒ &#;Şey&#; sözcüğü belirsiz bir varlığın yerine kullanıldığından belgisiz zamirdir.

Diğer şeyleri eve taşımalıyız.

⇒ Belgisiz zamirler isim tamlamalarında tamlayan ya da tamlanan görevinde kullanılabilirler.

Kimsenin parası yerinde değildi. (Kimsenin= tamlayan)
Ülkelerden bazıları ekonomik anlamda tedbirsiz davranıyordu. (Bazıları= tamlanan)

Konu anlatımı için &#;Youtube Belgisiz Zamirler&#; adlı videomuzu seyredebilirsiniz.

Ayrıca Bkz -> Zamirler

İsim olarak kullanılabilen ve ismin yerine geçen kelimelere zamir denir. Bu yazımızda, anlatmak istediklerimizin niteliğine göre değişen zamir çeşitlerinden belgisiz zamiri sizler için inceledik. Aşağıda belgisiz zamir konu anlatımı, belgisiz zamir örnekleri, belgisiz zamirle ilgili cümleleri ve çeşitli örnekleri bulabilirsiniz.

BELGİSİZ ZAMİR NEDİR?

Hangi ismin ya da varlığın yerini tuttuğu açık bir şekilde belli olmayan, birden fazla ismin yerine geçebilen ya da yerine geçtiği isim hakkında net bir bilgi vermeyen zamir çeşidine belgisiz zamir denir. Yani bir cümlede bahsedilen nesnenin ya da kişinin ne olduğu belli değilse o kelime ya da kelimelere "belgisiz zamir" denir. Birçoğu, belgisiz sıfatların çekim eki almasıyla oluşmuştur. Ya da yine birçoğu, belgisiz sıfatlara "i", "u", "ü" gibi iyelik eklerinin eklenmesiyle oluşmuştur. "Biri", "birisi", "kimileri", "kimisi", "hepsi", "birçokları", "birileri", "kimse", "birazı", "birkaçı", "bazısı", "birçoğu", "başkaları", "birtakımı", "falan", "filanca", "falanca", "şey", "tamamı", "falan, filan…" belgisiz zamir örnekleri arasındadır.

BELGİSİZ ZAMİRLE İLGİLİ ÖRNEK CÜMLELER

• Kimse işini yapmıyordu.
• Çantamdakilerin birkaçı kırıldı.
• Tamamı, bu zor günler içindi.
• Herkes kendi çıkarı doğrultusunda ilerliyor.
• Birisi pencereden dışarı bakıyor.
• Birkaçı bizimle gelebilir.

Belgisiz zamirle ilgili dikkat edilmesi gereken birkaç önemli nokta vardır. Türkçe'de bazı ikilemeler kullanırız ve ikilemelerden ikinci kelime anlamsız olabilir. Bu anlamsız olan kelimeler bazı ikilemelerde zamirdir. Örneğin; "Çanta manta aldım." cümlesinde "manta" kelimesi zamirdir.

Aynı zamanda, kişi zamiri ve işaret zamiri bir cümlede bir arada ikileme şeklinde kullanıldıklarında belgisiz zamir görevi üstlenebilirler. "Onun bunun ne düşündüğüyle ilgilenmiyorum" cümlesinde "onun bunun" ikilemesinde bahsedilen kişilerin kim olduğu bilinmemektedir. Bu nedenle bu ikileme bu cümlede "belgisiz zamir" görevindedir.

Ayrıca belgisiz zamirler isim tamlamalarında tamlanan ya da tamlayan olarak da kullanılabilmektedir. Örneğin; "Arkadaşlarımdan bazıları bugün okula gelmedi." cümlesinde "arkadaşlarımdan bazıları" söz öbeği bir isim tamlamasıdır ve bazıları kelimesi zamirdir. Çünkü cümleyi kuran kişinin bazı arkadaşlarının yerine geçmiştir fakat hangi arkadaşlardan bahsedildiği isim olarak belirtilmemiştir.

Bazı durumlarda belgisiz zamirler ve belgisiz sıfatlar çokça karıştırılabilmektedir. Bu karışıklığın önüne geçebilmek için bu ikisi arasındaki farkı inceledik.

BELGİSİZ SIFAT VE BELGİSİZ ZAMİR ARASINDAKİ FARK

Sıfatlar, cümlelerde ismi nitelerler. Yani bir kelimenin bir cümlede sıfat olup olmadığı bir ismi nitelemesine göre anlaşılır. Bahsedilen isim cümlede açıkça bellidir. Fakat belgisiz zamirlerde bu kelimeler ismin yerine kullanılmaktadır ve bahsedilen isimlerin ne olduğu açık bir şekilde belli değildir.

• Bugün birkaç öğrenci beni ziyarete geldi. (Belgisiz sıfat)
• Bugün birkaçı beni ziyarete geldi. (Belgisiz zamir)

Yukarıdaki cümlelerden ilkinde birkaç kelimesiyle anlatılmak istenen kişilerin öğrenciler olduğu açıkça belli ve bu kelime öğrenci ismini nitelemiş. Fakat ikinci cümlede bu kelimeyle anlatılmak istenenlerin öğrenciler olduğu belli değil ve "birkaç" kelimesi ismin yerine geçmiş. Belgisiz sıfat ve belgisiz zamir arasındaki fark, bir ismi niteleyip nitelemediği ve bir ismin yerine geçip geçmediğine bakılarak anlaşılabilir.