Sodyum benzoat Bakteriostatik ve Fungitatik bir yapıya sahiptir. Yani bakterilerin ve mantarların çoğalmasını engelleyici özelliği vardır. Bu yüzden Gıda Endüstrisinde gıda koruyucu maddesi olarak E koduyla yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Astıma, kurdeşene, dolaşım ve sinir sistemi bozukluklarına ve çocuklarda hiperaktivite bozukluğuna sebep olduğu birçok çalışmada kanıtlanmıştır.[1] Meyve sularında kullanıldığında askorbik asit (C vitamini) ile birleşerek benzen oluşumuna sebebiyet verdiği saptanmıştır.[2] Benzen kanserojendir. Kısa süreli yüksek düzeyde benzen maruziyeti santral sinir sistemi semptomlarına neden olur. Uzun süreli benzen maruziyeti kemik iliği ve kan üretimini olumsuz etkileyebilir. Ayrıca, kronik benzen maruziyetiyle genotoksik, immünolojik ve ürogenital olumsuz etkilenmeler oluşabilir.[3]
Kaynakça[değiştir
Cas No: EINESC No: Molekül ağırlığı: , g/mol
Kimyasal Formülü: C7H6O2 Kimyasal Yapısı
Fiziksel Özellikleri :
Genel özellikler:Renksiz, Kristal katı
Koku: Hafifçe hoş kokulu
Yoğunluk: 1, g/cm3
Kaynama noktası: °C
Erime noktası: °C
Parlama noktası: ,5
Buhar basıncı: Pa (25 °C)
Kırılma indisi: 1, nD (20 °C)
Çözünürlük(suda) : 3,44 g/L (25 °C)
Genel Özellikleri:
Aromatik karboksilik asit ailesinin en basit üyesi olan Benzoik Asit, birçok önemli organik bileşiğin sentezinin öncüsü olan zayıf bir asittir.
Benzoik Asit beyaz payet ve kristalimsi bir katı olup, suda az çözünür. Birçok bitkide doğal olarak bulunur ve uzun bir süre boyunca bu yolla elde edilmiştir.
Gıda katkısı olarak yaygın olarak kullanılan benzoik asit birçok endüstriyel kimyasalın da öncüsü durumundadır. Aynı zamanda organizmalarda birçok ikincil metobolizma ürünlerinin biyosentezinde ara ürün olarak görevi görür.
Benzoik asit, etanol içerisinde tamamen çözünürken, benzen ve aseton içerisinde kısmen çözünür.
Üretimi:
Benzoik asit ticari olarak toluenden üretilir. Toulen kobalt veya manganez naftelatlar katalizörlüğünde kısmı oksidasyon edilir. Bu reaksiyon genelde yüksek verimle ilerler.
Bunun yanında küçük miktarlarda bromobenzenin grıgnard reaksiyonu ile karboksilasyonuyla veya benzil alkol, benzil klorür gibi benzil türevlerinin oksitlenmesiyle kolayca üretilebilir.
Kullanım alanları:
Üretilen benzoik asidin çok büyük bir kısmı fenol üretiminde kullanılır. Üretilen bu fenol ise plastik üretimi için öncül madddir. Bunun yanında benzoik asit çok yaygın bir gıda korucusudur ve meşrubatlardan ketçaplara kadar birçok gıda ürününde mikrobik bozunmayı önlemek için kullanılır. Gıdalara ne kadar benzoik asit eklenebileceği çoğu zaman ülkelerin yerel kanunları ile belirlenmiştir. Bu konuda özellikle C vitamini /askorbik asit ile reaksiyonunda kanserojen bir madde olan benzen oluşma endişesi vardır.
Ayrıca tıpta ayak mantarı, saçkıran gibi mantar temelli hastalıkların tedavisinde benzoik asidin solusyonları yaygın olarak kullanılır.
Sinek kovucularda, kozmetik otomotiv ve tekstil sektörlerinde ise benzoik asit ara ürün olarak görev yapar.
Güvenlik Önlemleri ve Zehirlilik Durumu
Benzoik asit göz ve cilt için tahriş edicidir. Bir asit olduğu için göz ile temasından kaçınmalı, dumanına uzun süre maruz kalınmamalıdır. Aksi halde ciddi akciğer problemlerine ve görme kayıplarına sebep olabilir.
kaynağı değiştir]
Sodyum benzoat oda sıcaklığında katı halde bulunur ve beyaz renkli olup kristal bir yapıya sahiptir. Aynı zamanda Sodyum benzoat yanıcı bir madde olup suda da iyi çözülmektedir.
