Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı olan BEP Nedir? BEP, özel ihtiyaçları olan öğrenciler için bireysel bir eğitim planıdır. Peki özel ihtiyaçlar ne anlama geliyor? Bazı bireyler belirli özelliklerde diğerlerinden farklıdır. Bu farklı özellikler; fiziksel, zihinsel veya gelişimsel olabilir. Ya da bireyin farklı öğrenme özellikleri, onu özel gereksinimli yapabilir.
Eğitim dünyasında bu bireyler; özel gereksinimli bireyler olarak adlandırılır. Her bireyin ihtiyaçları farklı olabilir. Bu nedenle eğitimciler ve araştırmacılar tek bir soru üzerinde odaklanmışlardır. Bu kişilere en uygun eğitim programlarını nasıl sunabiliriz? Bu soruya aranan cevaplar BEP’in doğmasına neden olmuştur.
Özel gereksinimli öğrencilerin eğitim ihtiyaçlarının en üst düzeyde karşılanmasını sağlamak amacıyla Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) hazırlanmıştır. Önce çocuklar; duygusal, zihinsel, sosyal ve akademik yetenekler yönünden dikkate alınır. Bununla birlikte dil ve iletişim becerileri dikkate alınır. Ve tüm bunların sonucunda bireyde kazanılması gereken davranışlar ortaya çıkar. Bu araştırmaların sonucu ise BEP’in içeriğini oluşturur. Özel öğrencilere yönelik hazırlanması istenen BEP, 1997 yılında Türkiye’de 573 sayılı Kanun Hükmünde Kararname yürürlüğe girdi; 2006 yılında ise Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği yürürlüğe girmiştir. Bu iki gelişme sonucunda Türkiye’de özel gereksinimli her çocuk için BEP zorunlu hale gelmiştir.
İçerikte Neler Var?
BEP hangi öğrenciler için hazırlanır? BEP, özel gereksinimli öğrenciler için hazırlanmıştır. Ve özel gereksinimli her öğrenci için ayrı ayrı hazırlanır. Diğer bir deyişle, özel gereksinimli olarak tanımlanan her öğrenci bireyselleştirilmiş eğitime yönelmektedir. Aynı zamanda okul hayatında akademik zorluklar yaşayan öğrencilere de BEP uygulanabilir.
Bu program, özel eğitim ihtiyacı olan bireyler için geliştirilmiş olsa da aile tarafından da onaylanması gerekmektedir. Aslında BEP; Birey, aile ve öğretmenin ihtiyaçlarına göre hazırlanır. Hedeflenen amaçlara yönelik verilecek destekleyici eğitim hizmetlerini bir plan şeklinde içerir. Özel gereksinimli öğrencinin hedefleri, normal okul düzeyinde belirlenen beklentilerden farklıdır. Aslında, “BEP nedir?” sorusu şu şekilde de cevaplanabilir: BEP; Özel gereksinimli öğrencinin belirli bir zaman diliminde ihtiyaçlarının, ilgilerinin ve performansının bir özetidir.
BEP, öğretmenlerin özel ihtiyaçları olan öğrencilerin ilerlemesini izlemelerine ve iletmelerine yardımcı olur. Esasen, okul personeli ve destek hizmeti sağlayıcıları tarafından ortaklaşa geliştirilen, uygulanan ve takip edilen bir plandır. BEP; Gerektiğinde ayarlanabilen ve değiştirilebilen esnek bir çerçeveye sahiptir. BEP sürecinde 7 temel adım vardır. Bunlar;
BEP’in amacı; Çocuğun eğitsel açıdan kat ettiği başarıyı görmek ve değerlendirmesini yapmaktır. Bunun için tüm gelişim alanlarında güçlü ve zayıf yönleri belirleyerek ihtiyaçları belirler. Aynı zamanda çocuğun tüm gelişim alanlarındaki becerilerini dikkate alarak uygun bir eğitim almasını sağlar.
BEP birimi, yıl başında yapılan yönetim kurulu toplantısında belirlenir. Okul müdürü ve atanacak müdür yardımcısının başkanlığında BEP geliştirme birimi oluşturulur. Özel gereksinimli öğrencilerin akademik performansları belirlenir. Destek hizmetleri ve eğitim ortamları belirlenir. Uzun vadeli hedefler ve kısa vadeli hedefler belirlenir. Bu hedefler doğrultusunda değerlendirmeler yapılır.
BEP, olumsuz davranışlardan çok olumlu davranışların görülmesini ve pekiştirilmesini sağlayan bir yapıya sahiptir. Kısaca bireyselleştirilmiş eğitimin amacı, özel gereksinimli bireylerin topluma kazandırılmasıdır.
BEP Geliştirme Birimi tarafından Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı hazırlanır. Bu birime, okul müdürü veya görevlendireceği müdür yardımcısı başkanlık eder. Ayrıca birimde şu kişiler de bulunur;
Müdürler, her öğretim yılının başında okuldaki rehber öğretmenle işbirliği yapar. Bir duyuru ile birlikte, sınıf öğretmenlerinden okuma yazma konusunda başarısız olan öğrencileri, dört işlemi yapamayan öğrencileri ve tüm gelişimlerinde akranlarından farklı olan öğrencileri belirlemelerini ister.
Bu farklı öğrenciler; dikkat ve algı güçlüğü çeken öğrenciler, ortopedik engelliler, şüpheli görme veya işitme kaybı, sınıf tekrarı, öğrenme güçlüğü ve çok aktif öğrenciler ile açıklanabilir. Sınıf öğretmeni psikolojik danışman yardımıyla bir sınıf listesi hazırlar. Okul yönetimi, hazırladığı öğrenci listesini bir ön yazı ile İl Rehberlik ve Araştırma Merkezine bildirir ve öğrencilerin incelenmesini ister. Bu şekilde kaynaştırma öğrencileri belirlenir.
Özel gereksinimli öğrencilerin yaşıtları ile aynı kurumda eğitim görme hakları vardır. Kaynaştırma, özel ve genel eğitimin ayrılmaz bir parçasıdır. Hizmetler eğitim ihtiyaçlarına göre planlanır. Kapsayıcılıkta, bireysel farklılıklar merkezidir. BEP gönüllülük, sevgi, sabır ve çaba gerektirir. BEP ile öğrenciler kendi öğrenme hızlarına göre bir eğitim alırlar.
Öğrenciler özgüven, takdir görme, faydalı olma, cesaret ve sorumluluk gibi sosyal değerler geliştirirler. Normal öğrencilerle birlikte çalışan özel ihtiyaçları olan öğrenciler; Daha büyük başarılar için arzu ve cesarete sahip olurlar. Bu öğrenciler ayrıca bazı normal öğrenci davranışlarını da öğreneceklerdir. Eğitim programlarının yanı sıra aile eğitimi, sosyal, kültürel ve eğlence etkinlikleri ile öğrenme birçok yönden desteklenmektedir.
Bep Geliştirme Biriminde Bulunan Üyelerin Görevleri:
Şimdi de Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı hakkında sık sorulan sorular ve cevaplarına geçelim.
BEP, özel bir eğitim programıdır. Özel eğitime ihtiyacı olan birey için geliştirilen ve ailesi tarafından onaylanan bu program; Bireyin, ailenin ve öğretmenin ihtiyaçları göz önünde bulundurularak hazırlanmış olup, hedeflenen amaçlara yönelik verilecek destekleyici eğitim hizmetlerini içermektedir.
Eğitim araştırmaları, bireyselleştirilmiş eğitimin sadece özel eğitim ihtiyacı olan öğrenciler için değil, diğer tüm öğrencilerin gelişimi için de faydalı olduğunu göstermektedir.
BEP planları; öğrencinin velisi, sınıf danışmanı, branş öğretmeni, rehber öğretmeni, okul müdürü (veya yerine atanan birim başkanı Müdür Yardımcısı) tarafından imzalanmalıdır.
BEP Geliştirme Birimi; Okul müdürü veya atanacak bir müdür yardımcısının başkanlığında rehber öğretmen/psikolog, öğrencinin sınıf öğretmeni, dersi veren alan öğretmenleri, öğrenci velileri ve öğrenciden oluşur.
Özel eğitim modelini ifade eden BEP ile özel eğitim alması gereken öğrenciler hedeflenmektedir. Bireyselleştirilmiş program her çocuk için özel olarak hazırlanır ve öğretmen, aile ve çocuk da bu sürece dahil edilir. Böylece öğrencinin tüm kesimlerini tatmin edecek en makul eğitim planı hazırlanır.
Öğretimde bireyselleştirme, öğrencilere kendi yollarıyla, kendi hızlarında öğrenme fırsatı verir ve başarılarına önemli ölçüde katkıda bulunur. Bu sayede başarısızlık nedeniyle okul hayatını bırakması muhtemel öğrenci sayısı azaltılır.
BEP’in yararları; Öğretmene nerede öğretmeye başlayacağı ve neyi, nasıl ve ne kadar süreyle öğreteceği konusunda rehberlik eder. Öğretmen için bir plan ve rehber görevi görür. Ölçme-değerlendirme kolaylaşır. Öğretmenin alternatifler geliştirmesini sağlar.
Bu yazımızda sizlere Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) Nedir, Nasıl Hazırlanır, Kim Hazırlar gibi konular hakkında bilgiler verdik. Ayrıca yazımızda Bep kim hazırlar, Bep nasıl hazırlanır, BEP’ in amacı, Bep öğrenci ne demek, Bep Nedir nasıl hazırlanır, Bep raporu nedir, Bireyselleştirilmiş eğitim gibi konuların ve soruların da cevaplarını bulabilirsiniz.
Özel eğitim hakkını elde eden öğrencinin, öğrenme beklentisi, ilgi alanları, bazı hususlara ihtiyaç düzeyi ve performans özeti bu sayede kolaylıkla oluşturulabilir. Bireyselleştirilmiş eğitim planı, normal bir okul statüsüne sahip devlet okulunun, müfredatı ve ilgi düzeyi üzerinde belirli değişikler yaparak, bunun haricinde bazı uyarmalarda içeren yazılı bir planı ifade etmektedir.
Esnek bir program yapısı olan bireysel eğitimlerin, gerektiğinde düzenlenebilme, geliştirilebilme veya uygulama üzerinde izlenimlerinin farklılaştırabilme gibi durumları da bulunmaktadır. Bireyselleştirilmiş eğitim planının asıl amacıysa, çocuklar üzerinde derinlemesine yapılan eğitim planlarının değerlendirme sonuçları kapsamında, çocuğun zayıf ve güçlü yönlerinin tespitinin yapılabilmesi ve bu doğrultuda çocuğun değerlendirilme statüsüne ilişkin ona uygun bir eğitim alanının sağlanmaya çalışılması hedeflenmektedir.
Kim Hazırlar ve Nasıl Hazırlanır?
Bireyselleştirilmiş eğitim planının hazırlanma süreci, okullarda kurulan birim kurulları tarafından sağlanmaktadır. Öncelikle herhangi bir okul müdürünün ve onun seçtiği müdür yardımcısı dahilinde ilk olarak BEP geliştirme birim kurulu oluşturulur. Ardından bireyselleştirilmiş eğitim programı için oluşturulan birim, sene başında okul nezdinde yapılacak olan kurul toplantısında belirlenir.
Bunun üzerine belirlenen BEP birimi, bireylerin değerlendirilmelerini iyi yapabilmek adına geliştirme birimlerini hazırlarlar. Daha sonra öğrencinin eğitim performansı belirlenmeye çalışılır. Öğrenci üzerinden uzun dönem ve kısa dönem olmak üzere iki ayrı amaç belirlenir. Son olarak da bu doğrultuda birey üzerinde değerlendirme yapılır.