Beyaz Gemi, romanının kahramanı yedi sekiz yaÅlarında bir çocuktur. Ãocuk; saflıÄın, bozulmamıÅlıÄın ve geleceÄin sembolüdür. Aytmatov, çocuÄun saf ve temiz dünyasından, hayatın acı ve çıplak gerçeÄine uzanan bir roman kurgusu oluÅturmayı baÅarır. Ona göre; çocukluk, gelecekteki insan karakterinin tohumudur. Ãocukluk kiÅinin dilini öÄrenmeye ve çevresindeki insanlarla, tabiatla ve özellikle kültürle baÄlarını hissetmeye baÅladıÄı dönemdir.
Aytmatov, Beyaz Gemi'de destan, efsane ve masal gibi bir çok Åifahi unsuru kullanmıÅtır. GeçmiÅi temsil eden ve masal anlatan dede ile geleceÄi temsil eden ve hem efsanevi hem de destansı bir mücadele veren çocuk arasında dramatik bir iliÅki kurarak insan duygu ve düÅüncelerine kendine has yorumlar getirir.
Beyaz Gemi, Aytmatov'un, edebiyat aleminde geniÅ akisler uyandıran, verilmek istenen mesajla yaratılan tiplerin büyük bir uyum saÄladıÄı eserlerinin baÅında gelmektedir.
Beyaz Gemi, Kırgız yazar Cengiz Aytmatov‘un 1970 yılında yayınlanan romanıdır.
Romanın Özeti (Olay Örgüsü):
Çocuk, anne ve babası tarafından terk edilmiş olduğu için dedesi Mümin Dede ve Nine’sinin yanında kalmaktadır. Mümin Dede, damadı Orozkul’un işçisidir. Kızı Bekey’in çocuğu olmadığı için eşi Orozkul tarafından sürekli dövülmektedir. Ormana yakın bir yerde sadece üç ev vardır. Orozkul orman koruma memuru olduğu halde para karşılığında başkasına ağaç vermektedir.
Çocuk, Mümin Dede’sinin kendisine aldığı dürbünle her gün geçen “beyaz gemi”yi izlemektedir. Dedesinin dediğine göre babası burada kaptanmış. Çocuk da dedesinin ona anlattığı masalları “beyaz geminin kaptanı” olan babasına anlatma hayalleri kurmaktadır. Evlerinin penceresinden dedesiyle izledikleri ceylanların içinde Maral Ana adında efsanevi ceylan da vardır. Mümin Dede, bir gün Orozkul’un baskısı ve komşusu Seydahmet’in telkiniyle kutsal saydığı Maral Ana’yı vurur. Evlerine getirip kazana atarlar. Çocuk Maral Ana’nın kafasını ve kazanlarda pişen etleri görünce dedesinin bunu yaptığına inanamaz ve ondan soğur. Dedesini ilk kez sarhoş olarak görür. Ölü geyiğin yanında ölü gibi donmuş bir vaziyette duran dedesinden kaçarak uzaklaşır. Hayalinde olduğu gibi, balık olup yüzerek babasının gemisine gitmek için kendisini ırmağın sularına bırakır.
Roman küçük bir çocuğun soğuk savaş yıllarındaki dramını anlatmaktadır.
Kişiler: Çocuk, Mümin Dede, Orozkul, Bekey Hala, Seydahmet, Kulubeg, Gülcemal, Nine …
Mekan: San Taş Vadisi, Işık Göl, Yenisey.