Beyinde Oluşan Lekeler

Güneş Lekeleri Nasıl Geçer?

Güneşin cildimizde en sık karşılaşılan etkisi güneş lekeleridir. Özellikle yaz aylarında güneşin yüzünü görür görmez korunmaya başladığımızı anlarız. Ancak kışın da yüzünü göstermese de güneşten korunmalıyız. İşte güneş lekeleri hakkında sık sorulan 10 soru ve yanıtları...

Güneş Lekesi Nedir?

Deriye renk veren melanin pigmentini sentezleyen melanosit hücresinin sayısının artması (lentigo simleks) veya melanositlerden melanin sentezinin artmasına (çil, solar lentigo, melasma) bağlı olarak ciltte gelişen koyu renk değişimine güneş lekesi denir.

Güneş Lekeleri Neden Olur?

Güneşin kendisi güneş lekelerinin başlıca sorumlusudur. Elbette genetik olarak lekeye yatkın olmak, cilt tipi, gebelikte ve menopozda olduğu gibi hormonlar, bazen de solaryum, ısı ve diğer ışık kaynakları leke oluşmasına neden olur. Oral kontrasptif ve bazı ışığa duyarlılık yapan ilaçlar da leke oluşmasını tetikler. Güneşle alakasız olarak çocukluk çağında başlayan çile benzeyen çok sayıda lekeler (lentigo simpleks) oluşabilir ve bu lekelerin nedeni belirsizdir.

Güneş Lekeleri Sağlığa Zararlı mıdır?

Güneş lekeleri ile yüzeyel yayılan melanoma yani cilt kanseri karışabilir. Bu nedenle dermatolog tarafından yılda bir kez ciltte olan ben ve lekelerin değerlendirilmesi gereklidir. Güneş lekeleri doğrudan zararlı denemez.

Kimler Güneş Lekesi Oluşmasına Yatkındır?

Açık tenli, kızıl saçlı kişilerde çil ve solar lentigo denilen güneş lekeleri daha fazla görülür. Esmer tenlilerde melasma daha ön plandadır. Melasma özellikle yazın bronzlaşmadan sonra, gebelik nedeniyle hormonların etkisi ile oluşmaktadır.

Güneşe Çıkınca Artan Cilt Lekesi Çeşitleri Nelerdir?

Solar lentigolar, çiller daha çok derinin üst tabakasında yer alır. Çiller, yanaklarda burun üzerinde birkaç milimetrelik küçük açık kahverengi lekelerdir. Solar lentigolar; yüzde, el üzerinde, sırtta ve kolda olabilen, genelde yarım santimi bulan bazen daha da büyüyebilen kahverengi lekelerdir. Melasma ise yanaklarda, alın ortasında yaygın 4-5 cm’lik keskin sınırlı daha koyu kahverengi renkte lekelerdir. Derinin üst tabakasını ve dermis yani daha derin tabakalarda pigment artışı mevcuttur. Koyu tenli insanlarda daha fazla leke olmasının nedeni de bu kişilerde daha fazla melanin sentezinin olmasıdır. 

Güneş Lekeleri Nasıl Geçer?

Güneş lekelerinden kurtulmak için öncelikle düzenli güneş koruyucu kullanımını alışkanlık haline getirmek gerekir. Güneş lekesi kendiliğinden geçmez. Güneş lekesi tedavisi için geceleri düzenli olarak leke açıcı serum ve kremler kullanılmalıdır. Özellikle geçmeyen cilt lekeleri için krem kullanmak gerekir. Derinin üst tabakasında yer alan çil ve solar lentigo gibi güneş lekeleri, lPL ışık sistemleri KTP ve fraksiyonel lazerle tedavi edilebilir. Derinin daha alt tabakalarında da olabilen melasma tipi lekelerin tedavisi daha zordur. Birden fazla tedaviyi kombine etmek gerekebilir. Genellikle seans aralıkları 1-2 hafta olmalıdır ve tedavi 6-8 hafta sürer.

Güneş Lekeleri Tamamen Yok Edilebilir mi?

Güneş lekeleri tamamen yok edilebilir.  Ancak vakaların yüzde 40’ında maalesef yazın tatil sonrası tekrar eder.

Güneş Lekesi Kremi ile Lekeden Kurtulmak Mümkün mü?

Güneş lekesi kremi kullanarak leke önemli ölçüde azaltılabilir ama tam olarak geçmez. Leke problemi olan kişiler mutlaka leke açıcı ürünleri kullanmak zorundalar. Bu kremler mevcut lekenin artmasını da önleyecektir.

Güneş Lekesi Oluşmaması için Nelere Dikkat Edilmeli?

Düzenli olarak güneş koruyucu kullanmak, cildi nemlendirmek önemlidir. Sıcak ortamlarda da uzun süre kalmamak gerekir.

Günün Hangi Zamanlarında Güneş Daha Zararsızdır?

Sabah 10.00’dan önce, akşam 17.00’den sonra güneş daha az zararlıdır.

Nöroloji uzmanına sık sorulan beyin emarında (MR) görülen lekelerden bahsetmek istiyorum.
Beyin MR’ında leke (lezyon, iskemik gliotik odak) nedir?
Beyin MR’ında leke (lezyon, iskemik gliotik odak) beyin mrında normalde görülmeyen parlak oluşumlardır. Bunlar çoğunluklar iyi huyludur, beyindeki kılcal damar tıkanıklığı sonucu olabilir veya ailevi olarak sebepsiz olabilir.
Beyin MR’ı neden çekilir?
Beyin sinir hastalıkları uzmanına başağrısı baş dönmesi bayılma uyuşma hafıza bulanıklığı gibi herhangi bir nedenle başvurulduğunda beyin tümörü iltihabı hastalıklar damar tıkanıklığı beyinde küçülme beyin damar anormallikleri ve multipl skleroz gibi hastalıklardan şüphe duyularak beyin mrı (kranial MR) istenmektedir.
MR raporlarında sıklıkla karşılaşılan non-spesifik iskemik gliotik odak nedir?
MR raporlarında karşılaştığımız, non-spesifik iskemik gliotik odak, özel bir nedene bağlı olmayan muhtemel bir küçük damar tıkanıklığı geçirmiş olduğunuzu gösterebilir. İskemik gliotik odaklar denilen bulgular küçük çaplı damarların çeşitli nedenlerden tıkanması veya etkilenmesi sonucu oluşabilir. Genellikle ilerleyici değildir, olmuş ve bitmiş birtakım olayların işareti olabilir. Gliotik odak sinir sisteminin hasara uğraması veya oksijensiz kalması sonucu, genelde beyindeki kılcal damarların tıkanması olarak değerlendirilebilir.
Beyin MR’ında lekelerin nedenleri nelerdir?
Beyin MR’ında lekelerin nedenleri doğuştan olabileceği gibi sonradan oluşabilir. Sıklıkla migren, yağlı beslenme, şişmanlık,tansiyon yüksekliği, şeker hastalığı, kalp hastalığı, boyun damar tıkanıklığı, migren, bazı ailevi pıhtılaşma bozuklukları, anne karnında geçirilen hastalıklar ve geçirilmiş enfeksiyonlar ve kafa travması bu durumun nedeni olabilir. Bu lekerin birçoğunun nedeni idiopatiktir, yani sebebi saptanamaz ve önemli bir hastalığı göstermez. Hastaların aile öyküsünde genç yaşta damar tıkanıklığı öyküsü varsa genetik olma ihtimali yüksektir.
Beyin MR’ında görülen lekeler tehlikeli midir?
Beyin mrında görülen lekeler takip edilmelidir, takip sonucuna göre tehlikeli olup olmadığına karar verilir. Beyin MR’ında 1 tane leke saptandığı zaman genelde 3-6 ay sonra kontrol MR çekilmesi gerekir. 3-6 ay sonra beyin MR çekildiğinde mrda bulunan leke değişmemişse veya büyümemişse, sayısı artmamışsa ve ilaçlı MR’da görülmüyorsa tehlikeli değildir. İlaçlı MR’da leke görünüyorsa veya ilaç tutuyorsa betin damar iltihabı, beyin tümörü veya multipl skleroz tanısını düşündürür. Bu lekelerin büyüklüğü, sayısı, yerleşim yeri ve şekli ayırıcı tanıda önem kazanır.
Beyin MR’ında görülen lekeler ne zaman önemsiz kabul edilir?
Genelde başağrısı olan hastalarda beyin mrı çekilir. Sadece baş ağrısı olan birinde beyin MR’ında leke (iskemik gliotik odaklar) olması önemli değildir. Yalnız o kişinin damar sertliğine meyli olduğunu bize gösterir. Özellikle migren tipi başağrısı olanlarda beyinde bu lekeler daha sık görülür. Eğer beyindeki lekeler fazla ise tedbir amaçlı düşük doz aspirin kullanılır. Bir kişinin beyin MRında lekeler olsa bile konuşma bozukluğu yoksa, vucudun bir tarafında kolda veya bacakta güçsüzlük veya felç yoksa, görme kaybı yoksa, dengesizlik yoksa, bilinç bulanıklığı yoksa, hafıza kaybı yoksa bir önemi yoktur. Kişinin nörolojik bir bulgusu yoksa muayenede anormallik yoksa MR da leke olması önemli değildir.
Beyin MR’ında görülen lekeler niçin takip edilir?
Beyin Mr’ında lekeler saptandığı zaman bu lekeler 3-6 ayda bir nörolojik muayene ve MR ile takip edilir. Çünkü bu lekeler birden fazla ise Multipl skleroz (MS) hastalığının veya beyin damar iltihabının başlangıcı olabilir. Ayrıca leke büyük ise beyin tümörünün ilk belirtisi olabileceği için takip edilir.Bu durumlar genelde %10’un altı ihtimalle ortaya çıkar ancak erken saptanması erken tedavi yönünden önem kazanır.
Beyin MR’ında görülen lekeler MS tanısında ne zaman fayda sağlar?
Beyin MR’ında MS te görülen lekelerin özellikleri vardır. MS te görülen lekelerin en az biri ilaç tutması gerekir veya en az 9 tane MS lekesi olması gerekir, bunların şekli oval olup özel yerleşim yerleri (periventriküler, infratenorial, korpus kallozum, beyincik ve omurilik gibi) bulunur. Bu lekelerle birlikte hastanın yakınması ve nörolojik muayenesi ile MS tanısı konur.
Beyin MR’ında görülen lekeler beyin tümörü tanısında ne zaman fayda sağlar?
Beyin MR’ında tek bir leke takip MR’ında büyüyorsa etrafında ödem oluşmuşsa, bu leke ilaç tutmuşsa ve hastanın nörolojik şikayetleri artıyorsa beyin tümörü düşünülür. Vucudun başka bölgesinde kanseri olan birisinde baş ağrısı baş dönmesi uyuşma konuşma bozukluğu hafıza bulanıklığı güçsüzlük gibi nörolojik şikayeti varsa beyin MR çekilir. Beyin MR’ında leke veya lekeler saptanmış ve bu lekeler ilaç tutmuşsa metaztaz denilen kanserin beyne yayıldığı tanısı konur.
Beyin MR’ında görülen lekelerin tedavisi var mıdır?
Beyin MR’ında görülen iskemik gliotik odak denilen küçük damar tıkanıklıkları ortadan kaldıracak veya düzeltecek tedavi yoktur. Ancak bu lekeler birden fazla ise kişinin damar tıkanıklığına meyil oluşturan herhangi bir hastalığı varsa düşük doz aspirin yeni bir damar tıkanıklığını önlemek için kullanılır.
Sağlıklı günlere

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.