Beynin Konuşma Merkezine Pıhtı Atması

İnme ve felç, bazı hastalarda dil ve konuşma bozukluğu, konuşulan konuları anlama problemi gibi sorunlara yol açmaktadır. Bu tür probleme afazi denmektedir. Afazi, tedavi edilemezse hastada iletişim problemlerine yol açacaktır. İletişim güçlüğü yaşayan hastada depresyon hali, utangaçlık gibi farklı kişilik problemlerine rastlanmaktadır.

İnme- felç sonrası dil ve konuşma bozuklukları için hastalar, dil- konuşma terapistlerine yönlendirilmelidir. Dil ve konuşma terapistleri, konuşma problemlerinin giderilmesi, önlenmesi gibi sağlık problemleri için alanlarında eğitim almış sağlık çalışanlarıdır. İnme – felç geçirmiş hastalarda da bu problemler üzerine konuşma egzersizleri, konuşma fonksiyonunun geri kazanılması üzerine çalışılır. İnme – felç geçiren hastaların akut dönemde nedene bağlı acil tedavisi yapılır. İnmede beyin kanaması durumu, tümöral durumlarda cerrahi girişimler ile erken dönemde yapılan tedaviler ile ani başlangıçlı afazi gerileyebilir ya da düzelebilir.

İlginizi Çekebilir:Beyindeki Konuşma Merkezleri Nerededir? Hasarlanırsa Ne Olur?

İnme sonucu felç geçiren kişilerin %’unda konuşma ve iletişimde güçlük görülmektedir. Sağ eli baskın olan hastaların %’unda sol elini baskın kullananlarda ise %60’ında konuşma fonksiyonu sol beyin yarım küresinde konumlanmıştır.

İnme – Felç Hastalarında Konuşma Terapisine Ne Zaman Başlanmalıdır?

Hastanın etkilenimine göre hasta en erken dönemde, hayati tehlikeyi atlattıktan sonra dil ve konuşma terapisine başlanmalıdır. Erken dönemde hastalar dikkat problemleri, yorgunluk gibi problemler olduğundan yoğun bir seans programına alınmamaktadır. Bu problemler ortadan kalkmaya başladıktan sonra seans yoğunluğu hastanın ihtiyaç ve toleransına göre arttırılmaktadır. Eğer hastanın afazi problemi 2 haftayı geçmiş ise bu hastalar haftada 2 ile 8 saat arasında süren yoğun bir tedavi programına alınmaktadır.

İnme – Felç Tedavisinde Konuşma Terapisi Nasıl Uygulanır?

Hastalara yapılan test sonuçlarına uygun, hastanın ihtiyaç ve gereksinimlerine göre sıkıntı çektiği konuşma alanları belirlenir. Tedavi sıkıntılı konuşma alanlarına odaklanılarak başlar. Hastanın ağız çevresi kaslarında güçsüzlük, kuvvet kaybı varsa ilk olarak ağız çevresi kaslarının güçlendirilmesi üzerine egzersiz programı başlanabilir. Eğer hastanın sözcükleri hecelemede, sesleri çıkarmada problemi varsa terapist dil, dudak ve çene üzerine yoğunlaşır. Burada hastaya çene -dil-dudak pozisyonunu nasıl doğru kullanabileceğini gösterir. Vücutta doğru pozisyon kaliteli hareket için gerekli olduğu gibi, dudak çevresinin doğru pozisyonlanması da konuşma için gereklidir.

Dil ve konuşmanın yanında doğru nefes alma da oldukça önemlidir. Nefes kontrolü, dil ve konuşma terapisinin yan alanıdır. Hastalara doğru nefes alma, cümle kurarken nefesi doğru kullanma gibi eğitimler hastaların gelişimi için önem arz etmektedir. Bazen hastalarda okuma ve yazmada da güçlük görülebilir. Dil ve konuşma terapisi bu konularda da hastaların becerilerini destekler, ilerletir ve var olanı korur.

İnme – felç hastaları için bu yazımızda verdiğimiz örnek teknikler, dil ve konuşma terapisi tekniklerinin sadece birkaçıdır. Dil ve konuşma terapisi bu yöntemlerden çok daha fazlasını içermektedir. Hastaların dil ve konuşma alanında gelişimi için hastaların yakınlarının da terapistlerden eğitim alması gerekir. Hastaların boş kaldıkları zamanlarda hasta yakınları hastalar ile bol bol pratik yapması gerekir. Bol tekrar ile hasta gelişimi ve motivasyonu üzerinde oldukça ilerleme kaydedilebilmektedir.

Okumaya Devam Edin:Beyin Hasarı Sonrası Konuşma Bozukluğu Tedavisi

Konuya genel bir yanıt vermek gerekirse evet pıhtı atması sonucu gelişen felç düzelebilir. Kaybolan vücut fonksiyonları zamanla geri gelebilir. Ancak oluşan felcin ne oranda geri gelebileceğini tahmin etmek mümkün değildir. Felç beyindeki bir kan damarı tıkandığında veya patladığında meydana gelir. Yaygın bir benzetme, beyindeki kalp krizi gibi olmasıdır. Kan damarları, beyne besin ve oksijen taşıdıkları için kritik öneme sahiptir. İnme, bir kan damarının tıkanmasına veya yırtılmasına neden olduğunda, beyindeki nöronlar kandan mahrum kalır. Etkilenen bölgedeki sinir hücreleri ölmeye başlar. Bu durum felç geçiren hastalarda birçok fiziksel ve zihinsel değişikliği tetikler.

Hiçbir felç aynı değildir ve bu nedenle felçten kurtulan her kişide farklı etkiler görülür. Bir kişi yürüyemeyebilir, başka bir kişi konuşma problemi yaşayabilir veya sağ kolunu hareket ettiremeyebilir ya da göremeyebilir. Başka bir kişi de ise tamamen iyileşme görülebilir. Kısaca beynin etkilenen bölgesi, kanama varsa miktarı ve etkilenme süresi hangi işlevlerin ne oranda kayba uğrayacağını belirleyecektir.

Felç sonrası kaybolan işlevler zamanla düzelebilir

Pıhtı atması sonucu gelişen felç durumunda hasar gören beyin hücreleri zamanla yenilenebilirler ya da beynin diğer kısımları zarar gören hücrelerin görevinin üstlenebilirler. En hızlı iyileşme genellikle felçten sonraki ilk üç ila dört ay içinde gerçekleşir. Bununla birlikte, iyileşme birinci ve ikinci yılda da devam edebilir. Erken müdahale, başarılı bir iyileşmenin anahtarıdır. İnmeden değil geç kalmaktan korkulmalıdır.

'den beri inme sonrası sağ kalım oranları yaklaşık % 70 artmıştır. Bunun birkaç nedeni vardır: Beyin kanaması sonrası felce neden olabilecek yüksek tansiyon günümüzde daha iyi kontrol altına alınmaktadır. Sağlık sistemi gelişmiştir. Görüntüleme yöntemleri sayesinde inme hemen teşhis edilebilmektedir. Oluşan pıhtıyı ameliyatsız giderebilen toplardamar içi pıhtı eritici ilaçlar geliştirilmiştir. Yine anjiyografik yöntemle pıhtıyı gidermek mümkün hale gelmiştir.

Felç sonrası işlev kaybı varsa rehabilitasyon ve bakım süreci önemlidir. Rehabilitasyonla sık sık tekrar edilen hareketlerle kaybolan ya da azalan işlevlerde iyileşme sağlanabilir.

Son olarak şunu belirtmek gerekir. İnme sonrası ölüm oranları sağlık alanındaki gelişmelerle gün geçtikçe azalmaktadır. Ancak inme sonrası morbidite daha yaygın bir problem olmaya başlamıştır. Felç durumunda beynin ne ölçüde nasıl değiştiği, ardından iyileşmenin nasıl olduğu, hangi bölümlerin diğer bölümlerdeki işlevi üstlendiği gibi soruların maalesef kesin olarak yanıtları bilinmemektedir. Ortalama yaşam süresindeki artış inme ve inme kaynaklı defisitleri arttırmaktadır. Beynin değiştiğini bilsek de, nasıl değiştiğini hâlâ büyük ölçüde anlayamıyoruz. İlerleyen çalışmalarda beynin işlevleri daha iyi anlaşılarak beyin stimülasyonu vb. yöntemlerle kalıcı felcin tedavisinin mümkün olabileceğine dair umut ise daima vardır.

Bİlgi ve randevu için iletişim sayfamızı kullanabilirsiniz.

Sağlıklı günler…