Bilişim Teknolojilerinin Olumsuz Yönleri

Teknolojinin Olumlu ve Olumsuz Yönleri 5. Sınıf

Teknolojinin Olumsuz Etkileri P BT 17

Tam da bu sebeple, teknolojinin yararları ve zararları hakkında yetişkinlere bazı hatırlatmalar yapmak istiyoruz. Bu hatırlatmalar ile teknolojinin yararları nelerdir ve zararları nelerdir sorularına kendi cevaplarınızı bulabileceksiniz. Bu bilgilendirme yazısını mutlaka sonuna kadar okuyun!

İlk düşünmemiz gereken soru şu: "Teknoloji nedir?" değil; "çocuklar için teknoloji nedir ya da neyi ifade eder?" olmalı.

Cavap basit: Bilgisayar, tablet, telefon, televizyon, gelişmiş oyuncaklar ve benzeri, çocukların ilgi alanına girecek tüm teknolojik ürünler. Çocuklar için teknoloji bunlardan ibarettir.

Dolayısıyla konuyu çocuklar açısından değerlendirirken; sanayi makinelerini, tıbbi cihazları, savaş malzemelerini, tüm bunların yarar ve zararlarını konuşmamıza –şimdilik- gerek yok. Doğrudan çocukların tükettiği teknolojik içerikleri ele alalım:

Çocuklar için;

Teknolojinin Zararları

1- Zihinsel Becerilerde Bozukluk:

Bilgisayar, telefon, tablet gibi teknolojik cihazların başında (ekran başında) fazla vakit geçirmek dikkat dağınıklığı ve konsantrasyon bozukluğu gibi problemlere neden oluyor. Bu durum, çocuğun akademik başarısını olumsuz yönde etkileyerek, okulda ve derslerdeki başarısını düşürüyor.

Elbette, bu problemi teknolojiye mal etmemek gerekir. En başında söylediğimiz gibi, bu tür sorunların sebebi, teknolojinin aşırı (bilinçsiz) kullanılmasıdır. Unutmamak gerekir ki teknolojik gelişmeler, insana fayda sağlama amacı taşır. Doğru teknolojiyi, doğru miktarda kullanmak elbette zararlı değil, yararlı bir kullanım şeklidir.

2- Sosyal Becerilerde Bozukluk:

Bilgisayar başında çok fazla oyun oynayan çocuğun, gerçek hayattan kopuk olduğu bu süreç boyunca sosyal becerileri zayıflıyor. Çevresiyle yeterince iletişim, etkileşim ve paylaşım içerisinde olmayan çocuk, tüm bu ihtiyaçlarını sanal ortamda karşılamaya çalışıyor.

Örneğin çocuklar, bir oyunda elde ettiği kıdemi, ulaştığı seviyeyi bir saygınlık unsuru olarak görebiliyor ve arkadaş çevresinde bu özellikleriyle saygınlık kazanmaya çalışabiliyorlar. Oysa gerçek hayatta hiçbir önemi olmayan bu unvanların yerini saygı, sevgi, paylaşım, iletişim gibi becerilerin alması gerekir. Çocuğun, bu becerilerle saygınlık kazanması gerekir.

3- Öfke ve Korku:

Çocuklar izledikleri videolarda, çizgi filmlerde veya oynadıkları oyunlarda Momo gibi korkutucu öğelere maruz kalabiliyorlar. Gerçek ile hayal ürünü arasındaki farkı tam olarak idrak edebilecek yaşta olmayan çocuklar, tek başına kalma korkusu, geceleri kabus görme, tek başına tuvalete gidememe gibi olumsuz durumlar yaşayabiliyorlar.

Benzer şekilde, şiddet öğeleri içeren video veya oyunları tükettiklerinde öfkeli çocuklara dönüşebiliyorlar.

4- Teknoloji Bağımlılığı:

Yine, aşırı kullanımdan kaynaklanan teknoloji bağımlılığı, kişinin teknolojik ürüne ulaşamadığı anlarda yoksunluk hissetmesine, dolayısıyla huzursuz olmasına sebep olan bir durumdur.

Teknoloji bağımlısı olan bir çocuk; internette video izlemediği her an, bilgisayarda oyun oynamadığı her an, tabletini kurcalamadığı her an kendini mutsuz hissedecektir.

Haliyle, çocuğa daima teknolojik ürün sunamayacağımıza göre ve bunun zaten yanlış olduğunu bildiğimize göre çeşitli kısıtlamalara gitmek zorunda kalırız. Ancak bu kısıtlamalar için gecikmiş olmamızdan dolayı çocuğun, mutsuz bir çocuğa dönüşmesine sebep oluruz.

Bağımlılık maddesinden anlıyoruz ki, bilinçli ve kontrollü kullanılmaması durumunda teknolojinin zararları, katlanarak artabiliyor.

5- Fiziksel Problemler:

Teknolojinin zararları, yalnızca duygusal ve ruhsal bozukluklardan ibaret değil. Konunun bir de fiziksel boyutu var. Hatalı oturma pozisyonunda uzun süre TV izlemek, bilgisayar veya tablet kullanmak aşağıdaki olumsuzlukları da beraberinde getiriyor:

• Göz-görme problemleri
• Boyun ağrıları
• Bedenin iskelet yapısında bozulma
• Kol, el, parmak uyuşmaları
• Aşırı yorgunluk

Bu maddelere ek olarak, şunu da söyleyebiliriz: Yürüme, koşma, atlama, fiziksel oyunlar oynama gibi kas gelişimini destekleyici aktivitelere ayrılması gereken süreyi, teknolojik cihaz başında, hareketsiz bir şekilde geçiren çocuğun fiziksel gelişimi yavaşlar. Bu gibi durumlarda yeterince kalori yakamayan çocukların obezite riskiyle karşı karşıya olduklarını da unutmamak gerekir.

6- Zorbalık, İstismar ve Güvenlik Sorunları:

Bu başlığa kadar sıkça “aşırı kullanım” durumundan bahsettik. Teknolojinin zararları arasında aşırı kullanıma bağlı olmayan gizli tehditler de var. Mesela: Siber Zorbalık! Çocukların ilgi duyduğu teknolojilerin genellikle internete bağlanabilme özelliği olduğunu düşünürsek, dış tehditleri de göz önünde bulundurmamız gerekir.

Online iletişim özelliği olan oyun ve uygulamalarda çocuklar akran zorbalığına maruz kalabiliyorlar. Kötü niyetli yetişkinler tarafından istismar edilebiliyorlar. Yine kötü niyetli yetişkinler tarafından, çocuğa veya ailesine yönelik kişisel bilgiler ele geçirilebiliyor.

Bu tür olumsuzlukların önüne geçmek için “Güvenli İnternet” konulu blog yazımızda ailelere tavsiyelerde bulunduk. O yazıya da göz atmayı unutmayın.

Testi Çöz, Öne Çıkan Becerini Keşfet!

YAŞ BECERİ TESTİ YAP

13+ YAŞ (YETİŞKİN) BECERİ TESTİ YAP

Teknolojinin Yararları

1- Geleceğin Mesleklerine Hazırlık:

Şimdiye kadar çoğunlukla teknolojinin zararları üzerine konuştuk. Şimdi ise "Teknolojinin yararları nelerdir?" sorusuna cevap vermek vakti. Teknoloji, çözüm üretme ve problem çözme becerilerimizin gelişmesini sağlıyor. Eskiden fabrikaların üretim bandında daha fazla insan gücüne ihtiyaç duyulurken, mekanik robotlar insanların yerini almaya başladı. Küçük büfelerin yerini otomatların almasını örnek gösterebileceğimiz gibi, yakın gelecekte taksi şoförlerinin yerini otonom arabaların (sürücüsüz araba) alacak olması da kaçınılmaz görünüyor. Buna benzer çok sayıda örnek verebiliriz fakat özetlememiz gerekirse, gelecekte birçok mesleğin icra edilebilmesi için teknolojiye ihtiyaç olacak. Dolayısıyla bu teknolojileri üretebilen, yönetebilen veya denetleyebilen insanlara da ihtiyaç olacak. Teknoloji bir yandan değişime sebep olurken öte yandan bizim bu değişime hazırlanmamızı da sağlıyor.

Kendinizi geleceğin meslekleri için hazır hissediyor musunuz? En çok hangi becerilerinize güveniyorsunuz? Öne çıkan yönünüzü keşfetmek için üst kısımdaki kısa ve eğlenceli testi çözebilirsiniz.

2- Zeka Katsayısında (IQ) Artış:

Amerikan Cornell Üniversitesi’nden Prof. Tomoe Kanaya, farklı ırklardan ve farklı sosyal gruplardan 9 okulda bilimsel bir araştırma yapıyor. Yaklaşık 9 bin öğrenci üzerinde yapılan bu araştırmaya göre, mevcut neslin IQ puanları, bir önceki nesilden yüksek çıkıyor. Üstelik Flynn etkisi de göz önünde bulundurularak, her yeni IQ testlerinin, bir öncekilere göre zorlaştırılıyor olmasına rağmen sonuç değişmiyor.

Uzmanlar bu durumu doğrudan teknoloji ile bağdaştırıyor. Çocukların hayatına giren teknolojik ürünlerin sayısındaki artış ve buna bağlı olarak artan uyaranlar, çocukların daha kompleks problemleri çözümleyebilmesi için egzersiz görevi görüyor. Bu sonuç, "Teknolojinin faydaları nelerdir?" sorusuna en belirgin cevap niteliğinde kabul ediliyor.

“Küçük yaşlardan itibaren hızlı bir öğrenme sürecine giren çocuk, ne kadar çok şeyle ilgilenir ve ne kadar çok şey görürse o derecede IQ’su ve becerisi artıyor.” -Psikolog Dr. Ferahim Yeşilyurt

Elbette tüm bu yararlar, teknolojinin doğru kullanılması ile mümkün. Öte yandan, uyaran fazlalığının dikkat dağınıklığına yol açtığını da unutmamak gerekir.

Özetle: Çocuklar için tavsiye edilen günlük teknolojik cihaz kullanım sürelerine uyulursa teknoloji yararlı; uyulmazsa zararlı olabiliyor.

3- Zihinsel Beceri Gelişimi:

Eskiden bir çocuğun yapabileceği beyin egzersizleri, elindeki materyallerle sınırlıydı. Evinde birkaç farklı zeka oyunu olan çocuk, sürekli aynı egzersizi yapmak zorunda kalıyordu.

Artık imkanlar çok daha fazla!

Hafızasını geliştirmek isteyen çocuklar için hafıza oyunları, dikkatini geliştirmek isteyen çocuklar için dikkat oyunları, görsel becerilerini geliştirmek isteyen çocuklar için görsel oyunlar ve çok daha fazlası teknoloji sayesinde her an elimizin altında. Dolayısıyla, “bilgisayarını veya tabletini araba yarışı oynamak yerine, zeka oyunları oynamak için kullanan çocuklara teknoloji yararlıdır.” diyebiliyoruz.

4- Öğrenmeyi Öğrenmek:

İnternet sayesinde artık her evde uçsuz bucaksız bir kütüphane var. Çocuklar, merak ettikleri konularda geniş araştırmalar yapabiliyorlar.

Bu sayede bilgiye ulaşmayı, araştırma yapmayı ve öğrenmeyi öğreniyorlar.

“Öğrenmeyi öğrenmek.” Bu çok önemli bir beceri…

5- Eğitici ve Öğretici İçerik Zenginliği

Teknolojinin faydaları nelerdir diye soran velilere şunu söylemek mümkün: Tıpkı bilişsel becerileri geliştiren oyun ve uygulamalar gibi eğitici ve öğretici uygulamalar da teknolojinin faydaları arasında.

Yabancı dil öğreten uygulamalar, toplum ve ahlak kuralları üzerine öğüt veren, ders verici çizgi filmler, Matematiksel işlemlerde pratik yaptıran oyun ve uygulamalar ve bunlara benzer, bilgiyi oyunlaştırma yöntemiyle veren uygulamalar çocukların erişimine her an açık.

Elbette seçilen uygulamalarda ebeveyn gözetmenliği önemli rol oynar. Çocuklar, bazı riskleri öngöremeyebilirler. Hangi uygulamaların faydalı, hangi uygulamaların zararlı olduğu konusunda çocuklara rehberlik yapmayı unutmamalıyız.

6- Yaratıcılık:

Görsel tasarım programları, teknik çizim programları, kodlama yaptıran programlar ve benzeri tasarımsal araçlar çocukların yaratıcılığını geliştiriyor.

Yaratıcı yönü güçlü çocuklar, değişen dünyaya ayak uydurma konusunda başarılı olurlar. Aynı şekilde, değişen dünyanın değişen ihtiyaçlarına yeni çözümler üretme konusunda da başarılı olurlar.

Tüm bunlar, çocuğun kendini tamamlama ihtiyacını karşılamasını sağlar. Bu da duygusal gelişim açısından oldukça önemli bir beceridir; beceriler bütünüdür.

7- Güvenlik:

Çocuğunuz cep telefonu kullanacak yaşta olmasa bile acil durumlarda size ulaşabilmesi gerekir. Bu ihtiyacı sağlıklı bir şekilde karşılamak için basit cep telefonları (akıllı çocuk saatleri) üretildi.

Akıllı saatlerin çeşitli özellikleri var. Örneğin, çocuğunuzun arayabileceği numaraları kendiniz belirleyebiliyorsunuz. Aynı şekilde, çocuğunuza hangi numaralardan çağrı gelebileceğini de kendiniz belirleyebiliyorsunuz. Bu sayede çocuğun, tanımadığı insanlarla iletişime geçme riskini ortadan kaldırabiliyorsunuz.

Okullarda çocuklara, acil durumlarda aramaları gereken numaralar öğretiliyor. Akıllı çocuk saatine ambulansın, itfaiyenin numaralarını tanımlayabilirsiniz.

Yeri geldiğinde teknoloji, çocuğunuzun ve toplumun can güvenliğini sağlayan bir kahramana dönüşebiliyor.

Teknolojiyi Nasıl Kullanacağınıza Karar Verin

Bu bölüme kadar, teknolojinin faydaları ve zararları hakkında madde madde, açıklamalı bilgiler paylaştık. Dikkat ettiyseniz; teknolojinin zararları nelerdir sorusunu cevaplayan bazı maddeler ile teknolojinin yararları nelerdir sorusunu cevaplayan bazı maddeler birbiriyle çelişiyor gibi görünüyor.

Mesela, teknolojinin zararlarından bahsederken “zihinsel becerilerde bozukluk” maddesi paylaştık. Teknolojinin yaralarından bahsederken de “zihinsel beceri gelişimi” dedik. Esasen burada bir çelişki yok. Yalnızca, tüm bu yazının da ana konusu olan küçük bir ayrıntı var:

Teknolojiyi doğru şekilde, doğru miktarda kullanan çocuklar için eşsiz faydalar var. Yanlış şekilde, yanlış miktarda kullanan çocuklar içinse büyük riskler var.

Riskli durumların önüne geçmek mümkün! Ebeveynler olarak çocuklarımıza doğru rehberlik yaparsak, teknolojisinin eşsiz faydalarından yararlanmalarına imkan vermiş oluruz.

Faydalı Zeka Oyunu MentalUP’ı Denemeyi Unutmayın!

Çocuğunuzun doğru oyun seçimine yardımcı olun ve teknolojinin yalnızca faydalı yönünü tüketmesini sağlayın. İçerisinde reklam ya da zararlı öğe olmayan, bilimsel ve eğlenceli zeka oyunu uygulaması olan

MentalUP’ı şimdi denemek için tıklayın!

Sık Sorulan Sorular