Bilimsel Araştırma Yöntemi Karasar Pdf

1

2 BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMİ: Kavramlar İlkeler Teknikler Prof. Dr. Niyazi Karasar Yayın No. : 059 Eğitim No. : 18 ISBN : Basım Sayısı : Birinci yazım, 1982 İkinci yazım, Eylül 2016 İkinci yazım, 35. Basım, Mart 2020 Copyright 2020, NOBEL AKADEMİK YAYINCILIK EĞİTİM DANIŞMANLIK TİC. LTD. ŞTİ. SERTİFİKA NO.: Bu baskının bütün hakları Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti.ne aittir. Yayınevinin yazılı izni olmaksızın, kitabın tümünün veya bir kısmının elektronik, mekanik ya da fotokopi yoluyla basımı, yayımı, çoğaltımı ve dağıtımı yapılamaz. Nobel Yayın Grubu, 1984 yılından itibaren ulusal ve 2011 yılından itibaren ise uluslararası düzeyde düzenli olarak faaliyet yürütmekte ve yayınladığı kitaplar, ulusal ve uluslararası düzeydeki yükseköğretim kurumları kataloglarında yer almaktadır. Genel Yayın Yönetmeni : Nevzat Argun [email protected] Yayın Koordinatörü : Gülfem Dursun [email protected] Redaksiyon : Taliha Aslan [email protected] Sayfa Tasarım : Hamide Yalçın [email protected] Kapak Tasarım : Mehtap Yürümez [email protected] Baskı Sorumlusu : Yavuz Şahin [email protected] Baskı ve Cilt : Atalay Matbaacılık / Sertifika No.: Büyük Sanayi 1 Cad. Elif Sok. No.:7/ İskitler / ANKARA Kütüphane Bilgi Kartı Karasar, Niyazi. Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar İlkeler Teknikler / Niyazi Karasar İkinci Yazım, 34. Basım. XXIV s. 16x23,5 cm. Kaynakça var, dizin yok. ISBN: Araştırma 2. Bilimsel İrade 3. Bilimsel Yöntem 4. Rapor Yazma Genel Dağıtım ATLAS AKADEMİK BASIM YAYIN DAĞITIM TİC. LTD. ŞTİ. Adres: Bahçekapı mh sk. Oto Sanayi Sitesi No:7 Bodrum Kat Şaşmaz-ANKARA - [email protected] Telefon: Faks: E-Satış: Bilgi: [email protected] - [email protected] Dağıtım ve Satış Noktaları: Alfa Basım Dağıtım, Arasta, Arkadaş Kitabevi, D&R Mağazaları, Dost Dağıtım, Ekip Dağıtım, Kida Dağıtım, Kitapsan, Nezih Kitabevleri, Pandora, Prefix, Remzi Kitabevleri

3 Hasan Ali ye

4

5 ÖNSÖZ (İkinci Yazım ve Otuzuncu Basım) Çağdaş uygarlığın en belirgin özelliği, bilimselliğin, bilimsel tutum ve davranışların, günlük yaşamın ayrılmaz bir parçası yapılmış olmasıdır. Burada en büyük pay, kuşkusuz, eğitim sisteminindir. Türkiye de de, bilimin yol göstericiliğine olan susamışlığın, bilinçli bir şekilde toplumsallaştırılması ile sözel düzeyden ileri uygulama düzeyine aktarılması, çağdaşlaşmanın vazgeçilmez bir zorunluluğudur. Bu genel bakış açısı ile Yazar, tüm mesleki çalışmalarını, araştırma eğitimi kavramıyla bütünleştirerek bilimsel yaklaşımın yaygınlaştırılmasını kolaylaştırmaya odaklamıştır. Bu kitap, böyle bir güdünün ve yaklaşımın araştırma yöntembilimi alanındaki ürünüdür. Kitap, bu alanda yaklaşık elli yıllık bir mesleki çabanın ürünüdür. Yeni yazımda, ana yapı korunmakla birlikte, Yazar ın medeniyetin ortak paydasında insan olmak ekseninde geliştirdiği yeni bir bilimsel algı çerçevesi etkin rol oynamıştır. Bununla, hayatı bütün yönleriyle anlama, açıklama ve kontrol çabaları önündeki mevcut düşünme tıkaçlarının ve yöntem sınırlıklarının önemli ölçüde giderilebileceği; bu bağlamda bilim dünyasına yeni bir soluk kazandırılabileceği; özellikle toplumsal sorunların çözümünde ortak ölçütlü süreçlerin daha da yaygınlaşacağı umulmaktadır. Kitap, iki kesimden oluşmaktadır. Birinci kesimde, Bilimsel İrade Algı Çerçevesi ile Araştırma Eğitimi işlenmiştir. Bu bağlamda bilginin kaynağı, güçlenen farkındalıklar, problem çözmede algısal iradeler ve pratik dayanaklar, bilimsel irade algısı ve bilimsel iradenin algılanışı tartışılmış; bunlara uygun araştırma sınıflandırmaları ile araştırma eğitimi modeli tanıtılmıştır. İkinci kesim, Araştırma Süreci: Kavramlar, İlkeler ve Teknikler e ayrılmıştır. Bu kesim, tümüyle, araştırma süreçlerine ve raporlaştırmadaki sıraya uygun olarak düzenlenmiştir. Böylece, yazarın daha önce yayımlanan v

6 Araştırmalarda Rapor Hazırlama kitabı ile yaklaşım birliği sağlanmış, birlikte kullanılmaları kolaylaştırılmıştır. İkinci kesimde, dört bölüm yer almaktadır. Bunlar: kapsamlı araştırma raporlarındaki bölümlemeye paralel olarak, Giriş, Yöntem, Bulgular ve Yorum ile Özet, Yargı ve Öneriler dir. Giriş bölümünde; problem, amaç, önem, varsayımlar (sayıltılar) ve sınırlıklar ile tanımlar yer almaktadır; yöntem bölümünde ise araştırma modeli, evren ve örneklem, veriler ve toplanması ile verilerin çözümü ve yorumlanması ayrıntılarıyla işlenmiştir. İkinci kesimi ve kitabın büyük bir bölümünü bu iki bölümde verilenler oluşturmaktadır. Aslında bu durum, araştırma çabalarında da böyledir. Araştırmayı planlamak, onu yürütmekten çok daha fazla zaman ve emek ister. Bulgular ve yorum bölümünde, elde edilen bulguların neler olduğu ve nasıl yorumlandığı üzerinde durulmaktadır. Son bölüm, özet, yargı ve önerilere ayrılmıştır. Böylece, okuyucu, yapılan çalışmayı değerlendirebilmek için ihtiyaç duyduğu problemin seçilip tanımlanmasından araştırmanın yapılıp önerilerin oluşturulmasına kadar süren tüm çabaları, belli bir bütünlük içinde bulma ve izleme olanağına kavuşturulmaya çalışılmıştır. Kitabın, tüm yükseköğretim kuruluşlarındakiler başta olmak üzere, bilimsel araştırmaya ilgi duyan hemen herkese, öğrenme ve öğretme aracı olarak yararlı olabileceği umulmaktadır. Verilen bilgiler ve işlenen konular, hemen her bilim dalı ve problem alanı için geçerli olabilecek türdendir. Ders kitabı olarak kullanılması hâlinde, her konuda hangi ayrıntıya inileceği, özel durumlara göre kararlaştırılmalıdır. Örneğin, ayrıca istatistik ve ölçme derslerinin bulunduğu programlarda, burada işlenen benzeri konular hızla geçilebilir ya da tümden atlanabilir. Ders, uygulamalı olarak yürütülmeli. Her düzeyde, araştırma önerisi türünden bir hazırlık yararlı sonuç verir. Bu amaçla, ek lerde bir araştırma önerisi (projesi) örneği özeti verilmiştir. Ders, birden çok dönemde okutuluyorsa grup hâlinde küçük bir araştırma yaptırılabilir. Bu yönleriyle kitap, lisans ve lisansüstü programlarda ve çeşitli hizmet içi kurs ve seminerlerde, Yazar ın Araştırmalarda Rapor Hazırlama kitabı ile birlikte kullanılabilir. Kitabın bu hâliyle gerçekleşmesinde, pek çok kişi ve kuruluşun, doğrudan ve dolaylı, önemli katkıları oldu. Bu amaçla yazar, başta birlikte öğrendikleri kendi öğrencileri olmak üzere, hemen herkesten eleştirel değerlendirmeler alabilmek için sürekli çaba harcadı. Kitap 29 defa, küçük değişikliklerle, tıpkı basım yaptı. İlk dört basım yazarın kendisi tarafından yayımlandı; daha sonraki basımları, sıra ile Hacettepe-Taş Kitapçılık, Alkım, Bilim Kitap ve NOBEL Yayın Dağıtım üstlendi. vi

7 Kitabın 2016 yılında yapılan 30. basımında, Yazar'ın geliştirdiği bilimsel irade algı çerçevesinde, içerik ve anlatımda önemli yeniliklere yer verildi. Bu basım iki ay gibi kısa bir sürede tükendi ve 31. basım gerçekleştirildi. Her basımda, geniş bir korsan ve intihal ağı oluşmuş ve maalesef bunlarla mücadelede yeterli bir başarı gösterilememiştir. Bu bağlamda, belki en üzücü olan yazarın geliştirdiği özgün yaklaşımların kaynak gösterilmeden ve/veya orantısız aktarmalarla kitaplara taşınması ve daha da kötüsü bazen yanlış taşınmaları (!) olmuştur. Bütün bunlar yanında, araştırma yöntembiliminin özgün kavram, ilke ve tekniklerinin geniş halk kesimlerine ulaşmasında bu alana gönül vermiş çok sayıda akademisyen, meslektaş, araştırmacı ve yazarın önemli katkıları olmuştur. Yazar, bu şekilde araştırma eğitimi çabalarına katılımın giderek arttığını görmenin mutluluğu içindedir. Yazar, kitabın içeriğinin geliştirilmesinde ve yayın olarak okuyuculara ulaştırılmasında emeği geçen herkese teşekkürlerini sunar. Özellikle, işin mutfak kısmında bu süreci kendisi ile paylaşan sevgili eşi ve güçlü eleştirileriyle muhtemel hataları azaltan ve şimdilerde meslektaşları olan değerli evlatlarını dostlukla anar. Ancak, yazar kitaptaki muhtemel eksik ve/veya yanlışların tek sorumlusu olduğunu beyan eder. Yazar, çalışmanın yeni algı çerçevesi ile bilim ve toplum hayatına hayırlı olmasını diler. Ankara, Eylül 2016 Niyazi Karasar Otuz Birinci Basımı Sunarken İkinci yazım, aynı yıl içinde ikinci basımını gerçekleştirmiştir. Bu ilgi, yeni yazım ile sunulan algı çerçevesinin benimseneceği yönündeki beklentiyi güçlendirmiştir. Yazar, bu başarıya katkıda bulunan bütün okurlarına şükranlarını sunar. Ankara, Kasım 2016 Otuz İkinci Basımı Sunarken İkinci yazım, iki yıl içinde üçüncü basımını gerçekleştirmiştir. Bununla, araştırma eğitimi alanında önemli bir açılımın da sağlandığını düşünmek abartı sayılmamalıdır. Yazar, bu başarıya katkıda bulunan bütün okurlarına tekrar şükranlarını sunar. Ankara, Ekim 2017 Niyazi Karasar vii

8 Otuz Üçüncü Basımı Sunarken İkinci yazım, iki yıl içinde dördüncü basımını gerçekleştirmiştir. Yazar, yöntembilim alanına bir katkı olarak gördüğü bilimsel irade algılı bu yazımın da bilim camiasında genel kabul görmesinden büyük bir mutluluk duymakta ve katkıda bulunanlara şükranlarını sunmaktadır. Ankara, Ekim 2018 Niyazi Karasar Otuz Dördüncü Basımı Sunarken Son üç yıl içindeki bu beşinci basımda, anlaşılmayı kolaylaştıracak küçük iyileştirmeler dışında bir değişiklik olmadı. Yazar, hayatın hemen her alanında yol gösstericiliği olan yöntembilimin yaygınlaşmasına katkıda bulunan bütün okuyucularına şükranlarını sunar. Ankara, Eylül 2019 Niyazi Karasar Otuz Beşinci Basımı Sunarken Yazar, bir önceki basımın bir yıl içinde tükenmesinden ve son yıllarda amatör yaklaşımlarla yada tamamen tercüme eserlerle yöntembilim alanında yaşanan kargaşa nın giderek azaldığını görmekten duyduğu mutluluk ile bu sürece yardımcı olan herkese şükranlarını sunar. Ankara, Mart 2020 Niyazi Karasar viii

9 ÖNSÖZ (Birinci Yazım ve Basım) Çağdaş uygarlığın en belirgin özelliği, bilimselliğin, bilimsel tutum ve davranışların, günlük yaşamın ayrılmaz bir parçası yapılmış olmasıdır. Burada, en büyük pay, kuşkusuz, eğitim sistemlerinindir. Türkiye de de, bilimin yol göstericiliğine olan susamışlığın, bilinçli bir düzeye çıkartılması ile, sözel düzeyden ileri uygulama düzeyine aktarılması, çağdaşlaşmanın vazgeçilmez bir zorunluğudur. Bu genel bakış açısı ile Yazar, tüm mesleki çalışmalarını, araştırma eğitimi kavramıyla bütünleştirdiği, bilimsel yaklaşımın yaygınlaştırılmasını kolaylaştırmaya yöneltmiştir. Bu kitap, böyle bir güdü ve yaklaşımın araştırma yöntembilim alanındaki ürünüdür. Kitap, iki kesimden oluşmaktadır. Birinci kesimde Bilimsel Araştırma ve Eğitimine Toplu Bakış Başlığı altında, bilimsel araştırma ve onun eğitimine genel bir çerçeve oluşturmak amacı temel kavram, ilke ve yaklaşımlar ve araştırma eğitimi bölümleri yer almıştır. İkinci kesim Araştırma Süreç ve Teknikleri ne ayrılmıştır. Bu kesimde, dört bölüm vardır. Bunlar: Giriş, Yöntem, Bulgular ve Yorum ile Özet, Yargı ve Öneriler dir. Giriş bölümünde, problem amaç, önem, varsayımlar (sayıltılar) sınırlılıklar ile tanımlar; yöntem bölümünde, araştırma modeli, evren ve örneklem, veriler ve toplanması ile verilerin istatistiksel çözümü ve yorumlanması, ayrıntılarıyla işlenmiştir. İkinci kesimin ve aynı zamanda da kitabın büyük bir bölümünü bu iki bölümde verilenler oluşturmaktadır. Aslında, bu durum, araştırma çabalarında da böyledir. Araştırmayı planlamak, onu yürütmekten çok daha fazla zaman ve emek ister. Bulgular ve yorum bölümünde, bulgunun ne olduğu tartışıldıktan sonra, onun sunuluşu ve yorumlanması üzerinde durulmuştur. Son bölümde, araştırmanın özetlenmesi, yargı ve önerilerin geliştirilmesinde dikkate alınması gerekenler verilmiştir. Böylece, okuyucu, problemin seçilip tanımlanması ve projeleştirilmesinden, araştırmanın yapılıp önerilerin oluşturulmasına kadar süren tüm çabaları, belli bir bütünlük içinde bulma ve izleme olanağına kavuşturulmaya çalışılmıştır. Ek lerde, bir araştırma önerisi (projesi) örneği özeti ile, yansız numaralar, x, t, X 2 ve F çizelgeleri verilmiştir. ix

10 Kitabın ikinci kesimi, tümüyle, araştırma süreçlerine ve raporlaştırmadaki sıraya uygun olarak düzenlenmiştir. Böylece, yazarın daha önce yayınlanan Araştırmalarda Rapor Hazırlama kitabı ile yaklaşım birliği sağlanmış, birlikte kullanılmaları kolaylaştırılmıştır. Kitabın, tüm Yükseköğretim kuruluşlarındakiler başta olmak üzere, bilimsel araştırmaya ilgi duyan hemen herkese, öğrenme ve öğretme aracı olarak, yararlı olabileceği umulmaktadır. Verilen bilgiler ve işlenen konular, hemen her bilim dalı ve problem alanı için geçerli olabilecek türdendir. Ders kitabı olarak kullanılması hâlinde, her konuda hangi ayrıntıya inileceği, özel durumlara göre kararlaştırılmalıdır. Örneğin, ayrıca istatistik ve ölçme derslerinin bulunduğu programlarda, burada işlenen benzeri konular hızla geçilebilir ya da tümden atlanabilir. Her düzeyde, araştırma önerisi türünden bir hazırlık yararlı sonuçlar verir. Ders bir den çok dönemde okutuluyorsa, küçük bir araştırma uygulamasında da yarar vardır. Genelde, ders uygulamalı olarak yürütülmelidir. Bu yönleriyle, kitap, lisans ve lisans-üstü programlarda ve çeşitli hizmet-içi kurs ve seminerlerinde, Araştırmalarda Rapor Hazırlama ile birlikte kullanılabilir. Kitap, bu alanda, yaklaşık yirmi yıllık bir mesleki çabanın birikimidir. Kuşkusuz eksikler vardır. Ancak, kitabın, bilimsel araştırma yöntembilimi alanında, yabancı yayınlarda da gözlenen kargaşaya bir açıklık getirerek konuların daha kolay anlaşılıp izlenmesini sağlayacak bir özgünlükte olması amaçlanmıştır. Bu nedenle, alışılagelmiş yaklaşımlardan ayrı kavramlar, sınıflandırmalar ve örnekler verilmiştir. Kitabın bu haliyle gerçekleşmesinde, pek çok kişi ve kuruluşun, doğrudan ya da dolaylı, önemli katkıları oldu; öğretmen, öğrenciler, aile çevresi, çalışma arkadaşları, yöneticiler gibi. Son hazırlık ve baskı aşamalarında, Doç. Dr. Yahya Özsoy, Yrd. Doç. Dr. Aytaç Açıkalın, Yrd. Doç. Dr. Hülya Gökmen, Arş. Gör. Demirali Yaşar Ergin in, genel düzenleme ve düzeltmeler konusunda önemli yardımları oldu. Çizimleri Müh. İbrahim Karasar yaptı. Dizgi, tertip ve baskı, MATBAŞ yönetici, teknisyen ve ustalarının içten ve başarılı çalışmaları ile gerçekleşti. Yazar, tüm emeği geçenlere, en içten teşekkürlerini sunar. Görülebilecek eksikliklerin tek sorumlusu olduğunu kabul eden yazar, ileride, daha da geliştirilmişini sunabilme umudu ile, gelebilecek eleştiriler için önceden teşekkür eder. Ankara, 1982 Niyazi Karasar x

11 İÇİNDEKİLER Sayfa ÖNSÖZ... v İÇİNDEKİLER... xi ŞEKİLLER LİSTESİ... XXİ ÇİZELGELER LİSTESİ... XXİİİ BİRİNCİ KESİM BİLİMSEL İRADE VE ARAŞTIRMA EĞİTİMİNE TOPLU BAKIŞ BÖLÜM 1. BİLİMSEL İRADE ALGI ÇERÇEVESİ... 3 BİLGİNİN KAYNAĞI: AYDINLANMA ÇAĞI NIN KISA BİR MUHASEBESİ... 3 GÜÇLENEN FARKINDALIKLAR... 8 Hayatın Bütünselliği... 8 Birlikte Yaşama ve Uzlaşma İhtiyacı... 8 Kuantum Fiziği ile Oluşan Algısal Değişim... 9 PROBLEM ÇÖZMEDE ALGISAL İRADELER VE PRATİK DAYANAKLAR Algısal İradeler Pratik Dayanaklar xi

12 BİLİMSEL İRADE ALGISI: BİLİM/İLİM Tanımı İşlevleri Çeşitleri ve Araştırma Yöntembilimi Temel Nitelikleri BİLİMSEL İRADENİN ALGILANIŞI Bilimsel Yöntem Tanımı Ortak Ölçüt: Paylaşılmış Öznellikler Aşamaları Temel Nitelikleri Dayandığı Temel Kabuller: Varsayımlar Diyalektik Yöntem ile İlişkisi Bilimsel Yöntemde İspat Bilimsel Diyalog ARAŞTIRMA Tanımı Çeşitleri Geleneksel Sınıflandırmalar Nicel-Nitel Sınıflandırması Bilimsel İrade Algılı Sınıflandırma Temel araştırma: Kademeli bilgi üretimi odaklı Uygulamalı araştırma: Problem çözme odaklı Araştırma Geliştirme (AR-GE) Eylem araştırması Temel Nitelikleri Araştırmayı Olumsuz Etkileyen Bazı Tutumlar Doğa ve Toplum Bilimlerinde Araştırma Araştırmanın Planlanması Yöntemsel Planlama Süre ve Olanakların Planlanması Araştırma Önerisi ve Hazırlanması Raporun Hazırlanması xii

13 BÖLÜM 2. ARAŞTIRMA EĞİTİMİ ARAŞTIRMA EĞİTİMİNİ GÜNCELLEŞTİREN NEDENLER Öğrenme ve Araştırma İlişkisi Demokratik Yaşam ve Araştırma İlişkisi ARAŞTIRMA EĞİTİMİ: BİR MODEL ÖNERİSİ Tanımı Amaç Teknik Yeterlikler Bilimsel Tutum ve Davranışlar İçerik Öğretim Yöntemi Mevcut Durum İKİNCİ KESİM ARAŞTIRMA SÜRECİ: KAVRAMLAR, İLKELER VE TEKNİKLER BÖLÜM GİRİŞ Problem Tanımı Problem Kaynakları Problem Seçimi ve Ölçütler Genel Ölçütler Özel Ölçütler Araştırma Probleminin Tanımlanması Aşamalı Yaklaşım Değişkenler ve Problem Tanımlanmasındaki Önemi Değişken ve çeşitleri Problem tanımlamasında değişkenler Literatür (Alanyazın) Taraması xiii

14 AMAÇLAR Tanımı ve Düzeyleri İfade Edilişi Soru Cümlesi Denence (Hipotez) ÖNEM VARSAYIMLAR SINIRLIKLAR TANIMLAR BÖLÜM 2. YÖNTEM ARAŞTIRMA MODELİ Tanımı ve Çeşitleri Tarama Modelleri Tanımı ve Temel Nitelikleri Çeşitleri Genel tarama modelleri Örnekolay tarama modelleri Deneme Modelleri Tanımı ve Temel Nitelikleri Tek Değişen Yasası ve Sonrası Nedensellik Algısı Bağımsız Değişkenin Denenen Düzeyleri Değişkenlerin Kontrolü Simgesel İfadesi Çeşitleri Deneme öncesi modeller Gerçek deneme modelleri Yarı-deneme modelleri Deneme Ortamları: Laboratuvar, Alan ve Simülasyon xiv

15 İç ve Dış Geçerlik İç geçerlik ve etkilendiği faktörler Dış geçerlik ve etkilendiği faktörler İç ve dış geçerlik dengesi EVREN VE ÖRNEKLEM YA DA ÇALIŞMA GRUBU Evren Örneklem Örnekleme Temel Kural: Yansızlık Çeşitleri Eleman örnekleme Küme örnekleme Örneklemenin Yapılması Evreninin tanımlanması Evrenindekilerin listelenmesi Örnekleme türünün belirlenmesi Örneklem büyüklüğünün kararlaştırılması Örneklemin alınması Temsilliğinin sınanması Olası Yanılgılar VERİLER VE TOPLANMASI Veri Tanımı Veri Çeşitleri Olgusal veriler Yargısal veriler Veri Kaynakları Ölçme Tanımı ve Gelişimi Kavram, Değişken ve Ölçme İlişkisi Doğrudan ve Dolaylı Ölçmeler Olgusal ve Yargısal Ölçmeler Olgusal ölçmeler Yargısal ölçmeler xv

16 Ölçek ve Çeşitleri Ölçme Yanılgıları Ölçme ve Araçlarında Aranan Temel Nitelikler Tutarlık (Güvenirlik) İç tutarlık Dış tutarlık Geçerlik (Doğruluk) İç geçerlik Dış geçerlik Veri Toplamada Ortak Süreçler Ayrıntılı Planlama Öndeneme ve Geliştirme Uygulama Veri Toplama Teknikleri Gözlem Tanımı ve gerekçesi Çeşitleri Gözlem üniteleri Gözlem kılavuzu Gözlem süreci Verilerin kaydedilmesi Gözlem araçları Olası yanılgı kaynakları Gözlemcilerin seçimi ve eğitimi Gözlem tekniğinin kuvveti ve zayıf yönleri Görüşme Tanımı ve gerekçesi Çeşitleri Sorular Görüşme kılavuzu Görüşme süreci Verilerin kaydedilmesi Olası yanılgı kaynakları Görüşmecilerin seçimi ve eğitimi Görüşme tekniğinin kuvvetli ve zayıf yönleri xvi

17

18 Kestirisel Çözümlemeler Kestirisel çözümlemenin anlam ve amacı Temel kavramlar Örneklem dağılımı Standart hata Güven aralığı ve güven düzeyi Denence sınama: Kavramsal çerçeve Denence sınamanın anlam ve amacı Manidarlık kararı ve olası yanılgılar Tek ve çift yönlü sınamalar Sınamanın gücü Pratik manidarlık Araştırma denencesinin geçerlik ölçütü Desteklenmeyen araştırma denenceleri Denence sınamada başlıca istatistik teknikler Ortalamalar arası farkın manidarlık sınaması Dağılımlar arası farkın manidarlık (x 2 ) sınaması Korelasyon katsayısının manidarlık sınaması Ölçek Türü ve İstatistiksel Çözümleme İlişkisi Verilerin Yorumlanması Olası Yanılgılar BÖLÜM 3. BULGULAR VE YORUMLAR Bulgu Tanımı ve Nitelikleri Çeşitleri Sunuluşu Yorum Tanımı ve Nitelikleri İç Yorum - Dış Yorum Sınırlıkların Gözetilmesi Beklenmedik Bulguların Yorumu Yorumun Sunuluşu xviii

19 BÖLÜM 4. SONUÇ Özet Yargı Öneriler EKLER KAYNAKÇA xix

20

21 ŞEKİLLER LİSTESİ Şekil 1. Algısal İradeler Şekil 2. Bilimsel Yöntemin Tanılama - Sınama - Raporlaştırma Süreç Grupları ve İlişkiler Şekil 3. Bilimsel Diyalog Süreci: Evet,...; Fakat,... Sarmalı Şekil 4. Araştırma Tür ve Düzeyleri Şekil 5. Basit Bir Araştırma Projesi için PERT Serim Örneği Şekil 6. Araştırma Eğitiminin Temel Bilgi Alanları ve Öğretim Düzeyine Göre Değişen Kapsam ve Derinlikleri Şekil 7. Problemin Tanımlanması Aşamaları Şekil 8. Karşılaştırma ile İlişki Arama Şekil 9. Zaman Dizisi Modelinde X Bağımsız Değişkeninden Sonraki Bazı Olası Gelişmeler Şekil 10. Evren, Örneklem ve Örnekleme Şekil 11. Eleman Örnekleme Şekil 12. Küme Örnekleme Şekil 13. Örneklem Büyüklüğü ile Yansız Örnekleme Yanılgısı Arasındaki İlişki Şekil 14. Kaynak Fişi Örneği Şekil 15. Not Fişi Örneği Şekil 16. Bilgisayar Donanım Sistemi Şekil 17. Çubuk Grafiği ve Frekans Poligonu Şekil 18. Aynı Büyüklük ve Ortalamaya Sahip Fakat Değişik Yaygınlıkta Olan İki Dağılım xxi

22 Şekil 19. Standart Normal Dağılım ve Özellikleri Şekil 20. Şekil 21. İki Değişken Arasındaki Değişik Korelasyon Katsayılarının Saçılım (Scatter) Diyagramları Örneklem Büyüklüğü ve Ortalama Örneklemdeğer Dağılımları Şekil 22. Örneklem Büyüklüğü ile Standart Hata İlişkisi Şekil 23. Şekil 24. Belli Bir Evrenden Alınan Örneklemlerin Örneklemdeğer Güven Aralıkları ve Evrendeğeri İçerme Durumları Evren Ortalamasını İçeren ve İçermeyen Örneklemdeğer Güven Aralıkları: Farksızlık Denencesinin Reddedilmediği (a) ve Reddedildiği (b) Durumlar Şekil 25. Birinci ve İkinci Tür Yanılgılar Şekil 26. Tek ve Çift Yönlü Sınamalarda Yanılma Payları xxii

23 Çizelge 1 ÇİZELGELER LİSTESİ Deneme Modellerinde İç ve Dış Geçerlik Değerlendirmeleri Çizelge 2a. Değişkenlik Çözümlemesi İşlemleri Çizelge 2b. Değişkenlik Çözümlemesi Özet Çizelgesi Çizelge 3. Yansız Numaralar Çizelge 4. Standart Normal Dağılım z Değerleri Çizelge 5. t Dağılım Değerleri Çizelge 6: X 2 Dağılım Değerleri Çizelge 7. F Dağılım Değerleri xxiii

SORUN BİLDİR Eğer kitabın linki içerisinde kitap çıkmıyor ise lütfen kitabı sorun bildir butonundan ekibimize bildiriniz.

Information! Sign up, make a remarkable comment(Minimum 150 characters), download books without waiting 24 hours a day freely! Your comment will be published after the approval of the administrator, please comment on a book you read earlier.

Footer menu

Bu araştırmanın amacı Türkçe dersinde dijital hikâye kullanımının öğrenci başarısına ve derse dönük tutumlarına etkisini incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu 8. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmada ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel araştırma deseni kullanılmıştır. Verilerin toplanması için “Atasözleri ve Deyimler Akademik Başarı Testi” ile “Türkçe Dersine Yönelik Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 26 programından faydalanılmıştır. Gruplar arası farklılıkların anlamlı olup olmadığını belirlemek için Bağımsız Örneklem T Testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda deney grubu ile kontrol grubunun akademik başarı testi puanları arasında deney grubu lehine istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur. Deney grubu ile kontrol grubunun Türkçe dersine yönelik tutumları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılığa rastlanmamıştır. Sonuç olarak, dijital hikâye kullanımının akademik başarıya olumlu yönde katkı sunacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Türkçe, Deyim, Atasözü, Dijital Hiikaye, Akademik Başarı

Tam Metin