Biontech Ikinci Doz Yan Etkileri

Türkiye’de koronavirüs salgınından korunmak için yoğun aşılama süreci aylarca devam etti. Ülkemizde Çin'in geliştirdiği Sinovac, Alman aşısı olarak bilinen Pfizer/BioNTech kullanılıyor. Sinovac’a göre Biontech aşısını olmakta tereddüt edenler Biontech aşısının yan etkilerini sorguluyor. BioNTech'in geliştirdiği aşı kullanılan yeni teknoloji nedeniyle geleneksel aşılardan ayrışıyor. BioNTech aşısında mRNA (messenger RNA veya haberci RNA) olarak bilinen teknoloji kullanılıyor.

BİONTECH AŞISINA TAZMİNAT DAVASI

Koronavirüs salgınında geliştirdikleri aşı dünyanın birçok ülkesinde kullanılan BioNTech şirketinin, aşının yan etkileriyle ilgili açılan tazminat davası sonrasında yeniden araştırma konusu oldu. Şirketin merkezinin bulunduğu Almanya'da açılan davada, kimliğinin gizli tutulmasını talep eden davacı, aşının vücudunda yan etkiler bıraktığı iddiasıyla en az bin euro tazminat talep ediyor. Davacı aşı sonrası vücudunun üst kısmında ağrı, el ve ayaklarında şişkinlik, uyku bozukluğu ve yorgunluk çektiğini iddia ediyor.

BioNTech Türkiye kökenli Prof. Özlem Türeci ve Prof. Uğur Şahin tarafından kurulmuştu. Türeci ve eşi Şahin'e "insanlığa yaptıkları hizmetlerden" ötürü yılında Almanya Federal Cumhuriyeti Liyakat Nişanı verilmişti.

mRNA NEDİR, mRNA AŞILARI ÖZELLİKLERİ NELER?

Bu yöntem aslında virüsün genetik yapısının kopyalanmasına dayanıyor. mRNA, ya da uzun adıyla “mesajcı RNA” (ribonükleik asit), DNA’dan üretilen bir biyomolekül olarak biliniyor. mRNA aşılarında geleneksel aşılardan farklı olarak zayıflatılmış patojen yerine vücuda virüsün bir proteininin mRNA’sı veriliyor. Böylece bağışıklık sisteminin virüs olmadan harekete geçmesi ve virüse karşı antikor üretmesi hedefleniyor.

Bilim insanları, mRNA tekniğiyle geliştirilmiş aşıların Covid pandemisi için yaygın bir şekilde kullanılmasının başka birçok hastalık için de çığır açıcı bir gelişme olabileceğini söylüyor. Bu teknik kapsamında, virüsün genetik kodunun bir bölümü alınıyor ve hücrelere nüfuz edilmesi için yağ ile kaplanıyor. Bu sıvı, insanlara enjekte ediliyor. Böylece virüsten alınan genetik kod insan hücrelerine ulaştırılıyor. Aşı, hücrelerin koronavirüsün hücreye girmesini sağlayan dikensi proteinin kopyasını üretmesini sağlıyor. Böylece, bağışıklık sistemi de antikor üretiyor ve T hücreleri de vücudun zararlı olarak algıladığı bu yapılarla mücadele etmeye başlıyor.

Vanderbilt Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden Önleyici Tıp Profesörü William Schaffner, mRNA teknolojisini "21'inci yüzyıl bilimi" olarak tanımlıyor ve mRNA temelli Covid aşılarından alınan olumlu verilerin, gelecekteki enfeksiyon hastalıkları salgınlarıyla mücadelede önemli bir potansiyel sunduğunu belirtiyor.

mRNAAŞILARI GÜVENLİ Mİ, NE KADAR?

Yeni bir teknoloji olmasından dolayı son dönemlerde çok sayıda asılsız iddia ve komplo teorisinin merkezinde bulunuyor. Ancak bu iddiaların herhangi bir bilimsel dayanağı yok. İnsanların genetik yapısını ya da DNA'sını değiştirmek gibi bir durum da söz konusu değil. Bu teknoloji kullanılarak geliştirilen aşılar çok dayanıklı değil. Bu nedenle de çok ciddi bir soğuklukta taşınması ve saklanması gerekiyor. İngiltere Ortak Aşı Komisyonu, hem BioNTech'in hem de Moderna'nın geliştirdiği aşıların güvenliğine dair çok titiz ve detaylı incelemeler yapıldığını ve bu aşıların güvenli olduğuna kesin bir şekilde kanaat getirilmesinin ardından kullanımına onay verildiğini açıkladı. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi de mRNA teknolojisi üzerindeki çalışmaların 10 yıllardır devam ettiğini belirterek, bu aşıları 'yeni ama aşina' olarak tanımlıyor. 

mRNA AŞILARININ RAPORLANAN VE ÖNGÖRÜLEN YAN ETKİLERİ

Aşının en sık görülen yan etkileri baş ağrısı, ateş, yorgunluk ve kas ağrısı. EMA'dan yapılan açıklamada, aşının genç erkeklerde çok düşük oranda "kalp kası" ve "kalp zarı iltihabı" riski taşıdığı belirtildi.

Milliyet Yazarı Dr. Ümit Aktaş, salgın döneminde mRNA aşılarının raporlanan ve öngörülen yan etkilerini yazdı. Dr. Ümit Aktaş'ın "Üç maymunu oynamak" başlıklı yazısı şu şekilde:

"Görmezden gelir, hiçbir şey yokmuş gibi davranır, dile getirmezsek sorunlar yok olur mu? Maalesef üç maymunu oynamanın kimseye faydası yok. Bugün aşıların hem rapor edilen hem de öngörülen olası yan etkilerinden bahsedeceğiz. Mercek altında mRNA bazlı aşılar var. Aşı yaptırdıktan kısa bir süre sonra kalp krizi geçirenler; yine aşılandıktan sonra ortaya çıkan ve bağışıklık sisteminin pıhtılaşma hücrelerine saldırması sonucu iç kanama yüzünden hayatını kaybedenler; kanın aşırı pıhtılaşması yüzünden ölenler

Korona aşılarıyla ilişkilendirilen pek çok vakadan söz etmek mümkün. Global aşı kampanyası son hız devam ederken, aşıların istenmeyen etkileriyle ilgili raporlar da giderek artıyor. Mesela İsrail’de Alman menşeli mRNA bazlı aşının ikinci dozunu olduktan sonra, çoğu erkek ve 30 yaşın altında olan 62 kişide miyokardit (kalp kası enfeksiyonu) görüldü, bunlardan ikisi hayatını kaybetti (1) (22 yaşında bir kadın ve 35 yaşında bir erkek). Her ikisinin de aşı olana kadar herhangi bir sağlık sorunu yoktu.

Bu ve bunun gibi yan etkiler CDC (Centers for Disease Control and Prevention/Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri) ve FDA (Food and Drug Administiration/ Gıda ve İlaç Dairesi) gibi Amerikan kurumlarına bildiriliyor. Onlar ne yapıyor? Küçük bir uyarı notu düşerek “Aşılanmaya devam, korunmak için en etkili yöntem aşı” diyorlar! CDC’nin sitesine girdiğinizde göreceksiniz. Sitede mRNA bazlı aşının özellikle genç erkeklerde kalp enflamasyonuna neden olma riski olduğu, nisan ayından beri rapor edilen miyokardit ve perikardit vakalarında artış olduğu yazıyor. (2) Birkaç cümleyle geçiştirilmiş bu risk, aşı propagandasının içinde kaynayıp gidiyor.

YA UZUN VADELİ YAN ETKİLER?

“Worse Than the Disease? Reviewing Some Possible Unintended Consequences of the mRNA Vaccines Against COVID” adlı yayın COVID’a karşı geliştirilen aşıların, özellikle de mRNA bazlı olanların, olası yan etkilerine dikkat çekiyor. (4) Çalışmaya göre, mRNA bazlı aşıların yan etkilerinin pek çoğu bundan sonraki yıllarda ortaya çıkabilir. Yayında 10 sene içinde çok daha genç yaşlarda görülen nörodejeneratif hastalıklarda, aşırı kanama ya da pıhtılaşmayla kendini gösteren kan bozukluklarında, inme ve kalp krizi vakalarında ani bir artış gözlenebileceği not düşülüyor.

Bağışıklık sistemi son derece komplike ve karmaşıktır. Aşıyla bağışıklık sistemini kandırmaya çalışırken hiç beklemediğiniz bir tepkiyle karşılaşma olasılığınız her zaman vardır. Mesela

- Alerjik reaksiyonlar görülebilir

- Nörodejeneratif hastalıklara yol açabilir

- Kalp krizi ve inme riski var

- Otoimmün hastalık geliştirme riski var

BİONTECH AŞISI YAŞA GÖRE YAN ETKİLERİ

Aşılama sonrasında görülen yan etkiler sıklıkla hafiftir. Bunlar; yorgunluk, baş ağrısı, ateş, titreme, kas/eklem ağrısı, kusma, ishal, aşı uygulanan bölgede ağrı, kızarıklık, şişlik gibi hafif yan etkilerdir. Ancak nadir de olsa alerjik reaksiyonların olabileceği göz ardı edilmeden aşı uygulamasından sonra bir rahatsızlık hissedilmesi durumunda en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması ve hekime yakın zamanda aşı olunduğu bilgisinin iletilmesi unutulmamalıdır.

İnaktif ve mRNA koronavirüs aşıları hangileri?

Biontech monash.pw ne zaman yapılmalı, kaç gün sonra?

Biontech aşısının yan etkileri nelerdir, koruma oranı kaç? sorusu araştırılıyor. Koronavirüse karşı geliştirilen Sinovac aşısı ile Biontech aşısı Türkiye'de uygulanmaya devam ediyor. Aşı randevusu almak isteyen vatandaşlar Sinovac ve Biontech aşıları arasından seçim yapabiliyor. İşte Biontech aşısı hakkında merak edilenler

BIONTECH AŞISI YAN ETKİLERİ

Ankara Üniversitesi (AÜ) Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İsmail Balık, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın vatandaşlara şu an iki aşıdan birini yaptırabileceklerine yönelik seçenek sunduğunu belirtti. Her iki aşı üzerine üniversitede yaptıkları klinik gözlemlere ilişkin değerlendirmelerde bulundu:

"Klinik gözlemlerimize göre, eğer alerjik bünyeniz varsa mRNA aşısı yerine tercihiniz varsa alerjik bünyelerde daha az yan etki yapan inaktif aşı olan Sinovac aşısını yaptırabilirsiniz. Çünkü, çalışmalarda sadece BioNTech değil diğer mRNA aşılarının daha çok reaksiyon yaptığı gözlendi. Ayrıca, mRNA aşıları, inaktif aşılara göre daha güçlü bağışıklık yanıtı yapıyor, immün sistem üzerine uyarıcı etkisi daha fazla olduğu için. Dolayısıyla, bağışıklık yanıtı zayıf olabilecek bünyeye sahip olanlar, mRNA aşısını tercih edebilir. Bunlar kim dersek, obezitesi bulunanlar, böbrek yetmezliği, şeker hastalığı olanlar, kanser tedavisi görenler veya çeşitli hastalıkları nedeniyle bağışıklık sistemini baskılayan ilaç kullananlar, eğer seçenekleri varsa mRNA aşısı olan BioNTech aşısını tercih edebilirler. Ancak yine onlarda da inaktif aşısının çalıştığını, işe yaradığını söylememiz lazım. mRNA aşıları tek dozdan bir hafta sonrasından itibaren bağışıklık oluşturmaya başlıyor, inaktif aşılar ise ancak ikinci dozdan 15 gün sonra belirgin bağışıklık oluşturuyor."

Balık, kanser tedavi tamamlanmış olanların tedavileri bittiğinden bağışıklık sistemlerinin toparlanmış olacağını belirterek, "Dolayısıyla bu kişiler için iki aşı arasında bir farklılık görülmez." dedi.

Prof. Dr. Balık, "İleri yaştaki kişilerde de mRNA aşıları, daha etkin görülüyor ama onlarda bazı yan etki ihtimali daha fazla oluyor." diye konuştu.

İki aşıyı yan etkileri açısından değerlendiren Balık, şunları söyledi:

"BioNTech aşısı, yan etki olarak daha fazla kendini gösteriyor. Bunlar, aşı yerinde ağrı, şişlik, ateş, vücut kırgınlığı gibi belirtiler BioNTech aşısında daha fazla görülüyor ama bunların hiçbiri risk oluşturmuyor, kişiyi ağır hastalık geçirme ve ölüm riskinden koruyor. İnaktif olan Sinovac aşısında ise bu tip yan etkiler ya olmuyor ya daha az gözüküyor."

Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Ümit Savaşçı, aşıdan sonra oluşacak yan etkilere ilişkin DHA'ya değerlendirmede bulundu. Savaşçı, "Ben koronavirüs aşısı yaptırdım; bu Sinovac, BioNTech, Sputnik V de olabilir. Aşı yaptırdıktan sonra o gece akşamında hafif bir kol ağrısı, baş ağrısı, halsizlik, özellikle BioNTech aşısından sonra biraz daha yoğun kas, eklem ağrıları, bulantı halsizlik biraz fazla olmakta. Bazı kişilerde ilk dozdan sonra, bazılarında da genel olarak ikinci dozdan sonra biraz daha ağır belirtiler olabilir. Özellikle BioNTech aşısında mRNA aşısı olduğu için vücudun daha fazla antikor oluşturma çabası ile ne yazık ki yan etkiler biraz daha fazla görülüyor. Dolayısıyla kişi yan etkileri bilsin; ama bunun dışında özellikle 38 derecenin üstünde ateş, şiddetli boğaz ağrısı, öksürük, baş ağrısı geçmiyorsa, koku, tat kaybı, ishal geliştiyse, eklem ağrıları 2 güne rağmen geçmemişse bu kişi koronavirüs de kapmış olabilir. Çünkü bu kişiler aşı yaptırmak için sağlık ocaklarına, sağlık kuruluşlarına gidiyorlar, yoğun bir ortama giriyorlar. Burada ya da iş ortamında virüsü kapmış olabilirler. Aşının yan etkilerini iyi irdelemek lazım. Her aşı yan etkisi virüs olmayabilir; ama sorgulamak lazım" diye konuştu.

BİONTECH AŞISI YAN ETKİLERİNE KARŞI NE YAPILMALI?

Aşı sonrasında sık olarak karşılaşılabilecek durumlar ve bu hafif durumlara yönelik destekleyici yaklaşımlar şunlardır:

• Aşı uygulanan bölgede ağrı/şişlik/kızarıklık
Aşı uygulanan kolunuza yüksekte olacak şekilde pozisyon veriniz. Soğuk uygulama yapınız. (Örnek: Soğuk suyla ıslatılmış bir havlunun aşı yapılan bölgeye uygulanması vb. Bu sırada cilde doğrudan buz temas ettirilmesinden kaçınılmalıdır.)
Parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanılabilir.

• Yorgunluk
İstirahat ediniz, yeterli sıvı aldığınızdan emin olunuz.

• Hafif ateş, titreme
İstirahat ediniz, yeterli sıvı aldığınızdan emin olunuz, parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.

• Baş ağrısı
Parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.

• Kas/eklem ağrısı
İstirahat ediniz, yeterli sıvı aldığınızdan emin olunuz, parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.

• Kusma, ishal
Bol sıvı takviyesi yapabilirsiniz, beslenmenizi ishal diyetine uygun olarak düzenleyebilirsiniz. Ağızdan sıvı ve gıda alınamayacak kadar kusma olması durumunda sıvı kaybı olabileceğinden sağlık kuruluşuna başvurunuz.

COVID aşısı uygulamasından sonra bunların dışında aşıyla ilişkili olabileceği düşünülen bir rahatsızlık hissedilmesi durumunda en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

'YAN ETKİLER 2 GÜNDEN FAZLA UZARSA TEST YAPTIRILMALI'

Doç .Dr. Savaşçı, aşıya bağlı koronavirüs kapmanın mümkün olmadığını belirterek, "Ne yazık ki bizim sahada gördüğümüz belirtiler aşı yaptırdıktan gün sonra koronavirüs belirtileri gösterip testi pozitif çıkan vatandaşlarımız mevcut. Dolayısıyla kendi şikayetlerini iyi gözlemlemeleri gerekiyor. Şunun altını özellikle çizeyim; bu aşılar hiçbir şekilde canlı aşı olmadığı için aşıya bağlı koronavirüs kapma, hasta olma ihtimali yok. 'Ben aşı yaptırdım koronavirüs mü oldum' diye asla düşünmesinler. BioNTech aşısında biraz daha fazla yan etki görülüyor; ama kişi 2 gün üzerinde şikayetleri giderek artıyorsa ateş, halsizlik, eklem ağrıları daha belirgin oluyorsa koku, tat kaybı, sırt, göğüs ağrısı, ishal herhangi birisi bu tabloya ekleniyorsa o zaman mutlaka PCR testi yaptırması gerekiyor" ifadesini kullandı.

BİONTECH AŞISI YÜZDE KAÇ ETKİLİ?

ABD'li ilaç fırması Pfizer ile BioNTech'in aşısının üçüncü aşama klinik denemelerinin sonuçlarında yüzde 95 oranında koruma sağlandığını duyurdu.

65 YAŞ ÜSTÜ YETİŞLKİNLERDE ETKİNLİK YÜZDE 94

Dünya koronavirüs salgını ile mücadele ederken, bir yandan da aşı çalışmaları sürüyor. ABD'li ilaç firması Pfizer, yaptığı açıklamada, Covid aşısının son aşamasının nihai sonuçlarının %95 etkili olduğunu gösterdiğini ve gerekli iki aylık güvenlik verilerine sahip olduklarını açıkladı.Pfizer tarafından yapılan açıklamada, Amerikan Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) tarafından aşıya birkaç gün içinde acil kullanım onayı vereceği belirtildi.

İlaç üreticisi, Alman ortağı BioNTech ile geliştirilen aşının etkinliğinin yaş ve diğer veriler arasında tutarlı olduğunu ve önemli yan etkilerin olmadığını belirtti. Pfizer bu durumun aşılamanın dünya çapında yaygın olarak uygulanabileceğinin bir işareti olduğunu söyledi. Virüsten özellikle risk altında olan 65 yaş üstü yetişkinlerde etkililik % 94'ün üzerinde olduğu ifade edilmişti. Öte yandan, açıklamada aşının yan etkilerin çoğunlukla hafif ila orta derecede olduğunu ve hızla ortadan kalktığını söylendi. Aşılananların % 2'sinden fazlasını etkileyen tek ciddi yan etki, ikinci dozdan sonra alıcıların %3,7'sini etkileyen yorgunluk olduğu belirtildi.

Covid'a karşı üretilen Pfizer-Biontech aşısının özellikle ikinci dozunu yaptıranlar yan etkilerden şikayet ediyor.

Türkiye'de Sinovac aşısından sonra gittikçe yaygınlaşan ve halk tarafından tercih edilen BioNTech aşısının yan etkileriyle ilgili yapılan araştırmalar, ikinci dozdan sonra dile getirilen şikayetleri doğruluyor.

2 doz sonrası halsizlik, baş ağrısı, mide bulantısı

Pfizer-BioNTech aşısını yaptıran kişiler özellikle ikinci dozdan sonra yüksek ateş, halsizlik, baş ve kas ağrısı, mide bulantısı ve titreme gibi şikayetlerde bulunuyor.

ABD'de Gıda ve İlaç Dairesi'nin (FDA) yaptığı bir araştırmaya göre Moderna da dahil olmak üzere mRNA teknolojisi kullanan aşıların ikinci dozunu alanların en az 3'te 2'si yorgunluk, halsizlik ve kas ağrısı gibi konulardan şikayet ediyor.

Yan etkiler bununla da sınırlı değil. Örneğin İsrail'de BioNTech aşısının ikinci dozunu olan çoğunluğu erkek 30 yaşın altında olan 62 kişide kalp kası enfeksiyonu (miyorkardit) görüldü.

CDA: Tüm yan etkiler vücudun antikor ürettiğinin bir kanıtı

ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri (CDC), mRNA aşılarının yan etkilerinin kol üzerinde ağrı, kızarıklık, şişme olarak görüldüğünü ve bu kişilerde yorgunluk, kas-baş ağrısı, titreme, ateş ve mide bulantısına sebep olabileceğini belirtiyor.

CDA, söz konusu yan etkilerin gün içinde ortaya çıkabileceğini ve tüm bunların vücudun bağışıklık sisteminin harekete geçtiğinin bir kanıtı olduğunu ifade ediyor.

CDA, sitesinde BioNTech veya Moderna gibi Covid'a karşı mRNA teknolojisini kullanan aşılardan yaptıranların, ikinci dozda da aynı markaları tercih etmesi gerektiğini belirtiyor.

Ankara Üniversitesi (AÜ) Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. İsmail Balık'a göre de BioNTech aşısında yan etkiler kendini daha fazla gösteriyor.

Prof. Dr. Balık, "Bu yan etkiler aşı yerinde ağrı, şişlik, ateş, vücut kırgınlığı gibi belirtiler BioNTech aşısında daha fazla görülüyor ama bunların hiçbiri risk oluşturmuyor, kişiyi ağır hastalık geçirme ve ölüm riskinden koruyor. İnaktif olan Sinovac aşısında ise bu tip yan etkiler ya olmuyor ya daha az gözüküyor." diyor.

mRNA tekniği nasıl çalışıyor, yan etki sebepleri nedir?

Bazı bilim insanları ciddi yan etkilerden kaçınmak için birinci ve ikinci doz aşılarda farklı markaların kullanılmasının yararlı olacağını savunuyor.

BioNTech veya Moderna gibi firmaların ürettiği mRNA aşıları, insan vücudundaki hücrelerde Covid virüsünde yer alan proteine benzer proteinlerin üretilmesini sağlıyor. Bu sayede vücudun bağışıklık sistemi virüsü tanımlıyor ve ona karşı antikor üretiyor.

Aşı olanların vücutları ilk doz sonrası "aşıdaki virüs RNA'sına" tepki veriyor. Yan etkiler, vücudun iltihaplanmaya gösterdiği tepki de denilebilir. İkinci doz sonrası ise vücudun bağışıklık sistemi etkisini artırmak için, virüse karşı daha fazla tepki gösteriyor.