Bir Gün TDK Doğru Yazılışı
TDK'ya göre Bir gün Kelimesinin doğru yazılışı şu şekildedir:
Bir Gün
Not: Bir gün kelimesi cümle içerisinde ek alarak da kullanılabilir.
Örnekler:
Bir Günlük
1- Bir günlük yoldan geldiler. - Doğru kullanım
2- Birgünlük çalışmamızın karşılığı bu olmamalıydı. - Hatalı kullanım
Bir Günüm / Bir Günün
1- Onun bir günü bir gününü tutmuyor. - Doğru Kullanım
2- Birgünüm o kadar yoğun geçiyor ki gelen aramaları cevaplandıramıyorum. - Hatalı kullanım
Bir Gün mü, Bir Gün mü Nasıl Yazılır?
Bir gün kelimesi birleşik bir isim değildir. Dilbilgisi kurallarına göre sadece birleşik ve kaynaşmış isimler bitişik yazılır. Bu nedenle ''bir gün'' sözcüğünün bitişik değil ayrı yazılması gerekir.
Bir Gün - Doğru
Birgün - Yanlış
Örnek Cümleler:
1- Bu kadar çalışma ve özveriyle bir gün mutlaka hak ettiği yerlerde olacaktır.
Doğru kullanım
2- Bir gün ben de babam gibi öğretmen olmak istiyorum. - Doğru Kullanım
3- Hasan birgün Paris ya da Londra'da yaşamak istiyor. - Hatalı kullanım
Bir gün kelimesinin doğru yazılışı TDK sözlüklerinde yer almaktadır. Dolayısıyla nasıl yazıldığını merak edenler yoğun bir araştırma içerisinde olmaktadırlar. Peki, bir gün nasıl yazılır? Birgün TDK yazımı ayrı mı, bitişik mi? Bir gün kelimesinin doğru yazılış şekli...
Bir gün TDK'ya göre doğru yazılışı
Bir gün kelimesi TDK'ya göre ayrı yazılmaktadır. Bir ve gün kelimeleri ayrı olarak yazım şekli doğru olan yazım şeklidir.
BİR GÜN KELİMESİNİN CÜMLE İÇERİSİNDEKİ ÖRNEKLERİ
Kelimenin doğru yazımına dair pek çok örnek cümle bulunur. İşte bir gün kelimesinin doğru yazımına dair örnek cümle;
"Bir gün hepimiz okulumuzu bitirerek diploma sahibi olacağız. "
Yanlış yazımına dair örnek cümle;
"Yarın birgün ne olacağını hiçbirimiz kestiremiyorduk. "
BİR GÜN NEDİR?
Bir gün demek herhangi bir günü ifade eden kelimedir.
Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğüne göre “bağlaç olan da / de’nin yazılışı” için kural çok basit: “Bağlaç olan da / de ayrı yazılır ve kendisinden önceki kelimenin son ünlüsüne bağlı olarak büyük ünlü uyumuna uyar: Kızı da geldi gelini de. Durumu oğluna da bildirdi. Sen de mi kardeşim? Güç de olsa. Konuşur da konuşur.”
TDK’nin bu konuda üç de uyarısı var: “1. Ayrı yazılan da / de hiçbir zaman ta / te biçiminde yazılmaz: Gidip de gelmemek var, gelip de görmemek var (‘Gidip te gelmemek var, gelip te görmemek var’ değil). 2. ‘Ya’ sözüyle birlikte kullanılan da ayrı yazılır: ya da. 3. Da / de bağlacını kendisinden önceki kelimeden kesme ile ayırmak yanlıştır: Ayşe de geldi (‘Ayşe’de geldi’ değil). Kitabın kapağına da dikkat et (‘Kitabın kapağına’da dikkat et’ değil).”
Aynı kuruma göre “bulunma durumu eki olan -da / -de / -ta / -te’nin yazılışı” için de tek bir kural var. “Bulunma durumu eki, getirildiği kelimeye bitişik yazılır: Devede (deve-de) kulak, yolda (yol-da) kalmak, ayakta (ayak-ta) durmak, işte (iş-te) çalışmak vb. Yurtta sulh, cihanda sulh. (Atatürk).”
De, da’nın hangi durumlarda bağlaç olduğu için ayrı, hangi durumlarda ek olduğu için bitişik yazılması gerektiği aslında ilkokul dördüncü sınıftan itibaren öğretiliyor. Öğrencilere bu konuda pratik bir ipucu da veriliyor: “De, da yerine ‘dahi’ sözcüğünü koyduğunuzda anlam değişmiyorsa, bu bir bağlaçtır ve ayrı ve yazılmalıdır. Anlam değişiyorsa, bu bir ektir ve bitişik yazılır.”
Buna rağmen bu hatanın, dili ortalama bir vatandaştan daha iyi kullanması beklenen gazetecilerin ve diğer uzmanların hazırladığı içeriklerde bile sık sık yapıldığını görüyoruz. Örneğin Milliyet’te önceki gün yayımlanan şu haberde yine hatalı bir yazım var. Buradaki “da” bağlaç olduğu için ayrı yazılmalıydı; yani “yapsada” değil, “yapsa da” olmalıydı.
Peki, bu hata neden ısrarla yapılıyor? Boğaziçi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği öğrencileri Hasan Öztürk, Alperen Değirmenci ve Onur Güngör bunu anlamak için, -de/-da Takıntısı adını verdikleri internet sitesinde, bilgisayar mühendisliği öğretim görevlisi Suzan Üsküdarlı koordinasyonunda bir deney başlattı.
Araştırmacılar, projenin iki bölümü olduğunu söylüyor. Yapay zekâya dayalı ilk bölümde, güvenilir kaynaklardan elde ettikleri doğru cümleleri kullanarak bir sinir ağı tasarlamışlar ve böylece ortaya “-de/-da hatasını tespit eden bir model” çıkarmışlar.
İkinci bölümde ise modeli eğitmek için herkesi deneye katılmaya davet ediyorlar. Sitedeki -de/-da Yazım Hatası Bulucu ile siz de yazım denetimi yaptırabilir veya tasarlanan deneye katılabilirsiniz.
Journo ekibi olarak biz de sitede denemeler yaptık. İki eleştirimiz var:
1. Araştırmanın internet sitesine “-de/-da Takıntısı” isminin verilmesini yadırgadık. Sonuçta bu bir kural. Amacı, hayatımızı kolaylaştırmak. Örneğin trafik kurallarına uyulmasını isteyenlerin “hız sınırı takıntısı” veya “kırmızı ışık takıntısı” olduğu söylenebilir mi?
2. Tasarlanan ısınma turundaki iki soruda hata saptadık. Ayrıca “-de/-da Yazım Hatası Bulucu” da, alttaki örnekte görülebileceği gibi şu anda her zaman doğru sonuç vermiyor. Bu hataları araştırmacılara bildirdik.
Deneye katılan insan sayısının artmasıyla birlikte modelin daha iyi eğitilip her zaman doğru sonuçlar vermesini ve böylece gazetecilerin de kullanabileceği bir araç ortaya çıkmasını umuyoruz.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR – AYIN HABERLERİNDEN 10 DİL YANLIŞI
Etiketlerboğaziçi üniversiteside da ayrı mı bitişik mihaber dilinasıl yazılıröne çıkanlartürkçeyapay zekayazım kuralları