Bisikleti Icat Eden Kişi
Bisiklet kim tarafından nerede icat edilmiştir? Bisiklet hangi yıl icat edildi?
Bir noktadan başka bir noktaya gitmek için kullanılan pratik araçların başında gelen bisiklet günümüzde spor aletleri olarak da tercih edilir. Trafik yoğunluğunun fazla olduğu lokasyonlarda özellikle tercih edilen ve pratik oluşuyla dikkatleri çeken bisikletler geçmiş zamanlarda ise insanların hayatında önemli bir yeri olduğu bilinir. Günümüze doğru olan süreçte ise teknolojiye ayak uydurarak evrilmeyi başaran bisikletler zorlu arazi şartları, düz asfalt, akrobasi gibi seçenekleriyle varlığını idame ettirir. Tarihte ulaşım aracı olmasının yanı sıra yük taşımak için de insanlara yardımcı olan bisikletlerle günümüzde yarışlar dahi düzenlenir. Öte yandan mekanizmasıyla spor aletlerine ilham olan bisikletlerin gelişiminde çok sayıda bilim adamının rol oynadığı bilinir.
BİSİKLET KİM TARAFINDAN İCAT EDİLMİŞTİR?
Tarihte bilinen ilk bisikleti Comte de Sivrac isimli kişinin icat ettiği bilinir. Sivrac tarafından icat edilen bisikletin günümüzde bilinen modellerden çok farklı olduğu ve pedalsız kullanıldığı bilinir. Kullanışlılık bakımından rahat fakat yorucu olan ilk model bisikletin sert ahşap olduğu ve gidonu olmaması nedeniyle vücudun hareketleriyle yön değiştirirdi. Daha sonra geliştirilen modellerde ise gidon ve sele yerleştirildi.
BİSİKLET HANGİ YIL İCAT EDİLDİ?
1790 yılında Comte de Sivrac tarafından üretilen ilk model bisiklet, 1817 yılında Baron Karl Von tarafından geliştirilerek gidon ve seleye sahip olur. Ahşap çerçeve, demir tekerlekler, jantlar ve frene sahip bulunan bu bisiklet ise yine pedalsız bir modeldi ve yorucu yolcuklara yol açıyordu. 1839 yılına gelindiğinde ise Kirkpatrick MacMillan ilk defa pedal kullandı. Böylelikle pedalsız haline göre daha hızlı, konforlu ve yorucu olmayan seyahatler yapılabiliyordu.
Bisikletin tarih boyunca tasarımı değişiklik gösterse de günümüzde iki eşit boyda tekerlek, demir gövde, sele ve gidon gibi ana parçalardan meydana gelir. Öte yandan sürüşü kolaylaştırması bakımından da vitesli modeli bulunur.
Bisikletin icadı konusunda tarihçiler arasında tam bir fikir birliği yoktur ve ileri sürülen tarihler tartışmalıdır. Bisiklet, tek bir mucit tarafından icat edilmemiş, tarih içerisindeki pek çok farklı çabanın bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır.[9]Leonardo da Vinci'ye ait olduğu ileri sürülen 1492 tarihli bir bisiklet karalamasının 1960'larda Codex Atlanticus'a eklenmiş sahte bir çizim olduğu anlaşılmıştır.[9] 1790'larda icat edilen vélocifère veya célérifère isimli hızlı at arabası aracı, bisikletin atalarından biri olarak kabul edilmez.[9]
Binicisi tarafından itme gücü sağlanan iki tekerlekli ve kanıtları tartışmalı olmayan ilk taşıt, AlmanBaron Karl von Drais de Sauerbrun tarafından icat edilmiştir.[9] Drais, 1817 yılında aracı 14 km boyunca kullandı ve 1818 yılında Paris'te sergiledi. Von Drais, aracını Laufmaschine (koşu makinesi) olarak adlandırdı, çünkü tahtadan yapılmış aracın sabit bir gidonu vardı, fakat hareketi sağlamak için pedalları yoktu. Binici, ayakları ile yerden güç alıyor, bir denge tahtası binicinin kollarını destekliyordu. Zamanla bu isim yerine draisienne ve velosipede isimleri daha popüler hâle geldi.[9] Draisienne günümüzde birçok dilde tren rayları üzerinde ray boyu kas gücüyle hareket eden aletler için kullanılır. Von Drais aracının patentini aldı, ancak kısa sürede kopyaları Avusturya, Birleşik Krallık, İtalya ve Amerika Birleşik Devletleri gibi pek çok ülkede türedi.[9]
LondralıDenis Johnson, von Drais'in koşu makinesinden bir adet satın aldı ve İngiltere'de patentini alarak geliştirdi. 300 adet üretip "yaya at arabası" adıyla piyasaya sürdüğü araç, "hobi atı" adıyla ünlendi. Karikatüristler, bu aracı "züppe atı"[10] olarak tanımlıyor ve yoldan geçenler, binicilerle alay ediyorlardı.[9] Hobi atının sadece düzgün yollarda rahatça kullanılabilmesi, emniyet endişelerini gündeme getirdi ve araç, altı ay içerisinde gözden düştü. Drais ve Johnson'ın çabaları, iki tekerlekli bisikletin hareket hâlinde iken dengede kalabileceğini ispatlasa da sonraki 40 yıl boyunca çalışmalar üç ve dört tekerlekli bisikletler üzerinde yoğunlaştı.[9]
İlk büyük oranda seri bisiklet üretimi "Michaux Company" tarafından yapılmıştır.[11] Şirket, yılda yüzkırk bisiklet üretiyordu. Bisikletin ilgi görmesi, dönemin devletlerinin de dikkatini çekmiştir. 1800'lerin ikinci yarısında Fransa Savunma Bakanlığı bisiklet üretimini destek vermiş ve 1871'de imal edilen bisikletler, Almanya ile o zaman yapılan savaşta kullanılmıştır.
Trufaut, içi boş kauçuk lastiğini bulmuş, bunu İskoçya'da eşit çapta tekerlekleri olan komple kadrolu, bilyalı ve millî bisikletlerin yapılması takip etmiş, ardından da ortadan katlanan portatif bisikletler piyasaya çıkmıştır.
İrlanda'da 1888 yılında havalı plastik bisikletler piyasaya sürülmüştür. Bu durum bisiklet endüstrisini geliştirmiştir. Bisiklet üretiminde kullanılan malzemenin fiyatının yüksekliği, işçilik maliyetlerinin yüksekliği nedeniyle halka inememiştir. 1800'lerin sonundan fabrikaların artması ve seri üretimin hızlanmasıyla maliyetlerde yaşanan düşüş, bisikletin geniş kitlelere ulaşmasını sağladı. Özellikle Belçika, Fransa, İngiltere, İtalya ve İspanya'daki bisiklet fabrikaları, bisikletin bu ülkelerde yaygınlaşmasına ve bisiklet sporunun gelişmesine önayak olmuştur.
II. Dünya Savaşı'nda Avrupa ülkeleri, bisikleti ordu süratinin artırılması için askerî amaçla kullanmışlardır.
Bisiklet o kadar günlük hayat içindedir ki sayısal dünya alfabesi Unicode'da 0x1F6B2 Kod noktası bisiklet ikonu için ayrılmıştır. Bunun HTML entity kodu olarak karşılığı olan web sayfasında şu "harfi" gösterir: 🚲.[12]
Türleri[değiştir kaynağı değiştir]
- Düşme durumunda kafatası ve beyni dayanamayacağı darbe, ivme, ve sarsıntılardan koruyabilmek için başlık / Kask.
- Karanlıkta görebilmek ve fark edilebilmek için önden, arkadan ve yandan (tekerlek telleri arasında) görünür kurallara uygun renkte ışık ve refleksler,
- Çitler, duvarlar, arabalar arasından aniden fırlayabilen çocuk bisikleti önceden görülebilsin diye yüksek flama
- Tekerleklerin savurduğu şeyler sürücü üzerine veya hassas mekanizmaların içine sıçramasın diye çamurluklar
- Paça ve etek gevmelerine karşı zincir ve teker için kılıf veya korumalar
- Binici ya da dayanacak yer yokken bisiklet ayakta durabilsin diye üçüncü destek olarak açılabilir ayak
- Hırsızlara karşı kilit, kilitli zincir, ve değerli parçaları alet gerektirmeden kolayca sökülüp götürülebilir yapan montaj düzenekleri
- Seyahat ve bisiklet bakım gereçlerini taşımak için sepet, çanta, sele, askı
- Ek yolcu (çocuk, bebek, hasta, engelli) veya kargo taşımak için bisiklet Treyleri (ek bisiklet oturağı / arkada ek araba), veya önde kargo sandığı.
- Trafikte fark ve ikaz kolaylığı için Ayna, zil, düdük, korna, arabaların korumaları gereken mesafeleri gösteren düzenekler
- Özellikle elektrikli bisikletlerde motor ayarları, harita, GPS, mesafe, ve kalori hesapları, güzergâh kayıtları, ve hırsızlığa karşı uzaktan tedbir için didonda bilgisayar ya da özel uygulama yüklü akıllı cep telefonu için yer.
- Yol manzarası, trafik, kaza, olay gibi şeyler için, arabalardaki araç içi kamera tarzı, başlık ya da didona takılan, yol boyu kayıtta tutulabilen kamera.