Bitki Hücre Organelleri
Bitki ve Hayvan Hücreleri
Temel Hücreler için Öğrenci Etkinlikleri
Ücretsiz Denememi Başlat*
Temel Hücrelerdeki Öğretmen Arka Planı
Tüm canlılar hücrelerden yapılır. Bazı canlı organizmalar salmonella gibi sadece bir hücreden yapılmıştır ve bunlar tek hücreli organizmalar olarak bilinir. Diğer daha karmaşık organizmalar, birçok farklı hücre tipinden yapılır; bu organizmalar çok hücreli olarak bilinir. Otlar, yılanlar ve insanlar çok hücreli organizmaların örnekleridir. Hücreler organel adı verilen birçok farklı bileşenden yapılır. Hayvan ve bitki hücrelerinin ortak birçok organelleri vardır, ancak bazı organellerin ayrıca bitki hücrelerinde farklı olan özellikleri vardır.
Hem Hayvan Hem Bitki Hücrelerinde Organeller
Çekirdek , genetik bilgiyi içeren hücrenin bir parçasıdır. Genetik bilgi, DNA (Deoksiribonükleik Asit) olarak bilinen bir kimyasalda depolanır. DNA, döner merdivene benzeyen çift sarmal bir şekle sahiptir. Çekirdeği olan hücreler ökaryotik hücreler olarak bilinir.
Sitoplazma çoğu kimyasal reaksiyonun gerçekleştiği yerdir. Çoğunlukla sulu bir madde olan sitozolden yapılmıştır ve hücrenin çekirdeği olmayan zarla çevrili kısmıdır.
Hücre zarı (plazma zarı olarak da bilinir), hücreye giren ve çıkanları kontrol eden yarı geçirgen bir deridir. İnce bir lipit tabakasından oluşur.
Mitokondri genellikle hücrenin güç merkezi olarak adlandırılır. Solunum reaksiyonlarının çoğunun gerçekleştiği yerlerdir. Solunum, canlılar tarafından glukozdan enerji açığa çıkarmak için kullanılan kimyasal bir reaksiyondur. Aerobik solunum, oksijen kullanan solunumdur. Anaerobik solunum oksijen olmadan gerçekleşir.
Ribozomlar , protein sentezinin gerçekleştiği hücrede bulunan organellerdir. Ribozomlar, "haberci RNA" olarak bilinen bir kimyasal madde tarafından belirtilen protein moleküllerini oluşturmak için amino asitleri bir araya getirir.
Sadece Bitki Hücrelerinde Bulunan Organeller
Hücre duvarı , bitki hücresinin dışını oluşturur. Selülozdan yapılmıştır ve hücreyi güçlendirir.
Kloroplastlar , fotosentezin gerçekleştiği yerdir. Bitkilere yeşil rengini veren klorofil içerirler. Bitkiler ototrofiktir, yani kendi yiyeceklerini yaparlar. Bunu yapmak için, bitkiler güneş ışığını emer ve glikoz ve oksijen üretmek için karbondioksiti su ile reaksiyona sokmak için kullanırlar.
(6CO 2 + 6H 2 O C 6H → 12 O 6 + 6 çıkış 2)
Vakuol , hücre sapının depolandığı hücrenin bir parçasıdır. Bu, hücreyi sert tutan dışarıya doğru bir hidro-statik basınç oluşturur. Tüm bitki ve mantar hücrelerinde bir boşluk bulunur ve bunlar bazı hayvan hücrelerinde de bulunabilir.
Normalde hem bitki hem de hayvan hücrelerinde bulunan daha fazla organel olduğuna dikkat edin. Bunlar öğretimi basitleştirmek için ihmal edilmiştir. Daha ileri seviyedeki öğrencilerinizi zorlamak istiyorsanız, ek veya daha karmaşık organelleri ekleyin.
Ayrıca farklı hücre tiplerine bakmak için Uzman Hücreler ders planımıza bakınız.
Bitki ve Hayvan Hücreleri Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Bitki ve hayvan hücrelerini incelemenin amacı nedir?
Bitki ve hayvan hücrelerini incelemek, yaşamın temel yapılarını ve işlevlerini anlamamıza yardımcı olur. Öğrenciler, farklı organeller ve rolleri hakkında bilgi edinerek, hücresel düzeyde biyolojik süreçler hakkında daha derin bir anlayış kazanabilirler.
Bitki ve hayvan hücrelerini öğretmeye yardımcı olacak çevrimiçi kaynaklarınız var mı?
Evet, Storyboard That bitki ve hayvan hücrelerini öğretmeye yardımcı olacak harika bir çevrimiçi kaynak. Hem bitki hem de hayvan hücrelerinin ayrıntılı ve ilgi çekici görselleştirmelerini oluşturmak için kullanılabilecek etkileşimli storyboard araçları sunar. Öğrenciler bu aracı kendi hücrelerini tasarlamak, organelleri etiketlemek ve hücre yapısını ve işlevini anladıklarını göstermek için kullanabilirler. Bu dijital araç, özellikle görsel öğrenenler için yararlıdır ve uygulamalı etkinliklere harika bir ek olabilir.
Bitki ve hayvan hücrelerini incelemeyi ders planıma nasıl dahil edebilirim?
Bu çalışmayı, hücre modelleri oluşturmak, mikroskop gözlemi için slaytlar hazırlamak veya sanal hücre araştırması için dijital araçlar kullanmak gibi çeşitli etkinliklere dahil edebilirsiniz. Bu aktiviteler, öğrencilerin hücre yapısını görselleştirmelerine ve her bir organelin işlevini anlamalarına yardımcı olabilir.
Ana madde: Lizozom
Hücrede makromoleküllerin ve maddelerin lizozomal yıkılması yaşam için önemli bir prosestir; sfingomiyelin ve karbonhidrat içeren bazı sfingolipidler hücrede az miktarda bulundukları halde bunları yıkan lizozomal enzimler kalıtsal olarak eksik olursa hücrede birikirler ve lizozomal depo hastalıkları denen çeşitli hastalık tabloları ortaya çıkar. Birçok genetik hastalıkta lizozomal enzimlerin yokluğu gösterilmiştir; etkilenmiş hücrelerde sindirilemeyen materyal hücrenin genişlemesine ve normal hücresel işlevlerin bozulmasına neden olur.
Golgi cisimciği[değiştir kaynağı değiştir]
Ana madde: Sitoplazma
Hücre zarı ile çekirdek zarı arasında kalan hücre bölümünü kaplayan, homojen nitelikte, kolloidal ve devamlı değişim halinde bulunan bir eriyiktir. Sitoplazma inorganik maddeler (çeşitli iyonlar metal tuzları, asit ve bazlar), organik maddeler, (protein, yağ, karbonhidrat, nükleik asitler, hormonlar) ve % arasında değişen sudan ibarettir. Sitoplazmanın içerisinde çeşitli canlı yapılar (organeller) ve cansız yapılar (inklüzyon cisimcikleri) bulunur. Canlı hücre maddesine “protoplazma” denir. Protoplazma, yapı bakımından sitoplazma ve çekirdekten oluşur.
Büyük oranda sudan ibaret olduğu halde ne sıvı ne de katı özellik gösterir yani kolloidal yapıdadır. Sitoplazma çözünmüş ve dağılmış tanecikler içerir. Bu çözünen taneciklerin miktarı hücre türüne göre değişiklik gösterir. İçinde bulunan genel organeller şunlardır:
Çekirdek[değiştir Bitki hücresinde bulunan organeller nelerdir? Bitki hücresi organelleri, özellikleri ve hayvan hücresinden farkları
Hücreler bitkinin canlılığını sağlar ve içinde bulunan organellerle birlikte hayatın temel taşını oluşturur. En küçük yapı taşı olan hücreler, bir araya gelip canlı varlığı oluşturmaktadır. Bitki hücresi, insan hücreleri ve hayvan hücrelerine göre farklılık göstermektedir. Fotosentez yaparak gelişip büyüyen bitki hücresi, birçok organelden oluşmaktadır.
BİTKİ HÜCRESİNİN ÖZELLİKLERİ
Bitkiler, ökaryotik hücre yapısından oluşmaktadır fakat diğer organizma hücrelerinden farklılık göstermektedir. Kloroplastları ve hücre duvarları olan bitki hücrelerinin kofulları hayvan hücrelerine kıyasla daha büyüktür. İşte, bitki hücresinin özellikleri…
- Bitki hücreleri kollenkima, sklerenkima ve parankima olmak üzere 3 gruba ayrılmaktadır.
- Kolllenkima bitkiye gerilebilir destek sağlarken parankima ise bitkinin büyümesinde önemli rol oynamaktadı.
- Canlı yapıda olmayan Kollenkima ise bitkiye mekanik destek sağlamkatadır.
- Hücre zarının hücre duvarına yaptığı basıncı düzenleyen tonoplastla çevrili koful, sitozol yardımı ile bitkinin öz suyundaki moleküllerin hareketlerini kontrol eder.
- Protoplastlar, hücre duvarını hücre zarının dış kısmına yerleştirir.
- Mantarların hücre duvarları kitinden oluşurken, bakterilerin hücre duvarları peptidoglikanlardan oluşmaktadır, bu açıdan farklılık gösterirler.
- Bitki hücresinin özelliklerinden bir diğeri ise, hücrelerin enerji kaynaklarını depolamasıdır.
- Hücre duvarı; Protein, selüloz ve ligninden oluşmaktadır.
- Hücre duvarında bulunan gözeneklerin birbirine bağlanmasını sağlayan Plasmodesmata, mantarların hif ağından farklı olarak bitki hücresinin diğer bitişik hücrelerle haberleşmesini sağlamaktadır.
- Hücre içi organellere Plastit adı verilir. Besin depolama amacıyla kullanılan plastitler, biyokimyasal tepkimeleri de içlerinde gerçekleştirmektedir.
- Bitkiye yeşil rengini veren klorfofiller, fotosentez yapan kloroplastlarda bulunmaktadır.
- Flagellası adıyla bilinen çiçekli ve iğne yapraklı bitkileri kapsayan kamçımsı, hayvan hücrelerindeki sentriolde bulunmamaktadır.
BİTKİ HÜCRESİNDE BULUNAN ORGANELLER
Bitkiler birçok organelin bir araya gelmesiyle oluşmaktadır. Ribozom, Endoplazmik Retikulum, Mitokondri, Lizozom, Kloroplast, Koful, Golgi cismi ve Hücre Zarı bitki hücresinde bulunan organellerdir.
Ribozom, hücrenin protein sentezini gerçekleştirmektedir. Zarsız bir yapıya sahip olan Ribozom bütün canlı hücrelerde bulunmaktadır.
Endoplazmik Retikulum, çekirdekten hücre zarına madde iletimini sağlamaktadır. Üzerinde ribozom organeli bulunup bulunmamasına bağlı olarak granüllü ve granülsüz olarak isim almaktadır.
Mitokondri, hücreye enerji sağlamaktadır. Çift zarlı bir organel olan Mitokondri, oksijenli solunum gerçekleştirmektedir. Mitokondri organelinin RNA'sı ve DNA'sı kendine hastır.
Lizozom, hücrenin sindirimden sorumlu organelidir. Bünyesinde sindirim enzimlerini barındıran Lizozom'un yeterince çalışmaması, yaşlılıkta meydana gelen cilt lekerine sebep olmaktadır.
Kloroplast, fotosentez yaparak besin üretmektedir. Çift zardan oluşan Kloroplast bitkiye yeşil rengini veren maddedir. Kloroplast'ın kendine özgü DNA'sı ve RNA'sı bulunmaktadır.
Koful, üç fraklı kategoriye ayrılmaktadır; Besin Kofulu besin depolama yaparken, Boşaltım Kofulu boşaltımdan görevlidir. Sindirim Kofulu ise sindirimden görevli kofuldur.
Golgi Cismi, tükürük ve göz yaşı gibi hücre salgısının salgılanmasından sorumludur. Golgi cismi, Endoplazmik retikulum vasıtasıyla meydana gelmektedir.
Hücre Zarı, bir seçici geçirgendir ve hücreyi dış taraftan sarar.
Sitoplazma: Çekirdek zarı ile Hücre zarı arasında bulunan akıcı sıvıya verilen addır.
BİTKİ HÜCRESİ VE HAYVAN HÜCRESİ ARASINDAKİ FARKLAR
- Hücre çeperinin bulunup bulunmaması gelmektedir. Hayvan hücresinde bulunan hücre çeperi, bitki hücresinde bulunmamaktadır.
- Hayvan hücrelerinde bulunmayan Plastit bitki hücresinde vardır.
- Bitki hücresinde, hayvan hücresinin aksine lizozom bulunmamaktadır.
- Sentrozom; sinir hücresi ve sentrozomrin hariç bütün hayvan hücrelerinin çekirdeğe yakın kısmında bulunur. Mantar hücrelerde bulunmayan sentrozom, bitki hücrelerinde bulunmaktadır.
- Bitki hücresi ve hayvan hücresi arasındaki farkların bir diğeri ise hücrenin bölünme şeklidir. Hayvan hücresinde boğumlanarak bölünen sitoplazma bitki hücresinde, hücre bölünmesi orta lamel vasıtasıyla oluşmaktadır.
- Hayvan hücrelerinin, hücre bölünmesinde kullanılan sentrozomlar bitki hücresinde bulunmamaktadır.
- Hayvan hücresi fazla besinleri glikojen olarak depolarken bitki hücresi, nişasta şeklinde depo yapar.
BİTKİ HÜCRESİNDE MİTOZ BÖLÜNME NASIL GERÇEKLEŞİR?
Bitki hücresinde mitoz bölünme, boğumlanma yapılmadan görülür. Hücre ortasında bulunan ara lamel (ara plak) oluşumu başlar, orta lamel çeperine kadar kalınlaşır ve büyür. Sitoplazma içerisinde bulunan yapılar eşit şekilde iki kısma ayrılır.
nest...
Bitki hücresinde bulunan organeller nelerdir? Bitki hücresi organelleri, özellikleri ve hayvan hücresinden farkları
Hücreler bitkinin canlılığını sağlar ve içinde bulunan organellerle birlikte hayatın temel taşını oluşturur. En küçük yapı taşı olan hücreler, bir araya gelip canlı varlığı oluşturmaktadır. Bitki hücresi, insan hücreleri ve hayvan hücrelerine göre farklılık göstermektedir. Fotosentez yaparak gelişip büyüyen bitki hücresi, birçok organelden oluşmaktadır.
BİTKİ HÜCRESİNİN ÖZELLİKLERİ
Bitkiler, ökaryotik hücre yapısından oluşmaktadır fakat diğer organizma hücrelerinden farklılık göstermektedir. Kloroplastları ve hücre duvarları olan bitki hücrelerinin kofulları hayvan hücrelerine kıyasla daha büyüktür. İşte, bitki hücresinin özellikleri…
- Bitki hücreleri kollenkima, sklerenkima ve parankima olmak üzere 3 gruba ayrılmaktadır.
- Kolllenkima bitkiye gerilebilir destek sağlarken parankima ise bitkinin büyümesinde önemli rol oynamaktadı.
- Canlı yapıda olmayan Kollenkima ise bitkiye mekanik destek sağlamkatadır.
- Hücre zarının hücre duvarına yaptığı basıncı düzenleyen tonoplastla çevrili koful, sitozol yardımı ile bitkinin öz suyundaki moleküllerin hareketlerini kontrol eder.
- Protoplastlar, hücre duvarını hücre zarının dış kısmına yerleştirir.
- Mantarların hücre duvarları kitinden oluşurken, bakterilerin hücre duvarları peptidoglikanlardan oluşmaktadır, bu açıdan farklılık gösterirler.
- Bitki hücresinin özelliklerinden bir diğeri ise, hücrelerin enerji kaynaklarını depolamasıdır.
- Hücre duvarı; Protein, selüloz ve ligninden oluşmaktadır.
- Hücre duvarında bulunan gözeneklerin birbirine bağlanmasını sağlayan Plasmodesmata, mantarların hif ağından farklı olarak bitki hücresinin diğer bitişik hücrelerle haberleşmesini sağlamaktadır.
- Hücre içi organellere Plastit adı verilir. Besin depolama amacıyla kullanılan plastitler, biyokimyasal tepkimeleri de içlerinde gerçekleştirmektedir.
- Bitkiye yeşil rengini veren klorfofiller, fotosentez yapan kloroplastlarda bulunmaktadır.
- Flagellası adıyla bilinen çiçekli ve iğne yapraklı bitkileri kapsayan kamçımsı, hayvan hücrelerindeki sentriolde bulunmamaktadır.
BİTKİ HÜCRESİNDE BULUNAN ORGANELLER
Bitkiler birçok organelin bir araya gelmesiyle oluşmaktadır. Ribozom, Endoplazmik Retikulum, Mitokondri, Lizozom, Kloroplast, Koful, Golgi cismi ve Hücre Zarı bitki hücresinde bulunan organellerdir.
Ribozom, hücrenin protein sentezini gerçekleştirmektedir. Zarsız bir yapıya sahip olan Ribozom bütün canlı hücrelerde bulunmaktadır.
Endoplazmik Retikulum, çekirdekten hücre zarına madde iletimini sağlamaktadır. Üzerinde ribozom organeli bulunup bulunmamasına bağlı olarak granüllü ve granülsüz olarak isim almaktadır.
Mitokondri, hücreye enerji sağlamaktadır. Çift zarlı bir organel olan Mitokondri, oksijenli solunum gerçekleştirmektedir. Mitokondri organelinin RNA'sı ve DNA'sı kendine hastır.
Lizozom, hücrenin sindirimden sorumlu organelidir. Bünyesinde sindirim enzimlerini barındıran Lizozom'un yeterince çalışmaması, yaşlılıkta meydana gelen cilt lekerine sebep olmaktadır.
Kloroplast, fotosentez yaparak besin üretmektedir. Çift zardan oluşan Kloroplast bitkiye yeşil rengini veren maddedir. Kloroplast'ın kendine özgü DNA'sı ve RNA'sı bulunmaktadır.
Koful, üç fraklı kategoriye ayrılmaktadır; Besin Kofulu besin depolama yaparken, Boşaltım Kofulu boşaltımdan görevlidir. Sindirim Kofulu ise sindirimden görevli kofuldur.
Golgi Cismi, tükürük ve göz yaşı gibi hücre salgısının salgılanmasından sorumludur. Golgi cismi, Endoplazmik retikulum vasıtasıyla meydana gelmektedir.
Hücre Zarı, bir seçici geçirgendir ve hücreyi dış taraftan sarar.
Sitoplazma: Çekirdek zarı ile Hücre zarı arasında bulunan akıcı sıvıya verilen addır.
BİTKİ HÜCRESİ VE HAYVAN HÜCRESİ ARASINDAKİ FARKLAR
- Hücre çeperinin bulunup bulunmaması gelmektedir. Hayvan hücresinde bulunan hücre çeperi, bitki hücresinde bulunmamaktadır.
- Hayvan hücrelerinde bulunmayan Plastit bitki hücresinde vardır.
- Bitki hücresinde, hayvan hücresinin aksine lizozom bulunmamaktadır.
- Sentrozom; sinir hücresi ve sentrozomrin hariç bütün hayvan hücrelerinin çekirdeğe yakın kısmında bulunur. Mantar hücrelerde bulunmayan sentrozom, bitki hücrelerinde bulunmaktadır.
- Bitki hücresi ve hayvan hücresi arasındaki farkların bir diğeri ise hücrenin bölünme şeklidir. Hayvan hücresinde boğumlanarak bölünen sitoplazma bitki hücresinde, hücre bölünmesi orta lamel vasıtasıyla oluşmaktadır.
- Hayvan hücrelerinin, hücre bölünmesinde kullanılan sentrozomlar bitki hücresinde bulunmamaktadır.
- Hayvan hücresi fazla besinleri glikojen olarak depolarken bitki hücresi, nişasta şeklinde depo yapar.
BİTKİ HÜCRESİNDE MİTOZ BÖLÜNME NASIL GERÇEKLEŞİR?
Bitki hücresinde mitoz bölünme, boğumlanma yapılmadan görülür. Hücre ortasında bulunan ara lamel (ara plak) oluşumu başlar, orta lamel çeperine kadar kalınlaşır ve büyür. Sitoplazma içerisinde bulunan yapılar eşit şekilde iki kısma ayrılır.