Böbrek Kumu Düşürmek Için Ne Yapmalı

İdrar yolu enfeksiyonları, yaralanmalar ya da böbrek taşı nedeniyle görülebilen böbrek ağrısı, çoğu zaman oldukça şiddetli ve acı vericidir. Böbreklerle birlikte sırt ve kaburgalarda da hissedilen ağrı, kişilerin yaşam kalitesini düşürür. Böbrek ağrısı, basit bir nedenden kaynaklanabileceği gibi kist ya da kanser gibi hastalıkların belirtisi de olabilir. Bu nedenle, böbrek ağrısı hisseden kişilerin ciddi sonuçlarla karşılaşmamak amacıyla bir sağlık kurumuna başvurması gerekir. Böbrek ağrısına sebep olan enfeksiyon hastalıklarında, ilaç tedavisine ek olarak evde tedavi yöntemlerinden de yararlanılabilir.

Böbrek Ağrısı Nedir?

Böbrekler; karnın üst bölgesinde, vücudun sağ ve sol tarafında olmak üzere iki adet bulunan iç organlardır. Darbe gibi dış etkenler ya da çeşitli iç hastalıklar nedeniyle böbreklerde oluşan, karnın üst kısmında ya da sırt bölgesinde genellikle tek taraflı hissedilen şiddetli ağrı, böbrek ağrısı olarak adlandırılır.

Boşaltım sisteminin bir parçası olan böbreklerde fazla sıvı ve atıklar birikir ve dışarı atılır. Bu organlarda oluşan ağrı her zaman böbrekle alakalı değildir. Bu anlamda böbrek ağrısı, ciddi bir hastalığın belirtisi olabilir. Özellikle idrar yolu sorunları ya da yüksek ateşle birlikte seyreden böbrek ağrısında farklı bir hastalıktan şüphelenilir.

Böbrek Ağrısının Nedenleri Nelerdir?

Böbrek ağrısının pek çok nedeni olabilir; darbe ya da yaralanmalar gibi dış etkenler nedeniyle oluşabileceği gibi hastalıklardan da kaynaklanabilir. Bu ağrının işaret ettiği hastalık, basit bir enfeksiyon olabileceği gibi böbrek kanseri gibi daha ciddi bir hastalık da olabilir.

Böbrek ağrısının bazı nedenleri şu şekildedir:

• Böbrek taşı,

• Kist, tümör ya da böbrek kanseri,

• Polikistik böbrek hastalığı,

• Böbrek içi kanamalar,

• İdrar yolu enfeksiyonları,

• Böbrek damarlarında kan pıhtısı,

• Gebelik.

Böbrek taşı, böbrek ağrısının en sık görülen nedenlerinden biridir. Böbrek içinde bulunan minerallerin sertleşmesiyle ortaya çıkan böbrek taşlarının oluşmasında pek çok etken rol oynayabilir. Özellikle üriner sisteme düşen taşlar, kişilerin çok şiddetli ağrı hissetmesine neden olur. Çok küçük taşlar bol su tüketimi ve ağrı kesicilerle doğal olarak vücuttan atılabilir. Komplikasyonlara neden olan büyük boyutlu taşların tedavisinde cerrahi yöntemlerden yararlanılır.

İdrar yolunda bulunan bakteriler de böbreklerde enfeksiyona ve ağrıya neden olabilir. Ağrı kesici ve antibiyotiklerle hem enfeksiyonun iyileştirilmesi hem de ağrının şiddetinin azalması sağlanır.

Görülme nedeni tam olarak bilinmeyen ve çoğu zaman ciddi sonuçlara neden olmayan böbrek kistleri de ağrıya sebep olabilir. Kistler, görüntüleme yöntemleriyle belirlendikten sonra genellikle belli periyotlarla takip edilir. Kist kaynaklı böbrek ağrıları dönemsel olabilir. Ağrı kesicilerle ağrının azalması sağlanır.

Böbrek Ağrısı Nerede Hissedilir?

Böbrek ağrısı, çoğunlukla bir böbrekte ortaya çıkan komplikasyonlara bağlı olarak vücudun tek tarafında hissedilir. Bununla birlikte, iki böbreğin de fonksiyonunu etkileyen durumlarda ağrı her iki tarafta da görülebilir. Sağ veya sol tarafta, kalça ve göğüs kafesinin arasında ve omurgada ağrı olabilir.

Böbrek taşlarının varlığında hissedilen ağrı çok şiddetli ve keskindir. Özellikle çok küçük boyutlu taşların üretere girmesi ve burada sıkışması, ağrının şiddetini artırır. Büyük boyutlu olan ve kanala girmeyen taşlar ise daha çok böbrek çevresinde ağrıya neden olur. Enfeksiyon hastalıklarına bağlı olarak gelişen böbrek ağrısı ise nispeten daha hafiftir.

Böbrek Ağrısının Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Böbrek ağrısının tedavisi için öncelikle ağrının nedeninin saptanması gerekir. İdrar testi ya da ultrason gibi yöntemlerle, böbrek ağrısının bir enfeksiyondan kaynaklanıp kaynaklanmadığı teşhis edilebilir. Enfeksiyon kaynaklı böbrek ağrılarında genellikle ilaç tedavisi uygulanır. Böbrek ağrısı, vücudun diğer bölgelerindeki ağrılara göre çok daha şiddetli seyrettiği için antienflamatuvar etkili ilaçlar da kullanılabilir.

Bununla birlikte, özellikle böbrek taşı varlığında, etkisi birkaç saat içinde geçen ağrı kesiciler kesin çözüm değildir. Böbrek taşının boyutuna ve konumuna bağlı olarak cerrahi müdahalede bulunulabilir.

Ağrı kesicilerin, taş oluşumları dışında böbrek hastalıklarında kullanılmaması gerekir. Böbrek kanseri, böbrek işlev bozuklukları ya da böbrek yetmezliği gibi ciddi sonuçlar yaratabilecek hastalıklarda farklı tedavi yöntemleri uygulanır.

Böbrek Ağrısına Neler İyi Gelir?

Böbrek ağrısı, ciddi sonuçlar yaratabilecek bir hastalığın belirtisi olabilir. Bu nedenle bireylerin uygun medikal ya da cerrahi tedaviyi alması gerekir. Bununla birlikte, enfeksiyon gibi daha hafif durumlarda ilaç tedavisinin yanı sıra evde tedavi yöntemlerinden de yararlanılır. Bu durumda aşağıdaki yöntemler denenebilir:

• Ayakları mümkün olduğu kadar sıcak tutmak,

• Böbrek çevresinde ağrı hissedilen bölgelere sıcak kompres yapmak,

• İdrar söktürücü özelliği bulunan yaban mersini suyu veya maydanoz suyu tüketmek.

Böbrek Ağrısı Nasıl Önlenir?

Böbrek taşı, enfeksiyon ya da çeşitli hastalıklar nedeniyle ortaya çıkan böbrek ağrısını önlemek için şu yöntemler uygulanabilir:

• Gün içinde yeterli miktarda su içmek,

• İdrarı tutmamak, zamanında vücuttan dışarı atmak,

• Tuz tüketimini azaltmak,

• Düzenli egzersiz yapmak,

• Cinsel ilişkiden sonra idrarı boşaltmak.

Çeşitli maddelerin böbreklerin içerisinde kristalizasyonu (taşlaşması) sonucu böbrek taşları oluşur. Çoğunluğuna, kalsiyum ve oksalatın birleşmesi sonucu ortaya çıkan taşlar neden olursa da, bazıları kalsiyum fosfat, ürik asit veya sistin gibi diğer kimyasal maddeler içerir. Bu taşlar böbrekte kalabilir, büyüyebilir veya böbrekten hareket ederek böbrekleri idrar torbasına bağlayan kanallara (üreter) düşerek şiddetli ağrı şikayeti yapabilir.

Genetik faktörler, şişmanlık, idrar yolu enfeksiyonu (struvit taşı), böbreğin yapısal bozuklukları, akımı kısıtlayan anatomik farklılıklar, beslenme alışkanlıkları, yetersiz sıvı alımı veya sıvı kaybı (sıcak ortam, sıcak iklim, ishal, alışkanlıklar), idrarda kalsiyum, sistin, okzalat, ürik asit gibi maddelerin fazlalığı, bazı ilaçlar,, geçirilmiş bağırsak ameliyatları, metabolik hastalıklar (hiperparatiroidizm, gut hastalığı), böbrek hastalıkları (renal tübüler asidoz, kistik böbrek hastalığı), yüksek tansiyon ve şeker hastalığı böbrek taşı oluşma riskini artıran faktörlerdir. Özellikle sitrat ve magnesyum başta olmak üzere pirofosfat, nefrokalsin, alanin ve glikoz amino glikan gibi idrarda belirli seviyede olması gereken ve idrarda taş oluşumunu önleyen maddelerin azalması taş oluşumunu artırır.

Bir kere taş düşüren hastalarında tekrar taş oluşma olasılığı bir yıl içerisinde %15, 10 yıl içerisinde % 80'dir.

Tekrar taş oluşumunu engellemek için öneriler:

• Günde 2-2.5 litre sıvı almak
• Yüksek oranda oksalat içeren pancar, bamya, soya, kara çay, çikolata, kuru incir, badem, ıspanak ve çilek gibi besinleri aşırı tüketmemek
• Kola, gazoz gibi idrarda asit-baz dengesini bozan gazlı içeceklerden kaçınmak
• İçerdiği sitrik asit dolayısıyla kalsiyum taşlarına karşı koruyucu olan saf limon suyu içmek
• Bol lifli besinleri tüketmek
• Ürik asit taşları için; pürin içeren protein değeri yüksek sardalya, sakatat, kuru bakliyat, mantar, ıspanak, karnıbahar, et tüketimi, bira ve benzeri alkollü içecekleri kısıtlamak
• Tuz kullanımını azaltmak
• Bol bol hareket edip egzersiz yapmak, kilodan kaçınmak

Önemli not:Süt ve süt ürünlerinin hiç tüketilmemesi taş oluşum riskini azaltmaz. Kalsiyumdan yoksun diyetler uygulanmamalıdır. Süt, yoğurt, peynir gibi besinler makul ölçülerde tüketilmelidir

Uzun süredir tedavi amaçlı kullanılan, potasyum sitrat içeren haplar, idrarda sitrat seviyesini arttırmakta ve diğer maddelerin kalsiyuma bağlanmasını engelleyerek taş oluşumunu engellemektedir. Ancak yan etkilerinden dolayı uzun süreli kullanımları sınırlı kalmaktadır.  Eskiden beri kullanılan bitkisel tedavilerin yanına umut veren yenileri eklenmektedir.

Güncel bitkisel tedaviler:

• Limon, nar, greyfut ve kuşburnu: idrardaki sitrat oranını artırmaktadır.
• Kızılcık suyu: oksalat düzeyini azaltıp, sitrat oranını artırarak yararlı olur.
• Kızılyonca, ve ayıüzümü: idrar söktürücü ve antiseptik etkileri olan bitkilerdir.
• Limon suyu, zeytin yağı ve elma sirkesi karışımı
• Bir çay kaşığı fesleğen (reyhan) ve bal karışımı
• Atkuyruğu bitkisi, karahindiba ve ortanca bitkisi kökü: kalsiyum oksalat atımına yardım ettiği saptanmıştır.