Böcek Isırması Belirtileri

Havaların ısınması ile beraber artan böcek ısırıkları hakkında merak edilenleri sizler için derledik. Bazı böcekler gözle görülür şekilde ısırsa da kimisinin ne zaman ısırdığı belli olmaz. Enfeksiyonlu virüslere neden olan bu ısırmalar, bölgenin tahribatına sebebiyet verir. Peki hangi böcek ısırığı nasıl olur? Haberin detayında ısırmalara dair her şeyi bulabilirsiniz.

Yaz aylarında daha sık yaşanan böcek ısırığı ciddi hastalıklara neden olmaktadır. Böyle durumlarda önemli olan hangi böceğin nasıl ısırdığıdır. Çoğu zaman tam olarak hangi böcek tarafından ısırıldığını tanımlamak oldukça zor bir hal alır. Bu durum da tedavinin gecikmesine sebebiyet vermektedir. Ancak bu durumun önüne geçilebilir. Her ne kadar ısırıklar birbirine benzese de gösterdikleri belirtiler aynı değildir. Havaların ısınması ile en çok artan ısırık ise sivrisinektir. Isırılan bölgenin şişmesi sertleşmesi, kaşınması ve kabarması gibi belirtilerle kendini gösterir. 

İLİŞKİLİ HABERKaşıntı neden olur? Kaşıntı hangi hastalıkların habercisidir? Kaşıntıya iyi gelen doğal yollar!

hangi böcek ısırığı nasıl olur

BÖCEK ISIRMALARININ BELİRTİLERİ NELERDİR?

1. Vücuda giren enfeksiyonlu hücreler genellikle bağışıklık sistemini etkiler. Bu yüzden vücut antikor üretmeye başlayınca, vücut ısınmaya başlar. 
2. Enfeksiyon alerjik reaksiyonlara neden olduklarından boğazların şişmesine bu da yutkunma güçlüğüne neden olur.
3. Sinir hücrelerinin hasar alması şiddetli baş ağrılarına ve vücut yorgunluğuna sebebiyet verir. 
4. Kan basıncının düzensizleşmesini sağlayan mikroplar, hızlı kan akışını sağlar bu da kalp ritmini bozar. 
5. Akabinde mide bulantısı ve kusma gibi belirtiler devam eder. 

sivrisinek ısırığı

İLİŞKİLİ HABERKırım Kongo Kanamalı Ateş hastalık neden olur? Kene ısırması belirtileri nelerdir?

HANGİ BÖCEK ISIRIĞI NASIL OLUR?

EŞEK ARISI

• Eşek arısı ısırığı normal arı ısırığından daha fazla canınızı acıtır. Eşek arısının ısırdığı bölge hemen kabarır ve kırmızı bir renk alır. Eşek arısının ısırığının en önemli farkı ise kulak ve dudaklarınızın morarıp, solunum probleminin ortaya çıkmasıdır. Bu durum karşısında bir uzmana danışmalısınız.

eşek arısı

ATEŞ KARINCASI

• Açık kahve renkli karıncaların ısırması zehirli olduğundan ciddi alerjik şoklara neden olur. Isırık sonrası cilt tahrişi, aşırı kaşınma ve dökülme gibi belirtilerin yanı sıra nefes alıp verme problemi ortaya çıkar.

ateş karıncası

KARASİNEK

• Karasinekler insan kanı içerek beslenen hayvanlardır. Isırdığı bölgede kırmızı küçük nokta oluşur. Zamanla bu nokta iltihaplı bir kabarcığa dönüşür. Karasinekler birçok farklı hastalık taşıdıklarından ısırılma sonrası bir doktora görünmekte fayda var. 

kara sinek

TAHTA KURUSU

• Sivrisinek ve pire ısırıklarına benzeyen tahta kurusu ısırığını ayırt etmenin tek bir yolu vardır. Tahta kurusu aynı bölgede bir yol izliyormuş gibi bir kaç defa ısırır. Ciltte aşırı kaşınma ve kanamaya neden olur.

tahta kurusu

ARI 

• Arı ısırığı çok tehlikeli değildir. Ancak arı ısırığına alerjisi olan bazı ilar için bu durum çok kötü sonuçlara neden olabilir. Arı soktuğu bölgede iğnesini bırakır ve o bölgenin ödem toplamış gibi şişmesine sebebiyet verir.

arı

KENE

• Kene ısırığı, ölümle sonuçlanan ciddi böcek ısırmalarından biridir. Keneler ısırdıkları insan vücudunda günlerce yaşayabilir. Ateşlenme, kusma ve baş dönmesi gibi belirtilerle kendini gösterir. Erken müdahale edilmediğinde bağışıklık sistemini zayıflatarak ölüme neden olur.

kene

SİVRİSİNEK ISIRIĞINA DOĞAL YÖNTEM!

Sivrisinekler her yere kondukları için belirli bir virüs vücuda enfekte etmez. Birden fazla enfeksiyonu vücuda aktardığı için ciddi cilt ve sağlık sorunlarına neden olur. Bazılarını sivrisinekler hiç ısırmak bazılarının hastalanmasına sebebiyet verir. Sivrisinek balon gibi bölgeyi kabartır. Enfeksiyon hızla yayıldığı için önüne geçmedeki en etkili yöntem buz kompresidir. Daha sonra enfeksiyonun yakıcılığını azaltmak için ılık çay torbası konulmasından fayda var. Kaşıntının tahribatını azaltmak için antimikrobiyal özlü kremler ya da limon gibi doğal ilaçlar sürülebilir. Bölgenin yumuşak kalması için kozmetik ürünler yerine daha dola aleo vera jeli kullanılabilir. 

İLİŞKİLİ HABER

Böcek alerjisi, ısınan havalarla birlikte, böcek sokmaları ve ısırıklarda artış gözlemlenmektedir. Bununla birlikte, yıl boyunca evlerde ve binalarda çok yaygın olarak görülen böcekler de mevcuttur. Alerjik reaksiyona neden olması için ısırmalarına ya da sokmalarına gerek yoktur, herhangi bir temas ya da ısırılma olmadığı halde birçok insanda alerjiyi ve astımı tetikleyebilmektedir.

Alerjik reaksiyona neden olabilecek birçok farklı türde böcek ve “haşere benzeri böcek” vardır. Bu böcek türleri aşağıdaki gibidir:

Sokan böcekler

Arılar, yaban arısı, eşek arıları, sarı ceketler ve ateş karıncaları alerjik reaksiyona neden olan en yaygın sokan böceklerdir. Bu böceklerin soktuğu çoğu insan saatler veya günler içinde iyileşebilmektedir ancak bazı insanlarda, bu zehir hayati tehlike oluşturan alerjik reaksiyonları tetikleyebilir.

Isıran böcekler

Sivrisinekler, öpücük böcekleri, tahtakuruları, pireler ve bazı sinekler alerjik reaksiyona neden olduğu bilinen en yaygın ısıran böceklerdir. Böcekler tarafından ısırılan insanların çoğu, ısırık çevresindeki bölgede ağrı, kızarıklık, kaşıntı, acı ve küçük şişlikten yakınmaktadır. Nadiren, böcek ısırıkları hayati tehlike oluşturan alerjik reaksiyonları tetikleyebilir.

Ev zararlıları

Özellikle hamam böceği ve böcek benzeri toz akarları gibi sokmayan ve ısırmayan böcekler ayrıca alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Bu iki böcek, yıl boyunca alerji ve astımın en sık nedeni olabilir. Bir hamam böceğinin aksine, bir toz akarı çıplak gözle görülemeyecek kadar küçüktür. Hamam böceği ve toz akarlarının atıkları ve vücutları alerjik reaksiyonlara neden olur. Ayrıca astım semptomlarını ve astım ataklarını tetikleyebilir.

Böcek Alerjilerinde Semptomlar ve Bulgular

Böcekler tarafından sokulan ya da ısırılan çoğu insan ısırık ya da sokma çevresindeki alanda ağrı, kızarıklık, kaşıntı ve küçük şişlikten muzdariptir. Bu normal bir reaksiyondur. Çoğu insan saatler veya günler içinde iyileşir.

Hamam böcekleri ya da toz akarları gibi sokmayan ya da ısırmayan böceklere olan alerjik reaksiyon farklıdır. Hapşırma, öksürme, burun akıntısı veya burun tıkanması, gözlerde, burunda, ağız veya boğazda kaşıntı belirtiler arasında olabilir. Bu belirtiler soğuk algınlığı ile karıştırılabilir, ancak bir seferde haftalarca veya aylarca sürebilir. Astım varsa, alerjik bir reaksiyon astım semptomlarını veya astım krizini tetikleyebilir.

İnsanlar böcek ısırması veya sokmasına karşı ciddi bir alerjik reaksiyon gösterebilir. Hayatı tehdit edici bir alerjik reaksiyon (anafilaksi), derhal tıbbi müdahale gerektiren belirtiler üretir. Acil tedavi olmadan, anafilaksi ölümle sonuçlanabilir. Belirtiler genellikle deri veya ağız, akciğerler, kalp ve bağırsak gibi birden fazla organ sistemini (vücudun bir bölümünü) içerir. Bazı belirtiler şunlardır:

• Deri döküntüleri, kaşıntı veya kurdeşen,
• Dudaklar, dil veya boğazın şişmesi,
• Nefes darlığı, nefes almada zorluk veya hırıltı (nefes alma sırasında ıslık sesi),
• Baş dönmesi ve / veya bayılma,
• Mide ağrısı, kusma, şişkinlik veya ishal.

Diğer ciddi ancak alerjik olmayan reaksiyonlar şunları içerir:

• Vücudun böcek zehrine normal bir zehir gibi tepki verdiği zaman meydana gelen toksik bir reaksiyondur. Toksik bir reaksiyon alerjik reaksiyona benzer semptomlara neden olabilir. Diğer semptomlar arasında mide bulantısı, ateş, bayılma, nöbetler, şok ve hatta ölüm sayılabilir.
• Serum hastalığı vücuttaki yabancı bir maddeye olan alışılmadık bir reaksiyondur. Sokmadan veya ısırmadan saatler veya günler sonra belirtilere neden olabilir. Belirtileri ateş, eklem ağrısı, diğer grip benzeri belirtiler ve bazen kurdeşendir.

Böcek Alerjisinde Tanı

Bilinen bir böcek sokması alerjisi olan bir insanda, bir sokma veya ısırmayı takiben bir alerjik reaksiyonun  semptomlarının varlığı, tipik olarak bir alerjik reaksiyonun teşhisini oluşturmak için yeterlidir.

Sokan böceklere alerjisi olup olmadığından emin olmayan bir kişi, test için alerji/immünoloji uzmanına danışabilir. Belirli tip sokan böcek alerjisi olup olmadığını belirlemek için cilt testleri ve kan testleri kullanılabilir. Deri testi, böcek zehirinin bir numunesinin, cildin en üst seviyesinin üzerine veya altına yerleştirilmesini ve alanın alerjik reaksiyon belirtileri açısından gözlemlenmesini içerir. Kan testi, kandaki IgE antikorlarının belirli bir maddeye miktarını belirlemek için bir radyoalibororbent testi (RAST) adı verilen bir testi içerir.

Böcek Alerjilerinde Tedavi ve Korunma

Tıbbi ekip için en önemli öncelik, solunum ve kan basıncının korunmasını sağlamaktır.

• Nefes almakta güçlük çekiyorsanız, burnunuzdaki bir tüp veya yüz maskesi ile oksijen verilebilir.
• Ciddi solunum sıkıntısı durumlarında, mekanik bir suni solunum cihazı takılabilir. Bu, reaksiyonun etkisinin azalmasına kadar geçicidir.
• Kan basıncınız çok düşükse, bir damar yolu hattı yerleştirilecektir.
• Kan basıncını artırmak için damar yoluyla serum fizyolojik çözeltisi verilebilir.
• Nefes almanızı kolaylaştırmak ve/veya kan basıncınızı artırmak için gerekirse ilaç alabilirsiniz.
• Difenhidramin gibi H1 tipi antihistamin genellikle histamin reaksiyonunu azaltmak için ağız veya enjeksiyonla verilir. Bu kaşıntıyı hafifletir.
• Prednizon veya metilprednizolon gibi kortikosteroidler genellikle şişliği azaltmak ve immün yanıtını bastırmak için verilir.

Gelecekte böcek sokmalarını önlemek için önlem alın.

• Sokan böceklerin yuvaları veya kovanından kaçının.
• Arıları ve eşek arısını çekebilecek parlak kıyafetler veya parfümler kullanmayın.
• Uçan böceklerin etrafında sakin ve sessiz kalın. Yavaşça hareket edin.
• Dışarıda yiyecek veya içecek tüketirken, yemek pişirme veya piknikte olduğu gibi dikkat gösterin.

Böcek Alerjilerinde İmmünoterapi

Sokan bir böceğe önemli bir tepki vermiş olan herkes olası zehir immünoterapisi (böcek alerjisine bağışıklık geliştiren alerji aşıları) için bir alerji uzmanı tarafından değerlendirilmelidir. Böcek zehirine ve spesifik semptomlara belirgin duyarlılığı olan hastalar, böcek sokması alerjisi için alerji enjeksiyon tedavisi alabilir. Bu hastalarda sokan böceklere karşı alerjik immünoterapi neredeyse %100 etkilidir. 

Bu tedavi türü genellikle 10-20 hafta boyunca kademeli olarak artan bir zehir dozu içerir. Daha sonra her dört ila sekiz haftada bir “bakım” dozu verilir. Yaklaşık üç ila beş yıl sonra, zehir aşısının sonlandırılması göz önünde bulundurulur. Üç ila beş yıl boyunca yapılan terapi çoğu insanda uzun süreli koruma sağlar. Bu zehir tedavisinden şiddetli advers reaksiyon riski en azdır (%0.2’den az) ve bugüne kadar ölüm bildirilmemiştir.

Yaz mevsimiyle birlikte açık havada, özellikle de ormanlık alanlarda geçirilen vakit arttı. Doğayla iç içe geçirilen bir gün güzel olsa da beraberinde getirdiği ufak sorunlar olmuyor değil. Bunlardan biri sinek ve böcek ısırıkları…

Havaların ısınmasıyla birlikte görülme sıklığı artan sinek ve böcek ısırıklarına karşı dikkatli olmak gerekiyor. Çünkü bazıları ciddi reaksiyon yaratacağı için hemen bir sağlık kuruluşuna başvurmak şart.

Sinek ve böcek ısırığıyla karşılaştığımızda ne yapmalıyız? Hangi belirtileri ciddiye alıp hekime gitmeliyiz? Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hamidiye Tıp Fakültesi Dermatoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. İlkin Zindancı, TRT Haber’e anlattı.

Vücudun vereceği tepki önemli

Öncelikle dikkat edilmesi gereken kişinin nasıl bir böcek tarafından ısırıldığı ve sonrasında yaşanan reaksiyon. Prof. Dr. Zindancı, “Bu basit sivrisinek, böcek ısırığı olup da kişinin yatkınlığından verilen alerjik reaksiyon mu veya daha kuvvetli örümcek veya çıyan gibi böceklerin yaptığı zehirleyici bir ısırık mı bir kere bunu ayırmak lazım” diyor. Çünkü ısıran böceğin cinsine, kişinin alerjik yatkınlığına göre vücudun gösterdiği tepki değişiyor.

[Fotoğraf: Getty Images]

Alerjik kişilerde daha büyük reaksiyon görülüyor

Böcek ısırıkları iki sınıfa ayrılıyor. Birinci grupta yediden yetmişe herkesin günlük hayatında sıklıkla yaşadığı basit sinek ve böcek ısırıkları bulunuyor. Bu tip ısırıklarda neler yaşanabileceğini Prof. Dr. Zindancı şöyle anlatıyor:

“Kişilerin duyarlılıklarına göre o böceğin salgıladığı birtakım proteinlere karşı verilen bir cevap, bir direnç var. Herkeste aynı olmayabilir. Alerjik bireylerde ya da yatkınlığı olan bireylerde daha şiddetli olur. Mesela ısırılan yerde birkaç dakikadan birkaç saate kadar değişen sürelerde kaşıntı, şişme, batma ve yanma olur.”

Şikayetleri azaltıcı tedavi uygulanıyor

Böcek ısırıklarının klinik özelliklerine göre hekimler tarafından hemen tanındığını ifade eden Prof. Dr. Zindancı, “Hasta kaşıntı oluyor der, ateş ve ağrıdan bahsetmez. Belki batma ve yanma olur. Klinik görüntüsü gruplaşmaya meyilli ama birbirinden uzak ayrı kabarık kızarık döküntüler olabiliyor” diyor.

Bu tip küçük ısırıklara semptomatik tedavi uygulanıyor. Prof. Dr. Zindancı, “Mevcut şikayetleri azaltıcı tedavi bunlar. Öncelikle kaşıntıyı azaltmak için bazen sürme ilaçlar bazen de ağızdan haplar ya da iğneler verilir. Tabii bu şiddete göre değişiyor” ifadesini kullanıyor.

[Fotoğraf: Getty Images]

Ne yapmak gerekiyor?

Küçük böcek ısırıklarına maruz kalan kişilerin hekime başvurmadan önce yapması gerekenleri Prof. Dr. Zindancı şöyle açıklıyor:

“Yapılması gereken ilk iş, ısırılan bölgeyi kaşımaktan kaçınmak. Çünkü kaşıntı bir süre sonra enfeksiyona sebep olur. Kişi kaşıyınca deriyi zedeliyor ve bakteri için bir giriş kapısı oluşuyor. Bu basit sinek ısırıklarında çok gördüğümüz bir problem. Kaşıntıyı azaltmak için krem ve hapları kullanabilirler. Zaten alerjik ve astımlı kişilerde bu tarz ilaçlar oluyor. Bir de çok aktif döneminde kısa süreli buz uygulaması yapılabilir. Buz uygulaması oradaki iltihabi durumu yavaşlatır. Böcek ısırıkları eğer birkaç tane ise o bölgelere ayrı ayrı buz uygulaması yapılabilir.”

Zehirli böceklerde şiddetli reaksiyon görülüyor

Bir diğer grup ise örümcek gibi zehirli böceklerin ısırıkları. Örümceğin cinsine göre bu tip ısırıklarda reaksiyon daha şiddetli yaşanıyor. Bunlarda ortaya çıkan belirtiler konusunda Prof. Dr. Zindancı bazı ipuçları veriyor:

“Ortasında kırmızı kanamalı alanlar olabilir. Örümceğin alerjik reaksiyonu daha şiddetlidir. Hatta o kadar şiddetli olabilir ki nefes darlığı, midede hassasiyet, dudakta, gözde şişme, vücutta ısırığın dışındaki yerlerde de döküntü görülebilir. O zaman da yine bir buz uygulaması yapılır, deri yıkanır ama tedavi için bir sağlık kuruluşuna başvurmak gerekir.”

[Fotoğraf: Getty Images]

Bulgular takip edilmeli

Örümcek veya çıyan gibi böceklerin ısırıklarındaki bir başka risk ise zehirlenme… Bu tip zehirli örümcek ve böcek ısırıklarında kişide birkaç saat sonra kaşıntıya bulantı, ateş, halsizlik hatta baş dönmesi eşlik ediyorsa vakit geçirmeden bir sağlık kuruluşuna başvurulması öneriliyor. “Bu durumda hastaya hemen serum verilerek kanı sulandırılır. Eğer ısıran böcek saptanabiliyorsa, o böcek türüne karşı anti serumlar verilir” diye anlatan Prof. Dr. Zindancı, ısırılan böceğin bilinmediği durumlarda izlenmesi gereken yol konusunda şu bilgiyi veriyor:

“Hemen değil ama birkaç saat içinde reaksiyon büyüyorsa, ısırılan yerin dışında da yeni yeni döküntüler oluşuyorsa, kişide eşlik eden başka bulgular görülüyorsa hemen hekime gidilmeli. Bu bulgular ateş, ağrı, kusma, bulantı ciddi bir halsizlik, genel durum bozukluğu, dudaklarda şişme, küçük dilde şişme, gözde şişme gibi hem alerjik hem de zehirlenme belirtileri olabilir. Bunlardan bir veya birkaçının olduğu durumlarda acilen hekime başvurulmalı.”