Branşlara Göre Mezun Öğretmen Sayıları

2020 yılında iki atama döneminde 60 ve 79 branşta ataması yapılan öğretmen sayısı 41 bin olurken, bu sayı 2021’de 81 branşta 20 bine 2022’nin ilk çeyreğinde 110 branşta 15 bine gerilemiş oldu. 2022’nin diğer üç çeyreğinde yeni atama yapılıp yapılmayacağı belirsizliğini ve bilinmezliğini korumaya devam etmektedir. Bu konuda kendini tek yetkili karar verici makam olarak gören Cumhurbaşkanın yapacağı sürpriz açıklamalar beklenecek gibi görünmektedir. Oysa 2021 yılının 24 Ocak tarihinde MEB öğretmen ihtiyacını 108 bin olarak açıklamıştı. Emeklilik, artan öğrenci sayısı,yapılan yeni derslik ve salgının yarattığı yeni öğretmen ihtiyaçları bir yana, mevcut koşullarda her iki atama döneminde yapılan ve yapılacak olan 35 bin atama düşüldükten sonra gelecek yıl öğretmen açığı 73 bin olacak. Oysa 2020 yılında KPSS Eğitim Bilimleri Sınavına 439 bin 2021’de ise 376 bin öğretmen girdi. Her ne kadar 2020’ye göre 2021’de sayı 64 bin azalmış olsa da sınava giren sayılar ile ataması yapılan ve yapılacağı ilan edilen sayılar karşılaştırıldığında 2020 yılında sınava girenlerin %95,45’i (420 bin) 2021’de ise %96’sı (361 bin) atanmamış olacaktır. 2020-21’de ÖABT’ne giren, 108 bin ihtiyacın ve 2021’de ataması yapılanlar ile 2022’nin ilk çeyreğinde ataması yapılacak olanların ilk 5 sırasında yer alan branşlar aşağıda sıralanmıştır.

Mezun Olup Sınava Giriyorlar Ancak Atanmıyorlar

A) 2021 Yılı Ocak ayında açıklanan 108 bin öğretmen ihtiyacının en çok açık bulunan branşlar;

1-Özel Eğitim 22.427,2-DKAP 11.120,3-Sınıf Öğreretmenliği 8.854,4-İngilizce 7.083,5-Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık 5.035

B) 2020-21’de ÖABT’ne her iki yılda girenlerin toplamının ilk 5 sıralaması;

1,DKAP 95.565,2-İHL Meslek Dersleri 79.844,3-Türk Dili ve Edebiyatı,4-Beden Eğitimi 59.310,5-Okulöncesi 55.094

C) 2021’de Ataması yapılan 20 bin öğretmen ile 2022’de ataması yapılacağı açıklanan ve başvuruları alınmaya başlayan 15 bin öğretmenin en çok ataması yapılanların ve yapılacak olanların toplamının ilk 5 sıralaması;

1-Sınıf Öğretmenliği 5.058,2-Özel Eğitim 3.849,3-DKAP 2.835,4-İngilizce 2.775,5-İlköğretim Matematik 1.261

Sonuç olarak, halen MEB’te 1 milyona yakın öğretmen görev yapmaktadır. Yılbaşında kaldırılan pedagojik formasyon bakan değişikliğinin ardından yeniden başlatıldı.Pedagojik formasyonun ataması yapılmayanların sayısını arttırdığı yukarıda yer alan rakamlardan anlaşılmaktadır. ÖABT’ne girenler arasında pedagojik formasyon alanların oranı %55’i bulmaktadır. Pedagoji formasyona yeniden dönülmüş olması pedagojik kaygılardan çok siyasal kaygılar içeren bir yaklaşım gibi durmaktadır. Rakamlar böyle giderse ataması yapılmayan ve özel sektörde de çalışma olanağı bulamayan yüz binlerce öğretmen işsizlik kabusu yaşamaya devam edecektir. Yükseköğretimli genç işsizler arasında Türkiye OECD ülkeleri arasında en üst sıralarda yer almaktadır. Öğretmenler yükseköğretimli işsizler arasında ikinci sırada gelmektedir. Bu verilere bakarak Türkiye’nin öğretmen işsizliği tablosunda da OECD ülkeleri arasında ilk sırada yer aldığını söylemek mümkündür.

Ortada bir sorun var ve bu sorun kanayan bir yara olmaya devam etmektedir. Sorun yokmuş gibi davranamayız.Eğer tedbir alınmazsa Cumhuriyetin 100.yılında işsiz öğretmen sayısının 1 milyonu bulması kaçınılmaz olacaktır. Öğretmenlik alanını Milli Eğitim Temel Kanununda tanımlanan esaslar üzerinden yeniden ve aşağıdan yukarıya doğru örgütlemek gerekmektedir. Bu alan bir takım politik tartışmalara ve ideolojik angajmanlara malzeme yapılmayacak değerde ve önemde bir alandır. O nedenle ataması yapılanlar ile övünmek kadar ataması yapılmayanların ne olacağına çözüm üretmek sorumluluğu siyasetin önemli görevleri arasındadır.

2016 yılı itibariyle mezun olması öngörülenler ve formasyon belgeleri de dikkate alınarak yaklaşık olarak 2016 yılında hangi branştan ne kadar öğretmenin ÖABT'ye gireceği hesaplandı.

Türkçe Öğretmenliği 18500

İlköğretim Matematik Öğretmenliği 8000

Fen Bilimleri/ Fen ve Teknoloji Öğretmenliği 22000

Sosyal Bilgiler Öğretmenliği 27000

Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenliği 46000

Tarih Öğretmenliği 28000

Coğrafya Öğretmenliği 13000

Matematik(Lise) Öğretmenliği 33000

Fizik Öğretmenliği 12000

Kimya Öğretmenliği 13000

Biyoloji Öğretmenliği 15500

Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretmenliği 19000

Yabancı Dil(Almanca) Öğretmenliği 6500

Yabancı Dil(İngilizce) Öğretmenliği 17000

Rehber Öğretmen 8500

Sınıf Öğretmenliği 28000

Okul Öncesi Öğretmenliği 19000

Genel Toplam: 340000 civarı

NOT: Yukarıdaki veriler büyük bir titizlikle tahmini olarak hesaplanmıştır +/- %10 hata payı olabilir.

2016 Yılının Şubat ataması öncesinde öğretmen ihtiyacı ve atamayı bekleyen öğretmenlerin sayısına ilişkin soruya muhatap olan MEB İnsan Kaynakları Genel Müdürü Hamza Aydoğdu verdiği yanıtta, "37 bin atamadan sonra şu anda 95 bin 624 öğretmen ihtiyacımız var. 2015 KPSS´ye giren öğretmen adayı, potansiyel aday 417 bin. Eğitim fakültesi mezunu olup da bekleyen aday sayısı 274 bin. Diğerleri başka fakülte mezunu olup, uzaktan eğitimle pedagojik formasyon alanlar. Yeni istihdam kapısı özel okullar. Bu yıl özel okullarda yüzde 41 artış sağlandı. Bu sene yeni okullar, sınıflar açıldı. Biz normları da güncelliyoruz. 11 Kasım itibarıyla Türkiye genelindeki normlarda güncellendiğinde, rakam ortaya çıkacak. Ama son iki yıllık rakama baktığımızda, 95 bin ila 115-117 bin arasında rakam değişiyor. Bizim şu anda potansiyel olarak eğitim fakültesi olup ve dışarıdan gelen, bekleyen, 37 bini çıktığımızda yaklaşık 380 bin potansiyel adayımız var." dedi.

Bu açıklamanın ardından 30 bin öğretmen ataması da Şubat ayında gerçekleştirildi. 2016 yılında öğretmen olmak için yükseköğretim programlarından (pedagojik formasyon alanlar dahil) mezun olan yaklaşık 90 bin öğretmen eklendiğinde sayının yeniden 440 bine ulaştığını görmekteyiz. KPSS’den umudunu keserek artık sınavlara girmeyip herhangi bir işte çalışmayanlar, geçici işlerde kendisine istihdam olanağı bulup KPSS’ye başvuru yapmayanlar, kamudan ihraç edilenler ile okulları kapatıldığı için işsiz kalanların sayısı eklendiğinde rakam yaklaşık olarak 500 bine ulaşıyor. Sayısı eklendiğinde rakamın 450 binlere çıktığını tahmin etmek güç olmasa gerek. Bu sonuçlara bakarak üniversiteli işsizler arasında öğretmenlerin ilk sıralarda yer aldığını söyleyebiliriz.

Öğretmen olmak için yükseköğretim programlarına başvuran ve devam eden genç sayısı azalmak bir yana katlanarak artıyor. 2016 Yılını Temmuz ayında ÖSYM’nin gerçekleştirdiği KPSS ÖABT’ye 333 bin 352 öğretmen başvuru yaptı. Başvuranlardan 311 bin 759’u sınava girdi.2014, 2015, 2016 yıllarında atanan toplam öğretmen sayısı 122 bin. Aynı yıllar içerisinde pedagojik formasyon alanlar hariç, eğitim ve eğitim bilimleri programlarından mezun olanların sayısı ise yaklaşık 110 bin.

Son Üç Yılda En Çok Öğretmen Ataması Yapılan Branşlar

Sınıf Öğretmenliği (14,955)

İngilizce (11,449)

Din Kültürü (11,032)

İlköğretim Matematik (8,064)

Okulöncesi Öğretmen (6.759)

Rehberlik (6,712)

Türkçe (6,167)

Fen Bilgisi ve teknoloji (5,066)

Beden Eğitimi (4,293)

Özel Eğitim (4,278)

Atanmayı bekleyen işsiz öğretmenler 147 branşa ayrılıyor. Bu branşlar arasında 10 branşta yer alan öğretmenler atama bekleyen öğretmenlerin %74'ünden fazlasını oluşturuyor. Atama bekleyen öğretmenler arasında Türk Dili ve Edebiyat Öğretmenliği en çok atama bekleyen branş olmasından dolayı açık ara ile birinciliği sırtlamış rekora koşmaktadır. Onu Tarih ve sınıf öğretmenliği alanları takip etmektedir.
 

Branşlara göre 2016 yılında KPSS ÖABT’ye giren 311 bin 759 öğretmenden en çok atama bekleyen 10 branşta yer alan sayılar. Verilen sayıların içinde 2016 ÖABT sayıları,2016 yılı kapsamında üniversitelerden mezun olanların sayısı, pedagojik formasyon alanların sayıları bulunmaktadır. Bu 10 branş ve sayıları;

1. Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği (46,619)
2. Sosyal Bilgiler Öğretmenliği(23,749)
3. Tarih Öğretmenliği(27,085)
4. Sınıf Öğretmenliği(24,759)
5. Türkçe Öğretmenliği(16,457)
6. Din Kültürü Öğretmenliği(24,641)
7. Okul Öncesi Öğretmenliği(22,313)
8. İngilizce Öğretmenliği(13,450)
9. Fen Bilgisi Öğretmenliği(19,154)

10. Biyoloji Öğretmenliği(15,003)
11. Diğer branşlar (78,529)

24 Temmuz 2016 tarihinde gerçekleştirilen olan Öğretmenlik Alan Bilgisi Testi(ÖABT) sonrasında ÖSYM istatistiki bilgileri açıklandı. Bu bilgiler bize sınava girenlerin %74.814’nün yukarıda belirlenen 10 branşta yer aldığını göstermektedir. MEB’in belirlediği baraj puanlarına göre 15 bin öğretmenin ataması mülakat sonuçlarına göre sözleşmeli olarak Ekim ayında gerçekleştirilecektir. Geriye kalan 296 bin 759 öğretmen atanmak için umutlarını başka bir zamana erteleyecektir. Artık yönetilemez noktaya ulaşmış işsiz öğretmen rakamlarının eğer yeterli önlem alınmaz sağlıklı bir planlama yapılmazsa önümüzdeki yıllarda daha da büyüyeceğini hesaplamak için ilkokul düzeyinde matematik bilmek yeterli olacaktır.

Sonuç olarak, İşsizlik bütün toplumu etkileyen virüs olma özelliğini korumaya devam ediyor. Büyüme rakamları düşüyor. İşsizlik oranları iki haneli rakamların üzerinde. İşsizlerin %25’i üniversite mezunu.İşsizlik oranları artmaya devam ettiğinde toplumsal travmaların yaşanması kaçınılmaz olacaktır. Beyaz yakalı işsizler belli alanlarda yoğunlaşmış durumda. Ancak siyasi irade bu yoğunluğun yaşandığı programlar başta olmak üzere pek çok programda kontenjanları artırmaya, bu programların bünyesinde yer aldığı üniversiteleri açmaya devam ediyor. Akademik personeli ve alt yapısı olmayan üniversite ya da program açarak umut tacirliği yapmak yerine, insanlara nitelikli, bilimi esas alan, demokratik ve özerk yükseköğretim hizmeti vermek akla yatkın olandır. Bir düzenleme yaparken ya da karar alırken muhatapların görüş, öneri ve katılımını önceleyen yaklaşım katılımcı ve çoğulcu demokrasinin temel kuralıdır. Toplumsal değişim ve dönüşüm için asgari düzeyde de olsa yönetenlerin bu kurala uyması yönetsel erdemin göstergesidir.