Bulutsu Türleri
Karanlık Bulutsular
Bazen soğurma bulutsuları olarak da anılan bu bulutsular, koyu renkli gaz ve toz topluluklarıdır ve sıklıkla içlerinde oluşmakta olan yıldızları barındırmaktadırlar. Karanlık bulutsular, parlak bir bulutsunun bir kısmını örttüklerinde (örneğin Atbaşı Bulutsusu) veya arka plandaki yıldızları örttüklerinde (örneğin Kömür Çuvalı Bulutsusu) görülebilirler.
Atbaşı Bulutsusu
Aşağıda, 2000 ışıkyılı içerisindeki birçok karanlık bulutsu bölgesinin, gökada düzlemi üzerinde gösterildiği bir haritayı bulabilirsiniz. Harita, Dutra ve Bica'nın listelediği 742 karanlık bulutsunun konumlarını göstermektedir. Ayrıca, birkaç parlak bulutsu da haritada işaretlenmiştir. Bu karanlık bulutsular, Avcı Kolu'nun bize yakın kısımlarında önemli yıldız oluşum bölgeleridir. Örneğin meşhur Ülker yıldız kümesi, Boğa Takımyıldızı'ndaki karanlık bulutların arasında oluşan sıcak, genç yıldızlardan meydana gelmiştir.
 |
Aşağıdaki çizim, önemli molekül bulutlarının Samanyolu düzlemi boyunca nerelerde bulunabileceğini göstermektedir:
En meşhur karanlık bulutsuların bir listesi aşağıda verilmiştir. Gerçekten öyle olup olmadığı hakkında hiçbir fikrim olmamakla birlikte, hepsinin küçük bir teleskopla kolayca görülebildiği varsayılmaktadır. :)
| 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Barnard Yaygın Eşlek Gökada Büyüklük Uzak. Ty Numarası Adı Konsayıları Konsayıları yaydakika (ıy) SA DA B° E° ----------------------------------------------------------------------------- B33 Atbaşı 05 40,9 -02 28 207,0 -16,8 6'x4' 1400 Ori - Kömür Çuvalı 12 53,0 -63 00 303,1 -0,1 400'x300' 500 Cru B42 Ro Yılancı 16 25,5 -23 26 353,7 +17,7 30'x30' 500 Oph B65/6/7 Pipo (Sap) 17 20,0 -26 54 358,6 +5,9 300'x60' 500 Oph B72 Yılan 17 23,6 -23 37 1,8 +7,0 30'x30' 600 Oph B78 Pipo (Kase) 17 32,7 -25 36 1,3 +4,2 200'x140' 500 Oph B86 Mürekkep Lekesi 18 03,0 -27 52 2,9 -2,8 5'x3' ? Sgr B87 Papağan Başı 18 04,2 -32 30 358,9 -5,2 12'x12' 1000 Sgr B92 18 15,6 -18 14 12,7 -0,6 15'x15' 650 Sgr B133 19 06,2 -06 54 28,5 -6,4 10'x5' 1000 Aql B143 19 41,4 +11 00 48,5 -5,9 30'x30' ? Aql B348/9 Kuzey Kömür Çuvalı 20 34,4 +42 06 81,0 +1,1 240'x240' ? Cyg B352 20 57,2 +45 54 86,5 +0,3 15'x3' 1900 Cyg B168 21 53,4 +47 16 94,4 -5,5 100'x10' ? Cyg |
Pipo Bulutsusu. Yılancı Takımyıldızı'nın yıldız kümeleri arasında görülebilen uzun karanlık bulutsu.
Bir nebula, oluşmadan önce bir yıldızdır. Bu yıldız büyüdükten sonra ya beyaz cüce nötron yıldızı ya da bir karadelik olur. Fakat bütün yıldızlar bunlardan biri olmadan önce kırmızı süperdev hâline gelir. Bu yıldızlar çok büyük oldukları için içten gelen basınç ve yüksek (100.000.000 °C) sıcaklığın etkisiyle uzay boşluğuna gaz salarlar.
Bu gaz püskürmeleri oldukça büyük ve hızlıdır. Daha sonraları bu gazlar yakınlaşarak bir gaz bulutu oluştururlar. Bu gaz bulutunun sıcaklığı 15.000 °C'den fazladır. Bu sıcaklık ve çeşitli basınçlar oradaki gazlar (hidrojen) ile birleşerek füzyon reaksiyonu başlatırlar. Bu füzyon reaksiyonu yeni bir yıldızın ilk temelleridir. Daha sonra o minik yıldızlar büyür ve anakol yıldızına dönüştüğü zaman ana yıldız kadar olmasa da gaz püskürtmesi yaparlar. Bu arada ana yıldız kahverengi veya beyaz cüce olup ömrünü demir ve karbon yığını olarak tamamlamıştır.
Yeni bir yıldız doğdu[değiştir Nebula (bulutsu) nedir? Kısaca tanımı, türleri ve özellikleri
Haberin DevamıLatince bulut anlamına gelen Nebula kelimesi uzaydaki gaz ve toz kütlelerine verilen isimmiş. Bizim de içinde olduğumuz Samanyolu galaksisinde de birçok Nebula ya da diğer adıyla Bulutsu varmış. Yıldızların doğumu ve yok olması sonucu oluştukları için de bilim insanları için önemli bir araştırma konusuymuş.
![]()
BİR YILDIZIN DOĞUMUYLA OLUŞANLAR
Bulutsu türleri
Bulutsu türleri bir güneşin doğumuyla oluşanlar ve bir güneşin ölümüyle oluşanlar olarak ikiye ayrılırmış:
Salma bulutsusu: Çevresinde yer alan bir yıldızdan dolayı çok sıcak gazlardan oluşan bu bulutsular kendi ışıklarına sahiplermiş. İçlerinde bol bulunan hidrojenden dolayı da zaman zaman kırmızı renkte görünürlermiş.
Karanlık bulutsu: Adından da anlayabileceğin gibi koyu renkli ya da simsiyah görünen bulutsu türüymüş. Yoğun oldukları için içlerinden ışık geçemez, arkasından vuran ışıklar da görünmezmiş. Koyu oldukları için de detaylarını anlamak zormuş. Bu türe örnek olarak Atbaşı Bulutsusu verilebilirmiş.
Haberin DevamıYansıma bulutsuları: Bu tür biraz kopyacı bulutsu sayılabilir. Çünkü yakınında yer alan bir yıldızdan ışık alır ve onu yansıtırmış. Genelde diğer türlerle yan yana görülebilirmiş.
![]()
BİR YILDIZIN ÖLÜMÜYLE OLUŞANLAR
Gezegenimsi bulutsular: Adı gezegen ama gezegenle alakası yokmuş. Güneşe benzeyen ve yok olmaya başlayan yıldızlar çeşitli patlamalarla dış katmanlarını atarmış. Geriye kalan da sıcak küçük beyaz cüce bir yıldız kalırmış. Bu cücenin saçtığı ışık ve ısı, gaz ve toz bulutunu aydınlatırmış. İşte gezegenimsi bulutlar da bunlarmış.
Süpernova kalıntıları: Yok olan ya da ölen yıldızlardan geriye kalan bulutsulardan biri de bu türmüş.
Nebula (bulutsu) nedir? Kısaca tanımı, türleri ve özellikleri
Latince bulut anlamına gelen Nebula kelimesi uzaydaki gaz ve toz kütlelerine verilen isimmiş. Bizim de içinde olduğumuz Samanyolu galaksisinde de birçok Nebula ya da diğer adıyla Bulutsu varmış. Yıldızların doğumu ve yok olması sonucu oluştukları için de bilim insanları için önemli bir araştırma konusuymuş.
BİR YILDIZIN DOĞUMUYLA OLUŞANLAR
Bulutsu türleri
Bulutsu türleri bir güneşin doğumuyla oluşanlar ve bir güneşin ölümüyle oluşanlar olarak ikiye ayrılırmış:
Salma bulutsusu: Çevresinde yer alan bir yıldızdan dolayı çok sıcak gazlardan oluşan bu bulutsular kendi ışıklarına sahiplermiş. İçlerinde bol bulunan hidrojenden dolayı da zaman zaman kırmızı renkte görünürlermiş.
Karanlık bulutsu: Adından da anlayabileceğin gibi koyu renkli ya da simsiyah görünen bulutsu türüymüş. Yoğun oldukları için içlerinden ışık geçemez, arkasından vuran ışıklar da görünmezmiş. Koyu oldukları için de detaylarını anlamak zormuş. Bu türe örnek olarak Atbaşı Bulutsusu verilebilirmiş.
Yansıma bulutsuları: Bu tür biraz kopyacı bulutsu sayılabilir. Çünkü yakınında yer alan bir yıldızdan ışık alır ve onu yansıtırmış. Genelde diğer türlerle yan yana görülebilirmiş.
BİR YILDIZIN ÖLÜMÜYLE OLUŞANLAR
Gezegenimsi bulutsular: Adı gezegen ama gezegenle alakası yokmuş. Güneşe benzeyen ve yok olmaya başlayan yıldızlar çeşitli patlamalarla dış katmanlarını atarmış. Geriye kalan da sıcak küçük beyaz cüce bir yıldız kalırmış. Bu cücenin saçtığı ışık ve ısı, gaz ve toz bulutunu aydınlatırmış. İşte gezegenimsi bulutlar da bunlarmış.
Süpernova kalıntıları: Yok olan ya da ölen yıldızlardan geriye kalan bulutsulardan biri de bu türmüş.