Burun Eti Ameliyatı Olanların Yorumları

Yetişkinlerde burun tıkanıklıklarının başlıca nedenlerinden biri “burun eti büyümesi” ya da tıbbi adıyla "konka şişmeleri"dir. Burun boşluğunun yan duvarlarında bulunan konkalar (burun etleri) burun içinden geçen havayı temizleyen, nemlendiren ve ısıtan organlarımızdır. Burun etlerinin yapısal olarak büyük oluşları ya da bunları şişiren bazı koşul ve hastalıklar burun tıkanıklığına yol açabilirler. Örneğin hava kirliliği, sigara kullanımı, alerji, çeşitli sinüzitler ve bazı burun açıcı spreylerin uzun süre kullanılması konkaların bozulmasına ve büyümesine neden olabilir. Bazı estetik burun ameliyatları sonrasında da burun tıkanıklığı başlayabilir. Bunlarda burun pasajı daralmışsa, burun etleri normal boyutta oldukları halde, göreceli büyüklükleri nedeniyle tıkanıklığa yol açabilirler.

Burun eti büyümesinin tedavisinde başlangıçta bazı ilaç ve spreyler kullanılabilir. Pek çok hasta burun yıkama ile topikal steroid tedavilerinden fayda görür. Düzenli endoskopik takiple tedavinin etkinliği ve süresi belirlenir. Burun etlerinin yeteri kadar küçüldüğünde ve hastanın belirtileri düzeldiğinde tedavi sonlandırılabilir. Ancak bazı hastalar bu tedaviden fayda görmeyebilirler ya da ilaçları bıraktıktan sonra burun tıkanıklığı tekrar başlayabilir. İşte bu hastalarda konkaların şişmesine neden olabilecek, örneğin altta yatan bir sinüzit hastalığı olabilir. Bunlar da araştırıp teşhis edilirse etkene yönelik tedavilerle konka şişmesi yine tedavi edilebilir.

Burun Eti Büyümesi - Konka Şişmesi Püf Noktaları

Fakat burun eti şişmeleri şiddetli tıkanıklığına neden oluyorlarsa ve tıbbi tedaviler de bunları küçültmeye yetmiyorsa, bu durumda büyümüş konkalara müdahale etmemiz gerekir.

Burun Eti Ameliyatı

Konka şişmelerinin tedavisinde ileri deneyim sahibi uzmanlar olarak günümüzde "burun etlerini küçültme yöntemleri" kullanıyoruz; artık burun etlerinin tamamen kesilip alındığı doku kaybettiren yöntemleri kesinlikle kullanmıyoruz. Çünkü bu tip ameliyatlar kanamalı olmalarının yanı sıra, burun içerisine hasta rahatını bozan baskılı tamponların konmasını gerektirebilirler. Daha önemlisi ameliyat sonrasında burun pasajı açılmış olmasına rağmen, doku kaybı nedeniyle havayı hissetmeme durumları görülebilir. Ayrıca burun ve geniz kuruluğu ile geniz akıntısı gibi çok sıkıntılı tablolar meydana gelebilir. Bu duruma “boş burun hastalığı” (ing: empty nose syndrome) denilir.

Burun Etlerinin Küçültülmesi

Yukarıdaki sakıncalara ek olarak, burun işlevlerini de korumak amacıyla burun etlerini kesip almak ya da yakmak yerine artık günümüzde yalnızca küçültme tekniklerini uyguluyoruz. Burun eti ameliyatlarında endoskopik teknikle, genellikle kanamasız - tamponsuz ve günübirlik bir cerrahi ile hastanın rahatını fazla bozmayan lazer ya da radyofrekans gibi teknikleri kullanıyoruz. Benim konkaları küçültmede ileri deneyim sahibi olduğum ve ilk tercihim hemen her zaman lazer kullanımı olmuştur.

Burun tıkanıklığı nedeniyle ameliyat önerilen hastaların neredeyse hepsinin sorduğu “burun eti tekrarlar mı?” sorusunun haklı temelleri vardır. Çünkü, çevrelerinde burun eti alınan veya küçültülmüş olanlarda şikayetlerin düzelmediğini ya da bir süre sonra geri döndüğünü sıkça duymaktadırlar. Hatta burun tıkanıklığı şikayeti ile başvuran hastanın kendisi bile geçmişte bu ameliyatları olmuş olabilir. Burun etlerinin ameliyattan sonra tekrar büyümelerinin aslında çok temel ve anlaşılabilir nedenleri vardır. Elbette bunları belirledikten sonra başarılı şekilde tedavileri de yapılabilir.

Burun etleri, tıbbi adıyla konkalar burun boşluğu içinde bulunan parmak benzeri yapılardır. Sağlı sollu alt, orta ve üst konka olarak toplam 6 adettirler. Bunların arasından geçen soluk havası ısıtılır, nemlenir ve temizlenir. Genellikle “burun eti” olarak bahsi geçen ve şişme-inme özellikleri bulunanlar, “alt konkalar”dır. Hatta bunları aynaya baktığınızda burun deliklerinin hemen arkasında görebilirsiniz.

Burun etleri hastalık değildir! Burun etinin büyümesi burun tıkanıklığına yol açabilir.

Burun eti büyüdüğünde hemen ameliyat etmeden önce sorulması gereken sorular vardır. Mesela, burun eti niçin büyümüştür? Bu nedeni bulmadan ameliyat edilirse ne olur? Burun etini büyüten nedeni tedavi etmeden, sadece burun etini küçültmek ne işe yarar? Burun eti büyümesinin ameliyat dışı başka tedavileri var mı? Ameliyat gerekecekse başka sorular da sormak gerekir; burun eti alınmalı mı yoksa küçültülmeli mi? Burun işleyişinde bu kadar önemliyse alınması doğru mu? Küçültülecekse hangi yöntemle küçültülmeli? Beraberinde başka ameliyatlar aynı anda yapılmalı mı, yapılabilir mi? gibi…

Burun etini büyüten birçok neden olabilir. Havalandırma, hava kirliliği, iklim, alışkanlıklar, alerji, bağışıklık, genel sağlık, sık hastalanma, yaş, burun içi anatomik bozukluklar, sinüs sağlığı, mukoza özellikleri, genetik faktörler, beslenme ve daha pek çok neden.

Ciddi bir anatomik ve işlevsel bozukluk yoksa, burun işleyişini arttıran, şişmeleri azaltan bazı ilaç ve spreylerin kullanılması hastaların belirli bir bölümünde burun etlerini küçültebilir. Hastanın yakınmalarındaki düzelmenin endoskopik muayenelerle de takip edilmesi tedavi süresinin belirlenmesi için önemlidir. Zira burun içi görünüm tam olarak düzelmeden medikal tedavinin erken kesilmesi durumunda da şikayetler kısa süre sonra geri dönebilir.

İlaç tedavisinin fayda etmediği hastalarda, sıklıkla sinüs sağlığının bozuk olduğunu saptıyoruz. Burada baş ağrısı, yüzde dolgunluk hissi ve iltihaplı akıntı gibi şikayetleri olan belirgin bir sinüzit hastalığı değil de, daha sinsi, ilgisizmiş gibi görünen, teşhisi kolay olmayan, hatta sıklıkla gözden kaçan burun-sinüs sorunları ile karşılaşıyoruz. Burun tıkanıklığına ek olarak geniz akıntısı, gıcık öksürüğü, sık hastalanma, ağız kuruluğu ve ağız kokusu gibi şikayetlerin nedeni olarak sinüs kanallarının kapalı oluşu, aksesuar delikler ve salgı kısırdöngüsü, sinüs girişlerinin darlığı ve farklı rinitler gibi burun-sinüs içi mukoza örtüsünün sağlığını bozarak burun etlerini büyüten durumlarla karşılaşıyoruz.

Bunlar teşhis ve tedavi edilmeden, tek başına burun etine müdahale yapılması elbette burun etinin aylar veya yıllar sonra tekrar büyümesi ile sonuçlanabilecektir.

Bunun dışında ilaç ve sprey tedavisiyle düzelmeyen burun etlerine hangi yöntemle küçültme yapmak gerekir? Burada cerrahın elinde burun etini küçültmek için hangi araç var, bu aracın teknik kapasitesi nedir, hangi parametrelerle kullanılacak, konkanın nerelerine ne kadar uygulama yapılacak, kaç defa yapılacak, hekimin kullanacağı araçtaki deneyimi nedir, diğer yöntem ve araçlar konusunda bilgisi nedir, hastası için en doğru uygulama gerçekte hangisidir? gibi sorular akla gelebilir. Bu aşamada hastanın hekimine güveni ve inancı, sorularına alacağı tatminkar yanıtlarla sağlanabilir, ancak sonuçlar buna rağmen beklenenden farklı olabilir.

Burun eti büyümesine, hastaya ve hastalığına göre en uygun yöntemle müdahale yapılırken, bunu büyüten neden de örneğin bir çeşit sinüs hastalığıysa düzeltilmelidir, beraberinde buna da müdahale yapılmalıdır, yapılabilir. Sinüs kanalları endoskopik sinüs cerrahisi ile açılabilir veya bir aksesuar ostium ve salgı kısır döngüsü varsa bu çözülebilir. Ya da geçmişte ameliyat olduğu halde bunlar gözden kaçmışsa, sonraki müdahale sırasında bunlar tamamlanabilir.

Görüldüğü üzere burun eti konusu sanıldığı kadar basit değildir. Burun tıkanıklığı nedeniyle başvuran hastaların çoğunda sebep burun eti büyümesidir. Burun etine doğru sorularla ve doğru bir teşhis-tedavi algoritması ile yaklaşıldığında başarılı sonuçlar alınması, çok nadir genetik durumlar dışında, çoğu kez olanaklıdır.

Dr. Atilla Şengör

Şengör KBB / Etiler

Op. Dr. Atilla Şeng&#;r

Burun eti nedir?

Yüzün en belirgin yerinde bulunan ve solunum yapmakta bize yardımcı olan burun, işlev açısından büyük önem teşkil etmektedir. Dışardan alınan solunum bütün vücudu etkileyeceğinden oldukça dikkat etmemiz gerekir. Hekimlere gelen şikâyetler büyük bir oranda tıkanıklık veya burun içinde oluşan etlerden gelir.

Burun eti ne gibi rahatsızlıklara yol açar?

Burun etinin fazla büyümesi, hastanın yaşamında olumsuz özellikler gösterebiliyor. Burun da oluşan kemik eğriliği, burun etinin büyümesi nefes tıkanıklığına, nefes almada zorluğa, gece uyurken horlamaya, baş ağrılarına geniz nedeniyle boğaz enfeksiyonlarına neden olur. Bu şikâyetlerin sonlanması burun ameliyatı ile hedeflenir.

Burun eti operasyonu nasıl gerçekleştirilir?

Burun eti ameliyatı lokal veya genel anestezi ile lazer veya işlevsel cihazlar kullanılarak yapılır. Burun eti ameliyatlarında hedef burun etini en minimum düzeye indirmektir. Burun etleri uzman hekimler tarafından gelişmiş teknoloji ile küçültülebilmektedir. Bu operasyon burun hava yollarında rahatlama, ferahlık oluşturarak hastanın yaşam kalitesini arttıracaktır.

Burun eti operasyonu ne kadar sürer?

Uzman hekim taraflarından gerçekleştirilen ameliyatlar yaklaşık olarak 20 dakika sürmektedir. Fakat burun eti ameliyatıyla birlikte sinüzit gibi rahatsızlıklara da müdahale edildiğinde operasyon süresi uzayabilir.

Burun eti operasyonu sonrasında özellikle nelere dikkat edilmesi gerekir?

Sorunsuz ilerleyen bir burun eti ameliyatı sonrasında hasta 1 gün içinde taburcu edilebilir. Taburcu edildikten sonra hastanın elbette dinlenmesi gerekir. Bu dinlenme süresini yaklaşık 1 hafta olarak söyleyebiliriz. Burun temizliğine dikkat edilmesi gerekir. Taburcu edilen hasta haftalık aralıklarla doktor kontrolüne gelmelidir. Burun ameliyatı sonrası sprey kullanılabilir.

Burun eti operasyonu sonrasında tampon gerekir mi?

Burun eti ameliyatı sonrasında eriyen burun tamponları veya lokal pamuklar kullanılabilir. Fakat burun eti ameliyatı devamında deviasyon işlemi olmadıysa tampona gerek olmayabiliyor.

Konka (Burun Eti) Nedir, Ne İşe Yarar?

Konkalar her iki burun boşluğunun yan duvarlarında aşağıdan yukarıya doğru üçer adet (alt, orta, üst konka) sıralanmış yapılardır. Bu yapıların iç kısmı kemik dış kısmı mukoza denen örtü ve her ikisi arasında yumuşak dokudan oluşur. Konkaların en büyüğü en altta ve önde olan alt konkadır. Konkalar havanın ısıtılması, nemlendirilmesi ve filtre edilmesine yarar. Ayrıca konka mukozası burun içi mukozayla beraber immunglobulin, lizozim, laktoferrin gibi çeşitli enzimler ve koruyucu proteinler üreterek burnun immun fonksiyonunu  sağlar.  Burundan giren hava geniz bölgesine ulaşana kadar 25 derece sıcaklığa ve %90 neme ulaşır. Bu işlevi yaparken özellikle alt konka zaman zaman büyür veya küçülür. Büyüme ve küçülme konkanın kan dolaşımının artıp azalmasıyla olur. Sağlıklı erişkinlerin %80 inde nazal siklus denen bir döngü vardır. Bu döngüde burnun bir tarafındaki alt konka büyürken diğer tarafdaki küçülür. Bu döngü saatte bir tekrarlanır. Burundan geçen toplam hava değişmediğinden bu döngü sıklıkla fark edilmez.

Konka Hipertrofisi (Burun Eti Büyümesi) Neden Olur?

• Alerjik Rinit; Konka hipertrofisinin en önemli nedeni burun alerjisi (alerjik rinit) dir.
• Hormonal nedenler; Hipotiroidi, Şeker Hastalığı, Akromegali (büyüme hormonunun aşırı salgılanması)

• İlaçlar; Tansiyon ve Kalp ilaçlarının bazıları (Alfa antagonistler, Beta blokürler, Anjiyotensin Converting Enzim (ACE) inhibitörleri), Metil Dopa, Oral Kontraseptifler (doğum kontrol hapları), Psikotropik ilaçlar, Aspirin ve diğer nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar(NSAİ), Rinitis medikamentoza (kısa sürede burnu açan burun spreylerinin uzun süre kullanımı sonrası rebound etki oluşur. Yani normalde burun etlerini büzüştürecekken tam tersi etki ile burun etlerini şişirmeye başlar.)

• Kompansatris hipertrofi; Septum deviasyonu olanlarda deviasyon olan tarafın karşı tarafındaki konkanın şişmesidir.

• Yapısal büyüme; Alt konkanın kemik kısmı yapısal olarak büyük olabilir, Orta konkada gelişimi esnasında içi hava dolu balonlaşma (konka bülloza) oluşabilir.

• Enfeksiyonlar; Nezle, Grip, Sinüzit gibi enfeksiyonlarda burun etleri şişer.

• Çevresel faktörler; Kirli hava, Sigara dumanı, Boya, Çamaşır suyu, bazı parfüm kokuları, Kimyasal gazlar

• Vazomotor rinit; Özellikle yaşından sonra soğuk ve kuru hava, yüksek nem, sigara, kimyasal irritan kokular, yorgunluk, stres, ani ısı ve nem değişimi ile burun etlerinin sinirsel uyarılımında ani değişim olur. Buna bağlı olarak burun etleri şişer ve burun mukozasından aşırı salgı üretilir. Burun tıkanıklığı ve burun akıntısı olur. Semptomlar ani başlar ve kısa sürer.

• Fizyolojik ve geçici büyüme yapan nedenler; Nazal siklus, Egzersiz (sempatik deşarja bağlı olarak konkalarda kan toplanır ve şişer), Gebelik (gebeliğin özellikle son haftalarında artar, gebelerin % sinde olur, doğumdan 2 hafta sonra geçer), Ergenlik (hormonal değişime bağlı olarak konkalar şişer), Pozisyonel (yan yatma durumunda altta kalan konkada kan göllenir ve şişmesine neden olur, dik pozisyona geçince göllenen kan boşalır ve burun tıkanıklığı azalır), Cinsel Uyarılma ve Orgazm(genitonazal reflex denen bir mekanizma ile konkalar şişer)

Ne Gibi Şikayetlere Neden Olur?

• Burun tıkanıklığı, ağzı açık uyuma, horlama; Genellikle yatar pozisyonda burun tıkanıklığı artar. Nedeni yatar pozisyonda konkaların daha çok kanlanmasıdır. Ağzı açık uyumaya bağlı olarak özellikle sabahları boğazda kuruma, yapışıklık hissi olur. Uyku kalitesi olumsuz etkilenir ve genellikle dinlenmemiş uyanılır. Ayrıca burundan rahat nefes alamama durumu efor kapasitesini bir miktar düşürür.
• Koku alma güçlüğü; Burun tıkanıklığı yapan diğer nedenler gibi konka hipertrofisi de koku moleküllerinin burun içinin üst kısmındaki koku bölgesine ulaşmasını engelleyerek koku alma güçlüğüne sebep olabilir.
• Yüz bölgesinde ağrı; Mukozal temas bölgeleri oluşturarak kontakt baş ağrısına neden olabilir. Bu tür ağrılar genelde yüzün ön bölgesinde ve künt karakterlidir. Çok şiddetli değildir ancak rahatsız edicidir.
• Geniz akıntısı

Teşhis Nasıl Konulur?

Burun spekulumu denen aletle burun kanatları biraz açılarak burun içi muayene edilir. Bu muayene ile alt konkaların ön ve orta kısmı, orta konkanın ön kısmı rahatça görülebilir. Burun etlerinin arka kısmının görülmesi için endoskopik muayene yapılır. Endoskopik muayenede burun endoskopu denen, ucunda minik kamera ve ışık bulunan 2,7 veya 4 mm kalınlığında bir aletle burun içinden muayene yapılır. Her iki muayene yöntemi de ağrısızdır ve kısa sürer. Konka hipertrofisi teşhisi sıklıkla tetkik gerektirmez, ancak burun etlerinin kemik kısmındaki büyümelerin veya konka bülloza dediğimiz orta konkanın içi hava dolu balonlaşmasını görebilmek için sinüs tomografisi çekilerek detaylı değerlendirme yapılabilir.

Tedavi Nasıl Yapılır?

• Önlemler; Yatak başını yükseltmek, Odayı nemlendirmek, Tuzlu su ile burun yıkama yapmak,

• İlaç Tedavisi; Kortizonlu burun spreyleri, Dekonjestanlar (ağızdan veya burun spreyi şeklinde kullanılabilir. 5 günden fazla kullanılmamalı, ağızdan hap şeklinde olanları; yüksek tansiyon, kalp hastalığı, ritim bozukluğu, prostat, göz tansiyonu olanlarda ve gebelikte kullanılmamalı), Antihistaminikler (alerji ilaçları)

• Radyofrekans uygulaması; Lokal anesteziyle kolaylıkla yapılabilir. Alt konkaya 3 farklı noktadan bir iğne batırılır. İğnenin ucunda sınırlı bir alanda ısı oluşur. Isı oluşumu sınırlı bir alanda olduğundan konka mukozasına zarar vermez. İşlem her bir konka için ortalama dakika sürer. Önce konka ödemlenerek şişer, 3. haftadan sonra uygulama alanlarında büzüşme başlar ve 1,5 ay sonra büzüşme tamamlanır. Kanama pek olmaz. Hastanede yatış gerektirmez, ertesi gün işinize dönebilirsiniz. Literatürde % lara varan etkinliği olduğu söylense de kişisel deneyimim bundan daha az olduğu ve birkaç kez tekrar gerektirdiği, uzun vadede de cerrahi küçültmenin yerini tutmadığıdır. Konkalar tekrar şişerse 2 şer ay arayla kez tekrarlanabilir. Radyofrekans uygulamasından hemen sonra konkaların yanlara doğu kırılması etkinliğini artırır. Kişisel olarak radyofrekansı; çocuklarda, kan sulandırıcı kullanan hastalarda, burun tıkanıklığının sebebinin sadece konka hipertrofisi olduğunu düşündüğüm hastalarda, konka kemiğinin büyük olmadığı hastalarda, genel anestezi alması riskli olan hastalarda, cerrahi tedaviyi istemeyen veya kısa sürede işine dönmesi gereken hastalarda tercih ediyorum.

• Cerrahi Tedavi; Konka cerrahisi genel anestezi, lokal anestezi veya sedasyon dediğimiz tam uyutulmadan yapılabilir. Günümüzde konka mukozasını koruyarak burun etinin içerden küçültüldüğü teknikler; yan etkisi en az, iyileşme süresi daha kısa, ameliyat sonrası kanama ve kabuklanmanın daha az ve sonuçlarının daha başarılı olduğu tekniklerdir. Endoskopik submüköz konka redüksiyonu dediğimiz ameliyatta; mikrodebrider denen aletle konkanın üzerini örten mukozaya zarar vermeden altındaki yumuşak doku fazlalığı bir yandan traşlanır bir yandan vakumla çekilerek ortamdan uzaklaştırılır. Konka kemiğinin büyük olduğu durumlarda kemiğinde bir kısmı alınır. Ameliyat her bir konka için ortalama dakika sürer. Ameliyat sonrası burun içine gün durmak üzere tampon konur. Hasta aynı gün evine gönderilebilir. Tamponlar çıkarıldıktan sonra gün hafif sızıntı şeklinde kanama olabilir. İyileşme süresince birkaç hafta burun içinde kabuklanma olabilir. Bu kabuklar serum fizyolojik ile yumuşatılarak temizlenebilir. Ameliyat sonrası gün istirahat önerilir. Ancak efor gerektirmeyen bir iş yapacaksanız ve ameliyat sonrası herhangi bir olumsuzluk yaşamadıysanız 5. günden sonra çalışabilir, seyahat edebilirsiniz. Ameliyattan 10 gün sonra burnunuza normal su çekebilirsiniz, hafifçe sümkürebilirsiniz. Geçmiş yıllarda küçültme için  sıkça lazer kullanılmış ancak, ameliyat sonrası kabuklanma, ağrı, ek maliyeti nedeniyle ve günümüzde kullanılan tekniklere üstünlüğü olmadığından artık tercih edilmemektedir. Konkalar burun fonksiyonlarının vazgeçilmez yapılarıdır. Bu nedenle aşırı küçültme veya tamamının alınması çok sakıncalıdır. Böylesi bir durumda “boş burun sendromu” oluşur. Burundan rahat hava geçse bile kişi havanın geçtiğini hissetmez, burunda sürekli kuruma, kabuklanma ve kötü koku oluşur. Çocuklarda cerrahi tedavi yerine radyofrekans ile küçültme tercih edilir. Cerrahi tedavi daha etkili ve daha kalıcıdır, ancak radyofrekansa göre iyileşme süresi daha uzundur.

Konka Ameliyatından Sonra Ne Gibi Komplikasyonlar Görülebilir?

Konka ameliyatında komplikasyon nadirdir, olası komplikasyonlar;
• Kanama; Müdahale gerektiren kanama oranı %1 in altındadır.
• Enfeksiyon
• Burun içinde yapışıklık
• Boş burun Sendromu; Burun etinin aşırı veya tamamının alınması durumunda gelişir. Burundan rahat hava geçse bile kişi havanın geçtiğini hissetmez, burunda sürekli kuruma, kabuklanma ve kötü koku oluşur.

Konka Hipertrofisi (Burun Eti Büyümesi) Ameliyattan Sonra Tekrarlar mı?

 Ameliyatta konka mukozası korunduğundan özellikle alerjik riniti olan hastalarda nadir de olsa konkalar tekrar büyüyebilir. Radyofrekans yönteminde tekrar büyüme oranı daha yüksektir.