Burun Tıkanıklığı Nasıl Açılır

Solunum sisteminin başlangıç noktası olan ve içeri giren havanın akciğerlere ulaşmadan önce ısıtılıp, nemlenip, temizlendiği organ olan burnun, bazı faktörlere bağlı görevini yerine getirememesine burun tıkanıklığı denir. 

Burun tıkanıklığı nefes almayı zorlaştıran, kaliteli bir gün ya da uyku süreci geçirmeyi imkansız kılan bir rahatsızlıktır. Aynı zamanda da kişiyi, koku alma fonksiyonlarının zayıflaması, nefes alıp verme mekanizmasının sekteye uğraması gibi pek çok negatif etkiyle  karşı karşıya bırakmaktadır. Çok basit olarak görülüp, çok da önemsenmeyen burun tıkanıklığı, birçok sıkıntılı sürece ve sonuca yol açabilmektedir. 

Yaşam kalitesini sekteye uğratan burun tıkanıklığı, gribal enfeksiyonlardan, mevsim geçişlerinden ya da yapısal  bozukluklardan kaynaklı olarak hem çocuklarda hem de yetişkinlerde ortaya çıkabilir. 

Alerjiye bağlı olarak gelişen burun tıkanıklıkları tedavi edilmediğinde alerjik astım gibi solunum yolu hastalıklarının yolu açılabilir. 

Eğer beraberinde ciddi sorunlar getiriyor ve sürekli kendini tekrar eden bir burun tıkanıklığı problemi mevcutsa derhal tedavi edilmesi gerekir.

BURUN TIKANIKLIĞI NEDENLERİ NELERDİR?

Burun  tıkanıklığı, burun dokularını tahriş eden bir etkenden kaynaklanabilir. Soğuk algınlığı, grip veya sinüzit gibi enfeksiyonlar ve alerjiler burun akıntısının ve burun tıkanıklığının yaygın nedenleridir. 

Araba egzozu gibi burnu tahriş edici durumlarda burun tıkanabilir. Bu duruma alerjik olmayan rinit denir. Burun akıntısı ve tıkanıklığına nadir de olsa tümörler de sebebiyet verebilmektedir.

Bu etkenler anatomik yapılardaki yapısal bozukluklar ve bunlara ait iltihaplanmalar şeklinde kategorize edilebilir.

Burun Tıkanıklığının Olası Nedenlerini Şöyle Sıralayabiliriz:

Sinüzit

Nazal septum deviasyonu

Burun eti

Konka şişmeleri

Saman nezlesi

Alkol,

Sahip olunan alerjiler

Nezle, soğuk algınlığı

Mevsim geçişleri

Baharatlı yemekler

Burunda yabancı cisim

Hormonal değişiklikler

Grip,

Alerjik olmayan rinit

Yüksek tansiyon

Burun polipleri

Mesleki astım

Gebelik

Uyku apnesi

Churg-Strauss sendromu

Tiroid bozuklukları

Burun tıkanıklığı yaşayan hastalar, ağız solunumu  yapmak durumunda kaldıklarından, alınan hava da burun filtresinden geçmediğinden ötürü, bazı boğaz enfeksiyonları meydana gelebilir. Ağız kuruluğu yaşanabilir. Horlama ve uyku problemlerinden muzdarip olabilirler. Fiziksel hareketleri gerçekleştirirken daha çok zorlanabilirler.

BURUN TIKANIKLIĞI BELİRTİLERİ NELERDİR?

Burundan nefes alamayan kişinin, nefes alışverişi için ağzını kullanır. Geceleri ağız açık uyuma beraberinde horlama atakları gözlenir. Kalitesiz uyku neticesinde sürekli yorgunluk ve halsizlik hali olağandır. 

Ağız kuruluğu ve burundan filtrelenemeyen hava nedeniyle boğaz enfeksiyonları yaşanabilecek belirtilerdendir. Burun tıkanıklığı ve akıntısına, burunda kuruluk ve kaşıntı hali ve hapşırma belirtileri de çoğunlukla eşlik etmektedir.

BURUN TIKANIKLIĞI NASIL GEÇER?

Burun tıkanıklığının tedavisi, tıkanıklığın nedenine bağlı olarak geliştiği için kulak burun boğaz doktoruyla süreci yürütüp, sebeplerini açığa çıkarmak gerekir. Sebeplerin saptanmasının ardından optimum tedavi planını uygulamak devreye girer. 

Endoskopi yöntemi ile sebep anlaşılmaya çalışılabilir. Saman nezlesi, burun eti büyümesi (konka büyümesi) ya da geniz eti büyümesi (adenoid büyümesi)  gibi nedenlerle gelişen burun tıkanıklığında ilaçlar, burun spreyleri ile yol çizilebilir. 

Burun eğriliği gibi ilaçların çözümsüz kaldığı sorunlarda burun tıkanıklığı ameliyatı ile tıkanıklığı açma yoluna gidilebilir. Tabii ki bu yönteme hastanın yaşantısının çok negatif etkilendiği zamanlarda başvurulması tercih edilir.

Sürekli olarak ağız solunumu ve horlama belirtisi gösteren kişilerde ameliyat yöntemi oldukça büyük bir kurtarıcı olabilir. Ameliyat sonrası hasta hemen günlük hayatına dönebilir, ihtiyaçlarını karşılayabilir ve rahat bir şekilde nefes alışverişini sağlayabilir. Bir diğer yöntem de radyofrekans cerrahisi olanakları kullanılarak tıkanıklığın çözümü ve hastanın daha kaliteli bir yaşam sürmesi için gerekli ortam yaratılmasıdır.

Alerjik Burun Tıkanıklığı

Özellikle ilkbahar ve sonbahar aylarında artan polenler, burun tıkanıklığı ve burun akıntısı şikayetlerini meydana getirebilir. Daha çok sabahları ve ilkbahar, sonbahar dönemlerinde artış gösterilen belirtiler, saman nezlesini (alerjik rinit) işaret ediyor.

Alerjiye bağlı olarak gelişen burun akıntısının tedavisi için hekimler ağızdan tablet ya da burun spreyi reçete edebilirler. Ancak, bu tür ilaçların mutlaka hekim kontrolünde ve tavsiye edildiği şekilde uygulanması gerekmektedir.

Alerji semptomlarından kurtulmanın en etkili ve güzel yolu neden olan problemin ortadan kaldırılması olacaktır. Bu yüzden polen alerjiniz varsa:

Polenlerin aktif olduğu mevsimlerde kapı, pencerelerinizi mümkün olduğunca kapalı tutun. 

Evinizde, arabanızda filtrelerini düzenli değiştirdiğiniz klimaları kullanın. 

Kuru ve rüzgarlı günde mümkün olduğunca evde kalmayı tercih edin. 

Evinizi ve bahçenizi temizlerken toz maskesi kullanmaya özen gösterin.

Ev içindeki rutubetli alanların bakım ve onarımlarını yaptırın.

Yatak çarşaflarınızı alerjiye dayanıklı ürünler tercih edin.

Bu ve bu gibi önlemlerle sizde alerji riskinizi minimuma indirebilirsiniz.

BURUN TIKANIKLIĞINA ÇÖZÜM ÖNERİLERİ NELERDİR?

Burun tıkanıklığı, burun akıntısı ve eşlik eden kaşıntı, kuruluk ve hapşırma gibi rahatsız edici belirtilerin hafife alınmaması ve uygun ilaçlarla ve doğal yöntemlerle tedavi edilmesi gerekir.

Burun tıkanıklığına çözüm bulunabilmesi için, öncelikle burun tıkanıklığına yol açan sebebin saptanması gerekir. Etken saptandıktan sonra, buna yönelik çok yönlü ve kapsamlı bir tedavi planı hazırlanır. Eğer tıkanıklık burun septumundaki eğrilikten kaynaklanıyorsa, ameliyatla eğrilik düzeltilebilir.

Burun eti büyümesi nedeniyle olan tıkanıklıklar, ilaçlar ve burun spreyi kullanılarak tedavi edilir. Bazen bu yapıların cerrahi işlemle alınması gerekebilir. Burun eti ile geniz eti farklı yapılardır ve karıştırılmamalıdır. Burun eti, tıp dilinde konka adı verilen yapıların; geniz eti ise adenoidlerin yerine kullanılan ifadelerdir. Çocuklarda görülen burun tıkanıklığı en sık olarak, tıp dilinde adenoid hipertrofisi olarak bilinen geniz eti büyümesi sebebiyle ortaya çıkar.

Yaşam kalitesini etkileyerek oldukça can sıkıcı bir durum halini alabilen burun tıkanıklığı için hekimlerin bilgisi ve önerisi dahilinde yapılacak çeşitli uygulamalar fayda sağlayabilir.

Hava kuruluğuna bağlı olarak oluşan sinüs ağrısı ve burun tıkanıklığı varlığında ortamı nemlendirici etki gösteren cihazların kullanımı bu belirtilerin giderilmesine katkı sağlayabilir.

Bu makineler suyu buhar formuna çevirerek içinde bulunulan ortamın nemlendirilmesini sağlarlar. Nemlendirilmiş havanın solunması ile tahriş olmuş burun içi dokular ve ödemli kan damarlarının rahatlatılması sağlanır. Nemlendirici cihazlar aynı zamanda üretilen aşırı mukus tabakasının inceltilmesine de katkıda bulunur.

Burun tıkanıklığı olan kişilerde bu soruna çözüm olabilecek bir diğer uygulama da sıcak bir duş alınmasıdır. Duş sırasında oluşan sıcak buhar, burun içi solunum yollarında birikmiş mukus tabakasını azaltıcı etki yaparak iltihaplanma ile ilgili belirtilerin azaltılmasına katkı sağlayabilir.

Günlük sıvı tüketiminin arttırılması burun tıkanıklığı olan bireylerde burun içi hava yollarında biriken sıvının ilerlemesini sağlayarak bu bölgelerdeki basınç hissinin azaltılmasında etkili olabilir. Özellikle burun tıkanıklığına boğaz ağrısının eşlik ettiği bireylerde sıcak içecekler bu problemlerin rahatlatılmasında katkı sağlayabilir.

Burun spreyleri hem burun içi hava yollarının nemlendirilmesi hem de bu bölgelerdeki iltihaplanmaya bağlı oluşmuş ödemi azaltarak burun tıkanıklığının giderilmesinde faydalı olabilir. Bazı burun spreyleri dekonjestan adı verilen ilaçları da içerebilirler. Bu spreylerin uzun süreli kullanımı sonucu mevcut burun tıkanıklığı problemi kötüleşebileceği için dikkatli olunmalıdır.

Özellikle burun tıkanıklığı nedeniyle çeşitli uyku problemleri meydana gelen kişilerde yapılması önerilen uygulamalar şu şekilde özetlenebilir:

Günlük tüketilen sıvı miktarını artırılması

Hekimlerin reçetelendirmesi halinde iltihaplanmayı azaltıcı etki gösteren non-steroid antiinflamatuar ilaçların kullanımı

Akşam alkol veya kafein içeren içecek tüketiminden kaçınılması

Evcil hayvanların yatak odasında bulunmasının engellenmesi

Sıcak içeceklerin tüketilmesi

Tuzlu su ile gargara yapılması

Nemlendirici cihazların kullanımı

Burun spreyi kullanımı

Yatarken başın vücuda göre daha yüksekte tutulması

Okaliptus yağı içeren ürünler de bu şikayeti çeken hastalarda olumlu sonuçlar alınmasında yardımcı olabilir. Fakat okaliptus, alerjiye neden olabileceği için özellikle küçük çocuk ve bebeklerde tehlikeli sonuçlara yol açabilir, bu nedenle kullanılmaması önerilir.

Burun içinde oluşan kuruluk ve tahriş için E vitamini içeren nemlendirici yağlar ya da kremler tercih edilebilir. Tabii ki öncelikle altta yatan hastalığın tedavi edilmesi şarttır. Alerjik durumunuz varsa, toz, duman, keskin kokular gibi alerji yapan maddelere maruz kalmaktan kaçınmak önem taşır.

Burun tıkanıklığı olan bazı kişilerde evde yapılan uygulamalar bu problemin çözümünde fayda sağlamayabilir. Bu durum ile özellikle burun tıkanıklığına sebep olan başka bir sağlık problemi varlığında karşılaşılır.

Bu vakalarda altta yatan nedene yönelik olarak farklı tedaviler gerekebileceği için dikkatli olunmalıdır.

Burun tıkanıklığı ile ilgili aşağıda yer alan belirtilerin sizde de mevcut olması halinde sağlık kuruluşlarına başvurarak hekimlerden yardım almanız önerilir:

10 günden daha uzun bir süre boyunca devam eden burun tıkanıklığı

Burun tıkanıklığına en az 3 gün boyunca yüksek ateşin eşlik etmesi

Sinüs ağrısı ve ateşe ek olarak yeşil renkli burun akıntısı varlığında

Bağışıklık sistemini zayıflatabilecek hastalıkların eşlik etmesi halinde

Bu belirtiler dışında yakın zamanlı bir kafa travması geçirdiyseniz ve bu travmanın ardından kanlı ya da berrak şekilde burun akıntınız varsa, bu belirtiler kafa tabanı kırığına işaret edebileceğinden en yakın sağlık kuruluşuna başvurarak hemen yardım almanız gerekir.

Burun Tıkanıklığı Nedir?

Burun tıkanıklığı, nefes almamızda yardımcı organımız olan burnun temel görevi olan havayı ısıtma, nemlendirme ve temizleme görevini yapmaması sonucu oluşan sağlık sorunudur. Çoğunlukla kış aylarında nezle ve grip gibi hastalıklarla birlikte ortaya çıktığı düşünülüyor olsa da kronik bir rahatsızlığa dönüşerek astım gibi hastalıklara dönüşme ihtimali yüksek olan bir sorundur.

Burun tıkanıklığı, bireyin sağlıklı nefes alıp vermeyi zorlaştırır, kaliteli uyku sürecini hatta yeme içme düzenini bile olumsuz etkiler. Koku alma oranını azaltabilen burun tıkanıklığı, yürüme, koşma ya da merdiven çıkma gibi tıkanıklık dolayısı ile nefes nefese kalmaya neden olacak sosyal aktivitelerin gerçekleştirilmesini bile engelleyebilmektedir.

Burun Tıkanıklığı Nedenleri Nelerdir?

Çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilen burun tıkanıklığı, bebeklikten gelen ya da sonradan oluşan anatomik problemlerden kaynaklı olabileceği gibi mevsimsel enfeksiyonlarla da oluşabilir. Ayrıca burun tıkanıklığı kişinin yaşına ve yaşadığı coğrafyaya göre de değişkenlik göstermektedir. Enfeksiyon nedeniyle mevsimsel hastalıklar ile oluşan burun tıkanıklığı genelde 1 hafta içinde iyileşme gösterirken farklı sebeplere bağlı olan burun tıkanıklığı tedavi ya da ameliyat süreci gerektirebilir.

Burun tıkanıklığına neden olan diğer sebepleri sıralamak gerekirse;

• Nezle, grip gibi bulaşıcı viral enfeksiyonlar ile birlikte oluşması
• Burun eğriliği ya da burun etlerinin (konka) büyük olması
• Alerjik reaksiyonlar
• Sinüzit
• Buruna alınan darbeler sonucu burun yapısının anatomik olarak bozulması
• Sinüsler ya da nazofarinksin neden olduğu iyi huylu yaa da kötü huylu tümörler
• Geniz eti oluşumu
• Nazal egzama
• Nazal valv darlığı
• Astım ve mesleki astım
• Tiroid sorunları şeklinde kişinin karşısına çıkmaktadır.

Burun Tıkanıklığı Belirtileri Nelerdir?

Burun tıkanıklığı belirtileri, burundan zorlanıldığı için ağızdan nefes alıp vermeye çalışmak ile ortaya çıkmaktadır. Gün içinde hem ağızdan nefes alıp hem konuşmaya çalışmak, geceleri ağız açık uyumak, horlamak ve sürekli devam eden yorgunluk hissi burun tıkanıklığı nedenleri arasında yer almaktadır. Ağızdan soluma işleminin mecburiyeti nedeniyle boğazda kuruluk, dudaklarda çatlama, ağız kokusu gibi belirtiler de burun tıkanıklığının neden olduğu durumlardır. Ayrıca burun akıntısı, geniz akıntısı, kaşıntı, hapşırma gibi belirtiler de görülmektedir.

Burun Tıkanıklığı Tanısı Nasıl Koyulur?

Burun tıkanıklığı yaşayan kişinin şikayeti, KBB uzman doktoru tarafından dinlenir ve detaylı tetkik için kulak- burun- boğaz muayenesi yapılır. Öncelikle mevsimsel durumlar göz önüne alınarak viral enfeksiyon olup olmadığı kontrol edilir. Eğer burun tıkanıklığına; ateş, öksürük, nefes darlığı, baş ağrısı, geniz akıntısı gibi enfeksiyon belirtileri görülmüyorsa daha detaylı muayene gerekmektedir. Bunun için ise fiziki muayenede nazal rijit ya da esnek endoskopik cihazlar ile sorun tespit edilmeye çalışılır. Eğer doktor tarafından gerekli görülürse bilgisayarlı tomografi istenerek de detaylı tetkik yapılabilir. Bir süredir burun tıkanıklığı yaşıyorsanız Üsküdar özel Hürrem Sultan Hastanesi uzman doktorlarına muayene olabilir, gerekli görülmesi durumunda tetkikleri yaptırabilir ve iyileşme sürecini başlatmak için doktorlarımızdan yardım alabilirsiniz.

Burun Tıkanıklığı Tedavisi Nasıl Yapılır?

Burun tıkanıklığı tedavisi için öncelikle tanının koyulmuş olması gerekmektedir. Belirlenen tanı eğer enfeksiyon kaynaklı ise hastalığın iyileşme sürecini kolaylaştırmak ve hızlandırmak için rahatlatıcı burun spreyi ve ilaçlar verilir. Sorun biraz daha ciddi mevsimsel alerjik bir problem ise alerjinin geçmesi için gerekli olan ilaçlar reçete edilir. Eğer sorun yaşatan durum anatomik yapının bozukluğu, burun eğriliği ya da burun eti oluşumundan kaynaklı ise ameliyat önerilir. Tüm bunlarla birlikte hastanın burun tıkanıklığı yaşama sebebi sinüzit kaynaklı ise cerrahi olarak boşaltma işlemi gibi tedavi yöntemleri uygulanarak sinüslerin açılması sağlanabilir.

Bebeklerde ve Çocuklarda Burun Tıkanıklığı

Bebek ve çocuklarda burun tıkanıklığı sık karşılaşılan bir durum olsa da akciğer gelişimleri devam etiiği için ihmal edilmemesi gereken bir durumdur. Özellikle soluk alıp verme sayısı dakikada 60’ın üzerine çıktığı ya da tam tersi nefes arlığı oluştuğunda en hızlı şekilde en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması gerekmektedir.

Bebek ve çocuklarda burun tıkanıklığı, burundan gelen sıvının renginin değişmesi, burun çekme, öksürük gibi belirtiler ile birlikte gerçekleşiyor ise genellikle sık yaşanan viral enfeksiyonlar neden olmaktadır. Bununla birlikte alerji ve hava kuruluğu da aynı belirtileri göstermektedir. Genellikle bebek ve çocuklarda rastlanan burun tıkanıklıkları 1-2 gün içinde iyileşme göstermektedir. Bunun dışında bir durum yaşanması halinde doktora başvurmakta fayda olacaktır.

Burun Tıkanıklığının Zararları Nelerdir?

Her burun tıkanıklığı mevsimsel ya da viral enfeksiyon nedeni ile oluşmayabilir. Bu nedenle burun tıkanıklığı ihmal edilmeden mutlaka bir doktora başvurulmalıdır. Burun tıkanıklığının zararlarına değinmek gerekirse; tedavi edilmeyen burun tıkanıklığı gece uykularında nefes almayı zorlaştırarak uykuyu böler ve uyku kalitesini bozarak gün boyu yorgunluk hissine neden olur. Bununla birlikte vücutta yeterli oksijen oluşmadığı için uyku apnesine (kısa solunum durması) neden olur.

Alerjiye bağlı gelişen burun tıkanıklığı ihmal edilmesi ve tedavi edilmemesi durumunda zamanla astıma dönüşerek kalıcı ve rahatsız edici bir hastalığa sahip olmanıza neden olur.

Anatomik sorunlarda ise tedavi ve ameliyat yöntemleri ile düzeltme sağlanmadığı sürece burun mukozasında kalıcı sorunlara neden olabilir. Burun yolu ile alınamayan hava ağızdan alındığı sürece hava burunda filtrelenemez ve nemlendirilemez. Bunun sonucunda da ortamdaki toz ve mikroorganizmalar boğaz ve akciğerlere inerek bağışıklık sistemini düşürür, enfeksiyonlara yol açar.

Sıkça Sorulan Sorular

Evde Tedavi İle Burun Tıkanıklığı Geçer Mi?

Detaylı muayene sonrası doktorunuzun verdiği sprey ve ilaçlar ile birlikte evde de bazı yöntemler uygulanabilir. Limon, nane, tarçın, zerdeçal gibi bitki çayları grip ve nezleyi hafifletmek için kullanılırken burun tıkanıklığına da iyi gelebilir. Ayrıca burun tıkanıklığı olan durumlarda buruna tuzlu su çekmek ya da denize girmek faydalı olabilir.

Geceleri burun tıkanıklığı nasıl önlenir?

Uyku sırasında yastığın yüksek olması burun tıkanıklığının hafiflemesine yardımcı olabilir. Ayrıca sıcak bir duş alınması, broşları açacağından rahat bir uyku uyumanızı sağlayacaktır. Oda içerisinde nemli su bulundurmak da hava kalitesini yumuşatacağı için biraz daha iyi hissetmenize destek olabilir.

Çocuklarda burun tıkanıklığı nasıl geçer?

Çocuğunuzun vakit geçirdiği alanlarda buhar makinesi kullanmalısınız. Buhar makinesi havanın nemlenmesini ve yumuşamasını sağlayarak çocuğunuzun rahat nefes almasına yardımcı olacaktır. Ayrıca doktorunuza danışarak burun spreyi kullanmanız da destekleyici bir çözüm olabilir. Tüm bunlarla birlikte sıvı tüketimi çok önemli bir etkendir.

Burun tıkanıklığı için tuzlu su nasıl hazırlanır?

Tuzlu s burun tıkanıklığı ve sinüzitin rahatlamasında etkili bir yöntemdir. Bir çay kaşığı tuzu yarım çay bardağı ılık su ile karıştırın. Daha sonra bu karışımı önce burnunuza çekerek daha sonra da sümürerek temizleme işlemini gerçekleştirin. Burnunuza çektiğiniz suyu yutmamaya özen gösterin.

Sıcak su buharı burun tıkanıklığını açmak için iyi gelir mi?

Sıcak su buharı nem sağlayacağı için burun tıkanıklığını giderme konusunda etkili olmaktadır. Öncelikle bir tencere su ilave ederek fokurdayıncaya kadar kaynatın ve ardından ocağın altını kapatın. İsteğe göre nane ya da okaliptüs gibi ferahlatan uçucu yağ ekleyerek su buharını içinize çekin. Nefes almayı kolaylaştıracak bir yöntem olabilir.