Söz konusu çocukları olduğunda çok daha dikkatli ve özverili olan ebeveynler, bir anda ortaya çıkan burun kanamaları karşısında endişe ve stres yaşayabilir. Özellikle de herhangi bir hastalıktan farklı olarak yaşanan kanamalar, ailelerin paniğe kapılmasına yol açar. Burun kanamasının çocuklarda sıklıkla gözlemlenen bir durum olduğunu ifade eden Avrasya Hastanesi’nden Kulak Burun Boğaz hastalıkları Uzmanı Op.Dr. Koray Cengiz , konuyla ilgili bilinmesi gerekenleri anlatıyor.
Burun kanamasının nedenleri
Ön burun kanamaları burun boşluğunun hemen girişinde, orta hatta kılcal damarlar mukoza örtüsünün içinde özel bir bölgede toplanırlar. Çocuklarda en sık görülen burun kanamaları bu bölgeye ait olanlardır. Çoğu kanama, buradaki kılcal bir damarın çatlaması nedeniyle tek taraflı olur.Kanama genel olarak kısa süreli olmakla birlikte az kanamalardır. Olası burun kanamalarını nedenleri aşağıdaki gibidir;
Burun kanamalarında ilk yardım çok önemlidir
Burun kanamalarında ilk yapılması gereken sakin olmaktır. Endişeli ve kaygılı bir şekilde davranmak asıl yapmanızgerekenleri unutturabilir. Burun kanaması anında yapılacakları şöyle sıralamak mümkün;
Burun kanaması hastalık habercisi mi?
Hafif burun kanamaları dışında çocuklarda arka burun kanadında meydana gelen ciddi kanamalarda meydana gelir. Dolayısıyla yaşanan her kanamanın basit olduğu kanaatine varılmamalıdır.Bazıları kontrol edilmesi zor ve ciddi kanamalar olabilirler. Kafa travmaları ile yüz yaralanmaları dışında aslında sıklıkla orta ve ileri yaştakilerde, tansiyon sorunları olanlarda görülürler.
Çocuklarda ise kanama, pıhtılaşma sorunları nedeniyle meydana gelebilir. Burnumuzun içinde arka üst bölgelerden kaynaklandıkları için burun ön tarafına uygulanan parmak basısı burada kanamayı durdurmaz. Ağız ve boğaza doğru kanama devam eder. Bu bölgenin kanamaları mutlaka bir Kulak Burun Boğaz uzmanının müdahalesini gerektirir.
Sık sık görülen burun kanamaları tedavi edilebilir
Basit kılcal damar kanamaları için çok fazla test yapılmasına gerek yoktur. Aşırı kanamalarda ise kanama ve pıhtılaşma faktörleri için kan sayımı yeterli olacaktır. Burun içi muayenesi en iyi yöntemdir. Kan testleri dışında radyolojik tetkikler de yapılabilir, özellikle hastanın travma hikayesi varsa sistemik bir hastalık araştırılır.
Burun damarları yakılıyor
Tedavi edilmesi gereken burun kanamalarında en sık tercih edilen yöntem burun damarlarının yakılmasıdır. Bu yöntemde öncelikle parmakla burunda basınç oluşturularak, iki kanattan kanama kontrol edilir. Kılcal damar kanamalarında gümüş nitrat çubuğu ile burun damarlarını yakma yeterli olur. Bazen kanama kontrolü için burun içi tamponlar kullanılabilir. Bu tamponlar, artık can yakmayan ve aynı zamanda nefes alınabilen yumuşak süngerimsi yapıdadır.
Yakma olayı bir kaç dakikada biter. Tamponlar 2-3 gün, ileri ve ciddi durumlarda 7 güne kadar tutulabilirler. Bu vakalarda tedavi mutlaka antibiyotik ile desteklenmelidir. Hastaya sümkürmekten ve buruna basınç uygulamaktan kaçınması önerilir.
ETİKETLER: avrasya hastanesi, avrasya hospital, boğaz, burun, burun kanaması, çocuk cerrahisi, çocuk hastalıkları, çocuk sağlığı, hastalık, kbb, kulak, sağlık, tedavi
BURUN KANAMASINA DİKKAT!
Burun kanamaları çoğunlukla can sıkıcıdır. Ancak bazen korkutucu ve yaşamı tehdit edici boyuttadır. Uzmanlar burun kanamalarını iki gruba ayırmaktadırlar.Ön burun kanamaları burun ön kısmından gelen kanamalardır. Ayakta duran yada oturan kişide burun deliğinden akan kanama şeklinde kendini gösterir. Arka kanama: Burun arkasından olan kanamadır. Kanama genize doğrudur. Otururken veya ayakta dururken bile kanama boğaza doğru olur. Hasta sırt üstü yattığında ön kanama bile olsa her iki yönde kanama olabilecektir. Arka burun kanamalarının tanınması oldukça önemlidir. Bu kanama tipi bir uzmanın takibini gerektirmektedir. Arka kanamalar çoğunlukla yaşlı kişilerde görülür. Bu hasta grubu genellikle yüksek kan basıncı (tansiyon) olan kişiler yada travma geçirmiş kişilerdir. Burun kanamaları çocuk yaş grubunda genellikle ön kanama tipinde olmaktadır. Kuru hava veya kış aylarında görülen kabuklanmalar kanamaya neden olmaktadır. Bundan korunmak için nemlendirici bir kremi burun orta bölmesine parmak ucu ile sürmek faydalı olacaktır. Bu amaçla vaselin gibi kremler kullanılabilir. Günde üç defa kullanılması önerilir. Ancak gece yatmadan önce sürülmesi yeterlidir.Burun kanaması sık tekrarlıyorsa doktorunuza görünmenin faydası vardır.
ÖN KANAMALARIN DURDURULMASI >Siz yada çocuğunuzda ön burun kanaması varsa şunları uygulayınız: Burunun ucundaki yumuşak kısmını başparmağınızla diğer iki parmağınız arasına alınız Burunu parmakla sıkıştırılmış olarak yüzünüze doğru bastırın.Beş dakika böyle bekleyiniz. (Saat tutunuz.)Başınızı kalbinizden daha yüksek tutmaya dikkat ediniz. Bu nedenle oturmanız yada başınız daha yukarda uzanmanınız önerilir.Burun ve yanağınıza buz tatbik ediniz. (Bir plastik torba içine buz doldurarak. )
KANAMA DURDUKTAN SONRA YENİDEN KANAMAYI ÖNLEMEK Sümkürmemeye dikkat ediniz.Yerden ağır bir şey kaldırmak yada buna benzer zorlayıcı hareketler yapmayınız.Başınızı mutlaka göğsünüzden daha yukarda tutmaya çalışınız.
TEKRAR KANAMA OLURSA Burun içindeki tüm pıhtıları sümkürerek temizleyiniz.3, 4 defa her iki burun deliğine dekonjestan burun spreyi sıkınız.Tekrar en baştaki 1. ve 3. basamaktaki gibi buruna baskı yaparak sıkınız.Doktorunuzu arayınız.
NE ZAMAN DOKTORU ARIYALIM YADA ACİL SERVİSE BASVURALIM? Eğer kanama durmuyorsa veya yeniden kanamaya eğilim gösteriyorsa;
Eğer kanama nedeniyle yorgunluk ve halsizlik hissediliyorsa.
Eğer kanamanız burun önüne kanamadan çok boğaz arkasına doğru oluyorsa.
Burun kanamaları genelde ciddi problemler değildir. Çocuklarda daha yaygın görülen burun kanaması problemlerinin çoğu hastaneye gitmeden kolayca tedavi edilir. Ancak bazı durumlarda burun kanaması acil müdahale gerektirebilir.
Acil olmayan, ancak doktora gitmeniz gereken burun kanaması durumları:
· 2 yaşından küçük bir çocukta burun kanaması
· Düzenli burun kanamaları
· Anemisemptomları olan kişilerde burun kanamaları
· Warfarin gibi kan inceltici ilaç kullanan kişilerde burun kanamaları
· Hemofili gibi kan pıhtılaşmasını negatif etkileyen hastalıklara sahip kişilerde kanama
Hızlı müdahale gerektiren ve acil servise gitmeniz gereken burun kanaması durumları:
· 15 dakikadan fazla süren ve durdurulamayan burun kanaması
· Aşırı ve durdurulamayan kanama
· Burun kanaması sonucunda yüksek miktarda kan yutmak
· Kafaya alınan bir darbe sonucu başlayan burun kanaması
· Güçsüz ve baş dönmesi hissederken gerçekleşen burun kanaması
· Nefes problemleri ile birlikte görülen burun kanaması
Burnunuzun içi çok hassastır ve hasar gördüğünde burun kanamaları oluşur. Burun hasarına aşağıdaki nedenler sebep olabilir:
· Burun karıştırma
· Sümkürürken burnu zorlamak
· Burnun içinin çok kuru olması
Tıbbi müdahale gerektiren burun kanamaları genellikle burnun daha derinlerinden gelmekte ve genellikle yetişkinleri etkilemektedir. Bu tür burun kanamaları genellikle aşağıdaki sebeplerden kaynaklanmaktadır.
· Burunda yaralanma veya kırık
· Yüksek tansiyon
· Kan damarlarını ve pıhtılaşmayı etkileyen hastalıklar
· Warfarin gibi bazı ilaçların kullanımı
Bazı durumlarda ise burun kanamasının ardındaki neden bilinmemektedir.
Aşağıdaki gruplardaki insanlar burun kanaması yaşamaya daha yatkındır:
· Çocuklar
· Yaşlılar
· Hamile kadınlar
Burun kanamanıza evde müdahale etmek için:
· Oturun veya dik durun (uzanmayın)
· Burnunuzda burun deliklerinizin hemen üzerindeki alana 10-15 dakika basınç yapın
· Öne doğru eğilin ve ağzınızdan nefes alın
· Burnunuzun üstüne bir buz torbası yerleştirin
Doktorlar kanın nereden geldiğini görebiliyorlarsa kanamayı önleyen kimyasallar içeren bir cihaz ile kanamanın gerçekleştiği bölgeye bastırarak kanamanın gerçekleştiği yeri kapatırlar.
Bu yaklaşımın mümkün olmadığı durumlarda, doktorlar kanamayı önlemek için burnunuzu süngerlerle doldurabilir.
Burun kanaması durduğunda yapılması gerekenler
Burun kanamanız durduktan sonra 24 saat boyunca:
· Burnunuzu karıştırmayın
· Sümkürmeyin
· Aşırı sıcak içecekler veya alkol tüketmeyin
· Herhangi bir ağır egzersiz yapmayın
· Kabuk oluşumu varsa kabukları koparmayın
Aşırı zihinsel stres, yüksek tansiyon eşliğinde oluşabilmektedir. Ruhsal stresin zararlı etkileri sadece duygusal sağlık ile sınırlı değildir. Günümüzde Anksiyete, korku, üzüntü gibi hoş olmayan duygular gibi pek çok etki aynı derecede zararlıdır ve fiziksel sağlık bozan etkilere neden olmaktadır. Eğer zihinsel stresi yoğun yaşıyorsanız beynin artan stres düzeyi ile başa çıkmak için vücudun işleyişinde bazı değişiklikler meydana getirecek tepkiler verecektir. Böyle durumlarda gözlenen bir değişikte kan dolaşım artıştır. Sonuç olarak, kan damarları içindeki basınç artar. Bu yüksek kan basıncına neden olur. Çok fazla stres olduğu zaman, stres süresi uzamış ve devam ediyorsa kan basıncı anormal yükselmeye devam eder. Aşırı basıncın zamanla kan damarları içinde artmasıyla, damar basıncı yüksek miktara tahammül edemez düzeye geldiğinde, damarın bir noktadan yırtılması eğilimi de artar. Bu durumda, burun boşluğunun üst kısmında mevcut olan ince damar yapı kan basıncı yükselmesi sebebiyle burun kanaması oluşturur. Burun arkasında da bulunan damarlar burun için kan temin sorumludur. Bu nedenle, bu yırtılma arka kısımda oluşmuşsa şiddetli kanama ile sonuçlanır. Strese bağlı burun kanaması en kötü kısmı hiçbir belirti vermeden başlar olmasıdır.
Burun kanaması çocuklarda yaygındır. Bunlar genellikle kolay tedavi edilir. Bazen kanama yaşlı insanlar, ya da kan hastalıkları gibi diğer sağlık sorunları olan kişiler de daha şiddetli olabilir, Kanama şiddetli ise, ya da 20-30 dakika içinde durmazsa derhal tıbbi yardım alınız
Burun kanamaları iki tür vardır. Burun kanamaları burnun içinde ön kısmından (anterior) ya da burnun arka (posterior) başlayabilir.
Ön burun kanaması iki burun kanalının ortadan ikiye ayıran septum adı verile duvar kısmından kaynaklanmaktadır.. Bu bölge Little 'alanı olarak bilinen burunun bu kısmı çok hassas kan damarları içerir. kolaylıkla hasar görebilmektedir.
Ön den başlayan burun kanaması bazen sebepsiz yere olabilirken, bir dizi neden de kanamayı tetikleyebilmektedir.
• Burnunuzun içini karıştırmak, keskin tırnakla yırtılmalar.
• Kuvvetli burun çekme
• Çok sert sümkürmek
• Burnuna alınan darbeler
• Doğumsal (konjenital) gelen mevcut veya bir yaralanma sonucudur eğri,düzensiz burun içi kıkırdak yapısı (septum deviasyonu)
• Soğuk algınlığı veya grip (influenza)
• Sinüzit - Burun içinde küçük hava dolu sinüs adı verilen boşlukların enfeksiyonu
• Genellikle enfeksiyon sonucu olan burun tıkanıkları
• Sıcak iklimlerde veya ısıtılmış kapalı ortamlarda havanın kuru olması nedeniyle kuru bir burun
• Saman nezlesi veya allerji
• Yüksek irtifa
• Aşırı veya uzun süreli burun damlası kullanımı
• Kokain, enfiye kullanımı ve uzun süreli kullanılan bazı ilaçlarda
• Ön burun kanamaları çocuklarda daha sık görülür ve kolayca evde tedavi edilir.
Arka burun kanamaları ön taraf burun kanamalarından daha ciddi olabilir. Bu tür kanamalar çocuklara oranla yetişkinlerde daha sık görülür. Kanama burnunuzun arkasından geliyorsa Tıbbi açıdan mutlaka araştırılması gerekebilir.
Arka burun kanaması kanama genellikle ağızdan gelir kanama burun boşluğunun en arka bölümündeki tavan bölgesi ile beyinin kemik tabanı arasındaki bölümde bulunan, burun içindeki alan için kan tedarik eden burun damarlarının (arterlerin) dallarından kaynaklanmaktadır.
Eğer başa darbe veya düşme sonucu burnunuzu kırılmış ise, kanamanız varsa tıbbi destek almak gerekir.
• Yeni geçirilmiş burun ameliyatları
• Yüksek kan basıncı (hipertansiyon)
• Damar sertliği ,arteroskleroz
• Tahriş edici kimyasal maddelere maruz kalmak
• Burun boşluğu içinde tümör
• Bazı ilaçlar, aspirin , artrit ve kan sulandırıcı ilaçlar warfarin ve heparin
• Kan pıhtılaşma anormalliği - örneğin hemofili (kanın pıhtılaşmasına yeteneğini etkileyen kalıtsal bir durumdur) veya Von Willebrand hastalığı (kanama ve morarma neden olur kalıtsal bir bozukluktur.)
• Lösemi (Bu nadirdir ve hastalığın diğer belirtilerde beraberinde eşlik etmektedir.)
Eğer burun kanaması varsa, nedenini bilmiyorsanız panik yapmayın. İlk öncelik, kısa sürede kanamayı durdurmaktır. Çoğu burun kanamasını, basit ilk yardımla durdurabilirsiniz.
• Burun zorlamayın, burnunuzla uğraşmayı bırakın.
• Zorlanma ya da ağır bir şey kaldırmak için aşağı eğilmeyin.
• Sıcak yiyecek veya sıcak sıvı içeceklerden kaçının.
• Kalp hizasından, başınızı daha yüksekte tutun.
• Kuru kış aylarında bir nemlendirici kullanın.
• Bazı antiseptik krem veya vazelin, kanama durduktan sonra burun içine sıkılarak kullanması yararlı olabilir. Bu burun korur, iyileşmeye yardımcı olur ve kabuklanmayı azaltır
• Kanama ağır ise, ya da 20-30 dakika içinde durmuyorsa Derhal tıbbi yardım alın. Bazen burun kanamayı durdurmak için bir kulak, burun, boğaz uzmanı tarafından tampon uygulaması gerekmektedir. Nadiren, burun kanaması, kan vermek gerektirir. Bütün uygulamalara rağmen kanama kontrol edilemiyorsa ameliyathane şartlarında durdurmak gerekli olabilir.
• Kanama durmuyorsa veya sık sık tekrarlıyorsa,
• Kanama çok şiddetliyse veya kan kaybı fazla olmuşsa,
• Kanama nedeniyle yorgunluk, halsizlik, göz kararması, bulantı hissediliyorsa,
• Kanama daha çok burun arkasından boğaza doğru akıyorsa.
Burun kanamaları Bazı insanlarda sık tekrarlamaktadır. Bu kanamalar, kısa sürede durur, anca ağır olmayan sık tekrarı ile kişileri usandıran özelliği vardır. Bu durumda bir kulak, burun, boğaz uzmanı tarafından müdahale gereklidir. Bir endoskop (burun içini görmek için ışıklı görüntülü optik muayene tüpü) yardımı ile burun içindeki kanama noktasını tespit edilir. Kanayan damar veya bölge koterize edilir (yakılır). Bu genellikle genellikle tekrarlayan kanamaları durdurmada başarılı küçük bir işlemdir. Bundan sonra burun iyileşmesine yardımcı ve kanamayı önlemek için, burun kremleri ile destek tedavisi verilir.