Metanol ve etanolün özellikleri – nasıl farklıdırlar?
Alkoller , doymuş bir karbon atomuna bağlı en az bir hidroksil grubu içeren organik bileşiklerdir. Modern kimya bunlardan düzinelerce bilir, ancak insan kullanımı açısından en önemli ikisi metanol( CH30H) ve etanoldür (C2H5OH ). Her ikisi de karakteristik keskin bir kokuya ve yakıcı bir tada sahip renksiz sıvılardır. Metanolve etanolün fiziksel özellikleri birçok yönden örtüşmektedir. Fiziksel durumlarına, renklerine ve kokularına ek olarak, suda olağanüstü derecede iyi çözünürlük içerirler – pratikte sınırsız. Her iki bileşik de sırasıyla nispeten düşük kaynama noktasına sahiptir: 64.7°C ve 78.3°C. Hem metanol hem de etanol, maddenin herhangi bir durumunda yanıcıdır. Yanma reaksiyonları tam veya eksik olabilir. Ayrıca iyonik ayrışmaya uğramazlar. Bu nedenle doğal pH’a sahiptirler.
İnsanoğlu alkollerin özelliklerini binlerce yıldır kullanıyor olsa da, metanol ancak 1661’de keşfedildi. Bu, Buxus’un odununu damıtmış olan İngiliz kimyager ve fizikçi Robert Boyle tarafından elde edildi – bu nedenle bileşiğin alternatif adı: odun alkolü . Sadece 1834’te Fransız araştırmacılar molekülün yapısını belirleyebildiler. O zaman metil alkol kavramı doğdu. İnsan bakış açısından, metanolün en önemli iki özelliği yüksek toksisitesi ve mükemmel bir çözücü olmasıdır. İlk özellik, kullanım tehlikesine dönüşür, ikincisi ise geniş uygulamasını belirler. Bir zehir olarak metanol kesinlikle tüketilmemeli veya solunmamalıdır. 10 ml’lik bir doz bile formik aside metabolize olur. Optik siniri yok ederek kalıcı körlüğe neden olabilir. Maruz kalmanın diğer olumsuz etkileri arasında hücresel düzeyde hipoksi, metabolik asidoz ve ölüme bile neden olabilen diğer bozukluklar yer alır. 15 ml saf metanol ölümcül bir doz olarak kabul edilir. Ancak kimya endüstrisi için metil alkol, temel reaksiyonların önemli bir bileşenidir. Formaldehit, hidrokarbonlar ve metilamine kolay dönüşümü sayesinde çok çeşitli günlük ürünlerin üretiminde kullanılmaktadır.
Dünyada yılda 20 milyon tona kadar metanol üretilmektedir. Bununla birlikte, bu toksik bileşiği elde etmenin temel yöntemi, artık ahşabın damıtılması değil, bir katalizör varlığında karbon monoksitin hidrojenlenmesidir. Çoğu zaman, bu süreç biyokütle üretimine eşlik eder. Metanolün benzersiz özellikleri esas olarak şu alanlarda uygulanmaktadır:
Metanol, farmakolojik endüstride, plastik ve sentetik kumaşların yanı sıra boyalar, mantar ilaçları ve hatta fotoğraf filmlerinin üretiminde kullanılmaktadır. Doğru etiketlendiği ve sorumlu bir şekilde kullanıldığı sürece önemli bir ekonomik fonksiyona hizmet eder. Ne yazık ki, ciddi metanol zehirlenmesi vakaları hala çoktur.
Kimyasal bileşim açısından etanol, metanolün en yakın kuzenidir. Tek bir molekülde bir karbon atomu ve iki hidrojen atomu daha içerir. Bununla birlikte, görünüşte küçük olan bu fark, etil alkolün özelliklerini kısmen değiştirerek insanlar için daha güvenli hale getirir. Bu güvenliğin çoğu zaman aldatıcı olabileceğini de eklemekte fayda var! Etanol bakterisit ve mantar öldürücü özelliklere sahiptir ve uygun konsantrasyonda (minimum %70) virüsleri de yok eder. Metanol gibi etkili bir çözücüdür ve birçok önemli sentez reaksiyonunda yer alır. İlginç bir şekilde, şeker metabolizması sürecinde maya tarafından doğal olarak üretilir. Bu mekanizma bira ve şarabın fermantasyonunda kullanılır. Alkollü içeceklerin üretimi dışında etanolün en önemli uygulama alanlarından biri de tıptır. Öncelikle suda çözünmeyen tıbbi maddeleri dezenfekte etmek ve çözmek için kullanılır. Bazen metanol zehirlenmesi için bir panzehir olarak da kullanılır. Etanol ayrıca otomotiv ve roket yakıtı, yakıt hücrelerinin yanı sıra solvent, boya, işaretleyici ve kişisel bakım ürünlerinin üretiminde de kullanılmaktadır. Kenevir gibi doğal ham maddelerden yağların etkin şekilde çıkarılmasını sağlar. Laboratuvarlarda kullanılan maddelerin sıcaklığını düşürmek için kullanılır.
Ne yazık ki metanol gibi zehirli olmasa da etil alkol aslında her yıl daha fazla ölüme neden oluyor. Bira, şarap ve votka gibi içecekler şeklinde tüketilen trajik trafik kazalarının %20’ye varan nedenidir. Ayrıca diğer ciddi yaralanmalar, intiharlar ve ağır hastalıklarla ilişkilidir. Alkol tüketiminin olumsuz etkilerinden birinci derecede sorumlu olan etanolün psikoaktif özellikleridir. Merkezi sinir sistemini engelleyen bir madde olarak bir yandan rahatlama hissi sağlarken diğer yandan denge bozukluklarına, reflekslerin yavaşlamasına ve dehidrasyona neden olur. Ayrıca konsantrasyonu azaltır, hafızayı zayıflatır ve büyük miktarlarda zehirlenmeye yol açar. Uzun vadede etanol bağımlılık yapar ve depresyon, sosyal patolojiler ve suç gelişimine yol açar. Dünya Sağlık Örgütü de onu insanlar için kanserojen maddeler listesine dahil etti. Alkol tüketimi yemek borusu, mide, kolon, pankreas ve karaciğer kanseri gelişme riskini artırır. Metanol ve etanol, modern dünyanın en önemli kimyasal hammaddeleri arasındadır. Ancak potansiyel ve çok yönlü özellikleri, insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerinden kaynaklanan ciddi tehlikeyi gölgede bırakmamalıdır!
Etanol bakterisit ve mantar önleyici etkileri nedeniyle tıbbi temizlikte ve çoğunlukla da antibakteriyel el dezenfektanı jellerde antiseptik olarak kullanılır.[2]
Etanol mikroorganizmaların membranlarının çift katlı lipit katmanını eriterek ve membran proteinlerinindoğasını değiştirerek öldürür ve çoğu bakteri, mantar ve virüslere karşı etkilidir. %70 etanol içeren çözelti saf etanolden daha etkilidir çünkü etanol, optimum antimikrobiyal aktivite için su moleküllerine dayanır. Mutlak (saf) etanol, mikropları yok etmeden etkisiz hâle getirebilir çünkü alkol mikrop zarına tam olarak nüfuz edemez.[3][4] Etanol antiseptik ve dezenfektan olarak da kullanılır çünkü hücre zarı boyunca ozmotik dengeyi bozarak hücrenin susuz kalmasına (dehidrasyon) neden olur, böylece susuzluk hücreyi öldürür.[5]
İçindekiler
C2H5OH MOLEKÜL AĞIRLIĞI Etanolün yoğunluğu 0,789 g/cm3’tür. Bu bileşiğin kaynama noktası 78,4 °C iken erime noktası ise -114,3 °C olmaktadır. Suda tamamen çözülebilen etil alkol, aynı zamanda iki karbonlu bir monoalkoldür ve dimetil eterin de izomeridir.
Polar suda çözünür mü?
Apolar ve polar maddeler genellikle birbiriyle karışmazlar. Apolar olan karbon tetraklorür (CCI4), polar bir madde olan su (H2O) içinde çözünmez.
Alkoller yapılarında bulunan -OH hidrofil grubu sayesinde suda çözünür. Yine -OH grubu sayesinde hidrojen bağı oluşturur.
Etil alkol dipol mu?
Alkollü içeceklerde kullanılan tek alkol türüdür….
Etanol | |
---|---|
Kaynama noktası | 78.4 °C (351.6 K) |
Asidite (pKa) | 15.9 (OH grubundan H+) |
Viskozite | 1.200 cP 20 °C de |
Dipol momenti | 1.69 D (gaz) |
Kimyasal adı Etanol olan etil alkol renksiz, hafif hoş kokulu ve yanıcı bir sıvı. Alkollü içeceklerde kullanılan tek alkol türüdür. Ayrıca çözücü olarak kullanılmaktadır. Kimyasal formülü C2H6O olup EtOH ya da C2H5OH olarak da ifade edilmektedir.
Polar ve apolar saf suda çözünür mü?
Her madde her maddede çözünmez. Organik bileşikler organik çözücüde inorganik bileşikler inorganik çözücüde çözünürler. Polar bileşikler polar çözücülerde, apolar bileşikler apolar çözücülerde çözünürler. Örneğin naftalin suda çözünmez fakat benzende çözünür.
Alkollü içeceklerin tamanında kullanılan alkol çeşidi etanol veya etil alkol dediğimiz alkol bileşenidir. Bu bir majör zararlar vermeden içebileceği tek alkol çeşididir.
Karbon tetraklorür saf suda çözülür mü?
Karbon Tetraklorür Hakkında Detaylı Bilgi Molekül yapısı düzgün tetraedron olup, merkezinde karbon atomu bulunur. Apolar yapıya sahiptir. Suda çözünmez, fakat alkol gibi apolar çözücülerde çözünür.
Etanol mavi bir alevle yanacak, üst kısmı sarı alev olacaktır, metanolden çıkan ateşin ise yeşil bir tonu olacaktır. Metil alkolü tespit etmek için en doğru yöntem bir formaldehit testidir.
CH3OH suda Iyonlaşır mı?
Ch3oh, yani metil alkol suda çözünen bir maddedir. Suda çözünmesini kolaylaştıran hidrojen bağlar bulundurur.