DOLAR/TL FED ÖNCESİ YÜKSELİYOR
Dolar/TL, ABD Merkez Bankası (Fed) faiz kararı öncesi 2,91 seviyesinde hareket ediyor. Geçen hafta 2,8653 seviyesine kadar gerileyen ve bu hafta başında ise yatay seyreden dolar/TL, dün 2,8695 - 2,9112 aralığında dalgalı bir seyir izledi ve günü 2,8978 seviyesinden tamamladı.
Bugün yatay başlayan dolar/TL, küresel piyasalarda Fed öncesinde sergilenen temkinli görünüm ve gelişmekte olan ülke para birimlerinin dolar karşısında gerilemesinin etkisiyle 2,9134'e kadar yükseldi.
Dolar/TL şu dakikalarda 2,91'in hemen üzerinden alıcı bulurken, avro/TL ise en düşük 3,2154'ü görse de şu dakikalarda 3,2271'den işlem görüyor.
Analistler, teknik olarak dolar/TL'nin 2,91'in üzerinde kalması durumunda 2,9220 ve 2,9320 seviyelerinin direnç, 2,8890 ve 2,8770 seviyelerinin de destek konumunda takip edileceğini ifade ediyor.
İstanbul Kapalıçarşı'da 2,8710 liradan alınan dolar 2,8730 liradan, 3,19 liradan alınan euro ise 3,1920 liradan satılıyor. Önceki kapanışta dolar 2,8830 liradan, euro ise 3,20 liradan satılmıştı.
Küresel piyasalarda risk iştahının canlı kalmaya devam etmesi dolar/TL'yi aşağı yönlü desteklerken jeopolitik gelişmeler küresel piyasalar takip edilmeye devam edilecek.
SPOR ALTIN 1270 DOLARIN ÜZERİNDE
Spot altının ons fiyatı yüzde 0.3 yükselerek 1270,76 dolar olurken, Cuma günü 1279,60 dolara yükselerek 3 Şubat 2015'ten bu yana en yüksek seviyeyi görmüştü.
Altın fiyatları doların zayıf seyri ve FED'in bu yılın ilerleyen dönemlerinde yeniden faizleri artırabileceği beklentileriyle 13 ayın zirvesine yakın seviyelerde izlemeye devam etti.
PETROL HAFİF DÜŞTÜ
Brent ham petrolü dün yüzde 5.5 değer kazanmasının ardından bugün 52 sent değer kaybederek 40.32 dolar oldu.
Petrol fiyatları dün gösterdiği yükselişlerin ardından bugün Çin'den gelen zayıf ticaret verisiyle beraber yeniden gerilese de Brent petrol 40 doların üzerinde kalmaya devam etti. Brent ham petrolün varil fiyatı dün yüzde 5.5 değer kazanmasının ardından bugün 52 sent değer kaybederek 40.32 dolar oldu. ABD türü ham petrolün varil fiyatı da 42 sent değer kaybetti ve 37.48 dolar oldu.
Türk Lirası 2013 yılından bu yana değer kaybı içinde bulunmaktadır. 2013 ve 2014 yılı sonlarında 2,57 ve 2,58 seviyelerinde olan Türk Lirası sepet kur (0,50 Dolar + 0,50 Euro) 2017 yılı Kasım ayı başında 4,20 seviyesine kadar yükselmiştir. Türkiye ile benzer ülkelerin para birimleri içinde bu kadar yüksek değer kaybına uğrayan iki ülke Rusya ile Brezilya'dır. Rus Rublesi Batı yaptırımları nedeniyle, Brezilya Real'i ise siyasi istikrarsızlık nedeniyle aynı dönemde değer kaybetmiştir. Ancak TL'deki değer kaybı Ruble ve Real'in değer kayıplarının üzerindedir.
Döviz kurları seviyesi ve değişiklikleri ile ihracat ve ithalatın gelişmesi arasında teorik olarak yakın bir ilişki bulunmaktadır. Bununla birlikte Türkiye'de yapılan çalışmalar göstermektedir ki, döviz kurları ihracat ve ithalat üzerinde en çok etkili olan beş unsur içinde dördüncü sırada yer almaktadır. İhracattaki artışın ana belirleyicisi, dış talepteki artıştır. İkinci unsur işgücü maliyetleri seviyesidir. Üçüncüsü iç talep seviyesindeki değişikliklerdir. Döviz kurları bu üç unsurun ardından sıralanmaktadır. Beşinci unsur ise firma büyüme tercihleridir. İhracat teşvikleri ise ilk beş içinde yoktur ve ihracat yapmayan firmaları ihracata özendirmemektedir. İhracat teşvikleri daha çok zaten ihracat yapan firmaları desteklemektedir.
Döviz kurlarının ihracat üzerindeki etkisini değerlendirmek için bir başka önemli gösterge sepet kurdaki değişimler ile Türkiye'nin dünya ihracatı içinden aldığı pay arasındaki ilişkidir. 2011 ve 2012 yıllarında bu iki gösterge arasında anlamlı bir ilişki yoktur. Ancak 2013 yılından itibaren son beş yıldır sepet kurdaki artış ile Türkiye'nin dünya ihracatından aldığı pay arasında yakın bir ilişki oluşmaya başlamıştır. Sepet kurdaki hızlı artışa paralel olarak Türkiye'nin dünya ihracatı içindeki payı da 2013 yılında yüzde 0,83 iken kademeli artmakta olup 2017 yılında 0,91'e yükselmektedir.
Döviz kurlarındaki artışın ithalatı yavaşlatma etkisi ise ihracatı artırma etkisinden daha yüksektir. 2013-2016 döneminde döviz kurlarındaki artış ile birlikte Türkiye'nin dış ticaret açığı da mutlak olarak 43,6 milyar dolar gerilemiş ve 2016 yılında 56,0 milyar dolara kadar inmiştir. Hızlı kur artışlarının yaşandığı 2013-2016 arasında ihracat 9,4 milyar düşmüş, ithalat ise 53,0 milyar dolar azalmıştır. Dış ticaretteki iyileşmeyi ithalattaki düşüş sağlamıştır. 2017 yılında ise döviz kuru artışları hızlanmışken bu kez de hem ihracat hem de ithalat birlikte artmaktadır. Ancak ithalat daha hızlı artmaktadır ve dış ticaret açığı yükselmektedir.
Döviz kurlarındaki artış ile birlikte teorik olarak Türk sanayi ürünlerinin ihracatta rekabet gücünün artacağı beklenmektedir. Bu teori genellikle gerçekleşmektedir. Ancak ihracatçılar döviz kuru artışları döneminde çoğunlukla döviz cinsinden fiyatlarını aşağı çekerek rekabet güçlerini artırmayı tercih etmektedirler. Ayrıca alıcılar da TL'deki değer kayıpları dönemlerinde fiyat indirimleri talep etmektedirler. Bu nedenle döviz kurlarının arttığı dönemlerde Türkiye'nin sanayi ürünleri ihraç birim fiyatları gerilemektedir. Bu da toplam ihracattaki artışı sınırlamaktadır.
Döviz kuru artışları ihracatta tek başına etkili olmamaktadır. Bu nedenle ihracatçılara sürekli artan döviz kurları değil istikrarlı kur ve iş ortamı gerekmektedir.
Döviz kurlarındaki artış ile birlikte teorik olarak Türk sanayi ürünlerinin ihracatta rekabet gücünün artacağı beklenmektedir. Bu teori genellikle gerçekleşiyor. Ancak ihracatçılar döviz kuru artışları döneminde çoğunlukla döviz cinsinden fiyatlarını aşağı çekerek rekabet güçlerini artırmayı tercih ediyorlar.
17 Haziran 2023 - 01:42:32
Döviz Adı | Alış Fiyatı | Satış Fiyatı | En Yüksek | En Düşük | Kapanış |
---|---|---|---|---|---|
USD | 23.453 | 23.553 | 23.553 | 23.553 | 23.553 |
EUR | 25.628 | 25.777 | 25.777 | 25.777 | 25.777 |
GBP İngiliz Sterlini 01:30:01 | 29.797 | 30.167 | 30.167 | 30.167 | 30.167 |
CHF | 25.66 | 26.317 | 26.317 | 26.317 | 26.317 |
CAD | 17.556 | 17.918 | 17.918 | 17.915 | 17.915 |
RUB | 0.253 | 0.338 | 0.338 | 0.338 | 0.338 |
AED | 6.2978 | 6.3978 | 6.3978 | 6.3978 | 6.3978 |
AUD Avustralya Doları 01:30:01 | 15.646 | 16.158 | 16.158 | 16.158 | 16.158 |
DKK | 0.718 | 3.39 | 3.39 | 3.39 | 3.39 |
SEK | 2.125 | 2.145 | 2.145 | 2.145 | 2.145 |
NOK | 2.15 | 2.16 | 2.16 | 2.16 | 2.16 |
JPY | 16.34 | 16.57 | 16.57 | 16.57 | 16.57 |
QAR | 6.2006 | 6.4106 | 6.4106 | 6.4106 | 6.4106 |
SAR S. Arabistan Riyali 01:30:01 | 6.18 | 6.298 | 6.298 | 6.298 | 6.298 |
BGN | 12.611 | 13.222 | 13.222 | 13.222 | 13.222 |
CNY | 3.133 | 3.278 | 3.278 | 3.278 | 3.278 |
Döviz Kurları
Döviz Türkçe’de yabancı ülkelerin paralarına denilmektedir. Dilimize Fransızca’dan geçmiştir. Herhangi bir ülkenin parasını başka bir birime çevirmeye ise döviz işlemi adı verilmektedir. Döviz kurları, bir ülke parasının diğer bir ülke parasının cinsinden değerine denilmektedir. Ülkenin siyasi ve sosyal sorunlarına bağlı olarak ekonomisi de değişiklik göstermektedir. Bu unsurlar iyi yönde olursa, ülke ekonomisi de gelişir ve canlanır. Ülke ekonomileri de her ülkeye göre değişiklik gösterdiği için, bir yerde ekonomi yüksekse yani iyi durumdaysa o ülkenin para birimi de değerlenecektir. İki ülkeyi karşılaştırmak için paralarının birbirlerindeki karşılığına bakılabilir. Örneğin dolar, gittikçe artış göstermektedir. Buna bağlı olarak da döviz kurları bugün serbest piyasaya baktığımızda dolar fiyatının alış ve satış fiyatını yukarıdaki listeden ulaşabilirsiniz.
Döviz kurları canlı durumu her gün değişiklik göstermektedir. Dolar ise yukarıda belirtilen şekildedir.
Döviz kurları günlük olarak da değişim gösterebilmektedir. Sonuçta bir ülkede sosyal ya da siyasi durum ile birlikte oluşan ekonomik durumun farklılık göstermemesi beklenmemektedir. Sabah saatlerinde birkaç kuruş düşük olan herhangi bir para birimi, akşam saatlerinde daha da düşebilir ya da alçalabilir durumdadır. Her zaman bir farklılık yaşanabilir. Dolar, avro gibi paralara yatırım yapan kişiler de ülkemizde oldukça fazladır. Kendi para birimine çevirdiğinde ilk aldığı fiyattan daha yüksekte çıkarsa, kişi amacını gerçekleştirmiş ve kar etmiş durumda olur. Fakat iyi bir karın sağlanabilmesi için güncel durum kontrol edilmeli ve buna göre yatırım yapılmalıdır.
Döviz kurları listesine internet ortamından gün gün ulaşılabilmektedir. Yine yatırımcıları yakından ilgilendiren bu konu, her gün değişim gösterebilmektedir. Günümüzde de internet gibi bir ortama her an ulaşılması, işleri daha da kolaylaştırmaktadır.
Döviz kurları ortalamaları da değişiklik göstermektedir. Bunun diğer günlerde de farklılaşacağını belirtmek gerekir.
Döviz kurları piyasası dünya yüzünde hiç kapanmayan bir piyasadır. Tam rekabet piyasasına da oldukça yakın piyasalardır. Ayrıca döviz piyasaları evrensel niteliktedirler. Tüm ulusal piyasadakiler birbirleriyle uyum içindedirler. Alıcılar ve satıcılar karşılaşmazlar. Çünkü işlemler genellikle aracılar tarafından gerçekleştirilir.
Döviz piyasalarının organları; bankalar, merkez bankaları ve diğer kambiyo ajanlarıdır. Bunlar dışında brokerler, döviz büfeleri de bulunmaktadır.
Hemen her ülkede döviz ticareti ile uğraşan bankalar ile birlikte diğer mali kurumlar ulusal kurları belirlemede Amerikan dolarını esas almaktadırlar. Dünya piyasasında ulusal para ile ilgili kurların hesaplanmasında dolar sorumludur. Bunun kolaylıkları da vardır. Her ülkede dolar cinsinden hesaplamak, farklılıkları ortadan kaldıracaktır. Ayrıca farklı paraların kurlarının dolar üzerinden hesaplanması işlemine de çapraz kur adı verilmektedir. Böylece karışıklık önlenmekte ve piyasa işlemlerine açıklık ile basitlik getirilmektedir.
Uluslararası piyasalara bakılacak olursa hala en çok alınıp satılan para birimi ABD Dolarıdır. Sonrasında Alman Markı, Japon Yeni, İngiliz Sterlini ve İsviçre Frankı gelmektedir.
Döviz talebini etkileyen belli noktalar vardır. Bunlar:
* Ülkenin ithal mallarına olan talebin fiyat elastikiyeti,
* Ülkenin ithalata rakip mallar arzının fiyat elastikiyeti,
* İthalat arzının fiyat elastikiyeti,
* Ülkenin ithal ettiği mallara yönelen diğer ülke taleplerinin fiyat elastikiyeti
Bu ödemeleri daha geniş çerçeve içerisinde değerlendirirsek, ülkenin döviz talebi, diğer ülkelere yatırım yapma ya da transfer ödemeleri yapma isteği ile de belirlenebilmektedir. Ödemeler dengesindeki alacaklı kademeler ile ilgilidir.