kaynağı değiştir]
Yutan eleman herhangi bir matematiksel işlemde, işlemin sonucunu kendisine dönüştüren elemandır. Çarpma işleminde sıfır (0) sayısı yutan elemandır zira sıfırın herhangi bir sayıyla çarpımı sıfıra eşittir:
Yutan eleman, yalnızca tam ve kesirli sayılarda değil, herhangi bir halkada sıfırdan başka bir eleman olamaz. Bu nedenle sıfır elemanla örtüşür.
Gerek sayılar kümesinde toplama işlemi yapılırken 5 kuraldan ya da özellikten bahsedebiliriz. Bunlar şöyledir;
Şimdi bütün bu özellikleri tek tek açıklayalım.
Her a, b ∈ R için a + b ∈ R dir. Bu özelliğe toplama işleminin kapalılık özelliği denir.
2 ve 6 gerçek sayılardır ve bu iki sayının toplamının sonucu 2 + 6 = 8 de bir gerçek sayıdır.
Her a, b ∈ R için a + b = b + a dir. Bu özelliğe toplama işleminin değişme özelliği denir.
Örnek:
2 + 6 = 6 + 2
8 = 8 dir.
Her a, b, c ∈ R için a . (b . c) = (a . b) . c dir. Bu özelliğe çarpma işleminin birleşme özelliği denir.
Örnek:
2 . (6 . 9) = (2 . 6) . 9
2 . 54 = 12 . 9
108 = 108 dir.
Her a ∈ R için a + 0 = 0 + a = a olduğundan “0” toplama işleminin etkisiz (birim) elemanıdır.
Örnek:
6 + 0 = 0 + 6 = 6 tür.
Her a ∈ R için a + (-a) = (-a) + a = 0 olduğundan a nın toplama işlemine göre tersi –a dır.
Örnek:
6 + (-6) = (-6) + 6 = 0 dır.
Ayrıca bkz: Doğal Sayılar, Tam Sayılar, Rasyonel Sayılar, Reel Sayılar
Gerek sayılar kümesinde çarpma işlemi yapılırken 7 kuraldan ya da özellikten bahsedebiliriz. Bu 7 özellik şunlardır;
Her a, b ∈ R için a . b ∈ R dir. Bu özelliğe çarpma işleminin kapalılık özelliği denir.
2 ve 6 gerçek sayılardır ve bu iki sayının çarpımının sonucu 2 . 6 = 12 de bir gerçek sayıdır.
Her a, b ∈ R için a . b = b . a dir. Bu özelliğe çarpma işleminin değişme özelliği denir.
Örnek:
2 . 6 = 6 . 2
12 = 12 dir.
Her a, b, c ∈ R için a . (b . c) = (a . b) . c dir. Bu özelliğe çarpma işleminin birleşme özelliği denir.
Örnek:
2 . (6 . 9) = (2 . 6) . 9
2 . 54 = 12 . 9
108 = 108 dir.
Her a ∈ R için a . 1 = 1 . a = a olduğundan “1” sayısı çapma işleminin etkisiz (birim) elemanıdır.
Örnek:
6 . 1 = 1 . 6 = 6 dır.
Her a ∈ R ve a ≠ 0 için a . 1/a = 1/a . a = 1 olduğundan a nın çapma işlemine göre tersi 1/a dır.
Örnek:
6 . 1/6 = 1/6 . 6 = 1 dir.
0 sayısının çarpma işlemine göre tersi yoktur.
Her a ∈ R için a ∙ 0 = 0 ∙ a = 0 olduğundan çarpma işleminin yutan elemanı “0” dır.
Örnek:
6 ∙ 0 = 0 ∙ 6 = 0 dır.
Yutan elemanın tersinin yoktur.
Her a, b, c ∈ R için a ∙ (b + c) = a ∙ b + a ∙ c ve (a + b) ∙ c = a ∙ c + b ∙ c olur. Bu özelliğe çarpma işleminin toplama işlemi üzerine soldan ve sağdan dağılma özelliği denir.
Örnek:
3 ∙ (4 + 5) = 3 ∙ 4 + 3 ∙ 5
3 ∙ 9 = 12 + 15
27 = 27 dir.
(3 + 4) ∙ 5 = 3 ∙ 5 + 4 ∙ 5
7 ∙ 5 = 15 + 20
35 = 35 tir.
Gerçek sayılar kümesinin elemanlarıyla gösterilen her sıralı ikili, Kartezyen koordinat sisteminde bir noktaya karşılık gelir. Koordinat sistemi birbirine dik iki gerçek sayı doğrusunun sıfır noktasında kesişmesi ile elde edilmiştir.
Sponsorlu Bağlantılar
Bilge
Çarpma, temel aritmetik işlemlerden biridir. Sayılarda çarpma, çarpılan sayının çarpan sayı kadar adedinin toplamının alınması işlemidir.
Örneğin 5 ile 4 sayılarının çarpılması demek 4 adet 5 sayısının toplanması, veya değişme özelliği uyarınca (aşağıda anlatıldığı üzere) 5 adet 4 sayısının toplanması anlamına gelir. Matematiksel olarak ifade etmek gerekirse: "5 * 4 = 5 + 5 + 5 + 5" ya da "5 * 4 = 4 + 4 + 4 + 4 + 4".
Sayılarla değil, örneğin matrislerle ilgilenirken çarpma işleminin tanımı ve uygulaması farklılık gösterir.
Cebirsel ifadelerde x harfi değişken olarak kullanıldığından, cebirsel ifade sorularında ''x'' yerine ''.'' kullanılabilir.
1 (bir) sayısı, tam/kesirli sayılar kümesinde çarpma işlemine göre etkisiz elemandır.