Cenaze Yıkama Ve Kefenleme

Cenazenin yıkanmasından gömülmesine kadar, yapılan işlemlere "teçhiz" (hazırlamak) denir. İslâm`da, ölen kimsenin en kısa zamanda yıkanması, kefenlenmesi ve cenaze namazının kılınarak toprağa verilmesi gerekir. Bu konuda acele davranmak müstehabtır. Ölü şöyle yıkanır:

Yıkanacak ölü teneşir veya yüksekçe bir yere sırt üstü konur ve diziyle göbek arası bir örtü ile örtülür. Teneşir, ölülerin yıkanması için yapılmış, sedire benzer yüksekçe bir tahta masadır: Erkek ölüleri erkekler, kadın ölüleri de kadınlar yıkar. Ölüyü yıkayan kişiye birisi su dökerek yardımcı olur. Ölüyü yıkamak, ona gusül abdesti aldırmaktır. Boy abdesti* almasını bilen herkes ölüyü yıkayabilir; ölü yıkamanın gerektirdiği ayrı bir bilgi ve dua yoktur.

Yıkayacak kişi eline bir bez sardıktan sonra, ölünün avret yerini yıkayıp temizler. Bundan sonra ölüye bir abdest aldırır. Abdest aldırırken ağzına, burnuna su vermez, parmaklarıyla mesheder. Yüzünü, kollarını yıkar, başını mesheder ve ayaklarını yıkar.

Bundan sonra ölünün üzerine su dökülür, başı ile bedeni sabunlu su ile temizce yıkanır, sonra sol tarafına çevrilerek sağ tarafı yıkanır. Bundan sonra sağ tarafına çevrilerek,sol tarafı iyice yıkanır. Her âzâyı yıkarken üç defadan az yıkamamak sünnettir. Suyun zor ulaşacağı organlar yıkanırken ovularak yıkanmalıdır. Bundan sonra yıkayan kimse cenazeyi oturtur gibi kaldırıp, kendisine doğru yaslayarak karnını ovalar; altından bir şey çıkarsa, sadece orasını yıkayıp temizler, tekrar abdest aldırmaz ve yeniden bütün vücudu yıkamaz. Böylece yıkama işlemi biten bir ölü havlu veya benzeri şeylerle kurulanır ve kefenlenir. Sonra başına, yüzüne ve sakalına güzel kokular sürülür, secde yerlerine kâfûr dökülür. Yıkanırken ölünün saç ve tırnakları kesilmez. Ölünün kapalı bir yerde yıkanması daha iyidir. Ölüyü, kendisine en yakın bir kimse veya ahlâki iyi olan ve cenaze yıkamasını iyi bilen birinin yıkaması gerekir. Kadın kocasını yıkayabilir. Fakat, yıkayacak hiçbir kadın bulunmamak gibi bir mecburiyet olmadıkça erkek, ölmüş karısını yıkayamaz.

Şişmiş olup dağılmak üzere bulunan ve dokunulması mümkün olmayan bir ölünün üzerine sadece su dökülmesi yeterlidir. Yıkayan, cenazeyi yıkamaya niyet ederek besmele çeker. Yıkama bitince: "Gufrâneke yâ Rahmân" yani, "Ey merhametli Allah`ım bağışlamanı dilerim" der.

Müslüman ölünün vücudunun bir parçası bulunması halinde, onu yıkamak konusunda âlimler arasında görüş ayrılıkları vardır. İmam Şâfiî, Ahmed b. Hanbel ve İbn Hazm, "yıkanır, kefenlenir ve üzerine namaz kılınır" demişlerdir. İmam Şâfiî: "Bir kuş, Cemel vakasında Mekke`ye bir el getirip attı. Parmağındaki yüzüğünden Mekkeliler onu tanıdılar. Bu eti yıkayarak namaz kıldılar. Olay sahabenin huzurunda olmuştur" demektedir.

Ahmed İbn Hanbel der ki: "Ebû Eyyûb, vücudun bir ayağı varken, Ömer ise bir kemiği varken üzerlerine namaz kılmışlardır." İbn Hazm: "Müslüman ölüsünden bulunan her şey üzerine namaz kılınır; şehit değilse yıkanır, kefenlenir." demiştir. Bulunan parça üzerine namaz kılmaya niyet edilir. Namaz ise hepsine, yani ceset ve ruhu üzerine kılınır. İmam Ebû Hanife ve İmam Mâlik`e göre; "Eğer yarıdan çoğu bulunursa yıkanır ve namazı kılınır; eğer bulunmazsa yıkanmaz ve namazı kılınmaz."

Alo Cenaze Hizmetleri Hattı haftanın her günü 24 saat, resmi ve dini bayram günleri de dahil olmak üzere kesintisiz hizmet vermekte  olası bir vefat durumunda ücretsiz aranarak cenaze ve defin işlemlerine ilişkin yardım alınabilmektedir.  

Mezarlıklar Dairesi Başkanlığı, resmi ve dini Bayram günleri dahil olmak üzere gün, 24 saati Umum – i Hıfzıssıhha Kanunu'nun emredici hükümleri doğrultusunda kesintisiz hizmet vermektedir.

Alo Cenaze Hizmetleri Hattı aracılığı ile tüm vatandaşlarımızın şikayet ve talepleri anında değerlendirilmektedir.

Vatandaşlarımızın acılı günlerinde yanlarında olarak daha hızlı ve doğru hizmeti vererek acılarını bir nebze de olsa hafifletmek ilkemizdir. Gerçekleştirilen cenaze ve defin işlemlerine ek; kurumumuzca  taziye evlerine pide ve ayran ikram edilmektedir.

Cenaze Anında İlk Yapılması Gerekenler

Ölüm olayı  evde meydana gelmiş ise; Alo Cenaze Hizmetleri Hattı aranarak vefat durumuna ilişkin  bilgi verilir. Vatandaşlarımız Alo Cenaze Hizmetleri Hattı  tarafından bağlı bulunulan İlçe Belediye Tabipliğine yönlendirilir ve aynı zamanda cenazenin bulunduğu bölgeye cenaze aracı gönderilir. Eve gelen tabibin düzenlemiş olduğu Ölüm Belgesi ile birlikte defin kaydı yapılması ve cenazeini yıkama-kefenleme işlemleri için cenaze aracı ile cenazenin morga alınması sağlanır.

Ölüm olayı hastanede meydana gelmiş ise; hastanenin düzenleyeceği ölümbelgesi alındıktan sonra cenaze, Daire Başkanlığımıza bağlı şefliklerde gömüye hazırlanacaksa (yıkama, kefenleme) Alo Cenaze Hizmetleri Hattı  aranarak araç talep edilir.

Ölüm olayı adli vaka ise; Adli Tıp Morgunda otopsisi tamamlanan cenazeler için Adli Tıp Kurumunca düzenlenen Ölüm Belgesi alınır. Alo Cenaze Hizmetleri Hattı aranarak araç talep edilir.

Cenaze yurt dışından geliyor ise; havalimanı doktorunca düzenlenen Ölüm Belgesi alınır; havalimanındaki teslim işlemleri tamamlandıktan sonra Alo Cenaze Hizmetleri Hattı aranarak araç talep edilir.

Cenazeye ilişkin ölüm belgesi ile birlikte Defin İşleri Şefliği tarafından defin kaydı gerçekleştirilir.

Ölüm Belgesi olmayan cenazeler personellerimizce teslim alınmaz.

Cenazenin Defnedileceği Mezarlık Seçimi

Cenazeler, vatandaşlarımızın talebi doğrultusundaki mezarlıklarımıza defnedilmektedir. Ancak; ilimiz merkezindeki mezarlıklarda aile kabri dışında, cenaze defnine müsait alan kalmadığı durumlarda, gömüye açık ve ikamet yerleri yakınlığı göz önünde bulundurularak, vatandaşlarımızın talebine yönelik bir hassasiyetle mezarlıklara gömü yapılmaktadır.

Üste Gömü Koşulları

Cenazenin daha önce ölmüş bir yakının üstüne defin edilmesi için ilk gömü tarihinden itibaren en az 5 (Beş) yıl geçmiş olması şartı aranır.

Üste gömü yapılacak olan kabrin başında mutlaka okunabilir bir baştaşı olmalı ve müdüriyet kayıtları ile baştaşındaki bilgilerin birbirini doğrulaması gereklidir.
 

Üst gömü;  gömülü olanın 1. (birinci) derecedeki yakınından veya varislerinden muvafakat alınarak gerçekleştirilir.

Aile Kabri Satın Alınması

Aile kabri almak isteyen vatandaşlarımız, Defin Hizmetleri Şube Müdürlüğümüze nüfus cüzdanları ile şahsen başvurarak,  aile kabri satışımızın olduğu mezarlıklarımızdan olmak şartı ile çok kısa bir süre içerisinde işlemleri tamamlanmaktadır.

Önceden Alınmış Aile Kabirleri ve Boş Mezar Yerine Defin İşlemi Yapabilmek

Cenazenin, önceden satın alınmış boş yere veya aile kabrine gömülmesi için, boş mezar yeri veya aile kabri tahsis belgesinin aslının defin işlemleri sırasında Cenaze İşleri Şefliklerimize ibraz edilmesi zorunludur.
Belge ibraz edilememesi durumunda o günkü raiç bedeli ödenerek işlem yapılır. Daha sonra belgenin bulunması durumunda dilekçeyle Daire Başkanlığına başvuru yapılır, değerlendirme sonucu para iadesi yapılabilir.

Cenazelerin Şehir Dışına Nakledilmesi

Cenazenin bir başka ile naklinin talep edilmesi durumunda Türk Havayollarının yurtiçinde anlaşması bulunan havalimanlarına ücretsiz nakil hizmeti verilmektedir. Ayrıca araç ile Manisa, Aydın, Balıkesir, Bilecik, Denizli, Muğla, Uşak, Kütahya, Afyonkarahisar, Eskişehir, Bursa, Çanakkale, Isparta ve Burdur illerine cenaze aracı ile ücretsiz nakil işlemi yapılmaktadır.

Defnedilmiş Olan Cenazenin Başka Bir Mezara Nakledilmesi

Defin işleminin üzerinden 5 yıl geçmesi durumunda başka bir mezara nakledilmesi talep edilen cenazeler için Merkez Gasilhane Şefliğimize dilekçe ile başvurularak gerekli formlar doldurulur ve bağlı bulunan İlçe Belediyelerinin Sağlık İşleri Müdürlüklerinin onayı alınarak cenaze mezardan çıkarılır, ilaçlanır ve talep edilen diğer mezara dini usullere uygun olarak defin işlemi yapılmaktadır.
Zaruri ve adli durumlarda 5 yıl bekleme süresi aranmaz.

Defin İşlemleri Sırasında Görevlilere Bahşiş Verilmemelidir

Cenaze iş ve işlemleri sırasında veya sonrasında vatandaşlarımızın, gelenek ve örfümüze yanlış yerleşmiş  bahşiş, ıskat veya helallik adı altında personelimize ödeme yapmamaları, kurumumuzun daha verimli hizmet sunmasını sağlayacaktır.

Defin İşlemleri Sonrasında Yapılacak  İşlemler 

Cenazenin defninden en az 3 (Üç) gün geçtikten sonra,  Merkez Defin İşleri Şefliğimize başvuruda bulunarak  cenaze yakını tarafınca gömüldüğünü gösterir Ölüm Belgesinin imzalı ve kurum mühürlü bilgisayar çıktısı istenilen surette alınarak, tüm resmi işlemlerde kullanılabilmektedir.

Defni yapılan mezarların, mezar üstü inşaat yapımı, gömü tarihinden 3 (üç) ay sonra Defin İşleri Şefliklerinden mezar inşaat ruhsatı alınarak, kayıtlı mezar ustalarına yaptırılabilir. 

İzmir Büyükşehir Belediyesi mezarlıklarda hemşehrilerimiz mezar yeri ve mefta aramalarını hazırladığı uygulamasıyla oldukça kolaylaştırdı.  Uygulamaya bu linkten erişebilirsiniz.

Cenaze İşlemlerinin Yapılabildiği Şeflikler

Ağ ile merkeze bağlanmış olan bölge cenaze şefliklerinin tümünde cenaze işlemleri gerçekleştirilebilmektedir. 

Din Öğretimi Genel Müdürlüğü tarafından okullara gönderilen mesleki uygulama esaslarına riayet edilerek öğrencilerimizin bilgi ve becerilerini artırmak amacıyla okulumuza getirilen maket üzerinde cenaze yıkama ve kefenleme uygulaması yapıldı. Okul Müdür Yardımıcımız ve Meslek Dersleri Öğretmenimiz Ferhat ÇEÇEN rehberliğinde yapılan bu tatbikat öğrencilerimize mesleki tecrübe kazandırmıştımonash.pwği geçen öğretmenlerrimize ve katılımcılara teşekkür ederiz.