Cene Cikmasi Nasil Olur

Çene kırıkları ve tedavisi bu konuda uzman hekimler tarafından yapılmalıdır. Çene kırıklarının tedavisindeki amaç dişlerin birbirleri ile ilişkisini sağlamak (Oklüzyon) ve hastanın en kısa sürede çiğneme ve konuşma fonksiyonlarını geri kazanmasını sağlamaktır. Tedavide farklı yöntemler uygulanabilir. Bunlar teller(şineler), ortodontik braketler ve mini plaklardır. Miniplaklar kullanıldığında hasta birkaç gün içinde çiğneme fonksiyonlarına başlayabilmektedir. 

KIRIK HASTALARI İÇİN POSTOPERATİF TALİMATLAR

Çeneye gelen darbe ile oluşan kırığın tedavisinde şineleme, plak uygulaması ya da ikisinin kombinasyonu uygulanabilir. Çene kırıklarının normal iyileşme süresi 6-8 haftadır. Bu dönemde aşağıdaki talimatlara uymak çok önemlidir: 

1. İlaç Kullanımı: 
Yaralanmanın cinsine göre doktor tarafından çeşitli ilaçlar verilebilir. Bunları doktorun önerdiği şekilde düzenli olarak kullanmak gerekir. Bazen kırığı antibiyotikle tedavi etmek gerekebilir. Antibiyotiği tam olarak talimata uygun şekilde almak çok önemlidir. Verilen tüm ilaçların sıvı formda olmasına özen gösterilir, fakat bazı ilaçların sıvı formu yoktur. Bunların suda ya da meyve suyunda ezilerek içilmesi gereklidir. Travmadan önce kullanılan bir ilaç varsa bunun mutlaka doktora bildirilmesi gereklidir. 

2. Diet: 
Yapılan tedavi planı, hastanın yeme şeklini de etkileyecektir. Eğer çeneler birbirine bağlanmışsa hasta sıvı gıda ile beslenmek zorundadır. Ödeme bağlı olarak ilk günler sıvı gıda tüketilirken, ödem dağıldıkça, sütle yumuşatılmış gıdalar da tüketilebilir. Çeneler arası bağlama yapılmamış bile olsa, hastaya 6-8 haftalık iyileşme döneminde çiğneme yapmaması gerektiği mutlaka söylenmelidir. Çiğneme ile vidalar ve plaklar gevşeyebilir. Puding, püre, haşlanmış sebze bu hastalar için ideal yemeklerdir. Hastalara iyileşmeye yardımcı olacak şekilde ve kilo kaybını önlemek için Ensure/Boost/Sustacal verilir. 6-8 haftalık iyileşme döneminde hastanın %10dan fazla kilo kaybı istenmez. 

3. Evde bakım: 
Ağız hijyeni: Temiz bir ağız iyileşmeye yardımcı olur. Teller etrafı yumuşak bir fırça ile temizlenmelidir. Eğer ağızda insizyon yapılmışsa, doktorunuz ilk iki hafta dikkatli olmanız için sizi uyaracaktır. Bunlara ilaveten daha iyi bir ağız bakımı için doktorunuz size gargara da önerebilir. 

Şişlik: Cerrahiden sonraki ilk 48 saat buz uygulamak faydalı olur. Buz plastik bir torbaya konularak 10 dakika tutulup, 10 dakika çekilir. 48 saatten sonra şişliği azaltmak için sıcak uygulamak daha doğru olur. Sıcak bir havlu, sıcak suyla dolu bir şişe yanağa uygulanabilir, tabi bunların yanağı yakacak kadar sıcak olmamasına dikkat etmek gerekir. Şişliğin tamamen yayılması 10-14 günü bulur. İlk 4-7 günden sonra inmeye başlamalıdır. Bu dönemden sonra şişlikte bir artma fark edilirse bir enfeksiyon gelişiyor olabilir, mutlaka doktora başvurulmalıdır. 

İnsizyonun bakımı: Kırığın tipine göre, ciltte bir insizyon yapmak gerekebilir ya da ciltteki yaralanmalar dikişle kapatılabilir. Bu yaraların bakımı da enfeksiyon kontrolü açısından ve iz kalmaması açısından önemlidir. Doktorunuz aksini söyleyene kadar, dikişler üzerindeki bandaj dikişler alınana kadar çıkarılmamalıdır. Çıkarsa, dikişlerin ıslanıp kirlenmemesine özen göstermek gerekir. Yara yerine, dikişler üzerine topikal antibiyotik (bacitracin, polysporin) de uygulanabilir. Dikişler alındıktan sonra, insizyon sahası günde iki kez sabunlu su ya da peroksitle iyice temizlenmelidir. Her temizlemeden sonra topikal antibiyotik uygulanabilir. İlk 6 ay yara yeri aşırı güneşten uzak tutulmalıdır. Eğer güneşe çıkılacaksa, yara üzerine koruyucu sürülmeli ve şapka ile gelen güneş minimuma indirgenmelidir. 

Aktivite: Yaralanmadan sonra, güncel hayata mümkün olduğunca çabuk geçmek hasta için çok önemlidir. Ameliyatı takip eden ilk iki hafta ağır kaldırmaktan uzak durmada fayda vardır. Yaranın ciddiyetine göre doktorunuz bu süreyi biraz daha uzatabilir. Alınan bazı ilaçlar algılamayı ve refleksleri etkilediğinden, genel anesteziyi ya da alınan son narkotik analjezik maddeyi takip eden ilk 24 saat araba kullanılmamasında fayda vardır. Tedavi süresince hastanın alkol alması da yasaklanmalıdır. Çünkü alkol narkotik analjeziklerle etkileşebilir ve kırık iyileşmesine engel oluşturabilir. 

4. Teller ve Braketler: 
Ağızdaki teller ve braketler, kırığın immobilizasyonu ve tedavisi için gereklidir. Bir süre sonra bu tellerde hafif gevşeme olması çok normaldir. Eğer aşırı bir gevşeme olursa doktorunuz bir sonraki randevuda telleri biraz sıkıştırabilir. Bu tellerin tamamen çıkması ya da kırılması pek mümkün değildir ama bu tarz bir durumla karşılaşılırsa mutlaka doktora başvurulmalıdır. Bu tellerin kasıtlı bir şekilde kesilmesi enfeksiyon ve hatalı iyileşmeye neden olabilir ve sonuçta enfeksiyona bağlı çene rezeksiyonu gereken bir durumla karşılaşılabilinir. Bu teller dişetlerini ve yanağı rahatsız edebilir, böyle bir durumda doktorunuz size teller üzerine sürülmek üzere mum verecektir. 

5. Acil durumlar: 
Hastaların sık sık sorduğu sorulardan biri de çenelerim bağlıyken ya hastalanıp kusarsam ne olur sorusudur. Sadece sıvı gıda ile beslenildiğinden çıkacak şey de sıvı olacaktır. Mühim olan panik olmayıp, aşağı doğru eğilmektir. Çok gerekli olduğu düşünülürse teller kesilebilir ama mutlaka en kısa sürede doktor bundan haberdar edilmelidir. Nefes almada güçlük, ateşin yükselmesi, devamlı mide bulantısı gibi durumlarda doktorla bağlantı kurulmalıdır. 

6. Takip: 
Hasta düzenli olarak takip randevularına gitmelidir. Kontrollerin aksatılması komplikasyonlara neden olabilir.

Çene kayması, çenenin kafatasına bağlı bulunduğu iki eklemden bir tanesinin veya ikisinin de olağan konumundan ayrılmasıyla oluşan bir durumdur. Çeneyi kafatasına bağlı tutmakta olan, sağda ve solda olmak üzere iki tane eklem bulunmaktadır. Çeneyi meydana getiren kemiklerin üzerinde de dişler bulunmaktadır. Öteki canlılarda görüldüğü gibi kişilerde de çene, ısırma ve çiğneme gibi yeme işlevlerinin uygulanmasına katkı sağlar. Çene yapısının bozukluğu durumundaysa sayılan işlevlerde problemler yaşanabilir.

Çene, hayati birçok fonksiyonun gerçekleştirilmesine yardımcı olan bir yapıdır. Bazı sorunlar ve gelişim problemleri çenenin yamukluğuna, alt ve üst çenenin düzgün olmamasına yol açar. Çene yapısı bozukluğu bireyin beslenmesinden nefes alıp vermesine uykusunda konuşmasına kadar birçok konuyu etkilemektedir. Çene eğriliği bazı zamanlarda fizik tedaviyle tedavi edilebilmektedir. Fakat çene yapısındaki bozulmanın daha önemli görüldüğü durumlarda çene yapısı düzeltme cerrahisine gereksinim duyulabilmektedir.

Çene Kayması Nasıl Düzelir?

Çene yapısındaki bozukluğun giderilmesi bireyin yeme, konuşma ve uyku kalitesi  bakımından oldukça önemlidir. Çenedeki yamukluğun giderilmesinin birçok türlü tekniği vardır. Çenede oluşan hafif hasarların tedavi edilmesi için; fizik tedavi, soğuk uygulaması, çene egzersizleri, hafif ağrı kesici ilaçlar kullanılabilmektedir. Fakat daha önemli durumlarda çene yapısının iyileştirilmesi için ameliyata gerek duyulabilir.

Çene Kayması Ameliyatı

Çene cerrahisi veya öteki ismiyle ortognatik cerrahi, çene kemiklerini ve çenedeki dişlerin sıralanışını düzeltmek için uygulanan işlemlerin geneli için kullanılan isimdir. Çene yapısının iyileştirilmesi yeme, konuşma gibi fonksiyonların düzeltilmesine yardımcı olurken bunun ile beraber yüzdeki görüntüyü de düzeltir.

Çene cerrahisi, diş teli ya da aparey gibi ortodontik tekniklerin düzeltemediği problemlerin iyileştirilmesine yardımcı olur. Ortodontik sorunlar için uygulanan çene cerrahisi öncesi ve sonrasında bireylerin diş teli ve aparey tercih etmesi gerekebilir. Çene cerrahisi genel olarak fiziksel gelişim tamamlandıktan sonra uygulanır. Bundan dolayı çene cerrahisi için kadınlarda uygun yaş aralığı 14-16 yaş iken erkeklerde ise 17-21 yaşlardır.

Çene Kayması Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Çene gıda alma bakımından oldukça önemlidir. Bilhassa doğumsal problem sonucu olan ya da yoğun çene yamukluğu durumunda hasta olan kişinin gıda alması önemli ölçüde bozulabilmektedir. Ufak yaştaki çocuklarda beslenmenin bozulması gelişme geriliğine neden olabilir. Çenedeki problemler, obstrüktif uyku apnesi başta olmak üzere nefes alışveriş esnasında problemlere yol açabilir. Çene eğriliği migren gibi kronik baş ağrılarının da şiddetlenmesine yol açabilir.

Çene yapısındaki bozukluk fonksiyonel olarak etkileyebilmektedir, bunun ile birlikte estetik bakımından da istenmeyen problemlere neden olabilir. Bundan dolayı çenedeki yamukluğun gerek cerrahi gerek cerrahi olmayan yöntemler uygulanarak iyileştirilmesi, bireyin yaşam kalitesini yükseltir. Çenedeki yapısal problemlerin erken zamanda farkına varılmasıyla tedavinin daha genç yaşlarda başlaması sağlanabilir. Böylelikle tedavi başarısı artmış olur. Düzenli bir şekilde ağız ve diş sağlığı kontrollerinin yapılmasıyla çene yamukluğu erken evrede fark edilebilmektedir.

Çene Kaymasının Belirtileri Nelerdir?

İlk evrelerinde görülen bir çene kayması, her zaman tespiti kolay olan bir problem değildir. Bununla beraber devam eden çene kayması durumlarında bazı belirleyici belirtilerin tespiti mümkün olabilir. En yaygın şekilde görülen çene kayması belirtileri şu şekildedir;

• Konuşmada güçlük
• Ağzın tam kapanmıyor olması
• Alt ve üst dişlerin birbirine oturmaması
• Çenenin ön kısma doğru çıkıntı oluşturması
• Çenede oluşan ağrı
• Çene hareket ettiği zaman yoğunlaşan, kulağın ön tarafında hissedilmekte olan ağrı ve sızı
• Soluk alıp vermede problemler

Bu semptomlardan en az birini veya eş zamanlı birden fazlasını tespit eden bir birey, hiç zaman kaybetmeden bir uzmana danışmalıdır.

Sayfa içeriğinde yer alan bilgiler yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. İlgili sayfada tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğeler yer almamaktadır. Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.

Çene eklemi rahatsızlıkları, alt çeneyle üst çeneyi birbirine bağlayan çene eklemindeki kemiksel ve yumuşak dokularda görülen rahatsızlıklardır. Bu rahatsızlıkta sadece tıkırtı sesi gelmesi gibi basit semptomlardan çenenin kilitlenmesine kadar ciddi semptomlar gözlenebilir. Birçok nedenden dolayı meydana gelebilir. (kaza, yanlış tedaviler, stres, alışkanlıklar vb). Çene eklemi rahatsızlığı zaman içerisinde artarak devam eder. Bundan dolayı tedaviye ne kadar erken başlanırsa tedavi başarısı da o kadar artmaktadır.

Çene eklemi rahatsızlığının yarattığı sorunlar/hastalıklar nelerdir?

• Yemek yerken çeneden ses gelmesi
• Çenede Kilitlenme veya takılma
• Ağrı
• Ağız açıklığında kısıtlılık

Çene eklemi rahatsızlıklarının nedenleri nelerdir?

Neden olarak üç ana gruba ayırabiliriz:
1) Diş hekimi tedavilerine bağlı olarak:

• 20 yaş çekimi gibi ağzın uzun süre açık kalması,
• Ortodontik tedavisi sonrası,
• Doğru yapılmamış kaplamalar ve dolgular.

2) Kişinin alışkanlıkları:

• Dudak yeme,
• Yüz üstü yatma,
• Elini çeneye dayamak,
• Uzun süre sakız çiğnemek,
• Uzun süre rüzgara maruz kalmak, (özellikle motor kullananlar için)
• Kambur durma.

3) Kişinin stres altında bulunması:
Diğer etkenlere göre daha fazla çene eklemi şikayetine neden olmaktadır. Yoğun stres altında bulunan kişi sürekli yüz kaslarını kastığı için çene eklemine normalden daha fazla yük biner.

Diş gıcırdatma veya diş sıkma nedir?

Diş gıcırdatma geceleri uykuda gözlenen ve önlem alınmazsa ileride, ciddi rahatsızlıklara (diş eti çekilmesi, dişlerde kırılma, eklem şikayetleri vb.) neden olabilen bir hastalıktır.
Diş gıcırdatma, gün içerisindeki biriken stresin, gece uykuda açığa çıkarak dişlerin bilinç dışı birbirleri üzerinde kaydırılmasıyla meydana gelir.

Diş gıcırdatmanın veya diş sıkmanın yarattığı sorunlar nelerdir?

Dişlerin aşınması ve hatta kırılması, diş etlerin çekilmesi ve buna bağlı olarak oluşan soğuk-sıcak hassasiyeti, çene eklemine aşırı yük binmesinden dolayı eklem hastalıklarının oluşması, çevredekilerin çıkan seslerden rahatsız olması gibi sorunlara yol açar.

Diş gıcırdatma veya diş sıkma tedavisi nedir?

Dişlerinizin ölçüsü alınarak size uygun hazırlanan yumuşak veya sert gece plakları önerilir. Bu plakların belirli aralıklarla yenilenmesi gerekir. Bununla beraber kişinin günlük hayatındaki stresi azaltması tedavinin başarısı açısından önemlidir.

Sadece geceleri mi dişlerimi sıkarım?

Sanılanın aksine diş sıkma alışkanlığı sadece gece değil gün içerisinde de olmaktadır. Kişi bu durumun farkındalık yaratarak önüne geçebilir.

Çene eklemi rahatsızlıklarının belirtileri nelerdir?

Çene eklemi rahatsızlığı bir gecede ortaya çıkmaz. Zaman içerisinde yavaş yavaş belirtiler verir ve tedavi geciktirilir ise bu belirtiler zamanla daha ciddi durumlara kadar gidebilir. (Çenenin kitlenmesi, çenenin çıkması, ağız açamama… vb)

• Çeneyi açarken klik sesi
• Esnerken çenenin takılması
• Sabahları çenenin zor açılması
• Yemek yerken kulak bölgesinde ağrı
• Boyun ve sırt ağrıları (özellikle bayanlarda) gibi durumlar genel belirtileri arasındadır.

Çene eklemi rahatsızlığımı tedavi ettirmezsen çenem yerinden çıkar mı?

Çene eklemi rahatsızlığının ileri evrelerinde eklem bölgesindeki dokular ve yapılarda kalıcı deformasyonlar ortaya çıkar ve çene açıp kapama hareketinde eklem başı olması gereken yerden daha öne gelerek çene yerinden çıkabilir. Buradaki esas problem çenenin yerinden çıkması değildir. Çünkü ekleme basit hareketler yaptırılarak çene kendiliğinden yerine oturur fakat esas problem bu durumum zamana bağlı olarak sık sık gerçekleşmesi ve şiddetli ağrıların olmasıdır.

Çene eklemi şikayetim var, nelere dikkat etmem gerekir?

• Özellikle üç hafta boyunca yumuşak gıdalarla beslenmek
• Aşırı esneme hareketlerinden kaçınmak
• Yüz üstü yatmamak
• Dudak yeme gibi alışkanlıklardan vazgeçmek
• Sabahları sıcak havlu ile eklem bölgesine kompres yapmak
• Mümkün olduğunca stresten uzak durmak

Stresin çene eklemi rahatsızlığındaki etkisi nedir?

Yüz bölgesindeki kaslar en küçük tepkide kasılabilme özelliğine sahiptir. Stresin insan üstündeki etkilerinden bir tanesi uzun süreli gevşemeden kas kasılmalardır. Bundan dolayı stresli olan durumlarda kaslar kasılır dişler birbirine üzerine yoğun kuvvet uygulayarak temas eder ve bundan dolayı ekleme de yük biner.

Çene eklemi tedavisinden nelere dikkat etmem gerekir?

Eklem splintini doktorunuzun önerdiği şekilde düzenli olarak kullanmanız ve dikkat etmeniz gereken tavsiyelere ise mutlaka uymanız gerekir.

Eklem splintini ne kadar süre kullanacağım?

Çene eklemi tedavisi ortalama 3 aydır. Fakat hastalığın şiddetine göre bu süre artabilir.

Eklem splintini nasıl saklamam lazım?

Eklem splintini protez kutusunda nemlendirilmiş temiz bir bez ile saklanır.

Eklem splintinin temizliğini nasıl yapılır?

Sabahları splinti çıkardıktan sonra akan soğuk su altında sonra el yıkadığımız sıvı sabun ile eski bir diş fırçası kullanarak fırçalanır.

Çene eklemi tedavisinde ne aralıklar ile kontrole gelmeli?

Splint takıldıktan sonra ilk hafta, üçüncü hafta ve üçüncü ayda kontrollere gelinir.

Çene eklemi tedavisinde iyileştiğimi nasıl anlarım?

Çene eklemi tedavisinde hastalığın şiddetine göre her zaman tamamen bir iyileşme olamamaktadır. Buradaki esas iyileşme kriteri hastanın ağrısız bir şekilde günlük çene hareketlerini (yemek yeme, konuşma, yutkunma vb) yapabilmesidir.

Eklem splintinin yanında yapmam gereken fizik tedavi hareketleri var mıdır?

Doktorunuz tarafından bazı durumlarda kasları kuvvetlendirmek veya çene kısıtlılığını açmak için fizik tedavi egzersizleri verilir.

Çene eklemi rahatsızlığım olduğunu nasıl anlayacağım?

Çene eklem rahatsızlığının birçok belirtisi olabilmektedir. Bunlar açma kapamada klik sesinden, çenenin kitlenmesi veya ağrılı duruma kadar değişebilir. Çenenizde size göre herhangi bir farklılık hissettiğinizde hekiminize başvurun. Çünkü hastalığın evresi tedavi açısından önemlidir.
 

Çene eklemi nedir ve nasıl çalışır?

Çene eklemi, alt çene kemiği ile kafatası kemiğinin şakak bölgesinde oluşturduğu eklemdir. Çene kaslarımızla birlikte çalışarak çiğneme ve konuşmayı sağlar. Bu iki kemiği sürtünme ve aşınmalardan koruyan ve  çene eklem hareketlerini kolaylaştıran kıkırdak bir yastıkçık (çene eklem diski) vardır.  Eklemi çevreleyen bağlar da bu sistemi bir arada tutar. Normal bir kişi eklemini günde 1500-2000 defa kullanır.

Çene eklem hastalığı nedir?

Çene eklemi ve bunu çevreleyen yapılar arasındaki uyumun, ani bir etkiyle ya da zaman içerisinde bozulmasıdır. Zaman içerisinde hafif başlayan belirtiler, zaman içinde şiddetli çene eklem ağrıları, baş, boyun, omuz ağrıları, eklemden ses gelmesi, çene çıkması, çenenin kayarak açılması ya da limitli açılması gibi daha ileri problemlere dönüşebilir. Rahatsızlığın nedenlerinin anlaşılmasına yardım eden diş hekimi muayenesi, tedavinin ilk aşamasını oluşturur.

Çene eklem rahatsızlığı için kime başvurmalıyım?

Bu hastalıklarda hangi uzman hekime ve nereye başvurulacağının bilinmemesi çene eklemi sorunu olan hastalar için büyük problemdir. Oysa ki çene eklem sorunu, Çene Cerrahisi Uzmanı diş hekimlerinin branşıdır ve  doğru teşhis sonrasında sorun, çeşitli tedavi yöntemleriyle çözülebilmektedir. Bazı durumlarda ise, kulak burun boğaz, psikiyatri, nöroloji ya da fizik tedavi branşlarından da destek alınmaktadır.

Ne zaman başvurmalıyım?

Çene eklem bölgesinde normal dışı herhangi bir değişiklik fark edildiğinde doktora başvurulmalıdır. Basit görünen çene eklem ağrıları, rahatsızlığın artmasına sebep olabilmektedir. Etken ne kadar erken bulunursa tedavide başarı şansı o ölçüde artmaktadır.

Çene eklem hastalıkları nasıl oluşur?

Çene eklemi hastalıklarına zemin hazırlayan birçok faktör vardır. Bunlardan en önemlileri

• Diş sıkma ve gıcırdatma (bruksizm)
• Stres
• Sürekli olarak tek taraflı çiğnemek
• Çenelerin birbirleriyle ilişkisini etkileyen hatalı protetik işlemler
• Diş eksiklikleri
• Çene bölgesine alınan travmalar, yaralanmalar
• Spor kazaları
• Baş boyun bölgesini etkileyen tümörler ve sistemik rahatsızlıklar
• Çok uzun ve travmatik dental işlemler
• Duruş ve postür bozuklukları
• Nörolojik, psikolojik ve psikiyatrik sorunlar
• Doğumsal anatomik bozukluklar
• Sakız çiğneme, kalem ısırma, tırnak yeme gibi parafonksiyonel alışkanlıklar

Çene eklem hastalıklarının belirtileri nelerdir?

• Çiğnemede çene ve yanak bölgesinde ağrı ve yorgunluk hissi
• Çene açma kapamada kayma hissi
• Ağız açıklığında azalma
• Sabahları çeneyi açmada zorlanma 
• Çeneden gelen tıklama (klik) ve sürtünme (krepitasyon) sesi
• Çenede kilitlenme
• Kulak ağrısı ve kulakta basınç hissi
• Şakaklarda yoğunlaşan baş ağrısı
• Boyun ve omuz bölgesinde ağrı
• Çiğneme kaslarındaki hacimsel değişikliğe bağlı olarak yüzde asimetri
• Diş yüzeylerinde aşınma
• Dişlerde hassasiyet
• Görülen semptomlara bağlı hayat kalitesinin düşmesi ve psikolojik duygu durumun bozulması

Çene eklem hastalıklarında stres ve diş sıkmanın rolü nedir?

Günlük stresler gece ve gündüz istemsizce dişlerimizi sıkmamıza sebep olur ve kişiler çoğunlukla bunun geç farkına varır. Sürekli çene sıkma sonucu kaslar kasılı kalır ve çene eklemi olması gerekenden daha fazla bir basınca maruz kalır. Dişler aracılığıyla çene eklem bölgesine iletilen bu yükler, bölgede ağrılara ve geri döndürülmesi zor değişimlere sebep olur. Bu sebeple diş hekimine erken başvurmanın rolü büyüktür.

Diş sıkma tanı ve tedavi yöntemleri nelerdir?

Dişler ve kapanış sisteminin, çiğneme kaslarının ve çene ekleminin detaylı muayenesi yapılır. Gerekli durumlarda MR gibi eklem içi görüntüleme yöntemlerine başvurulabilir.
Her zaman yüzde yüz geri dönüş sağlamak mümkün olmayabilmektedir. Tedavinin amacı, hastaya normal ve ağrısız çene fonksiyonlarını yeniden kazandırmaktır. Bu amaçla, eklem splinti, egzersizler, ağrı kesici ve kas gevşeticiler, botoks gibi yöntemler uygulanmaktadır. Rahatsızlığın derecesine göre tedavi şekli belirlenir. Bu süreçte hastanın da iş birliği oldukça önemlidir.

Eklem splinti nedir? Ne kadar süre kullanmalıyım?

Eklem splinti kas gevşemesini sağlamak ve çene kapanışını düzenlemek için kullanılan, kişiye özel olarak üretilen şeffaf bir ağız içi plağıdır.
Fonksiyon bozukluğunu en aza indirir ve diş sıkma gıcırdatmanın zararlarının önüne geçer.
Tedavi süreci 3-6 ay arasında değişmektedir.

Eklem splinti bakımı nasıl yapılır?

Eklem splinti ağızdan çıkarıldıktan sonra soğuk su altında sıvı sabun ve fırça ile yıkanıp temizlenmelidir. Diş macunu kullanılmamalı, sıcak suyla temas ettirilmemelidir. Aksi takdirde plak deformasyona uğrayabilmektedir. Bir sonraki kullanıma kadar kuru bir ortamda ve kutusunda saklanmalıdır.
Çene eklem rahatsızlıklarında dikkat edilmesi gerekenler

• Yumuşak beslenme düzenine geçilmeli
• Sakız çiğnenmemeli
• Ön dişlerle ısırma koparma yapılmamalı, yiyecekler küçük parçalar halinde tüketilmeli
• Esnerken çene alttan desteklenmeli
• Kalem ısırma, tırnak yeme gibi parafonksiyonel alışkanlıklar terk edilmeli

Makaleyi Yazan Hekim: Dr. Tuğrul Saygı, Dt. Alara Naz Kenir

Ağız ve diş sağlığında çene ekleminin önemi nedir?

Yüz ve ağız bölgesinde bulunan tüm oluşumlar hayati önem taşımaktadır. Çünkü bu bölgede konuşma, çiğneme, yutkunma, solunum gibi çok önemli fonksiyonları gerçekleştirilmektedir. Çene eklemide bu önemli fonksiyonlar içerisinde üstlendiği görevleri yerine getirmektedir. Çene eklemi, çiğneme kaslarımız, dişler, tükürük bezleri, yanak ve dilin bir arada oluşturduğu çiğneme işleminin en önemli parçasının çene eklemi olması dikkate alındığında ve çene ekleminde oluşabilecek bir rahatsızlık diğer sistemin bütün parçalarını da etkileyecektir. Yaşanan çene eklemi rahatsızlıkları ya da endişesi durumunda vakit kaybedilmeden çene eklemi tedavisinde uzman bir diş hekimine muayene olunması önemle tavsiye edilir.

Çene eklemi rahatsızlıklarının sebepleri nelerdir?

Çene eklemi rahatsızlıkları ve ağrı nedenleri çeşitli olabilmektedir. Eski yıllarda çene eklemi rahatsızlıklarında diş kapanışlarının etkili olduğu düşüncesi yaygın olan kanıydı. Ancak yapılan araştırmalarda çene kapanışlarındaki problemlerin çene eklemi rahatsızlıklarında çok etkili olmadığı, ortalama %10-15 gibi bir etkisi olduğunu gösterdi ve çene eklemi rahatsızlıkları tedavisinde dişlerin kapanış sorunlarının giderilmesi tedavi açısından pek faydalı bir yöntem olmadığı farkedildi.

Çene kapanışları ile ilgili sorunları olan hastalarda ortodontik tedaviler ve restoratif tedaviler yapılsa da bu tedaviler çene eklem tedavisi için değil, çene kapanışlarında yaşanan sorunların giderilmesi için yapıldığı unutulmamalıdır. Bu nedenle, çene eklem tedavisi görecek hastaların geri dönülmesi mümkün olmayan tedavilerden uzak durmaları ve çene eklem tedavisinde uzmanlığı bulunan bir hekim tarafından tedavilerinin yürütülmesine dikkat etmelidirler.

Çene eklemi rahatsızlıklarının başında gelen nedenlerden biri farklı durumlar sonucu gelişen travmalardır. Bu travmalar direkt olarak yüz ve çene bölgesine gelen travmalar olabilir. Bu travmalar ise o bölgedeki sert ve yumuşak dokulara zarar verebilir, çenede kırıklar oluşabilir.

Sert travmalar dışında mikro travma çeşitleri de çene eklemi rahatsızlıklarına neden olabilir. Bunların en başında diş sıkma ve gıcırdatma gelmektedir. Ağız ve diş sorunları dışında stres unsuru da hem kaslar üzerinde etkili olmakta hem de sıkça kas spazmlarına yol açabilmektedir. Bruksizmi tetiklemesinden dolayı çene eklemi rahatsızlıklarına streste yol açabilir.

Çene eklemi rahatsızlığının belirtileri nelerdir?

Çene eklemi rahatsızlığını işaret eden belirtiler kendini gösterebilir. Bu belirtiler arasında sıkça şikayet edileni çene ekleminden gelen sestir. Tıklama, gıcırdama ya da sürtünme şeklinde olabilmektedir.

Bir diğer ve sıkça rastlanan problem ise ağız açmada yaşanan zorlanmadır. Bu durumdaki hastalar ağızlarını tam olarak açamayabilirler. Ağrı, en önemli belirtilerden bir tanesidir.

Çene eklemi bölgesindeki ağrılar nedeniyle hastalar ağızlarını açamayacak duruma gelebilirler. Bunun yanı sıra çene eklemi rahatsızlıkları hastaların kulak bölgesinde de rahatsızlıklara neden olabilmektedir. Bunun nedeni ise çene ekleminin kulağın hemen önünde yer alan bir eklem olmasıdır. Yaşanan kulak ağrısı, çınlama, uğultu gibi sesler kulaktaki bir problem olacağı gibi çene eklemi rahatsızlığı ile ilgili bir gösterge de olabilir.

Çene eklem rahatsızlıkları daha çok hangi yaşta ve cinsiyette görülüyor?

Her yaşta çene eklemi rahatsızlıkları görülebilir. Ama yapılan araştırmalarda en çok 20 ila 45 yaş arasında rastlandığı ortaya çıkmış ve kadınlarda bir miktar daha fazla görüldüğü belirtilmiştir.

Çene eklemi rahatsızlıklarını engellemek için alınabilecek önlemler var mıdır?

Mikro travma dediğimiz bruksizim gibi sorunların ağız ve diş sağlığında yaratabileceği olumsuz etkilerinden korunmak erken teşhis ve tedavi ile mümkündür. Çene eklemi rahatsızlıkları üstüne uzmanlığı bulunan bir diş hekiminin yapacağı muayene sonrası uygulayacağı tedavi ve ağız içi aparey kullanımı ile meydana gelebilecek sorunlar önlenebilir.

Çene eklem rahatsızlıklarının tedavi yöntemleri nelerdir?

Çene eklem rahatsızlığı bulunan kişilerin çoğu bunun ağız ve diş sağlığı ile ilgili olmadığını düşünmektedirler. Çene eklemi rahatsızlıklarının muayenesi ve tedavisi diş hekimlerince yapılmaktadır.

Uzman diş hekimi tarafından yapılan muayene ve konan tanıya göre çene eklem rahatsızlıklarının tedavisinde farmakolojik (ilaç) tedaviler uygulanabileceği gibi, ağız içi apareyler dediğimiz gece uykularında diş sıkmalarının zararlarını önlemek için ağız içerisine yerleştirilen yardımcı tedavi araçları da kullanılabilmektedir. Fizik tedavi metodları da bu rahatsızlıkların tedavi edilmesi için kullanılan metodlar arasındadır .

Eğer bölgede temizlenmesi gereken kistler, tümörler ve büyüme anomalileri görülüyorsa ve hastanın sosyal yaşantısını çok fazla etkileyen ağrı durumunun olması halinde cerrahi tedavilerde söz konusu olabilmektedir.

Çeşitli nedenlerle meydana gelen disk kayması, diskin yerinden çıkması gibi durumlarda ağız içi aparey tedavisi ile %80-85 başarı sağlanarak cerrahi tedaviye gereksinim duyulmadan da çene eklem rahatsızlığı rehabilitasyonu yapılabilmektedir.

Tedaviye gittiğimiz klinikte ne gibi özellikler aramalıyız?

Hastalar çene eklemi rahatsızlıklarının belirtilerini önemsemelidirler. Çene eklemi rahatsızlıklarıyla ilgilenen uzmanların aslında hastadaki tüm verileri toparlayıp, değerlendirip diğer rahatsızlıklardan ayırıcı tanıyı yapabilecek bilgiye sahip olması gerekmektedir.

Çene eklem rahatsızlığının belirtilerini ve olumsuz etkilerini hisseden hastalar gidecekleri kliniklerde muayene olacakları hekimin çene eklem rahatsızlıkları üzerine uzman olmasına dikkat etmeliler. Çene eklem rahatsızlıkları ile ilgili olarak üniversitelerde şu an özel bir dal olmasa da çene eklemi rahatsızlıkları üzerine çalışan hekimler aldıkları özel eğitimler ile uzmanlaşmaktadırlar.

Çene eklemi tedavisi İstanbul Dentakademi Ağız ve Diş Sağlığı Merkezimizde yapılmaktadır.

Diş sıkması psikolojik olabilir! LİNK