Cinsiyet Değiştirme Ameliyatı Oyunu
Anayasa Mahkemesi’nin (AYM), cinsiyet geçiş sürecini düzenleyen Medeni Kanun’un Maddesine ilişkin iki ayrı kararı dün Resmi Gazete’de yayınlandı.
AYM, 29 Kasım’da cinsiyet geçiş ameliyatlarında “üreme yeteneğinden yoksun kalma” şartının kaldırılmasına; nüfus kayıtlarında değişiklik yapmak için ameliyat olma şartının ise korunmasına karar vermişti.
TIKLAYIN - AYM Cinsiyet Geçişinde "Üremeden Yoksun Olma" Şartını Kaldırdı
Üremeden yoksunluk şartının kaldırılması
“Üreme yeteneğinden yoksun olma” şartının kişilerin “maddi ve manevi varlığını geliştirme ve özel hayata saygı hakkına” sınırlandırma getirdiği belirtilen AYM kararında “Cinsiyet değiştirme ameliyatı öncesi üreme yeteneğinden yoksun kalmak için bir tıbbi müdahaleye maruz kalmak bedensel ve ruhsal yönden gerekli olmayan bir müdahaledir” dedi.
Kararda “Üreme yeteneği bulunan transseksüel kişinin tıbbi yöntemlere uygun şekilde cinsiyet değiştirme ameliyatı olduğunda bu ameliyatın doğal sonucu olarak üreme yeteneğinden sürekli biçimde yoksun kalacağı kuşkusuzdur” ifadesi de yer aldı.
Nüfus değişikliği için ameliyat şartı
“Cinsiyet değiştirme ameliyatlarının geri dönüşsüz olduğunu” söyleyen AYM, bu sürecin devletin denetimine tabi olması gerektiğini ifade etti.
Kararda nüfus kaydındaki değişiklik için ameliyat şartının “nüfus kayıtlarının kalıcı ve tereddütsüz olması ve kamu düzeninin korunması” için gerekli olduğu ifadeleri yer aldı.
Bu karara karşı oy kullanan AYM Başkanvekili Engin Yıldırım ise uluslararası hukuk ve sözleşmeler açısından cinsiyet kimliğinin kendi kaderini tayin hakkı veya kendini belirleme hakkının en temel unsurlarından biri olduğunu söyledi ve şu ifadeleri kullandı:
“Transseksüel kişilerin hissettikleri cinsiyete kavuşmak için cinsiyet değiştirme ameliyatına zorlanması onları temel hakları arasında seçim yapmaya mecbur bırakmaktadır. Transseksüel insan kamu düzeni adına kendisi açısından iki olumsuz durumdan birini tercih etmek durumunda kalmaktadır. Ya kendisinin hissettiği cinsiyetin hukuken tanınmamasına razı olacak ya da kendi fiziksel ve bedensel bütünlüğüne müdahaleye katlanacaktır.”
AYM Başkanvekili Yıldırım, 20 Şubat’ta Resmi Gazete’de yayınlanan, eşcinsel askerlerin TSK'dan çıkartılmasıyla ilgili karara şerh düşmüş ve "Toplumun genel ahlakını korumak adına LGBTİ+ bireylerden talep edilen fedakarlık son derece ölçüsüzdür" demişti.
Avukat Hun: LGBTİ hareketi üretmeye, tercümelere devam etmeli
Ameliyat şartının kaldırılması için AYM başvurusunu yapan avukat Sinem Hun, Kaos GL’den Yıldız Tar’a verdiği demeçte, LGBTİ derneklerinin mücadelesinin ne kadar etkili olabildiğinin bu kararla da görüldüğünü söyledi:
“Engin Yıldırım’ın karşı oyunda belirttiği her şeye imzamı atıyorum. Sayın Yıldırım söyleyecek fazla bir şey bırakmamış. Sevindirici olan AYM’de şu an bu konuda zihinsel dönüşüm geçirmiş altı hakimin olması. Bu önemli bir güvence. İlerleyen yıllarda eğer yürütme yargıya bu hızda müdahale etmeye devam etmezse, alınacak yeni hukuki aksiyonlar için bir umut var.
“Yıldırım uzun yıllar önce katıldığı bir Kaos GL etkinliğinde konuya ilgisinin okuduğu bir Kaos GL yayınıyla başladığını anlatmıştı. Dolayısıyla üretmeye, başat yayınları tercüme etmeye, bağ kurmaya ve hukuk insanları nezdinde lobiciliğe mutlaka devam edilmeli. Etkisi büyük oluyor.”
AİHM Türkiye’yi mahkum etmişti
CHP İstanbul Milletvekili Mahmut Tanal, ’ten bu yana cinsiyet geçişinde “evli olmama” ve “üreme yeteneğinden sürekli biçimde yoksun olma” şartlarının kaldırılması için Meclis’e birçok kez kanun teklifi sunmuştu.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Mart ’te verdiği kararla, Türkiye’de trans geçiş için “üremeden yoksunluk” şartının aranmasının özel hayata saygı hakkını düzenleyen 8. Maddesinin ihlali olduğuna karar vermişti.
’de kadın ve LGBTİ örgütleri, “translara uygulanan zorunlu kısırlaştırmaya ve zorunlu genital müdahaleye karşı bir an önce gerekli yasal iyileştirmelerin yapılması” için monash.pw’da kampanya başlatmıştı. (ÇT)
Ela &#;zer Ka&#;ar: Cinsiyet değiştirdikten sonra tamamlandığımı hissettim
Güncelleme Tarihi:
Yazı: G&#;lru İncu Fotoğraf: Nurdan Usta
LinkedinFlipboardE-postaLinki KopyalaYazı Tipi
6 yaşındayken erkek değil de kız gibi hissettiğini söylüyor. 16 yaşında cinsiyet değiştirmeye karar veriyor ve 21 yaşında ameliyat oluyor. Ela Özer Kaçar, artık kozasından çıkmış bir kelebek. Yaşadığı zorlu süreçte ona daima destek olan annesiyle birlikte yaşadıklarını anlattı.
Ela Özer Kaçar içimizden biri. Bir transseksüel. Sık sık karşılaştığımız ama ne yaşadıklarını asla bilmediğimiz, öğrendiğimizde de anlama zahmetine girmediğimiz, hatta reddettiğimiz, yine de aynı dünyanın insanı olduğumuz kişilerden Önyargınızı kaldırmayı başardığınızda naifliğinin farkına varacağınız, sohbet edebileceğiniz sayısız insandan biri
Hikayesi 16 yaşında başlıyor. Kolejin hazırlık sınıfındayken anoreksiya nervoza rahatsızlığına yakalanıyor. Lise 1’deyken tamamen içine kapanıyor. Öğretmenleri, sürekli dersin ortasında tuvalete gitmek istediğini söylüyor annesi Pınar Özer'e. Pınar Hanım çok sonra öğreniyor nedenini. Asıl gerçek; gizlice kızlar tuvaletine gitmek istemesi aslında; kendini o cinsiyete ait hissediyor çünkü.
Ela, henüz 6 yaşındayken erkek değil de kız gibi hissettiğini söyleyerek başlıyor sözlerine. Kararını verdiğinde ise 16 yaşındaymış. “Önce kendime dürüst olmalıydım. Kendimi erkek değil, kadın olarak tanımlıyordum ve cinsiyet değiştirme ameliyatı olmam gerekiyordu.” Durumu annesiyle paylaşmış önce, çünkü ona hayatta en yakın olan insan o. Böylece ikisi için de yepyeni bir dünyanın kapısı aralanmış.
İTİRAF, ŞOK VE İNKAR
“'ya kadar iki oğlum olduğunu zannediyordum. Beyin kanaması geçirmiştim, eve döndüğümdeküçük çocuğum karşıma geçip bana bir şeyler anlattı ve ben ne olduğunu o an anlayamadım” diyerek başlıyor söze Ela’nın annesi Pınar Özer. “Çocuğum, ‘Anne ben aslında kızım ve çok mutsuzum’ diye ağlıyordu. Herkesin aklına gelebilecek sorular gelmeye başladı aklıma tabii. ‘Acaba biri tecavüz mü etti?’ diye düşündüm, öyle öğretmişlerdi ya bize, çocuğunun başına kötü bir şey gelirse böyle olabilirdi. Bize dayatılan yığınla şey var. Bir kadın olur, bir erkek olur. İkisi evlenir, çocuk olur. Bunu biliyorduk biz. Bunun dışında her şey özentilikti, şımarıklıktı. Sorularıma yanıt bulmak için iki sene psikologların kapısını arşınladık çocuğumla. Ne yazık ki onlar da benden fazla bir şey bilmiyordu bu konuda. Onu eski bedeninde tutmaya çalışıyorlardı.”
“OĞLUMU ÖLDÜRÜP KIZ ÇOCUĞU DÜNYAYA GETİRDİM”
Ela, o dönem psikologların bazılarının onları yanlış yönlendirdiğini, kendisini dinlemeye gerek bile görmeden homofobik yaklaştıklarını ve fikirlerini empoze etmeye çalıştıklarını söylüyor. “Bunun düzeltilebilir olduğunu söylediler, doğru düzgün dinlemediler bile” derken hem kızgın hem şaşkın. “İçlerinden biri bana erkeksin, erkek kalmalısın’ dedi. Ben üsteledim; ‘Hayır, kadınım’ diye. Annem bu sırada 4 kredi kartı borcuna girmişti, 15 milyar tutmuştu doktor görüşmelerimizin bedeli. O an karar verdim bunun bitmesi gerektiğine. Daha fazla devam etmeyecektim çünkü adam resmen kandırıyordu bizi.”
Annesi ise çaresiz kaldığından bahsediyor. Psikologlar, psikiyatristler dertlerine çare olamayınca bunalıyor. Sonra yatırları gezmeye başlıyor, ardından kiliseleri Adak adıyor, mum yakıyor. Devamını ise şöyle anlatıyor; “Sonra düşündüm, ‘bunları niye yaptım ki’ diye. Cevap önümdeydi. Çocuğum kendini kadın gibi hissettiğini, biyolojik bedeninden mutlu olmadığını söylüyordu ama ben onu anlamıyordum. ‘Alem ne der, komşu görür’ laflarıyla yetişmiştik. Çok zor günlerdi. Çapa Tıp Fakültesi’nden Prof. Dr. Şahika Yüksel’i buldum. Şahika Hanım dikkatle dinledi. Ve; ‘Çocuğun bir transseksüel. Bazı çocuklar böyle doğar, böyle yaşar ve ölür. Bunu kabul et’ dedi. Bir banka oturdum, ağladım. O anda 16 yaşında bir çocuğu, yani bir delikanlıyı kaybettim. Aynı zamanda 16 yaşında bir kızım dünyaya geldi. O gün oğlumu öldürüp bir kız dünyaya getirdim ama bu kızı nasıl büyüteceğimi bilmiyordum. Bir bebek vardı elimde ve onun istekleri Diyordu ki; ‘Bedenimi sevmiyorum. Bedenimin farklı olması, saçlarımın uzaması gerekiyor.’ Onu söylediği hayal edemiyordum. Her şey yabancıydı. Sonra düşündüm. Bebekken ona bir şey olsa canımı veririm demiyor muydum! İşte canımı verme zamanı gelmişti.”
Pınar Özer, böyle şeyleri yaşayan tek kişinin kendisi ve çocuğu olmadığının farkına varmış. İnternette konuşacak birilerini aramış. Sonunda Lambdaistanbul’u keşfetmiş ve Sema Yakar’la tanışmış. “Lambdaistanbul’da çocukları eşcinsel olan anneler, babalar vardı. Cumartesileri toplanmaya başladık ve dedik ki, ‘Haydi bir dernek kuralım.’ LİSTAG’ı işte böyle kurduk.”
Ela ise o dönemde Şahika Yüksel ile grup terapilerine katılmaya başlamış. Arkadaşlar edinmiş, zorluklara tanık olmuş, sorunlarına ortak olmuş. Bir yandan da hormon tedavisine başlamış. “O zamanlar küçük bir kız çocuğuydum; bugünle kıyaslanınca bebektim. Annemin karşısına rujlu dudaklarla, makyajlı yüzle çıkardım. O kadar karışıktı kafam. Tonla şey vardı yapılması gereken. Önümdeki süreç uzundu, zordu ama hazırlıklıydım.”
“ANNEM SOSYALLEŞMEME YARDIMCI OLDU”
Ela’nın annesiyle babası ayrı. Babasına durumu anlatmak da annesine düşmüş. Babası önce durumu kabullenmekte zorlanmış. Babasının yaklaşımını şöyle ifade ediyor: “Oğlunu, yani benim eski kimliğimi çok severdi. Bana tapardı ama ne yazık ki onun bir kızı vardı aslında. Bir süre kabullenmiş gözüktü ama kabullenemedi. Şu anda görüşüyoruz ve aramız iyi. Baba-kız geziyoruz, hatta en iyi arkadaşım.”
Annesidestek vermeye çalışsa da, durumu kabullenmesinin kolay olmadığını dile getiriyor: “Annem de önceleri kabul edemedi durumumu, savaş verdik ikimiz de ama sonunda kabul etti. İşte o zaman beni de kabul etti.”
Sonra annesinin desteğiyle üniversiteye başlamış. Şu anda Bilgi Üniversitesi Sinema-Televizyon Bölümü’nde son sınıf öğrencisi Ela. Durum kabullenildikten sonra gardırobu da değişmiş. Annesi, ailenin diğer fertleriyle görüşmesi için de kızını hep desteklemiş. Mahalleye karşı dik durarak, kızının elinden tutarak yürümüş. “Hani şimdi size poz veriyoruz ya, hepsini annem gerçek hayatta uyguladı. Çünkü utanılacak bir şey yoktu, ben hırsızlık yapmadım, kimseyi kandırmadım” diyor.
AMELİYAT ÖNCESİ UZUN BİR SÜREÇ
Ela; Prof. Dr. Şahika Yüksel’le yaptığı terapileri sırasında, bir yandan da ameliyat olabilmek için Cerrahpaşa'da zeka testi dahil bir dizi testten geçmiş. Çünkü bu değişimin gerçekleşebilmesi için hem tıbbi hem hukuksal bir süreç var. İkinci ayın sonunda ameliyat olması için engel olmadığına dair bir rapor verilmiş. Sonra mahkemeye başvurmuş. “Bir yaz günüydü. Babamla konuştum, ağladım. ‘Lütfen artık ameliyat paramı karşıla, çünkü artık böyle yaşamaya dayanamayacağım’ dedim. Erkeklik organıyla yaşamak o kadar iğrenç geliyordu ki! Babam acıdı halime ve parayı vermeyi kabul etti.”
AMELİYAT GÜNÜ
Ve Ela 'de 21 yaşında cinsiyet değiştirme ameliyatı olmaya karar veriyor. O dönem bir erkek arkadaşı olduğunu ama bazı şeyleri yaşayamadığı için mutsuz olduğunu söylüyor. Sonunda ameliyat gerçekleşiyor. O günleri şöyle anlatıyor: “Hissettiğim cinsiyeti taşımıyordum. Ameliyattan sonra ilk kez kadınlık organımı gördüğüm an dedim ki ‘benim organım bu olmalı.’ Tamamlandığımı hissettim. Bedenim ve ben mutluyduk. Her şey sağlıklıydı, güzeldi ve ilk kez mutluydum.”
Annesi ameliyat öncesi doktordan rica etmiş, bir kızı olacağını söyleyerek yenidoğan ünitesinde oda istemiş. “Odayı pembe balonlarla süsledik. Kapıya ‘Hoş geldin Ela’ yazısı astık. Ela’yı pembe giydirdik. Ne istediğini sordum, ‘Benim hiç Barbie bebeğim olmadı’ dedi. Yattığı yerde onlarla oynadı. Mümkün olduğu kadar yaşayamadıklarını yaşatmaya çalıştım, içinde bir şey kalmasın diye.”
Neden Ela ismini seçtiğini sorduğumda ise, “İsmimi annem koydu” diyor. Bu sırada annesi giriyor söze: “Oğlumun adını babası koydu, ikinci çocuğumunkini dayısı koydu. Üçüncüde hazır fırsatı ele geçirmişken ben koyayım ismini dedim. Gözleri ela, adı da Ela olsun istedim. O da kabul etti.”
“BEN KADIN OLARAK DOĞMUŞUM”
Her fırsatta şanslı olduğunu dile getiriyor Ela. Evet, onun da dediği gibi güçlü bir annesi olduğu için şanslı. Ailesi onu sahiplendiği için, durumu kabul ettikleri için Şanslı, çünkü arkadaşları dahil yakın çevresindeki herkes ona destek oluyor. “Sokakta transseksüel olduğumu çok az insan anlıyor. Kimse dönüp bakmıyor” derken samimiyetine, mutluluğuna tanık olmak bizi de mutlu ediyor. Ela, çok güzel, naif, her anlamda hoş bir kız, gözlerinin içi gülüyor, “Ne kadar güzelsin” dendiğinde. Mahcup mahcup gülümsüyor. Saçlarına bakım yapmayı seviyor. Aslında kadın olmanın her halini seviyor. “Çok klişe olacak belki ama kadın olunmaz, kadın doğulur” diyor. “Her şey o ruhu taşımakla ilgili. Ben de kadın olarak doğmuşum.” Seni en çok ne üzüyor diye soruyorum son olarak, o kadar net ki yanıtı: “Beni üzecek şey çok ama artık kimse beni üzemiyor. Rotamı değiştirdim, daha bilinçliyim. Beni üzebilecek insanlar hayatımda yer almıyor. Sınırlara önem veriyorum. Sınırı aşan olursa hayatımdan çıkarıyorum.”
BU İÇERİK