Gerçek dünyadaki bir varla sabitlenmedikçe, bir kripto para biriminin fiyatn uzun vadede tutarl halde tutmak neredeyse imkansz. Piyasadaki coin'lerin ve token'larn çou için durum böyle olmad için, piyasada fiyat düüleri oldukça yaygn bir ekilde karmza çkyor. Ancak bir kripto arznn kastl olarak artrlabilecei yollar var ve bu yöntemlerden biri de yakma olarak biliniyor.
Kripto para yakma, bir grup coin'in veya token'n, yakma veya yiyici adresi olarak da bilinen, yalnzca para alabilen, gönderemeyen bir cüzdana tanmasn içerir. Hiç kimse bu cüzdanlarn özel anahtarlarna eriemez, bu nedenle kripto gönderildikten sonra asla kurtarlamaz. Parçal olanlar da dahil olmak üzere tüm kriptolar bu süreçte transfer edilebilir.
Yakma ilemi, temel olarak kripto para birimini yok eder ve onu kalc olarak dolamdan çkarr. Bu yok etme ileminin de arz üzerinde önemli bir etkisi bulunuyor.
Kripto para birimlerinin fiyatn etkileyen en büyük faktörlerden biri arz ve taleptir. Kripto piyasas, büyük ölçüde yatrmclarn ve bu iin ticaretini yapanlarn talebine dayanr ve arz - talep dengesi kolayca bozulabilir. Arz artmaya devam ederken bir coin'e olan talep düerse, fiyat bir miktar darbe alabilir, hatta ciddi ekilde düebilir.
Ancak coin yakma, belirli senaryolarda bir coin'in fiyatnn bir dereceye kadar iyilemesine yardmc olabilir. Bunun nedeni oldukça basittir: Coin'leri yakmak dolamdaki arz azaltr. Daha düük bir arz, artan bir ktlk anlamna gelir, bu da daha yüksek talep oran ile sonuçlanr.
Tabii ki fiyatn bundan etkilemesi için sadece bir avuç kripto parann deil, büyük miktarda kriptonun yaklmas gerekiyor. Ve eer bir coin'in yaklamakta olduu snrl bir arz varsa, gelitiriciler büyük bir yakma yapmaktan çekinebilirler.
Yatrmclar ödüllendirmek veya tevik etmek için de kripto para birimleri yaklabilir. Bir kriptonun fiyat arttnda, bu daha fazla kiiyi yatrm yapmaya tevik eder, talebi artrabilir ve fiyat daha da yükseltebilir.
Son olarak, yakma kant (PoB) konsensüs mekanizmasna uygun olarak yakma ilemi gerçekletirilebilir. PoB, hem madencilerin a içinde iyi niyetli olmasn salamak hem de Bitcoin ve Dogecoin gibi irketler tarafndan kullanlan popüler i kant (PoW) mekanizmasnn endie verici derecede yüksek enerji tüketimiyle mücadele etmek için periyodik yakmalar kullanr.
Yakma ilemini kullanan pek çok farkl kripto para birimi bulunuyor. Örnein, genel olarak kripto para birimi borsas olarak tannyor olsa da kendi blok zincirlerine sahip olan ve Binance Coin (BNB) ad verilen kendi kripto para birimine sahip olan Binance, Otomatik-Yakma olarak bilinen bir sistemde iki mekanizmay kullanarak çeyreklik yakmalar gerçekletiriyor. Otomatik-Yakma, dolamdaki toplam BNB arzn yarya indirerek milyon BNB yakarak ve BNB fiyatnn çok fazla dümesini engelleyerek en kötü ihtimalde fiyatnn sabit kalmasn amaçlyor. Otomatik-Yakma mekanizmas, BNB fiyat ve blok saysna göre yaklacak coin saysn deitirerek asla ar veya yetersiz yakma olmamasn salyor.
Bir baka örnekte ylnda Ethereum’un ortak kurucusu Vitalik Buterin’e Shiba Inu Coin’in arznn yars mucitleri tarafndan gönderilmiti. Ancak Buterin, kendisine verilen SHIB’in %90’n yakmaya karar verdi. Toplamda trilyon SHIB yakld ve bu da o srada 7 milyar dolar deerindeydi. Kalan %10’luk ksm ise yardm kurulularna baland.
Mays tarihinde Terra Labs’n LUNA ve UST kriptolar, iki coin arasndaki fiyat dengelemesi bozulduktan sonra muazzam bir çökü yaad. Bu çöküün yaratt devasa finansal kayplarn ardndan pek çok yatrmc ve destekçi, fiyatn bir ölçüde toparlanabilmesi için büyük ölçekli LUNA yakmalarn önermeye balad.
Terra’nn kurucusu Do Kwon bu fikri desteklemese de, youn kamu basks sebebiyle Terra sahipleri için Twitter üzerinde kamuya açk bir yakma adresi paylat ancak yakmann LUNA’ya pek bir faydas olmayaca konusunda uyard. Yine de pek çok kii LUNA yakmaya ve arz azaltarak deerini arttrmaya çalmaya devam ediyor. Bu ilemin pozitif bir etkisi olup olmayacan ise zaman gösterecek.
İlgili GaleriMaserati MC20 Cielo: Maserati’nin yeni canavarı ortaya çıktı Galeriye Gözat
Binance, her üç ayda bir kârının beşte birini hazinesinde bulunan BNB tokenleri yeniden satın almak ve kalıcı olarak yok etmek veya "yakmak" için kullanıyor. Binance, toplamda 22 kez "yakım" işlemi yapmıştır. Son yakım işlemi 16 Ocak tarihinde gerçekleşmiş ve milyon dolardan fazla değere sahip BNB tokeni Binance borsası tarafından yakılmıştır. Yakımlar düzenli olarak yapılmakta ve resmi web sitesi üzerinden duyurulmaktadır.[3]