Comecon Kim Kurdu
Vistül Irmağı Havzasında yaşayan Slav boylarının M.Ö. yaklaşık 2000 yıllarında farklı yönlere göç etmeleri sonucu genellikle Doğu, Batı ve Güney Slavları olarak adlandırılan değişik gruplar oluşmuştur.
Hristiyanlığın ilk yıllarında batıya göç eden gruplar verimli Elbe nehri vadisine ulaşarak kuzey yönünde Baltık Denizi’ne kadar ilerlemişlerdir.
Bu grupların en büyüğü ve örgütlüsü Polanie, güç kullanarak kendi dışındaki diğer grupları birleştirmeye başlamıştır. Polanie adının “ova” anlamına gelen “Pole” sözcüğünden geldiği sanılmaktadır. Polonyalılar, Batı Slavların Polanie tarafından oluşturulan birliğinden gelmektedirler.
Polonya, özellikle 1386’da Litvanya Prensi Jagiello ile Lehistan Kraliçesi Jadwiga’nın evlenmesinin sonucu olarak Litvanya ile birleştikten sonra güçlenmiştir. Polonya bu genişlemeden sonra Prusya, Rusya, Çekya, İsveç ve Osmanlı İmparatorluğu ile çatışmaya başlamıştır. Devlet, uzun süren savaşlarda güç kaybederek 1772, 1793 ve 1795’de Prusya, Rusya ve Avusturya tarafından bölünerek paylaşılmıştır. Polonya 1795’ten sonra siyasi bir varlık olarak ortadan kalkmıştır.
I. Dünya Savaşı’ndan sonra 1918’de bağımsızlığına yeniden kavuştuğunda, kısa bir parlamenter demokrasi geçirmiştir. İstikrarsızlık içinde geçen bu dönemin ardından Mareşal Pilsuldski yönetime el koyarak otoriter bir rejim kurmuştur. İki savaş arası dönemde ülkede nüfusu 8 milyonu bulan Ukraynalı, Beyaz Rus, Litvanyalı, Alman ve Rus azınlıkların varlığı sosyal, siyasi ve ekonomik sorunları beraberinde getirmiştir. Gdansk şehri halkının çoğunluğu Alman olduğu için kent Danzig adını almış ve Milletler Cemiyeti’nin denetiminde bir açık şehir ilan edilmiştir. Doğu Prusya ise Alman Pomeranyası’ndan “Polonya Koridoru” ile ayrılmış bir “enclave”a dönüşmüş ve Hitler Almanyası döneminde Polonya’nın güvenliğine en büyük tehdidi oluşturmuştur. Almanya ile Rusya’nın güç kazanmalarıyla, 1930’ların sonunda Polonya bu iki devlet tarafından dördüncü kez paylaşılmıştır. Almanya’nın Polonya’yı işgali II. Dünya Savaşı’nı başlatmıştır.
Savaş sonunda tamamen Sovyet kuvvetlerince işgal edilen Polonya, Varşova Paktı ve Comecon gibi örgütler içerisinde sıkı işbirliğinde bulunduğu Sovyetler Birliği’nin yer aldığı ideolojik Doğu Bloku’nda yer almıştır. II. Dünya Savaşı sonunda varılan antlaşmalarla Polonya’nın eski doğu topraklarının Sovyetler Birliği tarafından ilhak edilmesi, buna karşılık ülkenin batı sınırının 1945 Postdam Konferansı’nda Alman topraklarını kapsayacak şekilde Oder-Neisse nehirleri ile belirlenmesi Polonya sınırlarının batıya doğru kaymasına yol açmıştır. Batı sınırı, 1970’de imzalanan bir antlaşma ile Federal Almanya tarafından tanınmıştır.
Kardinal Karol Wojtyla’nın 1978’de Jean Paul II adıyla Papa seçilmesi ve Haziran 1979’da Polonya’yı ziyareti olayların gelişiminde dönüm noktasını oluşturmuş, Polonya halkında birlik ruhunu güçlendirmiştir. Toplumun Katolik inancı dolayısıyla ülkenin Vatikan ile güçlü bağları ve Batı kültürü, Polonya’da milli bilincin ve özgürlük arzusunun canlı kalmasında önemli etkenler olmuştur. 1980’de ülkeyi büyük bir grev dalgası başlamış ve Lech Walesa, Gdansk tersanesindeki grev komitesinin liderliğini üstlenmiştir. Komünist yönetim, işçilerin öne sürdükleri ve aralarında sansürün kaldırılması ve serbest işçi sendikalarının kurulmasına izin verilmesi taleplerinin de yer aldığı 21 madde üzerinde işçilerle müzakereye girişmek zorunda kalmıştır. İki ay içinde, 10 milyon üyesi bulunan ve bir reform ve bağımsızlık hareketi niteliğini taşıyan Dayanışma Sendikası ortaya çıkmıştır.
Dayanışma Sendikası ile Polonya İşçi partisi arasında çekişmeler, reformların parti tarafından engellenmesi, bozulan ekonomik koşullar ve grevlerle geçen 18 aydan sonra 12 Aralık 1981’de sıkıyönetim ilan edilmiştir. Sansürü ve parti propagandasını geçersiz kılan birçok yeraltı gazetesi ortaya çıkmıştır. Kilise bu dönemde de önemli bir rol oynamış, toplantıların ve milliyetçi gösterilerin yapıldığı yer haline gelmiştir.
Sıkıyönetim, Polonya’nın karşı karşıya olduğu siyasi ve ekonomik sorunlara hiçbir çözüm getirememiş, buna mukabil toplumsal direniş ve muhalefet giderek güçlenmiştir. 1983’de Walesa, Nobel Barış Ödülü almıştır. 1988’de Polonya’yı yeni bir grev dalgası sarmıştır. 1989’da yönetimle muhalefet arasında Kilise’nin arabuluculuğuyla yuvarlak masa toplantıları düzenlenmiştir. Elverişli bir uluslararası ortamın varlığı, Sovyetler Birliği’nde “perestroika” ve Batılı devletlerin Polonya’da reformlara verdiği destekle başlatılan bu görüşmeler sonucunda, Walesa’nın çabalarıyla Sovyet Bloku’nda Marksist ideolojiye bağlı olmayan ilk hükümet Mazowiecki’nin başkanlığında kurulmuştur.
1989’dan itibaren Polonya demokratik yönetime geçmiştir. Polonya’nın deneyimi diğer Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinde de değişimi hızlandıran bir etki yapmıştır. Soğuk Savaşın sona ermesiyle Avrupa’daki yapısal değişiklikler Polonya’ya da yansımıştır. 1999 yılında NATO üyesi olan Polonya, 2004 yılı Mayıs ayında AB üyesi olmuştur.
Comecon Nedir? Comecon Hangi Amaçla Kurulmuştur, Hangi Ülkeler Var?
Comecon nedir ve hangi amaçla kurulmuştur soruları çoğu insan tarafından merak edilmektedir. Comecon, ABD'nin Avrupa'ya ekonomik destek yardımı olan Marshall Planı'na karşı hazırlanan Molotov Planı'yla 1949 tarihinde kurulmuştur. Comecon amacı, komünist ülkeler arasında ekonomik iş birliğini gerçekleştirmek ve üye ülkelerin sanayileşmesini hızlandırmaktır.Comecon hangi ülkeler var, kurucuları kimlerdir listesi şu şekilde sıralanmaktadır; SSCB, Bulgaristan, Polonya, Romanya, Çekoslovakya ve Macaristan'dır.
Comecon Nedir?
Comecon nedir ve comecon neye karşı kuruldu bunları sırasıyla incelemek gerekmektedir. Comecon, sosyalist ülkeler arasında karşılıklı olarak gerçekleştirilen ekonomik dayanışma sözleşmesi olarak bilinmektedir. Bu ülkeler arasında; SSCB, Macaristan, Bulgaristan, Rusya, Polonya ve Romanya bulunmaktadır. Açılımı ise, karşılıklı Ekonomik Yardımlaşma Konseyi olarak akıllarda yer almaktadır. Kominform toplantısı Comecon fikrinin çıkış yeri Moskova'dır, 5- 8 Ocak görüşmeleri yapılmıştır. Ardından da 25.01.1949 tarihinde alınmış olan kararla onay gösterilerek merkez Moskova'da imzalanmış bulunmaktadır. Comecon; 1957 senesinde kurulmuş, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatının başlangıcı olan Batı Avrupa oluşumuna Doğu Bloğunun yanıtıdır. 1961 senesinde kurulan yapılanmadan Arnavutluk 1962 senesinde geri çekilmiştir. Akıllarda yer alan bir diğer konu ise Comecon'un kominform ile farkı ne sorusudur. Fakat bunun yanıtı tam olarak bilinmemektedir.
Comecon Hangi Amaçla Kurulmuştur, Hangi Ülkeler Var?
Ekonomik yardımlaşma programı olarak tanınan Comecon örgütü, uluslararası bir sözleşmedir. Comecon hangi ülkeler var, Sovyet Rusya başta olmak üzere aralarında Romanya, Macaristan, Polonya, Bulgaristan yer almaktadır. Türkiye Comecon a üye mi, Comecon neye karşı kuruldu sorularının yanıtları ise metin içerisinde cevaplanmıştır. Bu üye olan ülkeler arasında yapılan ekonomik işbirliği örgütü üyeleri yeryüzündeki ekonomik ve doğal kaynakların değerlendirilmesini amaçlamaktadır. İşbirliği komitesi üç ana bölüm şeklinde ilerlemektedir. Bunlar şu şekilde sıralanmaktadır;
- Bilimsel ve teknik işbirliği komitesi
- Maddi ve teknolojik gereksinimler işbirliği komitesi
- Planlama işbirliği komitesi