Coğrafya ayt konu anlatımı, coğrafya tyt konu anlatımı , coğrafya yks konu anlatımı Merhaba arkadaşlar sizlere bu yazımızda Coğrafi Konum hakkında bilgi vereceğiz. Yazımızı okuyarak bilgi edinebilirsiniz.
Enlem: Bir yerin Ekvatora olan açısal (derece, dakika ve saniye olarak) uzaklığıdır.
Boylam: Bir yerin başlangıç meridyenine olan açısal (derece, dakika ve saniye olarak) uzaklığıdır.
Ekinoks: Gece- gündüz eşitliğidir.
Oğlak Dönencesi: 23° 27 güney enlemi
Yengeç Dönencesi: 23° 27 kuzey enlemi
Grenwich: Başlangıç meridyeni
Çizgisel Hız: Dünyanın her enleme göre değişen dönüş hızıdır.
Dünya üzerinde seçilmiş bir yerin matematik ve özel konumu ile jeopolitik önemini kapsar.
Bir yerin kendi özelliklerinden kaynaklanan özel konumudur. Denize yakın olmak, turizm, ticaret merkezlerine yakın olmak gibi.
Üç tarafı denizlerle çevrilidir.
Ortalama yükseltisi fazladır. Bu nedenle gerçek sıcaklıkları ile indirgenmiş sıcaklıkları arasındaki fark fazladır.
Petrol bakımından zengin ülkelere komşudur.
Ekonomik bakımdan zengin Avrupa ülkelerine yakındır.
Önemli boğazlara ve ticaret yollarına sahiptir.
Yerşekilleri çeşitlidir. Aynı anda 4 mevsim özellikleri birden yaşanabilir.
Yeraltı ve yerüstü kaynakları zengindir ve çeşitlidir.
Üç kıtayı birbirine bağlayan köprü konumundadır.
Uluslararası farklı kuruluşların üyesidir.
Farklı iklim özellikleri bir arada görülür
Dünya üzerindeki bir noktanın enlem ve boylam dereceleriyle yerinin belirlenmesine o yerin matematiksel konumu denir.
Türkiye Ekvatorun kuzeyindeki 36° kuzey ve 42° kuzey paralleri ile başlangıç meridyeninin doğusundaki 26° doğu ve 45 °doğu meridyenleri arasında yer alır.
Türkiyenin Dünya üzerindeki yerini belirleyebilmej için de Dünyayı enine ve boyuna kesen hayali çizgilere ihtiyaç vardır. Bunlar paralel ve meridyenlerdir.
Paraleller: Meridyenlere dikey ekvatora paralel uzandığı varsayılan hayali çizgilerdir.
Başlangıç paraleli ve en uzun paralel dairesi EKVATOR dur.
Toplam tanedir. 90/K.Y.K 90/G.Y.K
İki paralel arası mesafe kmmonash.pw zaman aynıdır.
= 6 paralel 6*= km Türkiyenin en kuzeyi ile en güneyi arasındaki kuş uçumu uzaklık.
Meridyenler: Kutuplardan geçen paralellere dikey olarak uzandığı var sayılan hayali çizgilerdir.
Başlangıç Meridyeni GREENWİCHdir.
İki meridyen arasında 4 dakikalık bir zaman farkı vardır. 45 26 = 19 / 19*4 = 76 Dakika. Türkiyenin en doğusu ile en batısı arasında 76 dakikalık bir zaman farkı vardır.
Toplam tane meridyen dairesi vardır tanesi B.Y.K tanesi D.Y.K yer alır.Türkiye D.Y.Kde yer almasından dolayı Yerel saati başlangıç meridyeninden daima ilerdedir.
Meridyenlerin boyları birbirlerine eşittir.
Meridyenler arası mesafe yalnızca Ekvatorda kmmonash.pwara doğru gidildikçe mesafe daralır.
Boylam, herhangi bir yerin başlandıç meridyenine uzaklığının açı cinsinden değeridir. Türkiye 26° doğu boylamı ile 45° doğu boylamı arasında yer alır.
Aynı boylam üzerinde iki noktanın yerel saatleri her zaman aynıdır.
Öğle vakitleri yani güneşin tepe noktasına ulaştığı an her zaman aynıdır.
21 Mart ve 23 Eylülde güneşin doğuşu ve batışı aynıdır.
Türkiyenin boylam etkisine bağlı olarak
Ulusal saati başlangıç meridyeni saatinden ileridir.
Doğudaki noktalarında yerel saat ileridir.
Doğusu ile batısı arasında 76 dakikalık yerel saat farkı vardır.
Enlem, bir yerin ekvatora olan açısal uzaklığıdır. Türkiye 36° kuzey ve 42° kuzey enlemleri arasında yer alır. Bunun sonucunda;
1. Kuzey Yarım Kürede yer aldığı için
Güneyden kuzeye doğru gidildikçe ,
Güneş ışınlarının yere değme açısı küçülür.
Sıcaklık azalır.
Buharlaşma ve denizlerin tuzluluk oranı azalır.
Gölge boyu uzar.
Çizgisel hız azalır.
Gece ile gündüz arası zaman farkı artar.
Güneyden gelen rüzgarlar sıcaklığı artırır, kuzeyden gelen rüzgarlar ise sıcaklığı azaltır.
En uzun gündüz 21 Haziren, en uzun gece 21 Aralıkta yaşanır.
21 Haziranda yaz mevsimi, 21 Aralıkta is kış mevsimi başlar.
Gölge boyunun en uzun olduğu tarih 21 Aralık en kısa olduğu tarih ise 21 Hazirandır.
Güneyden kuzeye gidildikçe kalıcı kar sınırı azalır.
Güneyden kuzeye gidildikçe orman, yerleşme ve tarım üst sınırı azalır.
2. Dönenceler dışında yer aldığı için
Güneş ışınları hiçbir zaman dik düşmez.
Gölge boyu hiçbir zaman sıfır olmaz.
Gölge yönü genel olarak kuzeydir.
3. Orta kuşakta yer aldığı için
Dört mevsim belirgin olarak yaşanır. Yıllık sıcaklık farkı fazladır. Akdeniz iklim kuşağındadır, maki bitki örtüsü görülür.
Batı rüzgârları kuşağındadır. Cephe yağışları görülür. Orta kuşağın güney 1. Orta Kuşakta yer alır. Bu nedenle;
Dört mevsim belirgin olarak yaşanır.
Yıllık sıcaklık farkı fazladır.
Akdeniz iklim kuşağındadır, maki bitki örtüsü görülür.
Batı rüzgârları kuşağındadır.
Cephe yağışları görülür.
Orta kuşağın güneyinde olması nedeniyle buzul şekilleri azdır.
Yaz mevsimi başlangıç tarihidir.
Yıl içinde güneş ışınları en büyük açıyla gelir.
Yıl içinde yaşanan en uzun gündüzdür.
Türkiyede güneyden kuzeye gidildikçe gündüzler uzar.
Bu tarihe kadar Türkiyede gündüzler uzarken bu tarihten sonra gündüzler kısalmaya başlar.
Yıl içinde en kısa gölge boyu oluşur.
Güneş ışınları Oğlak Dönencesine dik açıyla düşer.
Güney Yarım Kürede yaz mevsimi, Kuzey Yarım Kürede kış mevsimi başlar.
Güney Yarım Kürede en uzun gündüz, en kısa gece yaşanırken Kuzey Yarım Kürede en kısa gündüz, en uzun gece yaşanır.
Güneye doğru gidildikçe gündüz süresi uzar, güney kutup dairesinden itibaren gündüz süresi 24 saate ulaşır.
2 Martta ilkbahar, 23 Eylülde sonbahar başlar.
Güneş ışınları aynı açıyla düşer.
Her yerde gece gündüz eşittir.
Aynı meridyen üzerindeki noktalarda güneş aynı anda doğup aynı anda batar.
Sabit bir noktadaki cismin bu tarihlerdeki gölge boyu eşittir.
Ülkelerin uluslararası platformda yürüttükleri siyaseti belirleyen en önemli faktör coğrafi özellikleridir. Ülkelerin coğrafi özellikleri ile siyasetleri arasındaki ilişkiler jeopolitik konumu oluştur. Bu karşılıklı etkileşime dayalı ilişkileri, siyasi coğrafyanın bir kolu olan jeopolitik inceler. Jeopolitik, ülkelerin dış siyasetini; uluslararası arenada gücünü ve yerini belirleyen en önemli unsurdur. Jeopolitik konumda etkili olan unsurları üç başlıkta toplayabiliriz. Bunlar;
Değişen unsunlar,
Değişmeyen unsurlar,
Zamandır.
Anadolu, medeniyetlerin beşiği olarak adlandırılan bir bölgedir. Bizans, Türkiye Selçuklu ve Osmanlı Devleti büyük devletlerin başkentleri hep bu topraklarda olmuştur. Hititler gibi nice ülkeler yaklaşık yıl evvel medeniyetin ilk adımlarını buralarda atmışlardır. Dünyanın ilk yerleşim yeri olan “Göbekli Tepe” Türkiye’dedir.
İstanbul, dünyanın en büyük; aynı zamanda gerek tarihi, gerek kültürü, gerek nüfusu, gerek de ekonomisi ile dünyanın en güzel ve en önemli olarak nitelendirilen şehirlerinden bir tanesidir. Bunu Bizans’a başkentlik yaptığı için Avrupa tarafından kutsal kabul edilip, her yıl tonla turist çekmesinden anlayabiliriz.
Çanakkale ve İstanbul Boğazları; Asya ve Avrupa kıtalarını birbirine bağladığı için ciddi bir öneme sahip sayılı geçiş noktalarıdır. Buralar tüm dünyanın sahip olmak istediği, savaşlara sebep olmuş ve Türkiye’nin jeopolitik önemi konusunda önemli faktörlerdir.
Anadolu Medeniyetleri Müzesi gibi meşhur müzeleri gezen bir insan, on beş bin yıllık Anadolu tarihini en derinden yaşayacaktır.
Türkiye bulunduğu konum içinde komşu ve bölge ülkeleri için barış, demokrasi, istikrar, hoşgörü örneği olmayı başarmıştır. Çevre ülkere değerlerini yansıtarak her konuda iyi niyetli ve yoğun bir çaba içinde olan Türkiye Cumhuriyeti Devleti;
Petrol rezervlerinin zengin olduğu Orta Doğu ve Hazar Havzası ile mühim deniz taşımacılığı yollarının kavşağında bulunan Akdeniz Havzası içinde bulunmaktadır.
SSCB (Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği) ve Yugoslavya’nın dağılması ile birlikte yapısal anlamda başkalaşım geçiren Balkanlar, dünyanın kanayan yaraları olarak isimlendirilen Kafkasya ve Orta Doğu, arayışlar içinde olan Orta Asya ve dünya ticaretinin 1/4’üne sahip Avrupa’dan oluşan coğrafyanın merkezinde bulunmaktadır.
Kafkasya ve Orta Asya’daki petrol ve doğal gazın batıya ulaştırılması için belirlenen güzergâhlardan en önemlisi üzerinde bulunmaktadır. Dolayısıyla Türkiye, doğu – batı ve kuzey – güney eksenli enerji güzergâhlan üzerinde güvenilir ve istikrarlı bir ülkedir.
Türkiye, coğrafi konumu nedeniyle birçok farklı siyasi, askeri, ekonomik ve ticari küresel ve bölgesel ölçekli kuruluşlara üyedir.
Coğrafi Konum, Coğrafi Konum Konu Anlatımı
YKSye hazırlanan adaylar için TYT Coğrafya Konularını bu yazımızda eksiksiz bir şekilde bulabilirsiniz. Birçok sitede farklı başlıklarla verilen TYT Coğrafya Konularını MEB müfredatına göre düzenledik. Burada bulunan konuları liste şeklinde çıkarıp kendiniz takip edebilirsiniz.
Şimdi gelin birlikte TYT Coğrafya Konularına bakalım ;
TYT Coğrafya Soru Dağılımı ise aşağıdaki gibidir;
Sola kaydır ←
KONULAR | |||||
Doğa ve İnsan | – | – | – | 1 | 1 |
Dünya’nın Şekli ve Hareketleri | – | 1 | – | – | – |
Coğrafi Konum | – | – | – | – | – |
Harita Bilgisi | 1 | – | 1 | – | 1 |
Atmosfer ve Sıcaklık | – | – | 1 | – | – |
İklim Bilgisi | 1 | 1 | – | 1 | 1 |
iç ve Dış Kuvvetler | 1 | 1 | 1 | – | – |
Nüfus ve Yerleşme | – | 1 | 1 | 2 | 1 |
Türkiye’nin Yer Şekilleri | – | – | – | – | – |
Ekonomik Faaliyetler | 1 | – | – | – | – |
Bölgeler | – | 1 | 1 | – | – |
Uluslararası Ulaşım Hatları | – | – | – | – | – |
Doğal Afetler | 1 | – | – | 1 | 1 |
SORU SAYISI | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 |
TYT sınavında 9 ve sınıf konularından sorumlusunuz ve toplamda soru vardır TYT Soru dağılımı aşağıda verilmiştir
Diğer derslerin konu ve soru dağılımı için aşağıdaki linke tıklayınız
Bir ülkenin dünya üzerinde bulunduğu yere o ülkenin coğrafi konumu denir.
Matematik Konum ( Mutlak ) :
Enlem boylam
Sayısal veri
Özel Konum ( Göreceli )
Bir yerin kendine özgü konumu
MATEMATİK KONUM :
NOT : Türkiye Orta Kuşakta yer alır ve Kutuplara göre Ekvatora daha yakın bir ülkedir.
TÜRKİYE'NİN ORTA KUŞAKTA OLMASININ SONUÇLARI
Akdeniz İkliminin görülmesi
Batı Rüzgarlarının görülmesi
Cephe yağışının görülmesi
Dört Mevsimin belirgin olarak yaşanması
Türkiye'nin En Uç Noktaları
Kuzey Uç NoktasıSinop/İnceburun
Güney Uç NoktasıHatay/Beysun Köyü
Doğu Uç NoktasıIğdır/Dilucu
Batı Uç NoktasıÇanakkale/Bababurun
PARALEL:
Ekvatora paralel uzanan çizgilere denir.
Özelikleri :
ENLEM :
Özelikleri :
ENLEMİN ETKİLERİ
EKVATOR'DAN KUTUPLARA GÜNEY'DEN KUZEY'E HATAY'DAN SİNOP'A | |
---|---|
ARTANLAR | AZALANLAR |
Yer çekimi | |
Gölge boyu | Güneş ısınlarının geliş açısı |
Tarım ürünlerinin olgunlaşma süresi | Tarım üst sınırı |
Gece gündüz süre değişimi | |
Karın yerde kalma süresi | Yerleşme üst sınırı |
MERİDYEN :
Bir kutup noktasından diğer kutup noktasına birer derece aralıklarla çizilen hayali yarım dairelere denir.
Özelikleri :
Yengeç ve Oğlak dönencesi ortaya çımonash.pw eğikliği 23 27' olduğundan Yengeç ve Oğlak dönencesi 23 27' lık paralellerden geçer.Güneş ışınları en son dönencelere dik gelir.
BOYLAM :
Meridyen ile boylam birbirlerine benzeyen monash.pw;bir noktanın başlangıç meridyenine olan uzaklığının açı cinsinden ifadesidir.
TÜRKİYE'DE BOYLAMIN SONUÇLARI
ÖZEL TARİHLER:
21 HAZİRAN
21 ARALIK
21 MART / 23 EYLÜL
21 MART : K.Y.K 'de ilkbahar başlangıcı
23 EYLÜL : K.Y.K' de sonbahar başlangıcı
ÖZEL ( GÖRECELİ ) KONUM :
TÜRKİYENİN ÖZEL KONUMUNUN ÖZELLİKLERİ :
KONU DEĞERLENDİRME SORULARI
1) Aşağıda coğrafi koordinatları verilen bölgelerin hangisinde yıl boyunca gece gündüz eşitliğinin yaşandığı söylenir?
Reklam İstemiyorum Burada Reklam Yayınlamak İstiyorum
A) 20 - 25 Doğu meridyeni / 0 - 15 Güney paraleli
B) 65 - 60 Batı meridyeni / 10 - 20 Kuzey paraleli
C) 38 - 25 Batı meridyeni / 32 - 46 Kuzey paraleli
D) 0 - 10 Doğu meridyeni / 85 - 70 Güney paraleli
E) 10 - 20 Doğu Meridyeni / 10 - 20 Güney paraleli
CEVAP : A
Aydınlanma çemberi ekvatoru her zaman iki eşit parçaya bölmesinden dolayı yıl boyunca gece - gündüz eşitliği yaşanımonash.pwğrafi koordinatları verilen yerlere bakıldığında ekvator üzerinde yer alan tek merkez A seçeneğinde verilmiştir.
2) Dünya güneşe karşı yukarıdaki konumda iken aşağıda verilen durumlardan hangisinin yaşandığı söylenemez?
A) Aydınlanma çemberi kutup dairelerini teğet geçer.
B) Güney yarım küre'de en uzun gece yaşanır.
C) Güneş ışınları Yengeç dönencesine dik gelir.
D) Türkiye'de Hatay da en uzun gündüz yaşanır.
E) Kuzey yarım küre'de yaz mevsiminin başlangıcıdır.
CEVAP : D
Verilen şekilde tarih 21 Haziran tarihidir. Bu tarihte Ekvatordan Kuzey kutbuna doğru gidildikçe gündüzler uzamaktadımonash.pw nedenle en uzun gündüz en kuzeyimizde yer alan Sinop'ta en kısa gündüz ise en güneyimizde yer alan Hatay'da yaşanır.