Corona Kaç Günde Biter

Koronavirüs hayatımıza gireli yaklaşık iki yıl oldu ve mutasyona uğrayan virüs en son Omicron varyantı adıyla dünyayı tehdit etmeye başladı. Bilim insanları yaptığı çalışmalar neticesinde Omicron varyantının belirtileri ile birlikte birçok bilgi daha elde etti…

OMİCRON VARYANTI BELİRTİLERİ NELER?

Omicron varyantının belirtilerine ilişkin son açıklama DSÖ uzmanı Abdi Mahamud’tan geldi. Yapılan araştırmaların Omicron varyantının vücudun üst kısmını etkilediğini gösterdiğini ve bunun iyi bir haber olabileceğini söyleyen Mahamud, Omicron’un önceki varyantlardan daha hafif semptomlara yol açtığına dair daha fazla kanıtın ortaya çıktığını kaydetti.

Bununla birlikte, uzmanlar aşının Omicron varyantına karşı en etkili korunma yöntemi olduğunu vurguluyor ve 3 doz aşı olanlarda varyanta karşı ciddi bir koruma oluştuğunun altını çiziyor. Fakat bu yüzde yüz koruma anlamına gelmiyor.

Uzmanlar 3 doz aşı olanların da varyanta yakalanabileceğini belirtirken, ABD'den konu ile ilgili oldukça dikkat çekici bir açıklama geldi.

New York’ta görev yapan bir acil servis doktoru olan Craig Spencer, aşılı kişilerde Omicron semptomlarının farklılık gösterdiğini kaydetti. Craig Spencer, açıklamasında, 'Hafif derken çoğunlukla boğaz ağrısını kastediyorum. Ayrıca biraz yorgunluk, belki biraz kas ağrısı. Nefes almada zorluk yok. Nefes darlığı yok.' ifadelerini kullandı.

Bilim insanları Omicron varyantı saptanan hastalarda en çok görülen belirtileri listeledi. Yapılan incelemeler sonrasında Omicron varyantı tespit edilenlerin

• Yüzde 83'ünde öksürük,
• Yüzde 78'inde burun akıntısı ya da burun tıkanıklığı
• Yüzde 74'ünde ise halsizlik görüldü.
• Yüzde 72'sinde boğaz ağrısı,
• Yüzde 68'inde baş ağrısı,
• Yüzde 54'ünde ateş,
• Yüzde 23'ünde tat kaybı ve
• Yüzde 12'sinde koku kaybı tespit edildi.

Yapılan incelemeler neticesinde hastaların yüzde 42'sinin hastalığı hafif geçirdiği ve hiçbirinin hastaneye kaldırılmadığı da belirtildi.

OMİCRON VARYANTI ÖLDÜRÜCÜ MÜ?

Farklı ülkelerde yapılan 6 ayrı çalışma Omicron hücrelerinin boğazda çoğaldığını ve akciğerleri enfekte etme olasılığının düşük olduğu gösterdi. Bu durum ise Omicron’un neden daha bulaşıcı ancak daha az ölümcül olduğunu açıklıyor. Bununla birlikte, araştırmacılar, üçüncü doz aşıların bağışıklığın yenilenmesini sağladığını belirtti. Aynı zamanda, Omicron varyantı ile enfekte olanların burundan sürüntü alındığında negatif, boğazdan örnek alındığında ise Covid için pozitif test ettiğini aktarıldı.

Bilim insanları bu durumun, Omicron’un neden daha bulaşıcı göründüğünü ancak virüsün diğer versiyonlarından daha az ölümcül olduğunu açıkladığını söyledi. Geçen Aralık ayından bu yana kadar yayımlanan altı çalışma Omicron'un insanların akciğerlerine Delta ve Covid'in önceki diğer varyantları kadar zarar vermediğini buldu.

OMİCRON KAÇ GÜNDE GEÇİYOR?

İster Omicron olsun ister koronavirüsün diğer varyantları hastalığın kaç günde geçeceğine dair net bir süre belirtmek mümkün olmuyor. Zira kişinin genel sağlık durumu, altta yatan kronik bir hastalık olup olmadığı ve yine kaç doz aşı olduğuna göre de iyileşme sürecinde değişikliğe neden oluyor.

Bununla birlikte Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, karantina sürelerinde de değişikliğe gidildi. Yeni düzenleme ile;

• Pozitif vakaların karantina süresi 7 gün olarak belirlendi.
• 7. günden sonra hafif veya hiç semptom göstermeyen kişiler için karantina süresi sona erecek.
• Pozitif vakalar 5. gün test yaptırmaları halinde ve test sonucu negatife dönmüşse karantina süresi sona erecek.
• Temaslı kişiler son 3 ay içinde hatırlatma dozu aşısını olmuş veya hastalığı geçirmiş ise karantinaya alınmayacak. Bununla birlikte, semptom takibi yaparak maske kullanımı ile günlük yaşamına devam edecek.
• Aşısız veya hatırlatma dozu aşısı üzerinden 3 ay geçmiş temaslı kişiler 7 gün karantinaya alınacak ve semptom takibi yapılacak. 5. gün test yaptırıp negatif olan kişilerin karantinası erken sona erebilecek.

Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı, Sağlık Bakanlığı Toplum Bilimleri Kurulu Üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan, vakalardaki artışa ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

İlhan, vakalar arttığını, hayatını kaybeden kişi sayısının ise düştüğünü belirterek, "Vefat eden kişilerin çok büyük çoğunluğu Omicron varyantı ile enfekte olan kişiler değil, muhtemelen daha önceki varyantlar ile enfekte olan kişiler. İnşallah rakam daha aşağı gider, kimse koronavirüsten vefat etmez ama geldiğimiz aşamada sayının bu kadar çok olması halen risk olduğunu söylüyor'' dedi.

"Kronik hastalar ve 65 yaş üstü dikkatli olmalı"

65 yaş üstü vatandaşlarımızın dikkatli olması gerektiğini belirten İlhan, ''18 bin kişi enfekteyken vefat eden kişi sayısı daha az olabilir, aşağıya doğru gidebilir; ama sayı katına çıktığında sayı daha aşağıya doğru gitse de enfekte olup, etkilenen kişi sayısı çok olabileceği için risk yine yüksek olabilir. Bu nedenle başta kronik hastalığı olan vatandaşlarımızın ve 65 yaş üstü vatandaşlarımızın dikkatli olması gerekiyor" diye konuştu.

Maske, mesafe ve hijyen uyarıları da yinelenirken, uzmanlar 3’üncü dozun antikorların kalitesini artırdığını ve Omicron’a karşı daha güçlü savaştığını söylüyor.

3'üncü doz aşı antikorları güçlendiriyor

Omicron’un hızlı bulaşma özelliği nedeniyle, 3’üncü doz aşının zamanı 3 aya indirildi.

Maske, mesafe ve hijyen uyarıları da yinelenirken, uzmanlar 3’üncü dozun antikorların kalitesini artırdığını ve Omicron’a karşı daha güçlü savaştığını söylüyor.

[Grafik: TRT Haber]

[Grafik: TRT Haber]

ABD'de Jackson Laboratuvarı Enstitüsü'nde baş araştırmacı olarak görev yapan Prof. Dr. Derya Unutmaz ile Omicron varyantının etkisini ve toplumsal bağışıklığın kazanılmasını konuştuk.

“Omicron büyük bir tsunami gibi gelmiş durumda”

Prof. Dr. Derya Unutmaz, ABD’de Omicron’un büyük bir tsunami etkisi yarattığını belirtiyor. Tehlikesinin boyutları konusunda da uyarıları var.

“Vakalar inanılmaz bir hızla artıyor. Ben de ABD’de yaşıyorum. Eyaletlerde, salgının başından beri en yüksek vaka rekorları kırılıyor. New York’ta günlük vaka sayısı 50 bine yaklaştı. Ve bu biraz daha artarak devam edecek gibi görünüyor. Bütün eyaletlerde bu şekilde artış var. Avrupa’da da durum iyi değil. İngiltere’de vakalar binin üstüne çıktı. Fransa, ilk kez bin vaka bildirdi. Birçok ülkede önemli tedbirler alınıyor. Salgının başındaki gibi kısıtlamalar getirilmek zorunda kalınıyor. Elbette, sıfır noktasına geri dönmedik. Farklı bir noktadayız. Ama çok fazla insanın çok hızlı bir şekilde enfekte olması ve hafif geçirmelerine rağmen toplumsal anlamda çok etkisi görünüyor.

ABD’de binlerce uçak iptal edildi. Çünkü kaptanlar ve hostesler virüs kapıyorlar. Bu yüzden uçaklar kalkamıyor. Sağlık sisteminde çok büyük bir sıkıntı var. Hastanelerdeki doluluk oranı çok fazla arttı. Çocukların hastaneye yatışlarında rekor düzeye ulaşıldı. Hatta 5 yaş altı çocuklarda bile vaka artışı çok fazla. Ayrıca, sağlıkçılar da koronavirüs olmaya başladı. Onların da sistemden uzak kalması sistemi zora sokuyor. Yani, Omicron şu an ABD’ye büyük bir tsunami gibi gelmiş durumda.”

“Omicron, insanlık tarihinde görülen en bulaşıcı virüslerden birisi”

Koronavirüs salgının başında toplumsal bağışıklığın yüzde 70 oranında olması gerektiği söyleniyordu. Varyantlar arttıkça, hedeflenen sürü bağışıklığı oranları da revize edildi.

Prof. Dr. Derya Unutmaz, artık bu oranın yüzde 95’e kadar çıkması gerektiğini söylüyor.

“Toplumsal bağışıklığın oransal olarak daha yüksek olması gerekliliği varyantlarla doğrudan ilişkili. Salgın başında yüzde 70 toplumsal bağışıklığın yeterli olacağını düşünüyorduk. Fakat, Delta varyantının daha fazla bulaşıcı olması nedeniyle bu oran yüzde ’e çıkmıştı. Bir varyant ne kadar bulaşıcıysa bağışıklığın da o kadar yüksek olması lazım. Çünkü bağışıklık kalkanı, virüsün toplumun içinde yayılmasını durduracak yeterlilik seviyesine çıkması gerekiyor. Örneğin, çok bulaşıcı olan kızamık virüsünde de bu durumu görüyoruz. Bu yüzden, Omicron varyantında gerekli olan toplumsal bağışıklık oranı yüzde 95 seviyesinde olmalı.

Vakalardaki artış devam edecek maalesef çünkü Omicron belki de insanlık tarihinde görülen en bulaşıcı virüslerden birisi. Neredeyse kızamık virüsünü bile geçmiş durumda. Bağışıklık, hem aşılarla hem de hastalığı geçirmişlerle oluşuyor. Omicron kendi bağışıklığını da oluşturuyor bir taraftan da. Çünkü aşı olanlar bile enfekte oluyorlar. Önemli olan Omicron’la karşılaştığımızda tam aşılı olmak. Yoksa ciddi sorunlar oluşabiliyor.”

[Tarihin en bulaşıcı virüslerinden biri: Omicron]

“3’üncü doz ile antikorlar az bile olsa daha güçlü oluyor”

Prof. Dr. Unutmaz, bağışıklık seviyesinin her aşı ile güçlendiğinin altını özellikle çiziyor ve 3’üncü dozun antikordan kaçabilen Omicron için çok önemli olduğunu vurguluyor.

“Bağışıklık seviyesi her aşı ile güçleniyor. Sadece antikorların tekrar artırılması ilgili değil. Bağışıklıkta antikorlar artar bir süre sonra düşmeye başlar. Bu bağışıklığın normalidir. Fakat, özellikle 3’üncü dozun önemli bir etkisi var. 2’nci dozda da bunu görüyoruz ama 3’üncü dozda bu durum daha etkili. Bu etki antikorların yani virüse bağlanıp durduracak akıllı füzelerin kalitesini de artırıyor. Yani virüse daha iyi bağlanıyorlar. Miktarı az bile olsa antikorların bağlanma gücü daha iyi oluyor. Omicron’da bu kalite daha da önemli hale geldi. Çünkü, Omicron antikorların önemli bir kısmından kaçabiliyor ve saklanabiliyor. Bu yüzden de güçlü antikorların olması lazım. Ve 3’üncü dozun bağışılığı hatırlatıcı etkisi de var. 3’üncü kez bir şey öğretilmiş gibi oluyor. Daha uzun süreli bağışıklık kalmış oluyor yani. Daha önce de tavsiye ediyorduk, 3’üncü dozu ama 6 aylık bir ara vardı. Şimdi Omicron’la birlikte 3 aya inmesi gerekti çünkü daha güçlü antikorların gelmesi acil duruma geldi.”

“Aşısız ve aşısı eksik kişilerde Omicron’un az etkili olduğu bilgisi yanlış”

Unutmaz'a göre, aşılama geciktikçe Omicron’dan daha fazla insan etkilenecek.

“Aşılamanın gecikmesi, çok daha fazla insanın ağır hasta olmasına ve ölmesine neden olacak. Toplumsal bağışıklık yine oluşacak sonuçta enfekte olmuş kişiler de bağışıklık kazanacak. Fakat, aşı tam değilse ciddi sorunlarla karşı karşıya gelinecek. Aşısız ve aşısı eksik kişilerde Omicron’un daha az etkili geçirildiği yönünde bir bilgi oluştu ama bu yanlış. Elimizde böyle bir veri yok. Ben bunun doğru olduğunu düşünmüyorum. Aşılı ve daha önce virüsü geçirmiş kişilerde hafif geçiyor.”

[Grafik: TRT Haber]

[Grafik: TRT Haber]

“2 doz BioNTech olanlar bile korunmasız kalıyor”

Omicron varyantı diğer varyantlardan farklı.  Prof. Dr. Unutmaz, antikorlardan kaçabilecek düzeyde mutasyonlar geliştirdiğini söylüyor.

“Omicron’un diğerler varyantlardan 2 önemli farkı var. Biri, antikorlardan kaçabilecek düzeyde mutasyonlar geliştirmesi. Yani, yüzeyindeki anahtar kısmını (proteinini) öyle bir noktaya getiriyor ki oraya bağlanacak ve virüsü durdurcak olan antikorlar artık tanınmamaya başlıyor. Bu nedenle, 2 doz BioNTech olanlar bile korunmasız kalıyor. Enfekte olabiliyorlar ama yine hafif geçiyor. Çünkü bağışıklıklarını sağlayan askerler virüsün ilerlemesini durduracak düzeye getiriyor. Bağışıklık ordusunun başka parçaları da hala çalışıyor ama virüsün içeri girmesini engelleyecek olan antikorlar yeterince çalışmıyor. Omicron’un İkinci farkı ise bazı mutasyonları sayesinde çok daha az virüs etkili şekilde hücre içine girebiliyor. Ve hızlı şekilde ürüyor. Mesela, ilk çıkan koronavirüste inkübasyon (virüsün vücuda girdikten sonra hasta etme süresi) seviyesi günken, Delta’da güne düştü. Omicron’da ise güne geriledi. Yani az virüs olsa da etkisi büyük oluyor.”

“Omicron hiç beklemediğimiz bir varyant, sürpriz oldu”

Prof. Dr. Unutmaz'a göre Delta'dan sonra bu kadar bulaşıcı varyant sürpriz oldu. Salgının bundan sonraki seyrinde Omicron belirleyici olacak.

“Salgının geleceğini Omicron belirleyecek. Omicron hiç beklemediğimiz bir varyant, sürpriz oldu. Delta’dan daha fazla bulaşıcı bir varyantın çıkması az bir ihtimaldi ve daha bulaşıcı olan çıkmış oldu. Fakat, Omicron’un hızlı yayılma özelliği bir süre sonra enfekte edecek insan bulamamasına sebep olacak. Bu ne demek? Yani insanlar ya aşılarla ya da Omicron’la enfekte olduktan sonra bağışıklık kazanacak. Bunu da aşıyla yapmak lazım ki en az kayıpla bu büyük tsunamiyi atlatalım. Önümüzdeki ay çok zor geçecek yani belki birkaç milyar insan enfekte olabilir ya da dünyanın yarısı da olabilir. Fakat bu sayede de sürü bağışıklığına ulaşılmış olacak. Umarım, en az hasarla atlatırız. Önümüzdeki aylar zor geçecek ama bence bahardan itibaren Omicron düşük noktalara gelecektir. Onun yerine başka varyant gelir mi bilmiyoruz. Öngörü yapmak zor ama bundan daha bulaşıcı bir varyantın çıkma olasılığı çok çok daha düşük ihtimal diyebiliriz.”

“Bu kışı atlatabilirsek artık tünelden çıkabileceğiz”

Prof. Unutmaz Omicron'un çocuklar arasında hızlı yayıldığını da belirterek kış aylarına işaret ediyor. 

“ yaş grubuna aşı yapılması gerekiyor. Aşılı olanlar Omicron’a karşı daha rahat olabilirler. Hafif geçirecekler. Ben, ’ye çok daha umutla bakıyorum. Bu kışı atlatabilirsek artık tünelden çıkabileceğimizi düşünüyorum.”

Kaynak, Getty Images

Covid belirtilerinin ortaya çıkması ne kadar sürüyor?

Covid'e yakalananlar ne kadar süreyle başkalarına hastalık bulaştırabiliyor?

Covid belirtileri göstermiş olan biriyle ne zaman görüşebilirsiniz?

Belirti yoksa virüsü ne kadar süre istemeden başkalarına bulaştırabilirsiniz?

Belirtisi olmayan biri başkalarına virüs bulaştırabilir mi?

Yaklaşık 9 aydır tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüs belirtileri ilk güne göre oldukça değişti. Virüsün mutasyona uğradığı iddialarını güçlendiren yeni belirtilerden en sıkı sırt ağrısı ve koku tat alma kaybı oldu. Hastalarda değişen belirtileri Dünya Sağlık Örgütü gün gün sıraladı. Ayrıca en merak edilen sorulardan biri de "Koronavirüs kaç güne geçiyor?" oldu. İşte merak edilen sorular ve yanıtları:

İnsan vücudunda özellikle solunum yollarında ciddi semptomlara yol açan virüsün kuru öksürük ve yüksek ateşe neden olduğu bilinen koronavirüs etkisini tüm dünyada sürdürmeye devam ediyor. Ancak covid virüsünün birçok farklı belirtisi daha bulunuyor. Öte yandan uzmanlara göre salgın sürecinde bu hastalığın semptomlarını bilmek ve buna göre kişinin kendi vücudundaki semptomları fark edip önlem alması büyük önem taşıyor. Ülkemizde de görülen koronavirüs salgınında uzmanlar her fırsatta bu salgının semptomlarına karşı vatandaşları uyarıyor. Ülkemizde de artan vaka sayılarıyla beraber vatandaşların korona virüsü belirtileri ile ilgili bilgi sahibi olması ve kendi vücudunda yer alan semptomları fark edebilmesi büyük önem taşıyor. Son günlerde yüksek ateş ve kuru öksürükten önce hastaların sırt ağrısı ve koku tat alma duyularında kayıp yaşadıkları tespit edildi. Bu da virüsün mutasyona uğradığının kanıtı olarak kabul edildi.  Vakaların çoğunda da bu belirtilerle başlayan hastalık hafif semptomlarla geçmesi için bir kez daha su tüketimi hatırlatıldı. Dünya üzerinde konuyla ilgili yapılan araştırmalarda salgının gün gün insan vücudundaki semptomları sıralandı. 

İLİŞKİLİ HABERSitokin Fırtınası nedir ve belirtileri nelerdir? Sitokin Fırtınası nasıl geçer?

GÜN GÜN KORONA VİRÜS BELİRTİLERİ NELERDİR?

Soğuk algınlığı ve gribe benzeyen belirtiler ortaya çıkar.

Hafif ateş ve boğaz ağrısı görülebilir.

Bağışıklık zayıfsa mide bulantısı ve ishal görülebilir.

Tat ve koku alma kaybı yaşanmaya başlar. 

Boğaz ağrısı şiddetlenir.

Ses boğuklaşır.

Yeme ve içmede zorluk yaşanabilir.

Hafif baş ağrısı ile birlikte ishal başlar.

Boğaz ağrısı şiddetlenir.

Yeme ve içme oldukça ağrılı bir hale gelir.

Vücudu ve uzuvları hareket ettirmek sancılı olur.

Eklem ağrıları görülür.

Kuru öksürük başlar.

Konuşurken yutkunurken boğaz ağrısı şiddetlenir.

Şiddetli bitkinlik başlar. Mide bulantısı artar.

Zaman zaman nefes almada zorluk yaşanır.

İshal ve kusma şiddetlenir.

Ateş 38 dereceye yükselir.

Öksürük ve balgam çok şiddetlenir.

Vücut ve baş ağrılarıyla birlikte kusma çok şiddetli bir hale gelir.

Soluk alıp vermek çok güç bir hale gelir.

Göğüs bölgesi çok ağır olarak hissedilir.

Öksürükle birlikte baş ve eklem ağrıları son derece artar.

Vücut sıcaklığı 38 derecenin üzerine çıkar.

Tüm belirtiler şiddetle artar.

Yüz veya dudaklarda mavileşme görülür.

Öksürük ve balgam çok şiddetlenir.

Vücut ve baş ağrılarıyla birlikte kusma çok şiddetli bir hale gelir.

Bu belirtilere sahipseniz hemen tıbbi yardım alın.

KORONAVİRÜS KAÇ GÜNDE GEÇER? 

Ciddi bir hastalığı olmayanlar için koronavirüs ortalama 15 gün de geçer. Ancak altta yatan kronik rahatsızlık ve bağışıklık sisteminin zayıflığı hastalık sürecini uzatır. Altta yatan hastalık vücudun direncini düşürdükçe virüsle savaşı azalır. Evde tedavi görenler için ise sürenin 15 gün olabileceğini vurgulayan uzmanlar iyi beslenmenin ve bol su tüketimin süreci daha sağlıklı atlatmalarını sağlayacağını hatırlattı. 

CORONAVİRÜSÜNÜN TEDAVİSİ VAR MIDIR?

Virüsün etkileri hastanın bağışıklık sistemine göre değişir. Uzmanlar bazı kişilerde şiddetli belirti yaşanmadan hafif atlatılır. Bunun içinde ilaç tedavisi sağlandığını belirtiyor. Ancak bağışıklığı zayıf olan özellikle C ve D vitamini eksikliği olan kişilerde şiddetli ilerler. Bunun için tedavinin başlangıcında sıvı desteği sağlanır. Çünkü korona virüsü hızla vücutta sıvı kaybına yol açar. Ateş düşürülür. Aynı zamanda ağrılar içinde yüksek dozda ağrı kesiciler verilir. Uzmanlar istirahatın oldukça önemli olduğunu söylüyor. Ayrıca virüsün yaygın olduğu alanlardan uzak durmanın daha sağlıklı olduğu belirtiliyor. .