Cottonseed Hulls For Sale

Türk Tarım – Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 4(3): , Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi monash.pw Türk Bilim ve Teknolojisi Yetiştirme Ortamlarının Hericium İzolatlarının Verim ve Şapka Özellikleri Üzerine Etkisi Funda Atila1, Yüksel Tüzel2 1 Ahi Evran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü, Kırşehir, Türkiye 2 Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü, İzmir, Türkiye MAKALE BİLGİSİ ÖZET Bu çalışmada, farklı yetiştirme ortamlarının 7 Hericium izolatının (HE-Ankara, HE- Denizli, HE, HE-Trabzon, HE-İzmit, HC ve HE-Amerika) misel gelişimi, verim, şapka Geliş 15 Ekim boyutları ve rengi üzerine etkileri araştırılmıştır. Denemede, meşe talaşı (MT) ile buğday Kabul 29 Aralık kepeği (BK), pamuk küspesi (PK) ile hazırlanan 7 farklı yetiştirme ortamı (80MTBK, Çevrimiçi baskı, ISSN: X 90MTPK, 80MTPK, 70MTPK, 90MTZP, 80MTZP, 70MTZP) ele alınmıştır. Hazırlanan ortamlar 29 x 45 cm boyutlarındaki ısıya dayanıklı polipropilen Anahtar Kelimeler: torbalara doldurulmuş ve oC’de 90 dakika sterilize edilmiştir. Sterilize edilen Hericium Pamuk küspesi ortamlara misel ekimi yapılarak, torbalar 25±2oC’deki misel gelişim odalarına Zeytin pirinası yerleştirilmiştir. Misel gelişimi tamamlandıktan sonra, 20±2oC sıcaklık ve % nisbi Şapka boyutları neme ayarlanmış üretim odalarında günde 12 saat lüks’lük ışıklandırma yapılmıştır. Şapka rengi Denemelerde HE-Ankara, HE-Denizli, HE, HE-İzmit, HC, HE-Amerika izolatlarında en yüksek verim ve BE %20 ve 30 oranında PK eklenen ortamlarda alınır iken, HE-Trabzon izolatında ise en yüksek verim ve BE 70MTZP ortamında belirlenmiştir. En düşük * Sorumlu Yazar: verim ise tüm izolatlarda 80MTBK ortamında elde edilmiştir. Ayrıca farklı yetiştirme E-mail: [email protected] ortamlarının Hericium izolatlarının ortalama mantar ağırlığı, şapka boyutları ve rengi üzerindeki etkileri de %1 düzeyinde önemli bulunmuştur. Turkish Journal Of Agriculture - Food Science And Technology, 4(3): , Effect of Growing Media on Yield and Fruitbody Properties of Hericium Isolates ARTICLE INFO ABSTRACT In the present study, it was aimed to determinate the effects of different substrates on Article history: mycelial growth, fructification, yield, sizes and colours of fruit bodies of Hericium Received 15 October isolates (HE-Ankara, HE-Denizli, HE, HE-Trabzon, HE-İzmit, HC, HE-Amerika). Accepted 29 December Experiments were conducted with 7 different substrates prepared with oak sawdust (MT), Available online, ISSN: X wheat bran (BK), cotton seed hulls (PK) and olive press cake (ZP) (80MTBK, 90MTPK, 80MTPK, 70MTPK, 90MTZP, 80MTZP, 70MTZP). 1 kg Keywords: (wet weight) of substrates were packed in polypropylene autoclaveable bags of 25x45 cm Hericium and sterilized in autoclave at oC during 90 minutes. Sterilized substrate was Cotton seed hulls inoculated and then carried to growing room at 25±2ºC. After full colonization, the bags Olive pres cake were exposed to lux for a 12 hours photoperiod at 20±2ºC with a humidity of % Fruitbody size in a cropping room. The best yield and BE were detected from oak sawdust medium Fruitbody color supplemented with 20 and 30% cotton seed hulls on HE-Ankara, HE-Denizli, HE, HE- İzmit, HC, HE-Amerika isolates while the best yield and BE were detected from 70MTZP on Trabzon isolate. Significant differences were found among substrates * regarding yield, BE, average mushroom weigh, fruit body size and colour of Hericium Corresponding Author: isolates. E-mail: [email protected]  Atila ve Tüzel, / Türk Tarım – Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 4(3): , Giriş Lignoselülozik açıdan zengin birçok tarımsal atığın ucuza bulunabilecek olan pamuk ve zeytin pirinası kullanımı ve bunların ortadan kaldırılması bu atıkların atıklarının Hericium izolatlarının üretimi için hazırlanan kimyasal yapıları ve parçalanma özellikleri nedeni ile yetiştirme ortamlarında katkı materyali olarak zordur. Tarımsal üretim yapılan bölgelerde her yıl kullanılabilirliği araştırılmıştır. Meşe talaşına farklı binlerce ton sap saman, kepek, küspe vb. birçok tarımsal oranlarda pamuk küspesi ve zeytin pirinası eklenerek atık ortaya çıkmaktadır. Bu atıklar genelde hayvan yemi hazırlanan ortamların farklı Hericium izolatlarının misel olarak, yakılarak ya da toprağa karıştırılarak yok gelişim süresi, mantar verimi, ortalama mantar ağırlığı, edilmektedirler. şapka boyutları ve rengi üzerine etkileri belirlenmiş ve Beyaz çürükçül mantarlar, doğadaki en etkili lignin kontrol ortamından (%80 meşe talaşı +%20 buğday parçalayıcılar olarak tanımlanırlar. Bu mantarlar sahip kepeği) elde edilen sonuçlar ile karşılaştırılmıştır. oldukları enzim mekanizmaları sayesinde kompleks organik makromolekülleri basit içeriklere Materyal ve Metot çevirebilmektedirler. Yenilebilir mantarlar, bu özelliklerinden dolayı tarımsal atıkların biyolojik Çalışmada, Hericium cinsine ait 8 izolat kullanılmıştır. dönüşümü için uygun ve ekonomik bir yöntem sunduğu Agroma Gıda Tarım ve Hayvancılık Sanayi Ticaret gibi, aynı zamanda kullanılmayan tarımsal atıkların Limited Şirketi tarafından yürütülen “Biyoteknolojik yakılarak ortadan kaldırılmasında sırasında ortaya çıkan Yöntemler Kullanılarak Hericium Türlerine ait Farklı hava kirliliğini de sınırlayabilir. Spawn Çeşitlerinin Üretimi ve Sertifikasyonu” isimli Mantar üretiminde, yetiştirme ortamı hazırlığı en TÜBİTAK TEYDEB projesi kapsamında Türkiye’nin kritik safha olarak kabul edilir (Gerrits, ; Cormican farklı bölgelerinden, doğadan toplanarak elde edilen ve Stauton, ; Dhar, ). Yetiştirme ortamı, izolatlar ile ticari olarak üretimde kullanılan ve yurt mantarın hayat döngüsünü tamamlamak için ihtiyaç dışından temin edilen bazı izolatlar çalışma materyalini duyduğu besin maddelerini ve fiziksel desteği sağladığı oluşturmuştur (Çizelge 1). Misel firmalarından temin gibi (Chang ve Milles, ) farklı yetiştirme edilen ana kültürler, Malt Ekstrakt Agarı (MEA) besin ortamlarının mantarın verim ve kalitesinde farklı etkileri ortamında çoğaltılmış ve denemelerde kullanılmak üzere vardır (Ponmurugan ve ark., ). +4oC’de saklanmıştır. Yetiştirme ortamı hazırlığında kullanılan ana Denemelerde 7 farklı ortam kullanılmıştır. Bu materyaller, genellikle selüloz, lignin ve hemiselüloz ortamların içerikleri ve oranları Çizelge 2’de verilmiştir. açısından zengin talaş, buğday sapı gibi materyallerdir. Ortam hazırlığı sırasında, buğday kepeği ile hazırlanan Mantar yetiştirme ortamının hazırlığında kullanılan atıklar ortamda talaş ve buğday kepeği kuru olarak karıştırılarak bölgelere ve ülkelere göre farklılık gösterdiklerinden su eklenmiş, pamuk küspesi ve zeytin pirinası ile dolayı bu güne kadar farklı mantar türlerinin değişik hazırlanan ortamlarda ise bu atıkların suyu bünyelerine tarımsal atıklarda üretilebilirliği ile ilgili birçok çalışma almaları için 1 gece boyunca suda bekletilmiş, daha sonra yapılmış ve iyi bir misel gelişimi, verim ve kalite elde talaş ile karıştırılmıştır. Ortam pH’sını ve yapısını etmek için, ortama azot bakımından zengin çeşitli tarımsal düzenlemek amacı ile %1 oranında alçı ilave edilmiştir. atıkların eklenmesi gerektiği bir çok araştırmada da ifade Hazırlanan ortamlar 1 kg olacak şekilde polipropilen edilmiştir (Khare ve ark., ; Carvalho ve ark., ; torbalara doldurulmuş ve ağızları pamuk ile kapatılarak Onyango ve ark., ). otoklavda oC’de 1,2 atm. basınçta 1,5 saat sterilize Hericium türleri, Basidiomycetes sınıfında, edilmiştir. Sterilizasyonu tamamlanan torbaların sıcaklığı Hericiaceae familyasında yer alan yenilebilir mantar oda sıcaklığına düştüğünde laboratuvarda, steril kabin türleridir. Çin ve Japonya’da gıda olarak tüketiminin yanı içerisinde %3 oranında tohumluk misel ekimi yapılmıştır. sıra ilaç olarak yaygın şekilde kullanılmaktadırlar. Aşılanan torbalar 25oC’ye ayarlı ve karanlık koşullardaki Hericiaceae familyasında yer alan türler, dünyada ve misel gelişim odalarına konulmuştur Misel gelişimini ülkemizde aslan yelesi, maymun başı, ayı başı, dede tamamlayan torbalar, taslak ve şapka oluşumu için sakalı, ponpon mantarı gibi değişik isimlerle 20oC’ye ayarlanmış üretim odalarına taşınmıştır. Bu adlandırılırlar. Hericium türleri beyaz çürükçül mantarlar dönemde üretim odalarının nemi % düzeyinde grubunda yer alırlar ve doğada genellikle meşe, ceviz, tutulmuş ve günde florasan lambalarla 12 saat akçaağaç, kayın gibi sert dokulu ağaçların, kurumuş ya da lüks’luk ışıklandırma yapılmıştır. Üretim odasında biriken kesilmiş kütüklerinde bazen de canlı ağaçların zarar fazla karbondioksit, dışarıdan taze hava alınarak ortamdan görmüş kısımları üzerinde görülürler. uzaklaştırılmıştır. Günümüze kadar Hericium erinaceus yetiştiriciliğinde Çalışmada, misel gelişim süresi (gün), toplam verim yetiştirme ortamı hazırlığı ile ilgili yapılan çalışmalarda (g/kg yetiştirme ortamı), ortalama mantar ağırlığının yanı katkı materyali olarak buğday kepeği, soya fasulyesi unu, sıra şapka boyu, eni ve yüksekliği ile şapka rengi gibi pirinç sapı, ayçiçeği küspesi, çay atıkları, pamuk atıkları, morfolojik özelliklerde belirlenmiştir. çavdar tanesi, kolza küspesi gibi tarımsal atıklar Deneme Tesadüf Blokları Deneme Desenine göre 10 kullanılmıştır (Hassan, ; Ko ve ark., ; Siwulski tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Şapka boyutları ve rengi ve Sobieralski, ; Figlas ve ark., ; Akdeniz ile ilgili ölçümler uygulamaların tüm tekerrürlerinden elde ). Pamuk ve zeytin, Akdeniz ve Ege Bölgesinde edilen şapkalar ile yapılmıştır. İstatistiksel üretimi yapılan en önemli tarımsal ürünlerden iki tanesidir değerlendirmelerde SPSS ver. paket programı ve bu ürünlerin üretimi ile doğru orantılı olarak her yıl kullanılmıştır. Önemlilik gösteren özelliklere ait pamuk küspesi ve zeytin pirinası gibi iki önemli yan ürün ortalamalar Duncan çoklu karşılaştırma yöntemine göre ortaya çıkar. Bu çalışmada, ülkemizde bol miktarda ve gruplandırılmışlardır. Pleurotus ostreatus (Galli İzolatların misel gelişim süreleri üzerine ortamların ve ark., ; Tomati ve ark., ) ve Lentinula edodes etkisi istatiksel olarak önemli bulunmuştur (P<0,01) (Grappelli ve ark., ; Wasser ve Biley, ) ile (Çizelge 3). 80MTBK ortamı en kısa gelişim süresine yapılan çalışmalarda zeytin pirinasının misel gelişimi için sahip ortam olarak belirlenmiştir. Buğday kepeğinin misel uygun besin kaynağı olduğu belirtilmiştir. gelişimini hızlandırıcı etkisi Shen ve Royse () ve HE izolatı, ortalama 29,4 gün ile Hericium izolatları Oseni ve ark. () gibi araştırıcılar tarafından da rapor arasında en kısa misel gelişim süresine sahipken, bunu edilmiştir. Ortama eklenen katkı materyalleri ortamın 29,5 gün ve 29,9 gün ile sırasıyla HC ve HE-Ankara fiziksel yapısını da etkilemektedir. En hızlı misel izolatları izlemiştir HE-Amerika izolatı ise 36,5 gün ile en gelişiminin, diğer ortamlara göre daha gevşek bir yapıya uzun misel gelişim süresine sahip izolat olarak sahip olan 80MTBK ortamında gerçekleşmesi, belirlenmiştir. Çalışmada elde edilen misel gelişim misellerin, gevşek yapıdaki ortamlarda daha hızlı sürelerinin, H. erinaceus türünün yetiştirme geliştiklerini söyleyen Pekşen ()’in görüşleri ile ortamlarındaki misel gelişim süresini oC’de 6 hafta uyuşmaktadır. (Oei, ) ve farklı ortamlardaki H. erinaceus misel H. coralloides türüne ait HC izolatında, en hızlı misel gelişim sürelerini ilk sezonda gün, ikinci sezonda gelişimi buğday kepeği ve farklı pamuk küspesi eklenmiş gün ve üçüncü sezonda gün arasında ortamlarda elde edilmiş olup, bu ortamlar arasında değiştiğini bildiren (Hassan, ) araştırmalarla istatistiksel olarak fark bulunmamıştır. H. erinaceus karşılaştırıldığında, daha kısa olduğu gözlenmiştir. türünde ise ırklara göre farklılıklar gözlenmiştir. HE izolatında en kısa misel gelişim süresi 80MTBK Ortamların Verim ve BE Üzerine Etkisi ortamında, HE-Denizli, HE-Trabzon, HE-İzmit ve HE- Çalışmada, farklı oranlarda buğday kepeği, pamuk Amerika izolatlarında 80MTBK ve 90MTPK küspesi ve zeytin pirinası eklenerek hazırlanan yetiştirme ortamlarında belirlenirken, HE-Ankara izolatında ise ortamlarının her birinden ürün alınmış ve izolatların misel gelişim süresi bakımından 80MTBK, verim ve BE oranları üzerine ortamların etkisi istatistiksel 90MTPK ve 80MTPK ortamları arasında olarak %1 düzeyinde önemli bulunmuştur (Çizelge 4). En istatistiksel olarak fark bulunmamıştır. yüksek verim (,9 g/kg) ve BE (%44,4) ile Zeytin pirinası eklenen ortamlarda ise misel gelişimi 80MTPK ortamında gelişen HE-İzmit izolatından elde daha uzun sürede tamamlanmış ve ortamdaki zeytin edilirken, en düşük verim (69,3 g/kg) ve BE (%20,1) pirinası miktarı arttıkça misel gelişim süresinin uzadığı 80MTBK ortamında gelişen HE-Amerika izolatından görülmüştür. En uzun misel gelişim süresi 70MTZP elde edilmiştir. Elde edilen sonuçlar Ko ve ark. (), ortamında gözlenmiştir. Perez ve ark., () Parade ve Ehlers ve Schnitzler (), Siwulski ve Sobieralski ark., () ve Rodriguez ve ark., ()’inde (), Hassan () ve Akdeniz () ile uyumlu çalışmalarında belirttiği gibi zeytin prinasının doğal yapısı olmuştur. ve bu yapının parçalanmasının zor olması ve kimyasal Yürütülen denemede, Hericium cinsine ait farklı içeriğinde yer alan fenol ve bazı aromatik içerikler, zeytin izolatların tercih ettiği ortamlarda farklılık olduğu prinası ile hazırlanan ortamlarda Hericium izolatlarının gözlemlenmiştir. HE-Trabzon izolatı hariç, tüm misel gelişimini yavaşlatmış olabilir. Sampedro ve ark. izolatlarda en yüksek verim ve BE pamuk küspesi eklenen (), zeytin pirinasında 6 ayrı beyaz çürükçül fungusun ortamlarda elde edilmiştir. HE-Trabzon izolatında ise en üretim durumunu araştırdıkları çalışmalarında, 6 türün yüksek değerler ,7 g/kg verim ve %42,9 BE oranı ile hepsi de yavaş gelişim hızına rağmen, misel gelişimi 70MTZP ortamından alınmıştır. H. coralloides  Atila ve Tüzel, / Türk Tarım – Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 4(3): , izolatında da, H. erinaceus izolatları ile benzer şekilde en istatistik grupta yer alırken, 70MTZP ortamından yüksek verim ve BE 80MTPK ve 70MTPK kontrol ortamına göre %4,2 oranın daha fazla verim ortamlarından elde edilmiştir. alınmıştır. Zeytin pirinasının mantarların üretiminde Pamuk tohumu küspesi, sahip olduğu hızlı kullanımı ile ilgili sınırlı sayıda literatür mevcut olmakla dekompozisyon yeteneği nedeni ile literatürde üstün bir birlikte, çalışmalar zeytin pirinasının su ile ya da zeytin substrat olarak kabul edilmektedir (Choi ve ark., ; atık suyu ile ıslatılarak kullanılabileceği (Kalyoncu ve Nout ve Keya, ; Quinio ve ark., ; Royse ve ark., Kalmış, ) ve mantarların şekil, renk, tat gibi kalite ). Çalışmada zeytin pirinası ile hazırlanan özelliklerini olumlu etkilediği (Hernandez ve Salmones, 80MTZP ortamı, kontrol (80MTBK) ortamı ile aynı ) daha önceki bazı çalışmalarda da rapor edilmiştir. Çizelge 3 Farklı yetiştirme ortamlarının Hericium izolatlarının misel gelişim süreleri üzerine etkileri HE- HE- HE- HE- Ortam Ortamlar HE HE-İzmit HC Ankara Denizli Trabzon Amerika Ort. *** 29,9 d** 30,6 c 29,4 d 32,3 b 30,9 c 29,5 d 36,5 a Veriler 10 tekerrürün ortalaması şeklinde ifade edilmiştir; öd= önemli değil *0,05 seviyesinde önemli **0,01 seviyesinde önemli (Ortam ortalamaları sütunları ve izolat ortalamaları satırlarında aynı harf ile adlandırılmış değerler arasında istatistiksel olarak fark yoktur)***izolat ortalamaları satırlarında aynı harf ile adlandırılmış değerler arasında istatistiksel olarak fark yoktur. Çizelge 4 Farklı yetiştirme ortamlarının Hericium izolatlarının verim parametreleri üzerine etkileri HE- HE- HE- HE- Ortam Ortamlar HE HE-İzmit HC Ankara Denizli Trabzon Amerika Ort. 49,3 c** 51,1 c 50,4 c 55,1 b 65,8 a 49,0 c 38,0 d Veriler 10 tekerrürün ortalaması şeklinde ifade edilmiştir; öd= önemli değil *0,05 seviyesinde önemli **0,01 seviyesinde önemli (Ortam ortalamaları sütünları ve izolat ortalamaları satırlarında aynı harf ile adlandırılmış değerler arasında istatistiksel olarak fark yoktur)***izolat ortalamaları satırlarında aynı harf ile adlandırılmış değerler arasında istatistiksel olarak fark yoktur.  Atila ve Tüzel, / Türk Tarım – Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 4(3): , Ortamların Ortalama Mantar Ağırlığı Üzerine Etkisi Ortamların Şapkaların Morfolojik Özelliklerine Etkisi Ortamların, izolatların ortalama mantar ağırlıkları Mantar boyutlarında izolatların etkisinin yüksek üzerine etkisi istatiksel olarak önemli bulunmuştur olduğu belirlenmiştir. HE-Amerika izolatı ortama (P<0,01). En yüksek ortalama mantar ağırlığı 70MTZP bakılmaksızın daha küçük boyutta şapka oluştururken, (58,4 g) ve 80MTZP (56,8 g) ortamlarında, en düşük HE-İzmit, HE-Trabzon ve HE izolatları tüm ortamlarda iri ortalama mantar ağırlığı ise 90MTPK (46,4 g) şapkalar oluşturmuşlardır. Çalışmada, ortamlar ve ortamından elde edilmiştir (Çizelge 4). En yüksek kombinasyon oranlarının da şapka büyüklüğü üzerinde ortalama ağırlığa sahip mantarlar 76,4 g ile 80MTPK etkili olduğu bulunmuştur. 70MTPK ortamlarından ortamında üretilen HE-İzmit izolatında elde edilirken, en elde edilen şapkaların, şapka boyu, eni ve yüksekliğinin küçük mantarlar 34,7 g ile 80MTBK ortamında daha fazla olduğu belirlenirken en düşük şapka boyu üretilen HE-Amerika izolatından alınmıştır. değeri ise 80MTBK ortamından elde edilmiştir. En Royse ve ark. (), ortam tipinin ve katkı maddesi yüksek şapka boyu, HE-Ankara izolatında 80MTPK miktarının şapka büyüklüklerindeki farklılıklar için ve 70MTPK, HE-Denizli ve HE-Amerika izolatlarında önemli bir varyasyon kaynağı olduğunu bildirmişlerdir. 70MTPK, HE-Trabzon izolatında 80MTZP Ruiz-Rodriguez ve ark. (), zeytin pirinası eklenen ortamlarında belirlenmiştir. HE, HE-İzmit ve HC ortamlarda daha az sayıda şapka elde edilirken, mantar izolatlarında şapka boyu açısından ortamlar arasında fark büyüklüğünün arttığını bildirmişlerdir. Çalışmamızda, bulunmamıştır (Çizelge 5). En yüksek şapka eni değeri, ortama eklenen pamuk küspesi ve zeytin pirinası miktarı HE-Ankara izolatında 80MTPK ve 70MTPK, HE- arttıkça ortalama mantar ağırlığı da artmıştır. Wang ve Denizli izolatında 70MTPK, HE izolatında ark. ()'da, Agaricus blazei ile yaptıkları bir 80MTPK, HE-Trabzon izolatında 80MTPK ve HE çalışmada, mantar büyüklüğünün Asparagus sapından Amerika izolatında ise 80MTZP ve 70MTZP hazırlanan komposta eklenen pamuk tohumu küspesi ve ortamlarında belirlenmiştir. HE-İzmit ve HC izolatlarında inek gübresinin oranı ile pozitif bir korelasyon şapka eni açısından ortamlar arasında fark bulunmamıştır. gösterdiğini bildirmiştir. Bu sonuçlar bizim verilerimiz ile benzerlik göstermektedir. Çizelge 5 Farklı ortamların Hericium izolatlarının şapkalarının boyutları üzerine etkileri HE- HE- HE- HE- Ortam Ortamlar HE HE-İzmit HC Ankara Denizli Trabzon Amerika Ort. 40,4 b** 37,0 c 42,0 ab 41,3 ab 42,8 a 33,9 d 29,2 e Veriler 10 ölçümüm ortalaması şeklinde ifade edilmiştir; öd= önemli değil *0,05 seviyesinde önemli **0,01 seviyesinde önemli (Ortam ortalamaları sütünları ve izolat ortalamaları satırlarında aynı harf ile adlandırılmış değerler arasında istatistiksel olarak fark yoktur)***izolat ortalamaları satırlarında aynı harf ile adlandırılmış değerler arasında istatistiksel olarak fark yoktur.  Atila ve Tüzel, / Türk Tarım – Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 4(3): , En yüksek şapka yüksekliği değeri, HE-Ankara Ortamların Şapka Rengi Üzerine Etkisi izolatında 80MTPK, 70MTPK ve 70MTZP, HE- Ortamların L*, a* ve Hue değerlerine etkisi %1 Denizli izolatında 90MTPK ve 70MTPK, HE- seviyesinde önemli bulunurken, b* ve Croma değerleri Trabzon izolatında 80MTPK, HE-İzmit izolatında bakımından ise ortamlar arasında fark gözlenmemiştir. 90MTPK ve HE Amerika izolatında ise 90MTZP (Çizelge 6 ve 7). Ortamlar arasında en yüksek L* değeri, ortamlarında belirlenmiştir. HE ve HC izolatlarında şapka 70MTZP (L=81,6) ortamında tespit edilmiştir. a* yüksekliği açısından ortamlar arasında fark değerinin en yüksek olduğu ortamlar, pamuk küspesi bulunmamıştır. eklenen ortamlar olmuştur. Croma ve b* değerleri Mane ve ark. (), şapka büyüklüğü ve sap bakımından ise, ortamlar arasında istatistiksel olarak fark uzunluğu gibi verimi etkileyen karakterler üzerinde farklı belirlenmemiştir. Hue değeri en yüksek ortam 85,1 ile ortamların ve farklı ortamların kombinasyonlarının 70MTZP ortamı olarak belirlenirken, en düşük Hue etkisinin büyük olduğunu bildirmişlerdir. Yaptıkları değerine sahip ortam ise 83,6 değeri ile 70MTPK çalışmada, en büyük şapkaların pamuk sapı+buğday ortamı olarak bulunmuştur. Bunu 80MTZP ve samanı ortamında elde edildiğini ve pamuk sapı eklenen 70MTZP ortamları izlemiştir. Zeytin pirinası eklenen ortamlardan elde edilen şapkaların daha uzun saplara ortamlardan elde dilen şapkaların daha açık renge sahip sahip olduklarını tespit etmişlerdir. Nwanze ve ark. (, oldukları görülmektedir. En açık renkli şapkalar ), tohumluk türü, yetiştirme ortamı, ortamda bulunan 70MTZP ortamından elde edilirken, bunu 70MTZP yağ tipi ve oranının ve bunların interaksiyonlarının ve 90MTZP ortamları izlemiştir. Bu, zeytin pirinasının karpofor ağırlığı ve boyutları üzerinde etkili olduğunu mantarların şapka rengi üzerinde etkili olduğunu, ortamda bildirmiştir. Benzer sonuçlar Lavie (), Sharma () zeytin pirinası arttıkça daha açık renkli şapkalar elde Jadhav ve ark. ()’nın çalışmalarında da gözlenmiştir. edildiğini bildiren Ruiz-Rodriguez ve ark. ()’nın Çalışmamızda, ortamda katkı maddesi miktarı arttıkça görüşleri ile uyumludur. Pamuk küspesi ortamından elde şapka boyutlarında artış tespit edilmiştir. Oseni ve ark. edilen şapkaların ise a* değerleri daha yüksektir ve (), fermente edilmiş talaşa %5 oranında eklenen dolayısı ile bu ortamdan elde edilen şapkaların diğer ortamlarda en küçük, %15 oranında eklenen şapkalarda en ortamlardan elde edilenlere göre daha kırmızı-kahverengi büyük şapkalar elde etmişlerdir. renge sahip oldukları belirlenmiştir. Çizelge 6 Farklı ortamların Hericium izolatlarının şapka rengi üzerine etkisi HE- HE- HE- HE- Ortam Ortamlar HE HE-İzmit HC Ankara Denizli Trabzon Amerika Ort. L 80MTBK 80,1öd 82,6 öd 83,4öd 80,0 öd 80,2 öd 80,5öd 80,2 öd 81,0 ab* 90MTPK 79,6 82,6 84,2 79,9 80,3 81,2 80,5 81,2 ab 80MTPK 79,6 81,4 84,0 79,4 79,4 80,3 79,8 80,6 b 70MTPK 80,1 82,7 84,0 80,0 80,8 81,1 80,1 81,3 ab 90MTZP 79,1 84,0 82,4 80,2 80,9 81,2 80,5 81,2 ab 80MTZP 79,1 83,8 83,7 80,3 81,6 81,8 80,4 81,5 a 70MTZP 79,3 83,5 85,3 80,1 80,6 81,9 80,3 81,6 a İzolat ort. 19,5 b** 17,2 c 16,4 d 19,4 b 18,9 b 20,6 a 20,2 a Veriler 10 ölçümüm ortalaması şeklinde ifade edilmiştir; öd= önemli değil *0,05 seviyesinde önemli **0,01 seviyesinde önemli (Ortam ortalamaları sütünları ve izolat ortalamaları satırlarında aynı harf ile adlandırılmış değerler arasında istatistiksel olarak fark yoktur)***izolat ortalamaları satırlarında aynı harf ile adlandırılmış değerler arasında istatistiksel olarak fark yoktur.  Atila ve Tüzel, / Türk Tarım – Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 4(3): , Çizelge 7 Farklı ortamların Hericium izolatlarının Croma ve Hue değerleri üzerine etkisi HE- HE- HE- HE- Ortam Ortamlar HE HE-İzmit HC Ankara Denizli Trabzon Amerika Ort. Croma 80MTBK 19,2 öd 16,8 öd 17,5öd 19,2 öd 17,7 öd 21,5öd 21,2 öd 19,0 90MTPK 19,9 16,7 17,0 19,3 20,1 20,7 20,6 19,2 80MTPK 20,1 16,3 16,4 20,5 18,8 20,9 20,2 19,0 70MTPK 20,0 17,6 15,5 19,6 19,1 20,4 20,8 19,0 90MTZP 19,3 18,6 16,1 19,2 19,1 20,9 19,8 19,0 80MTZP 19,6 17,4 17,0 19,4 19,4 20,7 20,2 19,1 70MTZP 19,1 17,1 15,7 19,9 19,0 20,4 20,0 18,7 İzolat ort. 82,9 b** 88,6 a 88,0a 82,9 b 82,9 b 82,6b 82,6 b Veriler 10 ölçümüm ortalaması şeklinde ifade edilmiştir; öd= önemli değil *0,05 seviyesinde önemli **0,01 seviyesinde önemli (Ortam ortalamaları sütünları ve izolat ortalamaları satırlarında aynı harf ile adlandırılmış değerler arasında istatistiksel olarak fark yoktur)***izolat ortalamaları satırlarında aynı harf ile adlandırılmış değerler arasında istatistiksel olarak fark yoktur. En düşük a* değeri ise, zeytin pirinası eklenen izolatı olduğu tespit edilmiştir. ortamlarda tespit edilmiştir. b* değeri ve doygunluk Mantar üretiminde, gelirin artması yetiştirme ortamı açısından ise ortamlar arasında fark bulunmamıştır. En hazırlığında kullanılacak materyallerin ucuza bulunması açık renge sahip izolat HE izolatı (L=83,9) iken, en koyu ve kolay temin edilmesi ile yakından ilişkilidir. Pamuk renge sahip izolat ise HE-Ankara izolatı (L=79,5) olarak küspesi ve zeytin pirinası ülkemize kolay ve ucuza temin belirlenmiştir. Kırmızı rengi ifade eden a değerinin en edilebilecek tarımsal atıklardır. Bu materyallerin farklı yüksek olduğu izolat ise 2,74 ile HC izolatıdır. HE- oranlarda ve birlikte kullanımlarının, mantar kalitesi ve Denizli ve HE izolatı ise, 0,4 ve 0,6 değerleri ile en düşük veriminde etkilerinin değerlendirileceği ek çalışmaların a değerine sahip olan izolatlar olarak belirlenmiştir. b* ve yapılmasının, bu çalışmada bulunanlardan daha verimli Croma değerleri HC (b*= ve C=20,8) ve HE- kombinasyonların ortaya çıkmasını sağlayabileceği Amerika (b*= 20,2 ve C=20,4) izolatlarında en yüksek düşünülmektedir. Bununla birlikte H. erinaceus mantarı iken, HE (b*=16,4 ve C=16,5) izolatında en düşük olarak yetiştiriciliğinde kullanılabilecek farklı tarımsal artıkların bulunmuştur. En yüksek Hue değeri ise, 88,6 ve 88,0 belirlenmesi ve karışım oranlarının tespiti üzerine daha değerleri ile sırası ile HE-Denizli ve HE izolatlarında detaylı çalışmalar yapılabilir. ölçülmüştür. Aynı izolatın farklı ortamlarda yetiştirilmesinin ise, L, a, b, croma ve Hue değerlerini Kaynaklar etkilemediği gözlemlenmiştir. Akdeniz H. Değişik tarımsal atıkların Hericium erinaceus Sonuç mantar üretimimde kullanım olanakları, Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 53 s Çalışma sonuçlarına bakıldığında, verim üzerinde en (yayımlanmamış). Carvalho CSM, Sales-Campos C, De Andrade MCN. etkili katkı materyalinin pamuk küspesi olduğu Mushrooms of the Pleurotus Genus: A review of cultivation görülmektedir. Buğday kepeği ile hazırlanan kontrol techniques. Interciencia, 35 (3): − ortamında hızlı misel gelişimine rağmen, pamuk küspesi Chang SH, Miles PG. Mushrooms Cultivation, Nutritional ve zeytin pirinası eklenerek hazırlanan ortamlara göre Value, Medicinal Effect and Environmental Impact, p. daha düşük verim ve BE (%) kaydedilmiştir. Ayrıca Choi KY, Nair NG., Bruniges PA. The use of cotton seed kontrol ortamına göre daha yüksek verim elde edilen hulls for cultivation of P. sajor-caju in Australia. Mushroom zeytin pirinasının da Hericium izolatlarının üretiminde Science. katkı materyali olarak kullanılabileceği sonucuna Cormican T, Stauton L. Factors in mushroom (Agaricus varılmıştır. Bu materyallerin talaş ortamına % bisporus) compost producity. In: MAHER, M.J. (Ed.) Science and cultivation of edible fungi. Rotterdam: Balkema oranında eklenmesinin şapka verimi ve boyutları 1: açısından daha iyi sonuç verdiği belirlenmiştir. Dhar BL. Mushroom composting for Agaricus Hericium cinsine ait farklı izolatların, tercih ettiği bisporus/bitorquis. In: NAIR, M.C. (Ed.) Advances in ortamlarda farklılık gösterdiği gözlemlenmiştir. Aynı türe mushroom biotechnology, Jophpur: Scientific Publishers, ait olsalar bile, Hericium’un farklı ırklarının meşe talaşı p. ortamında farklı desteklere ihtiyaç duyabileceğini ortaya Ehlers S, Schnitzler W. Studies on the growth of the konmuştur. En verimli izolat HE-İzmit olarak basidomycete Hericium erinaceusn (monash.pw) Pers., belirlenirken, en düşük verimli izolatın ise HE- Amerika Champignon,  Atila ve Tüzel, / Türk Tarım – Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 4(3): , Figlas, D, Matute, RG, Curvetto, N, Cultivation of Oseni, TO, Dube SS, Wahome PK. Masarirambi, M.T. Culinary-Medicinal Lion's Mane Mushroom Hericium Earnshaw, D.M., Oyster Mushroom (Pleurotus Ostreatus) on erinaceus (Bull.: Fr.) Pers. (Aphyllophoromycetideae) on Fermented Pine Sawdust Substrate. Experimental Substrate Containing Sunflow~r Seed Hulls. International Agriculture and Horticulture, p Journal of Medicinal Mushrooms, 9: Parades C, Cegarra J, Roig A, Sanchez-Monedero MA, Bernal Gerrits JPG. Nutrition and compost. In: Griensven, L. J. MP. Characterization of olive mil wastewater and its L. D.(Ed.) The cultivation of mushrooms. Horst: Mushroom sludge for agricultural purposes. Bioresource Technology, Experimental Station, p – Hassan FRH. Cultivation of the Monkey Head Mushroom Pekşen A. Fındık zurufundan hazırlanan yetiştirme (Hericium erinaceus) in Egypt. Journal of Applied Sciences ortamlarının Pleurotus sajor-caju mantarının verimine ve Research, 3 (10): bazı kalite özelliklerine etkisi. Bahçe 30 (): 37 - 43 Hernandez RG, Salmones D. Obtaining and characterizing Perez JD, Esteban E, Gómez M, Gallardo-Lara F. Effects Pleurotus ostreatus strains for commercial cultivation under of wastewater from olive processing on seed germination warm environmental conditions, Scientia Horticulturae, and early plant growth of different vegetable – species. Journal of Environmental Science and Health, B, Jadhav AB, Bagal PK, Jadhav SW. Effect of different 21 (4): substrates on yield of oyster mushroom. J. Maharashtra Ponmurugan P, Sekhar YN, Sreeshakti TR. Effect of Agriculture University,21 (4): various substrates on the growth and quality of mushrooms. Kalyoncu F, Kalmış E. Pirinanın farklı Pleurotus Pakistan Journal of Biological Science türlerinin yetiştiriciliğinde kullanım olanaklarının Quinio TH, Chang ST, Royce DJ. Technical guidelines araştırılması. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü for mushroom growing in the tropics. FAO plant production Dergisi, 9 (2): and protection paper, Rome, 65 p Khare, KB, Mutuku, JM, Achwania, OS, Otaye, DO. Rodriguez MM, Perez J, Ramos-Cormenzana A, Martinez, J. Production of two oyster mushrooms, Pleurotus sajor-caju Effect of extracts obtained from olive oil mill and P. florida on supplemented and un-supplemented wastewaters on Bacillus megaterium ATCC Journal substrates. Botswana. Journal of Agriculture and Applied. of. Applied. Bacterialogy, Science, 6: 4– Royse DJ, Rhodes TW, Ohga S, Sánchez JE. Yield, Ko HG, Park HG, Park SH , Choi CW, Kim SH , Park WM. mushroom size and time to production of Pleurotus Comparative study of mycelial growth and cornucopiae (oyster mushroom) grown on switch grass basidiomata formation in seven different species of the substrate spawned and supplemented at various rates. edible mushroom genus Hericium. Bioresource Technology, Bioresource Technology, – Ruiz-Rodriguez A, Soler-Rivas C, Polonia I, Wichers JH. Lavie D. Production of oyster mushroom on cotton straw. Effect of olive mill waste (OMW) supplementation Mushroom Journal, to Oyster mushrooms substrates on the cultivation Mane VJ, Patil SS, Syed AA, Baig MMV. Bioconversion parameters and fruiting bodies quality. International of low quality lignocellulosic agricultural wastes into edible Biodeterioration and Biodegradation, 64 (7): protein Pleurotus sajor-caju (Fr.) Singer J. Zhejiang. Sampedro I, Marinari S, D´Annibale A, Grego S, Ocampo JA, University. Science B, 8: García-Romera I. Organic matter evolution and partial Nout MJR, Keya SO, Cultivation of Pleurotus sajor-caju detoxification in two-phase olive mill waste colonized by in Kenya. Mush. Newslett. Trop. 4 (2): white-rot fungi. International Biodeterioration and Nwanze PI, Khan AU, Ameh JB, Umoh VJ. The effect of Biodegradation, the interaction of various spawn grains with different oil Sharma AD. Effect of cropping environment on some rates on carpophore wet weights and stipe and pileus quality parameter of oyster mushroom Pleurotus sajor- caju. diameters of Psathyrella atroumbonata. International. MushroomScience.,4: Journal of. Science. Technology. Research. 1(): Shen Q, Royse DJ. Effects of nutrient supplements on Nwanze PI, Ameh JB, Umoh VJ. The effect of the biological efficiency, quality and crop cycle time of maitake interaction of various oil types with different culture media (Grifola frondosa). Applied Microbiology Biotechnology, on biomass production of Psathyrella atroumbonata Pegler, 57 : 74–78 African Journal of Biotechnology, 4 (11): , Siwulski M, Sobieralski K. Influence of some growing Oei P. Mushroom cultivation. Manual on mushroom substrate additives on the Hericium erinaceus (Bull. Fr.) cultivation. Tech. commercial application in developing Pers. yield. Sodininkystė ir Daržininkystė , 24 (3): countries. Tools publications. Amsterdam, p. Tomati U, Galli E, Dilena G, Buffone R. Induction of Onyango BO, Palapala VA, Arama PF, Wagai SO, Gichumu lactase in Pleurotus ostreatus mycelium grown in olive mill BM. Sustainability of selected supplemented waste waters. Agrochimica, substrates for cultivation of Kenyan native wood ear Wang Q, Li BB, Li H, Han JR. Yield, dry matter and mushrooms (Auricularia auricula). American. Journal of polysaccharides content of themushroom Agaricus blazei Food Technolology, 6: – produced on asparagus straw substrate. Scientia Horticulture, 16– 

In our Research Stations, which were made in a vast geography from Aegean Region to the Southern East Anatolia Region, each variety is tested for years, and our studies are meticulously performed by our agricultural engineers who have the expertise of a post graduate and has a doctorate in their subjects.

In ProGen R&D laboratory which have the international standards tens of varieties which are developed, undergo an assessment process that is meticulously performed before presented for sale.

The seed growing is a job of effort and dedication that requires the years. Only the strongest ones among the cotton species which were defined by considering the germination, bacterial resistance and the fungal diseases as a result of the years of trial cultivations in various terrain and soil conditions where the cotton breeding is made in our country, and the ones which could pass the tests made in our quality control laboratories are  served to the Turkish farmers with the ProGen assurance. There are more than 30 trial stations in different locations in Turkey and abroad.

Konya R&D Station

Location: Sarayönü, Ladik/Konya

Hatay R&D Station

Location: Melekli Köyü(Melekli Village) Demirköprü Mevkii (Location), Antakya / Hatay

SökeR&D Station

Location: Söke-Didim Asfaltı.  Azbazdar Çiftlik Yanı (beside Azbazdar farm) Söke/ Aydın

Şanlıurfa R&D Station

Location: Mardin Yolu (Mardin Road) monash.pw Merkez (Central District)/ Şanlıurfa

«COTTONSEED MEAL» TERİMİNİ İÇEREN HABERLER

REFERANS

« EDUCALINGO. Cottonseed meal [çevrimiçi]. Bulunduğu yer: <monash.pw>. Haz ».