Cumartesi Pazar Oruç Tutulur Mu
Arefe günü cumartesiye gelirse bu gün oruç tutmak uygun olur mu?
Arefe günü, yani Kurban bayramından bir önceki gün oruç tutmak mendubdur, çok sevabdır. Ancak cumartesiye denk gelirse yalnız bu gün oruç tutmak mekruhtur. Tahrimen veya tenzihen mekruh oluşunda ihtilaf vardır. Aşure, Berat gibi mübarek günler de cumartesiye denk gelirse böyledir. Bunda Yahudilere benzemek olduğu için men edilmiştir. Nitekim onlar yalnızca bu güne çok tazim eder, diğer günlere ehemmiyet vermezler. Hazret-i Peygamber “Allahü tealanın üzerinize farz kıldığı oruçtan başkasını cumartesi günü tutmayınız! Üzüm dalından veya ağaç kabuğundan başka bir şey bulamasanız da, bunları çiğneyin de, oruçlu olmayınız!” buyurmuştur. Muharrem’in 10. Aşure günü de tek başına oruç tutulmaz. Bir gün öncesi veya sonrası ile beraber tutulur. Bunun hakkında da hadis-i şerif vardır. Nevruz ve Mehrican’da oruç tutmak da mekruhtur. Şu kadar ki, Savm-ı Davud gibi bir gün tutup bir gün tutmuyorsa, adak veya kaza tutuyorsa, bir gün öncesini de tutmuşsa, o halde cumartesiye veya Nevruz, Mehrican gibi günlere denk gelen günlerde de oruç tutulabilir. Çünki bu, yalnız o günü tazim etmek değildir, benzeme mevzubahis olmaz. Zilhicce’nin başından itibaren oruç tutulmuşsa veya tevriye günü de tutulmuşsa, şu halde cumartesiye denk gelen arefe de tutulabilir. Bu halde oruç, cumartesine mahsus olmaz. Mekruh olmaz.
Cumartesi ve pazar günlerini beraberce tutmak mekruh olmaz. Çünki Ehl-i kitap bu iki güne birden tazim etmezler. Yalnız Pazar günü oruç tutmak hakkında açık bir hüküm olmamakla beraber, İbni Abidin’in ifadelerinden anlaşılan, yalnız bu gün oruç tutmanın da uygun olmadığıdır.
Yalnız Cuma günü oruç tutmak bazı âlimlere göre mendub, bazılarına göre tenzihen mekruhtur. Mekruh diyenler, oruç ibadetinin farz kılınmadığı yalnız bir güne tahsis edilmesine işaret etmişler, burada Ehl-i kitabın belli bir günü tazim etmesine benzerlik olduğunu söylemişlerdir. Cuma müminlerin bayramıdır. Allah o güne mahsus bir ibadet tayin etmiştir. Bunun dışında bir ibadeti o güne mahsus kılmak uygun olmaz. İmam Ebu Hanife ve Muhammed’e göre bu gün oruç tutmakta beis yoktur. İmam Ebu Yusuf’a göre Cuma günü oruç tutmayı men eden hadis-i şerif vardır. Hadis-i şerifte, “Diğer geceler arasında yalnız Cuma gecesini ihya etmek için ayırmayınız! Cuma gününü de oruç tutmakta diğer günlerden ayrı tutmayınız! Ancak birinizin âdeti olan oruç o güne rastlarsa, mahzuru olmaz” buyurulmuştur. Mesela sevdiği kimse gelirse oruç tutacağını adayan kimsenin sevdiği kimse Cuma günü gelirse, bir gün öncesini veya sonrasını tutmuşsa, kaza tutuyorsa o gün oruç tutması mahzurlu olmaz. (İbni Abidin, Oruç bahsi; Şir’atü’l-İslâm, Orucun faziletleri)
4 Kasım 2011 Cuma
Fetva Kurulu, cuma gününün Müslümanların haftalık bayramı olduğu için sadece bugünde oruç tutmanın mekruh olduğunu belirtti.
İTTİHADUL ULEMA Fetva Kurulu, "Sadece cuma, cumartesi ya da pazar günü oruç tutmak mekruh mudur?" sorusuna yanıt verdi.
Fetvada, şu ifadelere yer verildi.
"Oruç tutmak sadece Ramazan Bayramı'nın ilk günü ile Kurban Bayramı'nın tamamında haramdır. Bu günlerde ister kaza olsun ister nafile bütün çeşitleriyle oruç tutmak caiz değildir. Bunun dışında, caiz olmakla beraber çeşitli sebeplerden dolayı mekruh olan günler de vardır.
Cuma günü Müslümanların haftalık bayramı olduğu için sadece bugünde oruç tutmak mekruhtur. Ancak kaza, adak veya adet edinilen nafile oruçlar bugüne denk geliyorsa tutmada herhangi bir sakınca yoktur. Ayrıca önceki veya sonraki gün ile birleştirilirse cuma günü oruç tutulabilir. Efendimiz (âleyhissalâtu vesselam) "Sizden hiç kimse cuma günü oruç tutmasın. Ancak bir gün önceden veya sonradan oruç tutuyorsa, bu takdirde cuma günü de oruç tutabilir" diye buyurmuştur (Ebû Dâvûd).
Yine sadece cumartesi günü oruç tutmak da mekruhtur. Efendimiz (âleyhissalâtu vesselam) "Allah'ın farz kıldığı oruç dışında, sadece cumartesi günü oruç tutmayın. Eğer üzüm kabuğu ve ağaç dalından başka bir şey bulamazsanız bile o gün onları çiğneyerek oruç tutmadığınızı gösterin" buyurarak bugünde oruç tutmayı uygun görmemiştir (Ahmed, Tirmizî, Nesâî, Îbn Mâce, Ebû Dâvûd ve Hâkim).
Sadece pazar günü oruç tutmak da Şafii mezhebine göre mekruhtur. Çünkü Efendimiz (âleyhissalâtu vesselam) sadece cumartesi veya sadece pazar günü oruç tutmamış onun yerine her iki günü de oruçlu geçirmiştir (Cezîrî, El Fıkh Ale’l Mezâhibi’l Erbaʿa I, 508; Seyyid Sâbık, Fıkhu's Sünne I, 512-513)." (İLKHA)