17.10.09, 18:08 | |
|
Cumhuriyet Bayramı Tiyatro Metni
| Cumhuriyet Bayramı
ŞAHISLAR
FİLİZ (Kız çocuk) — FİDAN (Kız çocuk) — MERAL (Kız çocuk) — CEYLÂr (Kız çocuk) — NAR (Erkek çocuk) BULUT (Erkek çocuk) — COŞAN (Erkek çocuk) — YILDIZ (Erkek çocuk) GÜNDÜZ (Erkek çocuk) — AYHj (öğretmen)
1. SAHNE
(Sabah, ders saatinden evvel. Hazırlanmış bir sınıf. Filiz sırasında meşgulken Fidan girer.)
FİDAN — A... Filiz, ne kadar erken gelmişsin. Artık bu derecesi de olur mu? Bari bundan sonra güneş doğmadan gel...
FİLİZ — Ya sen? Sen pek mi geç kalmışsın. Baksana ortalıkta senden başka kimse var mı?
FİDAN — Sen bana bakma. Ben annemden dayak yedim de onun için böyle sabah sabah dışarıya uğradım.
FİLİZ — Sen de bana bakma... Ben de dün akşam öğretmenden ceza aldım da bu gece burada yattım.
FİDAN (Pencereden bakarak) — A... A... Karşıdan Meral'le Çınar da geliyor. İşte Ceylân da arkalarında. Bulut, Coşan, Yıldız hepsi geliyorlar.
FİLİZ — Elbet gelecekler. Yalnız sen mi annenden dayak yedin? Onlar da yemişlerdir. FİDAN — Peki. Sen orada ne yapıyorsun?
FİLİZ — Karınca çocuk hikâyesini okuyorum.
FİDAN — Bugünkü ödevini yaptın mı?
FİLİZ — Ne ödevi?
FİDAN — Bugün ne ödevi olduğunu bilmiyor musun?
FİLİZ— Yo...
FİDAN — A... Ayol, geçen hafta öğretmen ödev vermişti ya... Türk devriminde hangi yeniliğin en büyük olduğunu hazırlayacak değil miydik?
FİLİZ — Benim haberim yok.
FİDAN — Sahi mi? Demek şimdi sen hiç bir şey hazırlamadın?
FİLİZ— Yoo...
(Meral, Çınar, Ceylân, Bulut, Coşan, Yıldız, Pınar, Gündüz; hepsi birden girerler.)
2. SAHNE
FİDAN — Çocuklar, Filiz hiç bir şey hazırlamamış. Bugünkü ödevden haberi bile yokmuş. HEPSİ BİRDEN — Eyvah, eyvah...
FİDAN (Filiz'e) — Peki, sen şimdi öğretmene ne cevap vereceksin.
FİLİZ — Ne sorarsa onun cevabını vereceğim.
FİDAN — İyi amma bir şey hazırlamamışsın ki...
FİLİZ — Hazırlamağa ne lüzum var, söylerim.
HEPSİ BİRDEN — Haydi, söyle bakalım, söyle bakalım.
FİLİZ — Peki, söyleyeyim. Bence Türk devriminin en büyük tarafı kadınlığı yükseltmesidir. Bunu hemen anlayıver-mek için bir kere kendi kendimize bakmak yeter. örnek olarak ben bir günlük hayatımı size anlatayım. Bu sabah güneşle beraber kalktım. Yıkanıp tarandıktan ve kahvaltı ettikten sonra siyah göğüslüğümü giydim. Derslerimi bir kere gözden geçirdim. Çantamı ve yemeğimi alarak sokağa çıktım. Geze geze okula geldim. Bugün burada beş ders okuyup birçok şeyler öğrendikten sonra eve döneceğim. Çantamı bırakıp gezmeğe çıkacağım. Biraz kırları, biraz babamın dairesini, biraz da kütüphaneyi dolaşacağım. Akşam üstü koltuğumda bir sürü mecmua ve kitapla odama gireceğim. Artık bütün dünya benimdir. Böylece günler, aylar, yıllar geçecek. Ben ilkokulu, ortaokulu ve yüksek tahsili bitirerek iyi bir kafa sahibi olacağım. O zaman yıllardan beri düşündüğüm ülküme artık yaklaşacağım: Bir idarehane açacak, bir kadınlık gazetesi çıkaracağım. Milletimizi daha fazla yükseltmek için, kadınlarımızın daha çok yükselmesine çalışacağım ve Türk kadınının bütün dünya kadınlarından daha üstün olduğunu cihana tanıtacağım. Şimdi düşünün. Türk devrimi bana bütün bu fırsatları hazırlamamış, önüme bu yolları açmamış olsaydı bunu yapabilir miydim? Türk devrimi olmasaydı belki ben de haminnem gibi yedi yaşında çarşaf giyecek, dokuzunda hafız olacak, fakat iki kelimeyi bir araya getirip söyleyemeyecek ve yazamayacaktım. Üstümüzdeki yıldızlara baktıkça onları göklerin duvarlarına çakılmış altın çiviler zannedecek, dünya ve hayat hakkında en küçük bir meseleyi halledemeyecektim. Yani yaşayış itibariyle, benim meşe ağacından yahut araba atlarından farkım olmayacaktı. Hattâ onlardan daha bedbaht olacaktım. Çünkü onlar hiç olmazsa, tabiatın en küçük hayvancıklara bile esirgemeden verdiği havadan ve güneşten istedikleri kadar istifade ederler. Ben kalın perdeler arkasında, bu en basit ve en tabiî haklardan bile mahrum yasayacak, en acısı, bilgisizliğim yüzünden bu felâketin farkında olmayacaktım. Bunları düşündükçe haminnemin, hattâ annemin yaşayışı hayret ve sevinçten çıldıracağım geliyor ve diyorum ki, Türk devriminin en büyük eseri kadınlığı yükseltmesidir.
HEP BİRDEN (Gülerek) — Oh... Oh... Filiz hiç hazırlanmamış.
FİLİZ (Fidan'a) — Haydi sen söyle bakalım, sen ne hazırladın?
FİDAN — Ben şapka devrimini hazırladım. Babama sordum. Birçok kitaplar okudum. öğrendim ki; biz eskiden şapka değil, fes, sarık, külah, kavuk ve daha bilmem neler giyermişiz. Bütün bunlar çok eski ve ilkel şeylermiş. İnsanlar arasında kıyafetin elbette bir tesiri var. Kafamızın içini ne kadar işlersek işleyelim, ona medenî bir kıyafet vermeden kendimizi tanıtamaz ve sözümüzü dinletemeyiz. Avrupalılar bizi öyle mısır koçanı gibi uzun püsküllü kıpkırmızı bir fesle, üç etek cübbelerle, yedi arşın mermer sahi sarıkla görünce pek haklı olarak önem vermez ve bundan yüz, üç yüz sene evvelki adamlar zannederlermiş. Ben bile bugün o eski kavuklu şalvarlı resimleri görünce ne kadar gülüyorum. Geçen gün bizim eski kıyafetimizde gezen iki doğulu seyyah gördüm de Karagöz'le Hacivat sokağa çıkmış sandım. Asıl mesele: Cahil ve dindar halk bu kıyafetin değişmesini eskiden beri istemezmiş. Bilhassa başına şapka geçirenler gâvur sayılır ve öldürülürmüş. Bugün memleketimize gelen bazı yabancılar, karşılarında aynen, Berlin, Paris sokaklarındaki adamları görünce kendilerini henüz bir Avrupa şehrinde zannederek Türkiye'ye ne zaman çıkacaklarını soruyorlar.
MERAL (Fidan a) — Sen bunun sırrını şapka devriminde mi buluyorsun? Şüphesiz şapka devrimi çok büyük. Fakat onu da hazırlayan başka bir devrim var. Sen kafanın içini değiştirmeden dışım zor değiştirirsin. Bence Türk devriminin bundan daha büyük tarafı halka dini öğretmesidir. Halk dinin ne demek olduğunu öğrenince şapka giyene artık gâvur demez. Eski devirde padişahlar halkı daha kolay soyabilmek için, onlara din namına birçok korkunç öğütler verir ve onları miskinleştirirlermiş. Bilgiden, teşebbüsten, insanlık gururundan mahrum kalan halk padişahı Allah'ın vekili sanır ve onun dediğine körü körüne kanaldı. Türk devrimi, bu yüzlerce yıldan beri kökleşmiş olan inanışları bir hamlede söküp attı. Millete dinin ve dünyanın ne demek olduğunu açıkça gösterdi.
ÇINAR (Meral'e) — İyi amma, tarih devrimi yapılmasaydı senin din devrimini de yarım kalırdı. Türk tarihinin tetkiki halka gösterdi ki hakiki din yüzyıllardan beri birçok masallarla karıştırılan din değildir. Ve gene Türk tarihinin tetkiki gösterdi ki Türk Milleti küçük bir sülâlenin esiri değil, öyle yüzlerce sülâle yetiştirmiş ve bütün dünyaya medeniyet tohumu atmış eski bir varlıktır. Bu büyük hakikati Türk devrimine kadar ne Türkler, ne de Avrupa biliyordu. Yeni Türk çocuklarına milletlerinin bu asil gururunu ve şuurunu veren Türk devrimi burada en büyük eserini göstermiştir. Çünkü yükselmek isteyen bir millete her şeyden evvel Millî gurur lâzımdır.
CEYLÂN (Çınar'a) — Çok güzel söyledin, Çınar... Fakat bu tarihi halka okutmak ve bu millî gururu duyurmak için ne ister biliyor musun? Maarif... Bu memleketin asırlardan beri en büyük derdi bilgisizliktir... Milyonlarca halk en basit okuyup yazmayı bile bilmiyordu. Bugün okulsuz Türk köyü, öğretmensiz Türk çocuğu yoktur. İşte devrimin en şanlı tarafı. BULUT (Ceylân'a) — Ceylân, ya dil? Maarif ne ile olur? Eski idare halk okuyup öğrenerek hakkını aramasın diye bilgi dilini, ancak kırk senede öğrenilebilen, acayip ve bize tamamıyla yabancı bir hale getirmişti. O dille halk bir şey öğrenebilir miydi? Türk devrimi, Türk milletine Türk dilini getirdi. İşte devrimin en sevimli tarafı...
COŞAN — Sorarım sana, Bulut, Arap harfleri varken Türk dili var mıydı? Bu devrimin en büyük tarafı harf devrimidir. Dilimiz zenginliğini ve güzelliğini yeni Türk harfleriyle göstermiştir.
YILDIZ (Hepsine birden) — Ben size bütün bunlardan daha büyük bir devrim göstereceğim: Ekonomi devrimi. Padişahlar zamanında Türk unsuru, asırlarca yabancı cephelerde ve şahsî menfaatler için süründürülmüş, ekonomide üstünlük, iş ve sanat yerli yabancıların elinde kalmıştı. Türk devrimi, medenî hayatın ekonomi mücadelesiyle kabil olduğunu bütün millete öğretti ve halka sanat, ticaret yollarını, istihsal kapılarını açtı. Bugün Türk askerliğinin Türk kahramanlığının yanında bir de Türk işçiliği vardır. Şu giydiğin şapka Türk malıdır. Bu elbisenin kumaşı Türk tezgâhında dokunmuştur. Şu ayakkabı, iğneden ipliğine varıncaya kadar Türk fabrikasında yapılmıştır. İşte devrimimizin en canlı tarafı.
PINAR — Ben bütün bu eserlere bir ana buldum. Eğer Cumhuriyet olmasaydı bu saydıklarınızın hiçbiri meydana gelmezdi. Türk devriminin en ölmez temeli eski idareyi yıkarak Cumhuriyeti kurmasıdır. Saydığımız devrimlerin hepsi Cumhuriyetin eseridir.
GÜNDÜZ — Ben bundan daha büyük bir temel biliyorum ki, Türk devriminin en inanılmaz tarafı odur. O olmasaydı saydıklarınızın hiçbiri olmazdı. Hattâ Cumhuriyet bile. Hattâ siz ve ben bile... Bunu ihtiyar tarih de biliyor, bütün dünya da tanıyor. Fakat siz unuttunuz. HEP BİRDEN — Söyle, sen söyle, söyle, söyle...
GÜNDÜZ — Kurtuluş Savaşı...
HEP BİRDEN — Yaşa, yaşa, doğru, doğru... (Gürültü inerine öğretmen içeri girer.)
3. SAHNE
öĞRETMEN -— Çocuklar, ne var, ne oluyorsunuz?
GÜNDÜZ — Efendim, Türk devriminin en büyük tarafı nedir diye münakaşa ediyoruz.
öĞRETMEN — Çok güzel. Ne diyorsunuz bakayım?
GÜNDÜZ — Efendim, ben diyorum ki Kurtuluş Savaşıdır.
öĞRETMEN — Siz, ötekiler?
PINAR — Efendim, ben Cumhuriyet dedim.
öĞRETMEN — Sen, Coşan?
COŞAN — Harf devrimi, efendim.
öĞRETMEN — Yıldız sen?
YILDIZ — Ekonomi devrimi.
öĞRETMEN — Ceylân, sen ne dedin?
CEYLÂN — Efendim, maarif devrimi.
öĞRETMEN (Meral'e) — Sen?
MERAL — Din devrimi, efendim.
öĞRETMEN (Fidana) — Sen?
FİDAN — Şapka devrimi, efendim.
öĞRETMEN — Sen Filiz?
FİLİZ — Kadınların yükselmesi, efendim.
öĞRETMEN —- Bulut sen?
BULUT — Dil devrimi efendim.
öĞRETMEN — Hepiniz güzel bulmuşsunuz, çocuklar.
GÜNDÜZ — Efendim, hangimizinki en doğru?
FİDAN — Hangisi en büyük, efendim, siz söyleyin.
PINAR — Efendim, hangimizin bulduğu en kıymetli?
öĞRETMEN — Hepinizin bulduğu da büyük, hepsi bir.
FİDAN — Hiç öyle olur mu, efendim, elbette birisi en kıymetli?
öĞRETMEN — Senin başka kardeşlerin var mı, Fidan?
FİDAN — Üç kardeşim daha var efendim.
öĞRETMEN — Babanıza hiç sordunuz mu, ona göre hanginiz en kıymetlisiniz?
FİDAN — Sorduk, efendim, hepiniz bence birdir diyor.
öĞRETMEN — Gördün mü? İşte Türk devriminin bütün bu kollarının da hepsi bir babanın çocuklarıdır. Hepsi aynı derecede büyük, aynı derecede kıymetlidir. Türk devriminin en büyük ve en kıymetli tarafı bütün bunları meydana getiren devrim babasıdır. Onu bulun bakayım. HEPSİ BİRDEN (Sevinçten haykırarak) — Atatürk, efendim. Atatürk, Atatürk... (Perde kapanır.)
Vasfi Mahir KOCATÜRK
Cumhuriyet Bayramı ile İlgili Diğer Konular
Cumhuriyet Bayramı ile İlgili Genel Bilgi
Cumhuriyet Bayramı Konulu Özlü Sözler
Cumhuriyet Bayramı Konulu Konuşma Metni
29 Ekim Cumhuriyet Bayramı İle İlgili Açılış Konuşması
29 Ekim Cumhuriyet Bayramı Konulu Kompozisyon - 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı
Cumhuriyet Bayramı Konulu Şiirler - Cumhuriyet Bayramı ile İlgili Şiirler
29 Ekim Cumhuriyet Bayramı Konulu Şiirler - 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı
29 Ekim Cumhuriyet Bayramı ile İlgili Genel Bilgi
Cumhuriyet Bayramı İle İlgili Açılış Konuşması - Cumhuriyet Bayramı
Cumhuriyet Bayramı Tiyatro Metni
Cumhuriyet Bayramı Konulu Resimler - Cumhuriyet Bayramı ile İlgili Resimler
29 Ekim Cumhuriyet Bayramı Konulu Resimler - 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı
__________________
TUALİM.NET
|
Tüm Zamanlar GMT +3 Olarak Ayarlanmış. Şuanki Zaman: 13:56.
CUMHURİYET (TİYATRO OYUNLARI, SKEÇLER, PİYESLER, ORATORYOLAR)
(Sınıf İçi Piyes)
Sahne: Bir salon... İki çocuk (Aydın, Behiç) Masa başında ellerindeki kAğıtlara bakarak bir şeyler ezberlemekle meşguller. Küçük bir kız (Güler) bir sandalye veya koltukta bebeği ile oynamaktadır. Perihan Abla (Hepsinden büyük) sonradan girer. Masanın üzerinde bir sürahi veya bardak vardır. Elbiseler, hareket ve konuşmalar piyesi oynatanlar tarafından düzenlenecektir. Aydın yerinden kalkar pencereden bakar, üzüntülüdür.)
AYDIN:
Saat üç oldu tamam,
HâlâPerihan Ablam,
Bir türlü gelemedi.
BEHİÇ:
O, üç buçuk da dedi,
Gelir meraklanma hiç...
AYDIN:
Aman sen de hep Behiç
Onu korursun hemen.
BEHİÇ:
Biliyorum çünkü
O söz verince tutar,
Daha yarım saat var. (O sırada kapı çalınır. Yerinden fırlar.)
Muhakkak gelen odur. (Aydın eliyle Behiç'e işaret ederek)
AYDIN:
Ben açayım dur.
(Perihan Abla gülerek girer. Çocuklar etrafını alırlar. Onları okşayarak hemen koltuğa oturur.)
PERİHAN:
Günaydın sevgililer, Aydıncığım bir su ver Ama hava çok sıcak Yolum da epey uzak
(Aydın m verdiği suyu içer. Mendili ile kurulanır.) Annem, babam ve özden Hepsi gözlerinden Ayrı ayrı öptüler. (Bebeğinin yanına giden Güler'e dönerek.)
Ne o dalgınsın Güler? (Güler bebeği ile meşgul olarak.)
GÜLER:
Hayır dalgın değilim, Hep böyle benim halim...
PERİHAN:
Ben oraya gelirken Sizin bayan öğretmen Okula gidiyordu Sizleri bana sordu: "Aman çok çalışsınlar, Rollere alışsınlar, Şaşırmasınlar" dedi.
GÜLER:
Hepsi de ezberledi.
PERİHAN:
öyleyse çocuklar,
Zaten vaktimiz pek dar,
Durmadan başlayalım,
Behiç başla bakalım. (Behiç cebinden bir kAğıt çıkarır.)
Kağıtla rol ne demek,
Ezbere söylenecek.
BEHİÇ:
Ezbere biliyorum.
PERİHAN:
Ezbere oku yavrum.
BEHİÇ:
A canım prova bu. (Perihan Abla omuz silkerek)
PERİHAN:
Nasıl istersen oku...
(Behiç kâğıdı elinde tutar, ezbere başlar, sonunu getiremezse kâğıda bakar ve sahnenin önüne yaklaşarak gür sesle okur.)
BEHİÇ:
Cumhuriyetten önce
Saltanat devri vardı.
Başta olan padişah, .
Ne isterse yapardı.
O sarayda yaşardı,
Her şeyin sahibiydi.
Yurt ve ulus hep onun
Malı, kulu gibiydi.
Sömürdü bütün yurdu
Senelerce bu tek baş,
Yurda kan ağlatmıştı.
Birinci genel savaş,
Bu savaşı bitirdik
Yorulup yıpranarak, Yer yer vatanımıza Basmıştı düşman ayak. Geçti Anadolu'ya Tamam işte bu zaman "Mustafa Kemal" adlı Kahraman bir kumandan. Bu kahraman, inançla Ulusunu yoğurdu Büyük Millet Meclisi Hükümetini kurdu Sonra birden kükreyip "Bu ulus ölmez" dedi, Şanlı ordumuz yurdu Düşmandan temizledi. Yapılan büyük savaş İstiklAl savaşıydı. Yurduna kurban olan Koç yiğitler başıydı. Bu zaferle Türklüğün Tekrar namı yüceldi, Ordumuzun önünde, Düşmanlar dize geldi.
(Bitirince selam verir. Dönerek Perihan Ablaya bakar.) (Kağıdı ile kalkar, sahnenin önüne yaklaşarak ezbere)
PERİHAN:
Ah ne güzel okudun eridim heyecandan Kurban olsun kardeşi Sana Perihan Ablan. Aferin aldın yine, Şimdi Aydın'da sıra.
AYDIN:
(Yüksek sesle başlar, takılırsa bakar.)
Peki Perihan Abla.
Böylelikle bu yurda
Yeniden temel attık.
Kişisel egemenlik,
Yıkıldı gitti artık.
Ulusal egemenlik
Yasamızda yer aldı.
Ortada padişahın
Sade bir adı kaldı. O da yıkıldı gitti Ulus buldu huzuru Parladı güneş gibi Cumhuriyetin nuru. Bin dokuz yüz yirmi üç Ve yirmi dokuz Ekim İşte bu günde doğdu Şanlı Cumhuriyetim. Yurdumuzda ulusal Bir bayramdır bu bayram. En büyük armağan bu Bize mutlu bu bayram. Cumhuriyet uğrunda Kanını Türktü döken Onu koruyacağım Bütün inancımla ben. (Behiç, Aydın Güler bir ağızdan) Yaşasın Cumhuriyet, Yaşasın Cumhuriyet. (Perihan Abla neşeyle ayağa kalkarak.)
PERİHAN:
Yaşayacaktır elbet...
Mükemmel olmuş Aydın
Güzel okumasaydm
Ne pasta vardı, ne çay,
GÜLER:
Vay Perihan Abla vay.
öğle yağma yok hemen
Fazla dayanamam ben
Artık gidelim yeter. (Perihan Abla Güler' i kucaklayarak)
PERİHAN:
Pek şekersin sen Güler.
Haydi gidelim artık
Epeyce geçti vakit.
(Hep birden kapıya yürürler. Güler geriye dönerek bebeğine seslenir.)
Benim güzel bebeğim,
Çok çabuk geleceğim,
Sakın ağlama, sana
Lokum getireceğim.
(Eliyle bebeğine bir öpücük gönderir ve çıkar.) (Perde iner.)
29 ekim cumhuriyet bayrami (2) (Pİyes) (Tİyatro oyunlari, skeçler, PİYESler, oratoryolar)
CUMHURİYET ÇOCUKLARI (ÇOCUK PİYESİ) (29 EKİM CUMHURİYET BAYRAMI İLE İLGİLİ TİYATRO OYUNLARI, SKEÇLER, PİYESLER, ORATORYOLAR)
(Yaş grubu 7-8)
Kişiler:
Cumhuriyet Perisi
Ayşegül
Derya
Enis
Mehmet
Barış
Keçi
Cumhuriyet Çocukları
(Sahnenin ortasında görkemli bir ağaç vardır. Büyük bir bayrak ağacın gövdesine pelerin biçiminde sarılmıştır. Peri önde, çocuklar arkasında tek sıra halinde "lay lay" diyerek sahneye girerler. Sahnede iki tur atarlar. Perinin omuzlarında büyük bir Türk bayrağı (pelerin gibi), elinde ucu yıldızlı bir çubuk vardır.
Ayşegül ve Derya'nın elinde su kovası, Barış ve Mehmet'in omzunda birer kürek, Enis'te gübre poşeti vardır.)
DERYA - Peri! Hani bize vereceğin ağaç?
PERİ - (Elindeki çubukla ağacı gösterir.) işte burada.
TÜM ÇOCUKLAR - Ne kadar güzelmiş! (Ellerindeki eşyaları bırakırlar.)
BARIŞ - (Ağaca sarılır.) Adı ne bunun Periciğim!
PERİ - Cumhuriyet!
AYŞEGÜL - Cumhuriyet kaç yaşında Peri?
PERİ - 75 yaşında.
BARIŞ - (Ağacı bırakır, geri çekilir. Ağaca bakarak.) Benden çok büyükmüş!
PERİ - Benden de büyük cumhuriyet.
MEHMET - (Zıplayarak.) Peri! Periciğim! (Ağacı gösterir.) Cumhuriyeti kim böyle güzel yapmış?
PERİ - (Oyundaki ve oradaki izleyici çocukları göstererek) Atatürk ve bu gördüğün çocukların, yani sizlerin, büyük büyük büyük babalan birlikte yapmışlar. Cumhuriyet artık sizlerin. Onu sizler koruyup yaşatacaksınız.
ENİS - Nasıl yaşatabiliriz cumhuriyeti?
PERİ - Cumhuriyet emek ister.
(Mehmet ve Barış, küreklerini alıp ağacın dibini kazarlar. Toprağı havalandırırlar. Ardından Enis, toprağı gübreler. Ayşegül ve Derya dibine su dökerler.)Teşekkür ederdim çocuklar. (Çocuklar ellerindekini bırakırlar.) Cumhuriyet'! korumak gerekir.
MEHMET- Ama Peri! Biz cumhuriyeti tek başımıza naşı! koruyabiliriz?
KEÇİ - (Sahneye girer.) Ay ay ay! Ne kadar güzel bir ağaç bu! öyle de acıktım ki, karnım zil çalıyor. (Çocuklara) Çekilin bakayım. Yiyeceğim ben bu ağacı!
PERİ - Koruyalım çocuklar cumhuriyetimizi! Haydi çocuklar, şimdi el ele!
(Peri ve çocuklar ağacın çevresinde el ele tutuşurlar. Keçi sırayla dener (toslar) ama, hiçbir eli açıp halkanın içine giremez. Sonunda (bilgi yelpazesi.net) yorgunluktan düşer. Kıpırtısız kalır.)
Teşekkürler çocuklar, (alkışlar) Cumhuriyetinizi çok güzel korudunuz.
(Çocuklar sahne önüne birer birer gelerek.)
ENİS - Cumhuriyet emek ister! (Atatürk posteri çıkarır.)
DERYA - Cumhuriyet büyümek ister! (Bayrak çıkarır.)
BARIŞ - Cumhuriyet yaşamak ister! (Atatürk posteri çıkarır.)
MEHMET - AYŞEGÜL - Cumhuriyet korunmak ister! (Bayrak çıkarırlar.)
PERİ - Cumhuriyet el ele vermenizi ister! (Çocuklar el ele tutuşurlar.)
Gülten KARLI
SELANİK’TEN CUMHURİYETE (ORATORYO) (29 EKİM CUMHURİYET BAYRAMI İLE İLGİLİ TİYATRO OYUNLARI, SKEÇLER, PİYESLER, ORATORYOLAR)
— Yıl 1881
—Selanik’te Türk milletinin aydınlığı parlak bir güneş doğuyor.
Selanik pırıl pırıl o gece
Gökten iri bir yıldız kaydı
Sabaha karşı yüz yıl önce
Aktı Karadeniz’e doğru
Cihan tarihini süsledi adı
Ey büyük milletim övün ve sevin
Bir benzeri daha yaratılmadı
Dünyada bir tane senin Kemal’in
Işıklıydı yüzü al aydınlıktı
İlkbahar göklerinin pembe bulutları gibi
Maviydi gözleri, mavi
Akdeniz’in suları gibi…
Ak bir yol çizdi uzun uzun
Karanlıklar içinden.
Sildi karayazısını alnımızın
Daha o günden.
— Zaman ve günler geçer, Mustafa adı verilen çocuk serpildikçe serpilir, geliştikçe gelişir. Artık okul çağı gelmiştir.
Yavrum sen de olacaksın bir asker
Evet, asker, çünkü vatan er ister
Bilirsin ki çok sever seni baban
Fakat senden sevimlidir şu vatan.
— Mahalle mektebi
— 1893 Askeri Rüştiye
— 1895 Askeri İdadi
— 1902 Harp Akademisi
— ve 11 OCAK 1905 Mustafa Kemal Kurmay Yüzbaşı
— 1912 Balkan Savaşları
— Galiçya, Trablusgarp, Çanakkale Savaşları. Mustafa Kemal Osmanlı ordusunun en gözde subaylarındandır.
Gece karanlık ve soğuk
Dışarıda bıçak sırtı bir ayaz
Gökte ay (bilgi yelpazesi.net) üşür,
Gökte yıldız üşür,
Dışarıda gece üşür,
Mustafa Kemal üşümez,
Düşünür.
— Anadolu, güzel Anadolu. Türk’ün kanla, irfanla yoğurduğu mukaddes Anadolu.
— O bile çok görülmüş Türk’e. Atılmak, koparılmak isteniyor canından.
Et kemikten ayrılır mı?
Göğüsten sökülür mü yürek?
Türk ayrılır mı Anadolu’dan
Onu öldürsek.
Ankara’nın taştır yolu
Her tarafı asker dolu
Yetiş Kemal Paşa kolu
Kan ağlıyor Anadolu
— Bu sese kulak verdi Mustafa Kemal. Milletinin feryadı titredi kulaklarında.
— Yıl 1919, Mayıs’ın 19’u
— Millet suskun, aç, sefil
— Başlar eğik, gözler yaşlı
— İmanından başka milletin her şeyi alınmış.
“Ön düşüncem istiklaldi
Son düşüncem – Ya istiklal ya ölüm! –
Böylece halkımla birlikte oldum yürüdüm.”
Analar bacılar yola döküldü
Cephane taşıdı arkasından
Irmaklar suyundan faydalattı
Ağaçlar daldasından
Yer gök inledi: Bir yol daha
Kurtuluş Savaşı’nda.
— Anadolu içlerinde köyde bir anne “ ben nice çileler çektim. Bir oğlum var o da vatana feda olsun” diyerek oğlunu cepheye uğurlamaktadır.
“Durma, git evladım, açıktır yolun
Cenge sıvansın o bükülmez kolun
Silahını al, ön safa geçmiş bulun
Uğurun açık olsun uğurlar ola.”
Bir tehlike karşısında
Milletçe
Önce vatan
İşimizi bırakarak bir yana
Bir koşu geliriz köyden kente
Kara gözlü kızları yurdumun
Dağları, taşarlı, denizleri
Sen, ey Mehmet
Aslan yeleli ışığısın sınırlarımın
Tutun ellerinizden bir birinizin
“- İstiklale kavuşuncaya dek
—Bütün milletle birlikte
—Fedakârlıkla çalışacağım
—Kutsal inançlarım adına
—Yemin ediyorum
—Artık ben Anadolu’dan başka
—Hiçbir yere gidemem.” Böyle and içildi, yemin edildi, Mustafa Kemal’in ardından.
20 HAZİRAN 1919 Amasya’dan gürleyen bir ses
Kesildi gürültüler ruhu okşayan bir nefes
“İSTİKLALİ YİNE MİLLETİN KESİN KARARI KURTARACAKTIR.”
Vatan sürüklenirken bir uçurum ucuna
Dağılan kuvvetleri topladı avucuna
Kurşunlar gülle oldu, sopalar süngü oldu
Sınırlar baştanbaşa bir çelik örgü oldu
Bir kale heybeti var vatanın her taşında
Her işin başında o, her iş onun başında.
— Orada durmadı Mustafa Kemal
— Anadolu’ya Anadolu’nun bağrına iyice girmek istiyordu.
— Sivas illerine doğru yollandı.
Sivas illerinde sazım çalınır
Çamlı beller bölük bölük bölünür
Yardan ayrılmış bağrım delinir
Kâtip arzu halim yaz yâre böyle
— Şöyle haykırdı Mustafa Kemal Sivas’tan:
“MANDA VE HİMAYE KABUL OLUNMAZ. MİLLİ SINIRLAR İÇİNDE VATAN BİR BÜTÜNDÜR, BÖLÜNEMEZ. MİLLETİN İRADESİNİ HÂKİM KILMAK TEMEL ESASTIR.”
Ne yıldızlar kaynaşır gökyüzünde
Ne sevda ile taşar gönüller
Bir rüzgâr eser ki bıçak gibi
El ayak şişer
Erzurum yollarında geceleri
Ağır ağır kağnılar gider.
— Eylülde tekrar döndü Sivas’a
— Başladı Sivas Kongresi
— Subaylar, çiftçiler, din adamları, memurlar oturup şunları konuştular:
“ Vatanın dört bir yanını düşman sarmıştır.”
“ İstanbul hükümeti hiçbir şey yapmamaktadır.”
“ Anadolu’da uyanan sesi düşman boğmak istiyor.”
“ Nerede milli bir kıpırdanma varsa sindirmeye çalışıyor.”
Biz biliriz bizim işlerimizi
İşimiz kimseden sorulmamıştır
Kılıçla, mızrakla, topla, tüfekle
Başımız bir kere eğilmemiştir.
Bir selam gibi gitti Erzurum’a
Bir selam gibi geldi, Sivas’a Erzurum’dan
Dağlar alçaldı yol vermeye
Temizlendi iklimin karından
Yer gök inledi bir daha
İstiklal sevdasından.
— Mustafa Kemal ve arkadaşları 27 ARALIK 1919 günü, türküler ve bal (bilgi yelpazesi.net) verici çiçekler toprağı Ankara’ya ayakbastılar.
Ankara’nın taştır yolu
Her tarafı asker dolu
Artık yetiş Kemal Paşa
Kan ağlıyor Anadolu.
Kara bulut ne ki?
Kara gece ne ki?
Güneş şöyle bir vurunca
“Dağ başında duman” gibi
Dağılı dağılıverir
Evremizi saran sızı.
— İstanbul’un işgali, Mustafa Kemal tarafından şöyle protesto edildi. Ona göre “bu işgal 20. yüzyıl insanlık ve medeniyetine temel prensiplerine indirilmiş bir yumruktur.”
Gökyüzünde kara kara bulutlar
Başımıza neden geldiniz
Bizler konukseveriz ama
Düşmanları sevmeyiz.
Bu toprak bizim yurdumuzdur
Deli gönül yücesine çıkar
Bir üveyik olur uçar gider
Ardahan’dan Edirne’ye
Edirne’den Ardahan’a kadar.
Bir gün kara bulutlar göklerimizde konaklamış
Yaylılar gelip geçiyordu güneyden
Örtük kara perdeler sallanıyordu
Utanıyordu Anadolu’dan gelip geçenler
Milletin yüreği kan ağlıyordu.
—Biz haklarımızı ve istiklalimizi korumak için giriştiğimiz savaşın kutsallığına ve hiçbir gücün bir millete yaşama hakkından mahrum bırakmayacağına inanıyoruz.”
— 23 NİSAN 1920 Türkiye Büyük Millet Meclisi açıldı.
Bahar çiçekleri kanımız bizim
İnönü, Sakarya şanımız bizim
Kurumadı hala süngümüzde kan
Seni yabanlara vermeyiz vatan
— Milli savaşımızı yürütmek için Anadolu’nun bağrına toplanan bu meclisin görevi alınan haklarını geri almak idi.
“Tek gayem milletin istiklalini yeniden kazanmasıydı.”
“Egemenlik milletin olmalıydı.”
“ Milli bir ordu kurulmalıydı.”
“ Türk vatanından işgalci güçler atılmalıydı.”
Haince yurduma saldıran Yunan
Er olan evinde kalmasın anam
Kardeşler ocağı yıkılan yuvam
Toprağı düşmanlar almasın anam.
— Başlamıştı mukaddes savaş. Millet varlığını feda ediyordu. Kadın, kız, çocuk, genç, ihtiyar baş koymuştu istiklal savaşına.
— Türk milleti Mustafa Kemal’ini büyük bir göreve getirir. “ Türk Orduları Baş Komutanlığı…
Davranı da deli gönül davranı
Kemal Paşa dinlemiyor fermanı
Anası, bacısı, kızı, kızanı
Bizim gibi millet görülmemiştir.
Kuzumuz var yaylalarda meleşir
Çeşmemiz var gece gündüz söyleşir
Yazımız var pehlivanlar güreşir
Bu toprağa kimse girememiştir
Düşman koymuş meydanları kaçıyordu
Kattı Kemal Paşa’nın ordusu
Düşmanı önüne
Pişman etti anasından doğduğuna.
— Aydınlandı 26 AĞUSTOS şafağında memleketim Türkiye’m son sözü söylüyordu Mustafa Kemal.
“ ORDULAR, İLK HEDEFİNİZ AKDENİZ’DİR, İLERİ’”
—Böyle bir imanla, böyle bir emirle savaşan bir millet, elbette ki muzaffer olacaktır. Ardından Batı Cephesi komutanına bir telyazısı:
“ SİZ ORADA DÜŞMANI DEĞİL TÜRK MİLLETİNİN MAKUZ TALİHİNİ YENDİNİZ.”
— 25 AĞUSTOS
— 26 AĞUSTOS
30 AĞUSTOS ve 9 EYLÜL güzel İzmir yeniden Türk’ün olmuştur.
Kattı Kemal Paşa’nın ordusu sürdü gitti
Yetiştikçe vurdu düşmana
Hain düşman sallana sallana
15 günde İzmir’i dar buldu
Ölen kurtuldu, sağ kalan teslim oldu.
İzmir’in dağlarında çiçekler açar
Altın güneş orda sırmalar saçar
Bozulmuş düşmanlar yel gibi kaçar
Yaşa Mustafa Kemal Paşa yaşa
Adın yazılacak mücevher taşa.
Güzel İzmir kordon boyun şen olsun
Beni senden ayıranlar son olsun.
— Kemal Paşa bir an bile durmayacaktı, çünkü vakti çok azdı. Ona göre asıl savaş şimdi başlıyordu: Medeniyet savaşı…
10 KASIM 1938
O sabah
Gök karardı birden bire
Kuşlar kanat çırptı
Yaprakları döküldü ağaçların
Yıl 1938
KASIM 10
9.05 geçiyordu saat
Ve o, Kocatepe’de
Bir çadırdan bir çadıra geçer gibi
Rahat ve cesur
Ankara’dan gelir geçer trenim
Bir gün olur elbet ben de binerim
Varır toprağına yüzüm sürerim
Biz vatan çocukları Gazi Paşa’m
Dilimiz takılı kaldı: DİYEMEDİK
Boynumuz bükülü kaldı: DOYAMADIK
Gidiyor, rast gelmez bir daha tarih eşine
Gidiyor, milyonları takmış peşine.
Yağışın ince ince toprağa
Ya dağılışın, bereket
Bayrak bayrak dalgalanışın
Kan, ümit, (bilgi yelpazesi.net) kuvvet
Gelişin çiçek çiçek açmış bahara
Gidişin kızılca kıyamet.
Gidiyor, sulhun ufuklarda yanan meşalesi
Gidiyor, harbin en korkulu aslan yelesi.
Sana borçluyuz ta derinden
Çünkü yurdumuzu sen kurtardın
Hasta yorgun düşmüştük
Yaramızı iyice sardın
Gidiyor, sonsuz olan kudreti sığmaz akla
Gidiyor, göğsünü çepeçevre saran bayrakla
Yiğittin, inanç doluydun, yapıcıydın
Sanatkârdın denizler kadar engin
Kimsenin görmediğini görürdü
Sevgiye bakan gözlerin.
Dedin ki, bu millet, bu büyük millet
Yüzyıllar boyunca geri kalmış
Bu yurt, bu güzel yurt, bizim yurdumuz
Her yanından yaralar almış
Büyüyor, gökten inmiş toprağa yaklaştıkça
Büyüyor, git gide gözlerden uzaklaştıkça
Dedin ki, bir güzel savaşmalı
Kurmak için yeniden
Bilgiyle, inançla, coşkunlukla
“ ÖVÜN, ÇALIŞ, GÜVEN!”
CUMHURİYET BAYRAMI (29 EKİM CUMHURİYET BAYRAMI İLE İLGİLİ TİYATRO OYUNLARI, SKEÇLER, PİYESLER, ORATORYOLAR) |