Cumhuriyet Yönetimine Nasıl Kavuştuk: Cumhuriyet, egemenliğin millete ait olduğu bir rejimdir. Bu rejimde millet egemenlik hakkının, belli süreler için seçtiği ve kendisinin temsil eden millet vekillerine bırakır. Bu haklar (Seçme-Seçilme) yasalarla düzenlenmiştir. Tarihte bu kelimeye ilk defa Roma’da rastlıyoruz. Orta çağda ise Venedik, Cenova ve Floransa devletleri ilk Cumhuriyetler olarak bilinmektedir. 1789 sonrası Fransa, 1776 sonrası Amerika kanlı mücadelerden sonra cumhuriyetler kurabilmişlerdir.
Bugünkü çağdaş cumhuriyetler, Parlamentler sisteme dayalı, gücünü ve kaynağına halktan alabilen, demokrasiyi yaşan rejimlerdir. Osmanlı’nın monerşi ve tokrasiyi dayalı rejimi 1876’da ilk meşrutiyeti kabul etmiş ve ilk Osmanlı anayasası kabul etmiştir. Padişahın mutlak otoritesine sınır koyan bu hareket, 2. Abdülhamit tarafından meclisin kapatılması ile sonuçlanmış ve 1908’deki ikinci Meşruyiyet’e kadar devam etmiştir. Cumhuriyet temellerinin gerçek anlamda atıldığı tarih 23 Nisan 1920 ‘dir. 1921 anayasası, ülkemizin demokratikleşme yolunda attığı en büyük adım olarak değerlendirmelidir.
“Egemenlik, kayıtsız, şartsız Milletindir!” ilkesi cumhuriyetin bir habercesi olarak kabul edilmelidir. 19 mayıs 1919’da başlayan İstiklal mücadelesi, 9 eylül 1922’de sonuçlandırdıktan sonra, 29 ekim 1923’de cumhuriyet ilan edildi. 1924’de yeniden düzenlenen anayasasının 1. Maddesi “Türkiye devleti bir Cumhuriyet’tir.” Hükmüyle edebileşti. Bu madde, 1924,1965 ve 1982 anayasalarında, “Değiştirilemez değiştirilmesi teklif edilemez.” Olarak tescil edildi.
Kaynak: Erol Sunat, Belirli Günler ve Haftalar, Birlik Matbaası, Ankara, 2006.
- Okuma Sayısı: Bu yazı 23564 defa okunmuştur.
çok sıkıcı ve sorum şu
ATATÜRK VE CUMHURİYET
Baş eğmişken önünde altı asır her zorluk,
Göçtü bir çınar gibi koca imparatorluk!..
Çatırdattı bu göçüş göklerini vatanın, Duyunca silkindi Türk narasını “Ata"nın!…
Haykırdı kadın, erkek: “İhtilâl var, ihtilâl"!
Çiğnenemez yerlerde mübarek, şanlı hilâl…
Alev alev bayrağım kızıllıklarda yandı,
Bütün millet “Kemal"in etrafında toplandı!..
Dönünce yurt ananın gözleri bir pınara
Can verdi ulu tanrım bu devrilen çınara!..
Saldı o yeniden kök, filiz, gövde, dal budak:
Irkının şahlanışı ısırttı “Garb"a dudak!..
Çekince Mehmetçik'ler kılıçları kınından,
Göl göl oldu her taraf korkak düşman kanından!
Birleşti siperlerde gazilerle, şehitler,
Yeni bir düzen verdi dünyaya koç yiğitler!..
Dile gelince otuz asırlık şanlı mazi,
Türk'ün kara bahtını ağarttı
“Büyük Gazi"!..
Son verip bu cenkte biz binbir kötü niyete,
Kavuştuk sevgilimiz: İstiklâl, hürriyetle!..
Değildir zindan artık bize Anadolu'muz,
Cumhuriyet nuruyla aydınlandı yolumuz!..
Onun kutsal sevgisi taşıyor içimizden,
Gökler dolusu selâm, ölmez “Ata"ya bizden!..
Cemal Oğuz ÖCAL
CUMHURİYET
Gönül verdik,
Sana erdik.
Ey hürriyet,
Cumhuriyet.
Herkes sever,
Seni över.
Ey hürriyet,
Cumhuriyet.
Canımızdasın,
Kanımızdasın.
Ey hürriyet,
Cumhuriyet.
B. Kemal ÇAĞLAR
1 Cumhuriyete Nasıl Kavuştuk?
Eskiden devletimizin adı OSMANLI devletiydi.Ülkeyi padişah ve vezirler yönetirdi.Osmanlı devleti zamanın en güçlü devletiydi.
2 Ancak sonra zayıflamaya başladı.
Bu arada bir çok devletin katıldığı 1.Dünya savaşı çıktı.Osmanlı devleti de Almanya’nın yanında bu savaşa katıldı.
3 Kurtuluş SavaşıAlmanya ve yanında savaşa girdiğimiz diğer devletler yenilince OSMANLI devleti de savaştan çekilmek zorunda kaldı.Galip devletlerle MONDROS ateşkes antlaşması imzalandı.ÇANAKKALE GEÇİLMEZ
4 Kurtuluş Savaşı Bu antlaşmaya göre.
Osmanlı ordusunun silahları elinden alınacak ve askerleri dağıtılacak,Tehlikeli görülen topraklarımıza asker çıkarabileceklerdi.
5 Bir süre sonra yurdumuza işgale başladılar.
Önce sarayı işgal edip padişahı etkisiz hale getirdiler.
6
7 Umudun DoğuşuAtatürk 16 mayıs 1919’da İstanbul’dan Samsun’a hareket etti.
8 Atatürk 19 mayıs 1919’da SAMSUN’A çıkarak kurtuluş savaşını başlattı.
9 Türk halkı bağımsızlığı için büyük bir savaş verdi.
10 Cumhuriyetin İlânıKurtuluş savaşını kazandıktan sonra devletimizin yönetim şeklinin belirlenmesi gerekiyordu.Mustafa kemal ATÜRK halkı için en iyi yönetim şeklinin cumhuriyet olduğunu savunuyordu.
11 T.B.M.Meclisi 29 ekim 1923’te bir yasa ile cumhuriyet yönetimini kabul etti.
Cumhuriyetin ilan edildiği ilk gün T.B.M.Meclisi ATATÜRK’Ü cumhurbaşkanı seçti.T.B.M.Meclisi TÜRKİYE cumhuriyeti DEVLETİ’NİN kurulduğunu dünyaya duyurdu.
12 Cumhuriyetin Bize Kazandırdıkları
Cumhuriyet;Halkın kendi kendisini yönetmesi demektir.Cumhuriyet yönetiminde her şey kanunlara ve anayasaya göre yapılır.Kanunlar önünde herkes eşittir.Cumhuriyet yönetiminde seçme ve seçilme hakkı vardır.
13 Atatürk İnkılaplarıArap harfleri kaldırılarak, bu günkü alfabe kabul edildi.Din ve devlet işleri ayrılarak laiklik kabul edildi.Giyim-kuşamda değişiklik yapıldı.
14 Atatürk İnkılapları Soyadı kanunu kabul edildi.
Ölçü ve tartılarda değişiklik yapıldı.Takvim ve saatte değişiklik yapıldı.
15 Neler Öğrendik? Cumhuriyetin bize kazandırdıklarını anlatınız.
Atatürk cumhuriyetin ilanından sonra ne gibi yenilikler yaptı?(Atatürk inkılapları).Cumhuriyetin ilanından önceki devletimizin adı neydi ve yönetim şekli nasıldı?Atatürk Samsun’a niçin çıktı?29 ekimde neden bayram yapıyoruz?